سفینه طالبی

عبدالرحیم بن ابوطالب تبریزی

سفینه طالبی یا کتاب احمد، اولین کتاب عبدالرحیم بن ابوطالب تبریزی است. «احمد»، قهرمان کتاب، به قول خود نویسنده، مطالب دیباچه خود را بیشتر از زبان «امیل» نقل می کند و کتاب خود را مرهون طرح کتاب «امیل» «ژان ژاک روسو»، نویسنده فرانسوی است، اما به هر حال، کتابی است که رنگ ایرانی یافت و به سرعت در میان توده مردم ایران جا باز کرد. «سفینه طالبی» ضمن شرح اختراعات و اکتشافات جدید، در هر فرصتی از پیشرفت اروپائیان و پس ماندن ایرانیان سخن به میان آورده است و درس اخلاق و میهن پرستی به «احمد» خردسال می آموزد و از رسوم و عادات ناپسند و خرافات و اوهام انتقاد می کند. عبدالرحیم بن ابوطالب تبریزی از متفکران عصر انقلاب مشروطیت ایران است که در ۱۲۵۰ هجری قمری در تبریز زاده شد و در ۱۳۲۹ در «داغستان»، زندگی را بدرود گفت. امتیاز خاص او نسبت به متفکران دیگر آن عصر، نشر علم به زبان ساده در میان عامه مردم بود. نگاه طالبوف با اصول دیانت اسلام ناهمخوانی داشت. در همان زمان شهرت یافته بود که بابی‌ها در ترویج آثار طالبوف کوشش دارند به همین دلیل کتاب احمد و مسالک المحسنین منسوب به بابیه شده و از طرف علما قرائت آنها ممنوع شده بود علماء به نوشته احمد کسروی و شیخ فضل الله نوری خواندن آثار طالبوف را قدغن اعلام نمودند. بابیها در نشر آثار طالبوف کوشش داشتند و آنچه دربارهٔ ایشان شهرت یافته بی اساس نبوده است