Positive Relationships: Evidence Based Practice across the World

Sue Roffey (auth.), Sue Roffey (eds.)

بررسی تأثیر ابزارهای تأمین مالی بر ارزش شرکت-های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران 1385-1391

فهرست مطالب
عنوان	صفحه
چکیده .........................................................................................................................................................	1
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1- مقدمه.................................................................................................................................................	3
1-2- بیان مسأله .........................................................................................................................................	3
1-3- اهمیت موضوع .................................................................................................................................	4
1-4- اهداف تحقیق ...................................................................................................................................	5
1-4-1- هدف اصلی 1: شناخت رابطه بین روشهای تأمین مالی کوتاه مدت و ارزش شرکت	5
1-4-1-1- اهداف فرعی	5
1-4-2- هدف اصلی 2 : شناخت رابطه بین روشهای تأمین مالی میانمدت و بلندمدت و ارزش شرکت ..	6
1-4-2-1- اهداف فرعی ...........................................................................................................................	6
1-5- فرضیات تحقیق ................................................................................................................................	6
1-6- مدل مفهومی تحقیق .........................................................................................................................	8
1-7- قلمرو پژوهش ..................................................................................................................................	9
1-7-1- قلمرو موضوعی پژوهش .............................................................................................................	9
1-7-2- قلمرو زمانی انجام پژوهش ..........................................................................................................	9
1-7-3- قلمرو مکانی پژوهش ...................................................................................................................	9
1-8- تعریف متغیرها .................................................................................................................................	9
1-8-1- تعاریف مفهومی ...........................................................................................................................	9
1-8-2- تعاریف عملیاتی ..........................................................................................................................	10
فصل دوم: ادبیات نظری و پیشینه تحقیق
2-1- مقدمه ................................................................................................................................................	15
2-2- منابع تأمین مالی کوتاه مدت .............................................................................................................	16
2-2-1- منابع اصلی تأمین مالی کوتاه مدت ..............................................................................................	16
2-2-1-1- اعتبار تجاری ...........................................................................................................................	16
2-2-1-2- وام بانکی .................................................................................................................................	17
2-2-1-3- وام های فصلی ........................................................................................................................	17
2-2-1-4- تأمین مالی مقدماتی .................................................................................................................	18
2-2-1-5- نرخ بهره وام های بانکی .........................................................................................................	18
2-2-2- اسناد تجاری ................................................................................................................................	20
2-2-3- هزینه تأمین مالی ..........................................................................................................................	24
2-2-4- عمل نوسانی (چرخشی) ..............................................................................................................	24
2-2-5- عمل تسویه حساب .....................................................................................................................	25
2-2-6- اهداف تأمین مالی کوتاه مدت .....................................................................................................	25
2-2-7- منابع بی بهره ................................................................................................................................	26
2-2-8- منابع سود دار بدون وثیقه ............................................................................................................	27
2-2-9- منابع کوتاه مدت بی وثیقه بانکی ................................................................................................	30
2-2-10 مؤسسات سرمایه دار ....................................................................................................................	33
2-2-11- تضمین تأمین مالی با صورت حسابهای قابل وصول .................................................................	34
2-3- تأمین مالی میان مدت .......................................................................................................................	37
2-3-1- قرارداد اعتباری مدور ...................................................................................................................	37
2-3-2- وام دوره ای .................................................................................................................................	38
2-3-3- اجاره ............................................................................................................................................	38
2-3-4- وام های بانک تجاری ..................................................................................................................	38
2-3-5- وام های شرکتهای بیمه ................................................................................................................	39
2-3-6- وام های شرکتهای مالی و سازندگان تجهیزات ............................................................................	39
2-3-7- وام دهی نقدینگی جاری در برابر بهای موجودی ........................................................................	40
2-4- ابزارهای ویژه تأمین مالی بلند مدت .................................................................................................	40
2-4-2- سهام ممتاز ...................................................................................................................................	42
2-4-3- اوراق قرضه .................................................................................................................................	43
2-4-4- اوراق مشارکت ............................................................................................................................	45
2-4-5- اوراق بهادار قابل تبدیل به اوراق مشارکت یا اوراق قرضه ..........................................................	48
2-5- روش های قرضی استقراضی ............................................................................................................	51
2-5-2- روش های غیر قرضی (سرمایه گذاری) ......................................................................................	55
2-5-2-1- سرمایه گذاری مستقیم خارجی ...............................................................................................	55
2-5-2-2- سرمایه گذاری غیرمستقیم خارجی ..........................................................................................	56
2-5-2-3- معاملات جبرانی ......................................................................................................................	56
2-5-2-4- صکوک ....................................................................................................................................	58
2-5-2-5- ویژگی های صکوک، تفاوتها و شباهت های آن با اوراق قرضه ............................................	58
2-6- تئوری سلسله مراتبی روشهای تأمین مالی ........................................................................................	63
2-7- حسابداری مخارج تأمین مالی ..........................................................................................................	63
2-8- پیشینه ی تحقیقات انجام شده .........................................................................................................	63
2-8-1- تحقیقات داخلی ...........................................................................................................................	63
2-8-2- پیشینه ی خارجی .........................................................................................................................	63
فصل سوم: روش شناسی تحقیق
3-1- مقدمه ................................................................................................................................................	72
3-2- روش تحقیق .....................................................................................................................................	72
3-3- جدول متغیرها ..................................................................................................................................	72
3-4- جامعه آماری ....................................................................................................................................	73
3-5- نمونه آماری و روش نمونه گیری ....................................................................................................	73
3-6- روش گردآوری داده ها ...................................................................................................................	74
3-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها .........................................................................................................	74
3-7-1- روش محاسبه متغیرها .................................................................................................................	74
3-7-1-1- ارزش شرکت ..........................................................................................................................	74
3-7-1-2- ابزارهای تأمین مالی کوتاه مدت ..............................................................................................	75
3-7-1-3- میان مدت و بلند مدت ............................................................................................................	75
3-7-2- مدل رگرسیونی جهت آزمون فرضیات ........................................................................................	75
3-7-2-1- متغیر وابسته ............................................................................................................................	75
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها ..........................................................................................................
4-1- مقدمه ................................................................................................................................................	80
4-2- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق .........................................................................................................	80
4-3- آزمون فرضیات تحقیق ...................................................................................................................	81
4-3-1- معادلات ساختاری و معادلات رگرسیونی ..................................................................................	81
1) مدل اول ................................................................................................................................................	82
1-1) آزمون دوربین واتسون ......................................................................................................................	82
1-2) معادله ساختاری ...............................................................................................................................	83
1-3) معیارهای مناسبت مدل ......................................................................................................................	86
2) مدل دوم ................................................................................................................................................	92
2-1) آزمون دوربین واتسون ......................................................................................................................	92
2-2) معادله ساختاری ................................................................................................................................	94
2-3) معیارهای مناسبت مدل ......................................................................................................................	96
3) مدل سوم ...............................................................................................................................................	100
3-1) آزمون دوربین واتسون .....................................................................................................................	100
3-2) معادله ساختاری ...............................................................................................................................	102
3-3) معیارهای مناسبت مدل ......................................................................................................................	104
4) مدل اکتشافی ..........................................................................................................................................	105
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها .........................................................................................................
5-1- مقدمه ...............................................................................................................................................	109
5-2- نتیجه گیری و فرضیات پژوهش .......................................................................................................	109
5-3- پیشنهادها .........................................................................................................................................	113
5-4- موانع پژوهش ...................................................................................................................................	114
5-5- پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ................................................................................................	115
منابع و مآخذ ...............................................................................................................................................	116
منابع فارسی ................................................................................................................................................	117
منابع لاتین ..................................................................................................................................................	119

 فهرست جداول

عنوان	صفحه
جدول شماره 2-1 روشهای تأمین مالی کوتاه مدت (مرادزاده فرد، 1383) ................................................	36
جدول شماره 2-2 روشهای تأمین مالی میان مدت و بلند مدت (فرشادگهر و شهیدی، 1375) .................	49
جدول 2-3 تعدادی از صادر کنندگان دولتی اوراق صکوک (صندوق بین المللی پول، 2007) .................	61
جدول 2-4 تعدادی از صادر کنندگان شرکتی اوراق صکوک (صندوق بین المللی پول، 2007) ................	62
جدول 3-1 جدول متغیرهای پژوهش بر اساس نقش و معیار سنجش متغیر .............................................	72
جدول 4-1 خلاصه آمار توصیفی متغیرهای تحقیق ....................................................................................	80
جدول 4-2 نتایج آزمون کلموگروف- اسمیرنوف برای متغیرهای تحقیق ..................................................	81
جدول 4-3 جدول تجزیه واریانس ............................................................................................................	85
جدول 4-4 ضرایب استاندارد شده متغیرهای مستقل .................................................................................	85
جدول 4-4 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 1 ..................................................................................	87
جدول 4-5 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 2 ...................................................................................	88
جدول 4-6 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 3 ..................................................................................	89
جدول 4-7 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 4 ...................................................................................	90
جدول 4-8 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 5 ...................................................................................	91
جدول 4-9 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 6 ...................................................................................	92
جدول 4-10 جدول تجزیه واریانس ..........................................................................................................	95
جدول 4-11 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 1 .................................................................................	97
جدول 4-12 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 2 .................................................................................	98
جدول 4-13 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 3 .................................................................................	99
جدول 4-14 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 4 .................................................................................	100
جدول 4-15 جدول تجزیه واریانس ..........................................................................................................	103

 فهرست نمودارها

عنوان	صفحه
نمودار 1-1 مدل مفهومی پژوهش .............................................................................................................	8
نمودار 2-1 انتشار اوراق صکوک دولتی و شرکتی بین سالهای 2000 تا 2006 (میلیارد دلار) (صندوق بین المللی پول، 2007) ..............................................................................................................................	62
نمودار 2-2 الگوی شناخت مخارج تأمین مالی (احدی سرکانی، 1385) ..................................................	65
نمودار 2-3 مخارج تأمین مالی قابل احتساب در بهای تمام شده دارایی (پورحیدری، 1374) ..................	66
نمودار 4-1 ضرایب رگرسیونی متغیرهای سود سهام پیشنهادی و ارزش شرکت ......................................	83
نمودار 4-2 ضریب رگرسیونی میان متغیرهای اندوخته قانونی و ارزش شرکت .......................................	93
نمودار 4-3 ضریب رگرسیونی میان متغیرهای سود سهام پیشنهادی و ارزش شرکت ...............................	101
نمودار 4-4 مدل اکتشافی متغیرهای پژوهش .............................................................................................	106

 چکیده

بنگاه­هابهمنظوراجرایپروژه­هایسودآورودستیابیبهحداکثربازدهیدرجهتافزایش منافعسهامدارانخود،ازمنابعمالیمختلفبهرهمی­گیرند. به طور کلی هدف اصلی شرکت­ها و مؤسسات انتفاعی کسب سود بیشتر و به دنبال آن افزایش ثروت سهامداران، قیمت سهام و در نهایت ارزش شرکت می­باشد. یکی از راه­های کسب سود و ارزش برای شرکت­ها انتخاب روش­ مناسب تأمین مالی است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر ابزارهای تأمین مالی بر ارزش شرکت­ می­باشد. تعداد فرضیه­های مورد آزمون در این پژوهش 12 فرضیه است که در این بین 2 فرضیه اصلی و 10 فرضیه فرعی می­باشد. این پژوهش از نظر نوع، همبستگی و پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی می­باشد.روشنمونه­گیریدر این پژوهش تصادفیسادهو نمونه­یآماریاینپژوهش ­برایششصنعت تجهیزات،صنایعغذایی،صنایعشیمیایی،محصولاتغیرفلزی،نقلیه­یموتوریو فلزاتسنگین،انتخابشدهاست. روش تجزیه و تحلیل در این پژوهش ضریبهمبستگیپیرسون و اسپیرمنوبااستفادهازتحلیلرگرسیونچندمتغیره می­باشد. یافته­های این پژوهش حاکی از تأیید رایطه­ی تمام روش­­های تأمین مالی کوتاه­مدت و بلندمدت با ارزش شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بین سال­های 1385 تا 1391 می­باشند.

کلیدواژه: ابزارهای تأمین مالی کوتاه­مدت، ابزارهای تأمین مالی بلندمدت، ارزش شرکت، شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران.

 فصل اول

کلیات پژوهش

 1–1 مقدمه

بنگاههابهمنظوراجرایپروژههایسودآورودستیابیبهحداکثربازدهیدرجهتافزایش منافعسهامدارانخود،ازمنابعمالیمختلفبهرهمیگیرند. تواناییبنگاههادرمشخص نمودنمنابعداخلییاخارجیبرایفراهمکردنسرمایهازعواملاصلیرشتوپیشرفت آنهامحسوبمیشود. توانایییکبنگاهدردسترسیبهتأمینمالیخارجیعاملیکلیدی درتوسعه،رشدوبقایآناست(رمضانی، 1383).دسترسیبنگاههابهتأمینمالیخارجیقدرترقابتپذیریآنهاراافزایشمی­دهد.بهعلاوه،دسترستیبه منابعمالیبهطورقابلتوجهیرشدبنگاهراتسهیلمی­کند. اشارهمیکنندکهمحدودیتهایاعتباری تأثیرمنفیبرمخارجنوآوریوسرمایهگذاریدارند؛دسترسیبهمنابمالیتأثیرمثبتیبررشدبنگاهدارد. برایناساس،یکیازمهم­ترینتصمیماتمالی،نحوهتأمینمالیبنگاههای اقتصادیاستکهنقشبسزاییدراستمرارورشدسودآوریآنهادارد( نجفی، 1385).توانایی بنگاههادردستیابیبهمنابعمالیداخلوخارجازبنگاهبهمنظورسرمایهگذاریو اجرایطرحهایتوسعهایآنازعواملاصلیرشدو سودآوریمحسوبمیشود. شرکتهااغلبهنگامیکهبهمنابعمالیجدیدنیازدارند،یاازطریق بهره گیری از منابعداخلیبنگاهاعمازسودانباشتهوذخایر،نیازخودرامرتفعمیسازند.یااز طریقدریافتوامواعتباراتازبانکهاومؤسساتمالیواعتباریویاانتشار سهاموسایرانواعاوراقبهاداربدهیوسرمایه­ای. البتهعاملمهمدرتصمیمگیریبنگاههاهزینهتأمینمالیمیباشد. تأمینمالی داخلیهیچگونههزینهایبرایبنگاههادربرنداشتهومیتوانددربلندمدتبنگاهرا برافقهایفراتریازسودآوریبرساند( مؤمنی، 1389).

-2 بیان مسأله

مؤسساتوبنگاه­هایاقتصادیبهویژهفعالاندربخشصنعت،برای ادامه­یحیاتوفعالیت­هایتولیدیخودوهمچنینتوسعه­یفعالیت­ها،به سرمایه­هایکلاننیازدارند.همچنین،اینمؤسساتوبنگاه­هایاقتصادیبرای تأمینسرمایه­یموردنیازخودوابستگیشدیدیبهبازارهایمالیدارند(کوربت و جنکینسون[1]،2005).نقش این بازارهادراختیارگذاشتنسرمایه­هایلازمبرایمؤسساتوشرکت­هااست. یکیاز نکاتاساسیموردتوجهمدیرانمالیبنگاه­هایاقتصادی،روش­هاومیزانتامین مالیاست(بریلید و میرز[2]،2009). انواعمنابعتأمینمالیدرکشوربهدودسته­یمنابعمالیبدونهزینهو منابعمالیباهزینهتقسیم­بندیمی­شود. منابعمالیبدونهزینهشامل پیش دریافتازمشتریان،بستانکارانتجاری،سودسهامپرداختنیوهزینه­های پرداختنیاست. منابعمالیباهزینهبهدودسته­یمنابعداخلی (سودانباشته) و منابعخارجی(تسهیلاتکوتاهمدتوبلندمدتوانتشارسهامجدید)تقسیم می­شود(میرز[3]، 2008). به طور کلی هدف اصلی شرکت­ها و مؤسسات انتفاعی کسب سود بیشتر و به دنبال آن افزایش ثروت سهامداران، قیمت سهام و در نهایت ارزش شرکت می­باشد(هالسی[4]، 2010). یکی از راه­های کسب سود و ارزش برای شرکت­ها انتخاب روش­ مناسب تأمین مالی است(پنمان[5]، 2009). در سال­های اخیر روش­های تأمین مالی به­دلیل مزایایی که داشته است، نظر مدیران مالی شرکت­ها و مؤسسات تجاری را به خود جلب کرده است( فرناندز[6]، 2011). بنابراین در این پژوهش، تأثیر روش­های تأمین مالی بر شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد مطالعه و بررسی قرار می­گیرد، و با توجه به مزایایی که روش­های تأمین مالی در این حیطه دارد، به دنبال این پرسش هستیم که آیا این روش­ها تأثیری بر ارزش شرکت­های پذیرفته در بورس اوراق بهادرا تهران دارند یا خیر؟

–3 اهمیت موضوع

شرکت­هابرایاجرایپروژه­هایسرمایه­گذاریسودآور دردسترس،تسویه­ی بدهی­هایموعدرسیده،افزایشسرمایهدرگردشوپرداختسودبهسهامدارانبه منابعمالیمتعددیدسترسیدارند.اینمنابع،وجوهنقدحاصلازفعالیت­هایعملیاتی وفروشدارایی­ها(بهعنوانمنابعدرونسازمانیتأمینمالی)،استقراضوامبانکی، انتشاراوراقمشارکتوانتشارسهامجدید(بهعنوانمنابعبرونسازمانیتأمینمالی)راشاملمیشوند.تواناییشرکت­هادرتعیینمنابعمالیمناسبو تصمیم­گیریصحیحدراینخصوصازعواملاصلیموفقیتشرکتبهشمارمی­رود( لطفی، 1385).مهمترینهدفیکهمدیریتدرزمانانتخابروشتأمینمالیبایدتوجهکند، افزایشثروتسهامدارانمی­باشد.یعنیبادرنظرگرفتنهزینههریکازمنابع مختلفتأمینمالیوآثارآنبررویبازدهوریسکشرکتمنابعیراانتخابکندکه باعثبهحداقلرساندنهزینه­هایتأمینمالیگردد.ترکیبمناسبمنابعتأمینمالی باخصوصیاتیهمچونهزینهسرمایهاندکونرخبازدهبیشترهمراهاست(مؤمنی، 1389).بررسی مطالعاتپیشیننشانمی­دهداکثرمطالعاتروش­هایتأمینمالیوتاثیرآنبربازده رویمواردیچونارتباطبینگزینشمنابعتأمینمالیوبازدهشرکت­ها،ارجحیت منابعبرونسازمانیتأمینمالیبهمنابعدرونسازمانیویابرعکس،رسیدنبهیک ساختارمطلوبسرمایهوارتباطبینساختارسرمایهوریسکتأکیدداشته­اند.باتوجه بهتوضیحاتارائهشدهوباتوجهبهاینکهازجملهکاربردی­ترینمنابعبرونسازمانی تأمینمالیدرمیانشرکت­هایفعالدربورستهران،وامبانکیوافزایشسرمایه است.وظایفاصلیمدیریتمالی،تصمیم­گیریدرارتباطباتأمینمالی،سرمایه گذاریوتقسیمسوداست( پنمان[7]، 2009). هریکازاینتصمیماتدررابطه یباهدفشرکتاستوتصمیم­گیریدرزمینه­یترکیبمطلوباینسهمورد،حداکثر کننده­یارزششرکتبرایسهامداراناست.بنابراین،شناساییاولویتروش­هایتأمینمالیوعواملتأثیرگذاربرآن­هاوانتخابروش­هایمناسبدرراستایبهحداکثررسانیدنثروتسهامدارانازاهمیتزیادیبرخورداراست( چنگ[8]، 2009).

-4اهداف تحقیق

-4-1هدف اصلی 1: شناخت رابطه بین روشهای تامین مالی کوتاه مدت و ارزش شرکت

-4-1-1 اهداف فرعی

1-4-1-1-1 شناخت رابطه بین تأمین مالی از طریق اعتبارات تجاری و ارزش شرکت .

1-4-1-1-2 شناخت رابطه بین تأمین مالی از طریق وام های بانکی کوتاه مدت و ارزش شرکت .

1-4-1-1-3 شناخت رابطه بین تأمین مالی از طریق پیش دریافتهای کوتاه مدت و ارزش شرکت .

1-4-1-1-4 شناخت رابطه بین تأمین مالی از طریق ذخیره مالیات بر درآمد و ارزش شرکت .

1-4-1-1-5 شناخت رابطه بین تأمین مالی از طریق اعتبارات غیرتجاری (سایر اسناد و حسابهای پرداختنی) و ارزش شرکت.

1-4-1-1-6 شناخت رابطه بین تأمین مالی از طریق سود سهام پیشنهادی پرداختنی و ارزش شرکت.

-4-1 هدف اصلی2: شناخت رابطه بین روشهای تأمین مالی میانمدت وبلندمدت وارزش شرکت

1-4-1-2 اهداف فرعی

[1]-Corbett & Jenkinson

[2]-Brealey & Myers

[3]-Myers

[4]- Halsi

[5]- penman

[6]- Fernandez

[7]- penman

[8]-cheng

شیمیدانان‌ و علمشان‌

کلمة‌ شیمی‌ که‌ برگرفته‌ ازر عربی‌ است‌، شروعی‌ نیمه‌ افسانه‌ای‌ دارد. کیمیا به‌ معنی‌«طلاپزی‌» است‌ و این‌ دقیقاً همان‌ چیزی‌ است‌ که‌ کیمیاگران‌ قدیمی‌ درصدد انجام‌ آن‌ بودند:به‌ این‌ طریق‌ که‌ روشی‌ پیدا کنند تا فلزات‌ کم‌ ارزشی‌ همچون‌ آهن‌ و سرب‌ را به‌ فلزی‌ بسیارگرانبها، چون‌ طلا تبدیل‌ کنند.

در حدود سال‌ 750 میلادی‌، کیمیاگر بزرگ‌ عرب‌، جابربن‌ حیان‌، تحقیقات‌ خود را درزمینه‌ کشف‌ مادة‌ تبدیل‌ کنندة‌ فلزات‌ به‌

Waveguide Optoelectronics

Richard M. De La Rue (auth.), John H. Marsh, Richard M. De La Rue (eds.)

Foundations of Differentiable Manifolds and Lie Groups

Frank W. Warner