فور کیا

ارزیابی عملکرد شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران بر مبنای شاخص‌های شرکتی-رویکرد الگوریتم درخت تصمیم"

چک‍یده

تعیین عملکرد واحد تجاری با استفاده از تعداد محدودی از نسبت های مالی یک مسئله جالب و چالش برانگیز برای اکثر محققان بوده است. تشخیص فاکتورهایی که می تواند به درستی عملکرد واحد تجاری را پیش بینی کند برای هر تصمیم‌گیرنده بسیار جالب است. در سال های اخیر برای شناسایی چنیین فاکتور هایی، بیشتر از تحلیل‌های سنتی استفاده شده است. هدف این پژوهش بررسی ارتباط بالقوه میان عملکرد واحد تجاری و نسبت‌های مالی بااستفاده از الگوریتم درخت تصمیم به عنوان روشی جایگزین است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل نمونه‌ای از 110 شرکت حاضر در بورس اوراق بهادار تهران به صورت شرکت-سال طی دوره زمانی 1380-1390 می باشد. در این راستا متغیر های وابسته بازده دارایی و بازده حقوق صاحبان سهام و متغیرهای مستقل نسبت‌های مالی درنظر گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها ابتدا تحلیل عاملی انجام شده است، سپس الگوریتم درخت تصمیم برای کل شرکت های نمونه و سپس برای هریک از صنایع منتخب به تفکیک اجرا شده است. نتایج تحلیل نشان داد که مهم‌ترین نسبت های مالی به ترتیب نسبت سود قبل از مالیات به حقوق صاحبان سهام، حاشیه سود خالص و سود هر سهم هستند و صنعت تاثیر چندانی بر نتایج نداشت.

کلید واژه ها: ارزیابی عملکرد، شاخص های شرکتی، الگوریتم درخت تصمیم، بازده دارایی، بازده حقوق صاحبان سهام.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1-مقدمه......... 2

1-2-مساله پژوهش....... 3

1-3-اهدف پژوهش...... 5

1-4-سوال های پژوهش...... 5

1-5-متغیرهای پژوهش. 6

1-5-1-متغیرهای مستقل. 6

1-5-2- متغیرهای وابسته. 9

1-6- روش پژوهش. 9

1-7- جامعه آماری. 9

1-8- محدوده زمانی. 10

1-9- روش گردآوری داده‌ها. 10

1-10- روش های آماریمورداستفادهدرپژوهش. 10

1-11- واژه‌های کلیدی. 10

1-12- ساختار پژوهش. 11

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1- مقدمه......................................... .......................................................................................... 13

2-2- دیدگاه های مختلف ارزیابی عملکرد واحد تجاری. 13

2-2-1- روش هایی که در آن از اطلاعات حسابداری استفاده می شود.. 14

2-2-2- روش هایی که در آن از اطلاعات حسابداری و بازار استفاده می شود.15

2-2-3- روش هایی که در آن از داده های مدیریت مالی استفاده می شود.. 18

2-2-4- روش هایی که در آن از اطلاعات حسابداری و معیار های اقتصادی استفاده می شود. 19

2-3- نسبت های مالی. 21

2-3-1- معیارهایخوشهسودآوری:22

2-3-2- معیارهای فعالیت:. 24

2-3-3- معیارهای ساختار دارایی:. 26

2-3-4- معیارهای اهرم مالی:. 26

2-3-5- معیارهای نقدینگی:. 28

2-3-6- معیارهایخوشهرشد:29

2-3-7-معیارهایخوشهبازار:29

2-4- داده کاوی. 30

2-4-1- مفاهیم اساسی در داده کاوی. 31

2-4-2- تکنیک هایداده کاوی. 32

2-5- پیشینه پژوهش. 41

2-5-1- پژوهش‌های خارجی. 41

2-5-2- پژوهش‌های داخلی. 49

2-6- خلاصه فصل. 52

فصل سوم: روش پژوهش و آزمون فرضیه ها

3-1- مقدمه......................................... .......................................................................................... 54

3-2- روش انجام پژوهش. 54

3-2-1- تهیه اطلاعات در دو سطح صنعت و کل بورس. 55

3-2-2- انجام محاسبات نسبت های مالی و عملکرد شرکت در دو سطح صنعت و کل بورس 56

3-2-3- تحلیل عاملی اکتشافی در دو سطح صنعت و کل بورس. 56

3-2-4- اجرای مدل های درخت تصمیم در دو سطح صنعت و کل بورس. 64

3-2-5- ترکیب نتایج مدل های الگوریتم درخت تصمیم با کمک تحلیل حساسیت 68

3-3- سوالات پژوهش. 68

3-4- تعریف متغیرها. 68

3-4-1- متغیرهای مستقل. 69

3-4-2- متغیرهای وابسته. 75

3-5- جامعه پژوهش، روش نمونه‌گیری و محدوده زمانی. 75

3-5-1- صنایع منتخب. 76

3-6- روش هایآماریمورداستفادهدرپژوهش. 76

3-7- خلاصه فصل. 77

فصل چهارم: یافته‌ها و تجزیه و تحلیل آن ها

4-1- مقدمه......................................... .......................................................................................... 79

4-2- آزمون سوال‌ها. 79

4-2-1- تجزیه و تحلیل سوال اول- بررسی بورس اوراق بهادار تهران. 79

4-2-2- تجزیه و تحلیل سوال دوم- بررسی صنایع مختلف. 94

فصل پنجم:نتیجه‌گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه. 141

5-2- مروری بر نتایج پژوهش. 141

5-2-1- تعیین شاخص های شرکتی موثر بر ارزیابی عملکردشرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار. 141

5-2-2- بررسی اثر نوع صنعت برتعیین شاخص های شرکتی موثر بر ارزیابی عملکردشرکت ها. 142

5-3- پیشنهادهای کاربردی پژوهش. 144

5-4- پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آتی. 144

فهرست جدول ها

جدول3-1: جدول نمونه گیری غربالی (حذفی).. 76

جدول3-2: جدول صنایع مورد بررسی پژوهش.. 76

جدول 4-1: آمار توصیفی کل بورس اوراق بهادار.. 80

جدول 4-2:تست بارتلت وKMO برای کل بورس اوراق بهادار.. 81

جدول 4-3: کل واریانس توصیف شده برای کل بورس اوراق بهادار.. 82

جدول 4-4:ماتریس عوامل چرخش یافته برای کل بورس اوراق بهادار.. 83

جدول 4-5: میزان اهمیت هریک از متغیرهای مستقل در کل بورس.. 91

جدول 4-6: ماتریس اختلال(انطباق) مدل های درخت تصمیم.. 92

جدول 4-7: ارزیابی عملکرد مدل های درخت تصمیم.. 92

جدول 4-8: میزان اهمیت هریک از نسبت های مالی در تحلیل حساسیت.. 94

جدول 4-9: صنایع منتخب جهت تحلیل های این پژوهش.. 95

جدول 4-10: آمار توصیفی صنعت مواد و محصولات دارویی.. 95

جدول 4-11:تست بارتلت و KMO برای صنعت مواد و محصولات دارویی.. 96

جدول 4-12:کل واریانس توصیف شده برای صنعت مواد و محصولات دارویی.. 97

جدول 4-13:ماتریس عوامل چرخش یافته برای صنعت مواد و محصولات دارویی 98

جدول 4-14: میزان اهمیت هر یک از نسبت های مالی در صنعت دارویی.. 101

جدول 4-15: ماتریس اختلال(انطباق) مدل های درخت تصمیم.. 101

جدول 4-16: ارزیابی عملکرد مدل های درخت تصمیم.. 102

جدول 4-17: میزان اهمیت هریک از نسبت های مالی در تحلیل حساسیت.. 103

جدول 4-18: آمار توصیفی صنعت خودرو و ساخت قطعات.. 104

جدول 4-19:تست بارتلت و KMO برای صنعت خودرو.. 105

جدول 4-20:کل واریانس توصیف شده برای در صنعت خودرو.. 106

جدول 4-21:ماتریس عوامل چرخش یافته برای صنعت خودرو.. 107

جدول 4-22: میزان اهمیت هر یک از نسبت های مالی در صنعت خودرو و ساخت قطعات.. 110

جدول 4-23: ماتریس اختلال(انطباق) مدل های درخت تصمیم.. 110

جدول 4-24: ارزیابی عملکرد مدل های درخت تصمیم.. 111

جدول 4-25: میزان اهمیت هریک از نسبت های مالی در تحلیل حساسیت.. 112

جدول 4-26: آمار توصیفی صنعت فلزات اساسی.. 113

جدول 4-27:تست بارتلت و KMO برای صنعت فلزات اساسی.. 114

جدول 4-28: کل واریانس توصیف شده برای صنعت فلزات اساسی.. 115

جدول 4-29:ماتریس عوامل چرخش یافته برای فلزات اساسی.. 116

جدول 4-30: میزان اهمیت هر یک از نسبت های مالی در صنعت فلزات اساسی 118

جدول 4-31: ماتریس اختلال(انطباق) مدل های درخت تصمیم.. 119

جدول 4-32: ارزیابی عملکرد مدل های درخت تصمیم.. 119

جدول 4-33: میزان اهمیت هریک از نسبت های مالی در تحلیل حساسیت.. 121

جدول 4-34: آمار توصیفی صنعت محصولات غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر 122

جدول 4-35:تست بارتلت و KMO برای صنعت محصولات غذایی.. 123

جدول 4-36: کل واریانس توصیف شده برای صنعت محصولات غذایی.. 124

جدول 4-37:ماتریس عوامل چرخش یافته برای صنعت محصولات غذایی.. 125

جدول 4-38: میزان اهمیت هر یک از نسبت های مالی در صنعت محصولات غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر.. 128

جدول 4-39: ماتریس اختلال(انطباق) مدل های درخت تصمیم.. 128

جدول 4-40: ارزیابی عملکرد مدل های درخت تصمیم.. 128

جدول 4-41: میزان اهمیت هریک از نسبت های مالی در تحلیل حساسیت.. 130

جدول 4-42: امار توصیفی صنعت سیمان، آهک و گچ.. 131

جدول 4-43:تست بارتلت و KMO برای صنعت سیمان، آهک و گچ.. 132

جدول 4-44:کل واریانس توصیف شده برای صنعت سیمان، آهک و گچ.. 132

جدول 4-45ماتریس عوامل چرخش یافته برای صنعت سیمان، آهک و گچ.. 134

جدول 4-46: میزان اهمیت هر یک از نسبت های مالی در صنعت سیمان، آهک و گچ 136

جدول 4-47: ماتریس اختلال(انطباق) مدل های درخت تصمیم.. 137

جدول 4-48: ارزیابی عملکرد مدل های درخت تصمیم.. 137

جدول 4-49: میزان اهمیت هریک از نسبت های مالی در تحلیل حساسیت.. 138

جدول 5-1: خلاصه نتایج.. 143

فهرست شکل ها

شکل 2-1 مراحل داده کاوی................................................................................................................................................................................31

شکل 2-2تحلیل عاملی تاییدی..........................................................................................................................................................................36

شکل 2-3 تحلیل عاملی اکتشافی.......................................................................................................................................................................38

شکل 3-1 مراحل انجام پژوهش..........................................................................................................................................................................55

شکل 4-1: مدل پیاده سازی الگوریتم در نرم افزار clementine............................................................................................................86

شکل 4-2: نمودار درخت CHAID.....................................................................................................................................................................87

شکل 4-3 نمودار درخت C&RT.........................................................................................................................................................................88

شکل 4-4 نمودار درخت QUEST......................................................................................................................................................................89

شکل 4-5 نمودار درخت C5.0............................................................................................................................................................................90

شکل 4-6 نمودار سود بورس................................................................................................................................................................................93

شکل 4-7 نمودار سود صنعت مواد و محصولات دارویی...............................................................................................................................102

شکل 4-8 نمودار سود صنعت خودرو و ساخت قطعات................................................................................................................................111

شکل 4-9 نمودار سود صنعت فلزات اساسی..................................................................................................................................................120

شکل 4-10 نمودار سود صنعت محصولات غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر..................................................................................129

شکل 4-11 نمودار سود صنعت سیمان، آهک و گچ.....................................................................................................................................138

فصل اول

1-1- مقدمه

تحقیقات بسیار زیادی در سال‌های اخیر در مورد ماهیت و روش اندازه‌گیری عملکرد شرکت ‌ها انجام شده است. نتایج این تحقیقات از آن جهت ارزشمند است که می‌توان وضعیت فعلی شرکت ‌ها را درک نمود و چالش‌های آینده در زمینه اندازه‌گیری عملکرد را مورد بررسی قرار داد. امروزه صاحب‌نظران حوزه مدیریت بر اهمیت مدل‌های ارزیابی عملکرد به‌عنوان یکی از معتبرترین شاخص‌های توسعه‌یافتگی شرکت ‌ها تأکید می‌ورزند. از این رو، یکی از دغدغه‌های اساسی شرکت ‌های امروزی، دستیابی به یک شیوه ارزیابی کارا و انعطاف‌پذیر است تا با آن بتوان کلیه ابعاد عملکردی شرکت را مورد بررسی قرار داد. اگر اندازه‌گیری عملکرد را فرایند کمّی‌سازی کارایی و اثربخشی یک فعالیت تعریف کنیم، از جمله راه‌های تجزیه و تحلیل گزارش‌های مالی که از طریق آن می‌توان حجم بالای اطلاعات موجود در گزارش‌های مالی را خلاصه نمود و همزمان جنبه‌های مختلف فعالیت شرکت را مورد بررسی قرار داد، تهیه نسبت‌های مالی از اطلاعات گزارش‌های مالی است. نسبت‌های مالی، بیان‌کننده ارتباط بین دو یا چند رقم از ارقام صورت‌های مالی است که به صورت جزئی از کل یا درصدی از آن بیان می‌شود. زمانی که یک نسبت محاسبه می‌گردد، می‌توان گفت که عدد به‌دست آمده، محصول یک رابطه ریاضی و همبستگی آماری دو یا چند متغیر در مقطع خاصی از زمان است(تقی زاده،1390). مقابله با چالش‌های پیش‌روی شرکت ‌ها نیازمند آن می‌باشد که مدیران آنها الگوی مناسبی از اندازه‌گیری عملکرد داشته باشند تا بتوانند به بهبود مستمر در تمام زمینه‌ها دست یابند. اندازه‌گیری عملکرد، پیشرفت مداوم به سمت اهداف تعیین‌شده را ممکن می‌سازد و نقاط رکود و رونق را شناسایی می‌نماید. از جمله معیارهای مهم عملکرد، معیار مالی است که اندازه‌گیری آن از روش‌های گوناگون امکان‌پذیر است. تعیین عملکرد واحد تجاری با استفاده از یک سری نسبت های اندازه گیری مالی یک مسئله جالب و چالش برانگیز برای اکثر محققان می باشد. بطور کلی ارزیابی عملکرد شرکت ها و دانستن روش هایی جهت پیش بینی آن ها می‌تواند بر تصمیم های سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل شرکت اثرگذار باشد. این ارزیابی در تعیین موقعیت شرکت و حتی امکان وجود احتمال ورشکستگی نیز اثر دارد. تشخیص فاکتورهایی که می تواند به درستی عملکرد واحد تجاری را پیش بینی کند برای هر تصمیم گیرنده بسیار جالب است(درسان دیلن و همکاران^{^[1]}،2013). با این مقدمه، در این پژوهش قدرت برازندگی شاخص های شرکتی بر ارزیابی عملکرد واحد تجاری با استفاده از الگوریتم درخت تصمیم، مورد بررسی قرار می گیرد.

1-2- مساله پژوهش

مباحث ارزیابی عملکرد را می‌توان از زوایای متفاوتی مورد بررسی قرار داد. دو دیدگاه اساسی سنتی و نو در این باره وجود دارد. دیدگاه سنتی، قضاوت و یادآوری عملکرد و کنترل ارزیابی شونده را هدف قرار داده و سبک دستوری دارد. این دیدگاه صرفاً معطوف به عملکرد دوره زمانی گذشته است و با مقتضیات گذشته نیز شکل گرفته است. دیدگاه نو، آموزش، رشد و توسعه ظرفیت‌های ارزیابی شونده، بهبود و بهسازی افراد و شرکتو عملکرد آن، ارائه خدمات مشاوره‌ای و مشارکت عمومی ذینفعان، ایجاد انگیزش و مسئولیت‌پذیری برای بهبود کیفیت و بهینه‌سازی فعالیت‌ها و عملیات را هدف قرار داده و مبنای آن را شناسایی نقاط ضعف و قوت و تعالی شرکتی تشکیل می‌دهد. خاستگاه این دیدگاه مقتضیات معاصر بوده و با ارزیابی سیستمی عملکرد با استفاده از تکنیک‌ها و روش‌های مدرن، توسعه پیدا می‌کند. حوزه تحت پوشش اندازه‌گیری عملکرد می‌تواند سطح کلان یک شرکت، یک واحد، یک فرایند و کارکنان باشد. در الگوهای نوین ارزیابی عملکرد، مدل های کمی مثل معیار بهره‌وری با رویکرد ارزش افزوده، معیار کارآمدی با رویکرد اثربخشی و کارآیی و معیار سودآوری با رویکرد حسابرسی عملکرد؛ و مدل های کیفی، مثل معیار توصیفی و ارزشی با رویکرد تعهد شرکتی و اخلاق شرکتی و چند معیار دیگر بکار گرفته شده است. دست کم هفت مقیاس برای ارزیابی عملکرد یک شرکت وجود دارد که الزاماً متمایز از یکدیگر نیستند. این مقیاس‌ها عبارتند از: اثربخشی، کارایی، سود و سودآوری، بهره و بهره‌وری، کیفیت زندگی شغلی، خلاقیت و نوآوری و کیفیت(تولایی، 1386). تداوم فعالیت یک شرکت یکی از معیارهای رتبه بندی و از مفروضات بنیادی حسابداری است که بر اساس آن تمامی واحدهای اقتصادی،برای مدت نامحدودی به فعالیت خود در عرصه‌ی تجارت و خدمات یک جامعه، به تکاپو می‌پردازند. حال این شرکت‌ها درجات متفاوتی از نظر میزان کسب سود و امکان فعالیت مداوم دارا می‌باشند که از منظر افراد ذینفع، قدرت شرکت برای تداوم فعالیت، با پیش بینی ورشکستگی همبستگی متناسبی دارد و لذا برای تصمیم گیری‌های خود نیازمند ارزیابی عملکرد شرکت جهت اخذ تصمیم های مناسب می‌باشد. نگرانی‌های منطقی سرمایه گذاران از بازگشت اصل و سود سرمایه‌شان موجب تقاضای آن‌ها برای ارائه ابزارهای بهتری جهت ارزیابی میزان توانایی شرکت‌ها در تداوم فعالیتشان شده است. در این بین پیشگامان حسابداری و پژوهشگران مالی جهت پاسخ به این تقاضا سعی در ارایه مدل‌هایی دارند که از ترکیب این نسبت‌های مالی حاصل شده و قادر است عملکرد و توانایی پرداخت سود و تداوم فعالیت شرکت‌ها را مؤثرتر اندازه گیری کند(عبداللهیان، 1392). تهیه صورت‌های مالی، یکی از متداول‌ترین روش‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی است. هر گروه از استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی، موفقیت یک فعالیت در بورس را از دیدگاه خود بررسی می‌کند. یکی از معیارهای ارزیابی موفقیت یک صنعت یا فعالیت، نسبت‌های مالی است. این نسبت‌ها، در حقیقت، چکیده گزارش‌های مالی شرکت‌ها هستند که اطلاعات زیادی را درباره وضعیت درونی شرکت‌ها ارائه می‌دهند. نسبت‌های مالی، شاخص‌های خوبی برای سنجش عملکرد و موقعیت مالی بنگا‌ه‌ها هستند. این نسبت‌ها را می‌توان بر طبق اطلاعاتی که ارائه می‌کنند، طبقه‌بندی نمود. طبقه‌بندیهای مختلفی از نسبت‌های مالی وجود دارد(تقی زاده،1390). در کل کتاب های مالی و حسابداری، نسبت های مالی را به گروه های نقدینگی، سودآوری، توانایی پرداخت بدهی های بلندمدت و بهره وری دارایی یا نسبت های دوره گردش طبقه بندی می کنند. نسبت های نقدینگی، توانایی شرکت را برای پرداخت بدهی کوتاه مدت ارزیابی می کند درحالی که نسبت های پرداخت بدهی بلندمدت میزان ریسک و مخاطره سرمایه گذاری در واحد تجاری برای بستانکاران را بیان می کند. نسبت های سود آوری، توانایی ایجاد سود شرکت را بر پایه فروش، حقوق صاحبان سهام و دارایی ها آزمون می کنند. نسبت های بهره وری دارایی یا دوره گردش ارزیابی می کند که شرکت، چگونه با موفقیت از طریق بکارگیری دارایی، وصول حساب دریافتنی و فروش موجودی هایش، ایجاد درآمد می‌کند. مهمترین هدف نسبت‌ها در تجزیه و تحلیل‌ها، تسهیل و تفسیر گزارش‌های مالی است که با کاهش اعداد زیاد موجود در گزارش‌های مالی و تبدیل آنها به نسبت‌های مالی محدود انجام می‌گیرد. برای ارزیابی عملکرد مالی شرکت‌های مختلف باید معیارهای ارزیابی ـ که معمولا مالی هستندـ را در اختیار داشته باشیم. نسبت‌های مالی معمولاً از ترازنامه، صورت سود و زیان، و صورت جریان نقدی به‌دست می‌آیند. با این حال، برخی نسبت‌های مالی، دارای ساختار و الگوی یکسان می‌باشند. برای اجتناب از ارزیابی مکرر نسبت‌های مالی مشابه، آنها را در دسته‌هایی خوشه‌بندی می‌کنند. در این بینبحث تبیین قدرت تداوم فعالیت و تعیین توانمندی در سودآوری و ایفای تعهدات یک شرکت همواره از اهمیت ویژه ای برخوردار است لذا برای استفاده کنندگان از اطلاعات، سرمایه گذاران و اعتبار‌دهندگان داشتن ابزار مناسب برای پی بردن به میزان این توانایی در تداوم فعالیت بنگاه های اقتصادی بسیار با اهمیت است. در مطالعات اولیه، محققان روش های آماری را به کار می برند که برای فرضیات خطی و نرمالیزه غیر‌واقعی مهیا باشد. برای مثال آلتمن (1968) تحلیل مبین چندگانه^{^[2]} به کار برد که داده ها را برای اجرای کوواریانس هم‌ارز و نرمالیزه و استقلال شرایط متغیرها فراهم می کند. برتری روش های درخت تصمیم ( تکنیک های داده کاوی رایج) این است که از این فرضیات محدود آزاد است. علاوه بر آن درخت تصمیم می تواند به آسانی با صفحات گرافیکی، قابل درک شود بطوری که برای مدیران شفاف و قابل استنباط باشد(درسان دیلن و همکاران،2013). بنابراین وجود ارتباط میان شاخص های شرکتی و شاخص های ارزیابی عملکرد شرکت تایید شده است و مطالعات اساسی تنها از جهت بسط و استفاده از متغیرهای متفاوت (نسبت های مالی) و یا کاربرد تکنیک های تحلیل با بقیه مطالعات متفاوت است ولی علیرغم اهمیت این ارتباط از روش های جدید برای توصیف آن استفاده نشده است. با عنایت به مراتب فوق مساله اصلی تحقیق حاضر که محقق به دنبال آن است به شرح زیر قابل تبیین است: بر مبنای الگوریتم درخت تصمیم کدامیک از شاخص های شرکتی، تصویر مناسبی از عملکرد را ارائه می کنند؟

1-3- اهدف پژوهش

با توجه به این که در این پژوهش شاخص های ارزیابی عملکرد شرکت، نسبت های ROE وROA در نظر گرفته شده است هدف، آن است که نسبت‌های مالی با توجه به قدرت برازش آن ها بر شاخص های ارزیابی عملکرد و با استفاده از الگوریتم جدید درخت تصمیم بررسی و طبقه بندی و یا اولویت بندی شوند.

1-4- سوال های پژوهش

باشکلگیریمبحثجداییمالکیتازمدیریتوپیدایشتضادمنافعبینمالکانو مدیران،ارزیابیعملکردشرکت هاومدیرانازموضوعاتموردتوجهاقشارمختلفمثل اعتباردهندگان،مالکان،دولتوحتیمدیراناست. بر اساس مبانی نظری حسابداری و گزارشگری مالی کشورهای آنگلوساکسون و نیز ایران، سرمایه گذاران، اصلی ترین استفاده کنندگان صورت های مالی به شمار می روند. این گروه در پی اطلاعاتی هستند که به وسیلة آن ارزیابی مخاطره و بازده مورد انتظار سرمایه گذاری امکان پذیر شود. بنابراین، در این پژوهش تمرکز اصلی بر ارزیابی عملکرد از دیدگاه سهامداران است. متغیرهای انتخاب شده از این دیدگاه، شامل دو متغیر حسابداری؛ یعنی بازده دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام است. دلیل عمده برای انتخاب بازده دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام به عنوان متغیرهایی برای ارزیابی عملکرد شرکت این است که، این نسبت ها با استراتژی شرکت و عملکرد مدیریت رابطه مستقیم دارند. برای مثال، 80 درصد پژوهش هایی که به بررسی عملکرد شرکت ها پرداخته اند، «بازده دارایی‌ها» را به عنوان یک معیار مهم ارزیابی عملکرد انتخاب کرده اند. ضرورت ارزیابی عملکرد آنقدر بدیهی است که کسی در آن شک نمی کند و چون و چرا نمی آورد. اما در چگونگی کار بحث بسیار است. ادنان و دار در طی تحقیقی مقایسه ای دریافتند که تقریبا، 70% از 89 مدل تحلیلی ارزیابی عملکرد طی سال های 1967-2005 بر مبنای نسبت‌های مالی شکل گرفته اند و این اهمیت استفاده از نسبت های مالی (شاخص های شرکتی) با محتوای اطلاعاتی بالا در مدل‌های ارزیابی عملکرد را آشکار می سازد.

برای خرید و دانلود اینجا کلیک کنید

ارزیابی عملکرد شرکت ها بورس اوراق بهادار دانلود پایان نامه word

زینب جمعه 31 شهریور 1396 ساعت 04:25

0 نظر

اثر قیمتی معاملات بلوک در بورس اوراق بهادار تهران

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده پایان نامه

فصل اول – کلیات تحقیق

1-1-مقدمه 3

1-2-بیان مساله پژوهش 4

1-3-پرسشهای پژوهش 4

1-4-اهداف پژوهش و ضرورت آن 4

1-5-نهاد یا موسساتی که می توانند از یافته های این پژوهش بهره بگیرند 5

1-6- تدوین الگوی تحقیق و فرضیات تحقیق ............................................................................................ 5

1-6-1- فرضیه تحقیق ................................................................................................................................ 5

1-6-2-روش تحقیق ................................................................................................................................... 6

1-7-تعریف مفاهیم و واژگان تخصصی ...................................................................................................... 6

1-8- ساختار پژوهش ................................................................................................................................ 8

فصل دوم – مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه ............................................................................................................................................... 10

2-2- مبانی نظری ...................................................................................................................................... 11

2-2-1 تاریخچه بورس اوراق بهادار و چگونگی ایجاد آن ....................................................................... 11

2-2-2- تعریف بورس اوراق بهادار ........................................................................................................ 11

2-2-3- بورس اوراق بهادار و نقش آن در توسعه اقتصادی ..................................................................... 12

2-2-4- معامله بلوک ................................................................................................................................ 14

2-2-5- قیمت سهام ................................................................................................................................. 14

2-2-5-1- تغییر قیمت سهام .................................................................................................................... 15

2-2-5-2- نوسان قیمت سهام .................................................................................................................. 17

2-2-6- عوامل موثر بر تغییرات قیمت سهام ............................................................................................ 18

2-2-7- اثر قیمتی .................................................................................................................................... 19

2-2-8- تصمیم گیری برای سرمایه گذاری .............................................................................................. 20

2-3- مروری بر تحقیقات گذشته .............................................................................................................. 20

2-4- خلاصه فصل ................................................................................................................................... 24

فصل سوم- روش تحقیق

3-1- مقدمه ............................................................................................................................................... 26

3-2- پرسشهای تحقیق ............................................................................................................................. 27

3-3- فرضیه تحقیق ................................................................................................................................... 27

3-4- طرح تحقیق .......................................................................................................................................27

3-4-1- جامعه آماری تحقیق .................................................................................................................... 27

3-4-2- نمونه آماری تحقیق ..................................................................................................................... 28

3-4-3- قلمرو تحقیق ............................................................................................................................... 29

3-4-4- روش گردآوری اطلاعات و داده های تحقیق ............................................................................. 29

3-4-5- روش تحقیق ............................................................................................................................... 29

3-4-6- روشهای آماری ........................................................................................................................... 29

3-5- تخمین و استنباط آماری .................................................................................................................. 30

3-6- تعریف و نحوه محاسبه متغیرهای تحقیق ........................................................................................ 31

3-6-1- متغیرهای وابسته .......................................................................................................................... 31

3-6-2- متغیرهای توضیحی ..................................................................................................................... 36

3-7- بررسی خودهمبستگی در جملات اخلال ........................................................................................ 42

3-8- بررسی ناهمسانی واریانس در جملات اخلال ................................................................................. 43

3-9- بررسی نرمال بودن توزیع ................................................................................................................ 43

3-10- خطای تصریح مدل ...................................................................................................................... 44

3-11- آزمون هم خطی میان متغیرها ........................................................................................................ 44

3-12- خلاصه فصل ................................................................................................................................. 45

فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات

4-1- مقدمه ............................................................................................................................................... 47

4-2- مراحل برآورد مدل .......................................................................................................................... 48

4-2-1 بررسی فروض کلاسیک ................................................................................................................ 48

4-2-1-1- عدم خود همبستگی( Autocorrelation ) .....................................................................48

4-2-1-2- همسانی واریانس ( Heteroskedasticity ) ................................................................. 50

4-2-1-3 آزمون نرمال بودن جملات پسماند ........................................................................................... 52

4-2-1-4- خطای تصریح مدل ................................................................................................................ 54

4-2-1-5 آزمون هم خطی میان متغیرها ................................................................................................... 55

4-3- نتایج تخمین .................................................................................................................................... 56

4-3-1- نتایج حاصل از برآورد مدل اول .................................................................................................. 56

4-3-2- نتایج حاصل از برآورد مدل دوم ................................................................................................. 60

4-3-3- نتایج حاصل از برآورد مدل سوم ................................................................................................ 63

4-4- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق ......................................................................................................... 67

4-5- خلاصه فصل ................................................................................................................................... 68

فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه ............................................................................................................................................... 70

5-2- نتیجه گیری ...................................................................................................................................... 71

5-3- موانع و محدودیت های تحقیق ....................................................................................................... 73

5-4- پیشنهادات کاربردی ......................................................................................................................... 74

5-5- پیشنهادات جهت تحقیقات آتی ....................................................................................................... 74

5-6- خلاصه فصل ................................................................................................................................... 75

منابع و مأخذ

الف- منابع فارسی...................................................................................................................................... 76

ب- منابع انگلیسی ..................................................................................................................................... 77

پیوست ها .................................................................................................................................................. 79

چکیده انگلیسی .....................................................................................................................................101

فهرست جدول ها

عنوان صفحه

3-1- جدول: گزینش نمونه آماری تحقیق.................................................................................................. 28

3-2- جدول: آمار توصیفی Total impact ................................................................................................ 33

3-3- جدول:آمار توصیفی Temporaryimpact....................................................................................34

3-4- جدول: آمار توصیفی Permanentimpact ..................................................................................... 36

3-5- جدول: آمار توصیفی اندازه (size) ..................................................................................................37

3-6- جدول: آمار توصیفی Volatility..................................................................................................... 38

3-7- جدول: آمار توصیفی Turnover...................................................................................................... 39

3-8- جدول: آمار توصیفی متغیر BAS.................................................................................................... 40

3-9- جدول: آمار توصیفی متغیر Marketreturn..................................................................................... 41

3-10- جدول: آمار توصیفی متغیر Momentum.......................................................................................42

4-1- جدول: خروجی آزمون CorrelationLM...................................................................................... 48

4-2- جدول: خروجی آزمون CorrelationLMبا وجود جزء AR(1) ....................................................49

4-3- جدول: خروجی آزمون CorrelationLM ..................................................................................... 49

4-4- جدول: خروجی آزمون CorrelationLMبا وجود جزء AR(1) ....................................................49

4-5- جدول : خروجی آزمون CorrelationLM .................................................................................... 50

4-6- جدول: خروجی آزمون CorrelationLMبا وجود جزء AR(1) ....................................................50

4-7- جدول: خروجی آزمون Heteroskedasticity................................................................................. 51

4-8- جدول:خروجی آزمون Heteroskedasticity................................................................................. 51

4-9- جدول:خروجی آزمون Heteroskedasticity................................................................................. 51

4-10- جدول: آزمون تصریح خطا ........................................................................................................... 54

4-11- جدول: آزمون تصریح خطا ........................................................................................................... 55

4-12- جدول: آزمون تصریح خطا ........................................................................................................... 55

4-13- جدول: آزمون هم خطی میان متغیرها ............................................................................................ 56

4-14- جدول: خروجی تخمین مدل اول ................................................................................................. 56

4-15- جدول : خروجی تخمین با ورود جزء AR(1)..............................................................................57

4-16- جدول: خروجی مدل نهایی ........................................................................................................... 59

4-17- جدول: خروجی تخمین مدل دوم ................................................................................................. 60

4-18- جدول : خروجی تخمین با ورود جزء AR(1) .............................................................................61

4-19- جدول: خروجی تخمین مدل نهایی ............................................................................................... 63

4-20- جدول: خروجی تخمین مدل سوم ................................................................................................ 64

4-21- جدول : خروجی تخمین با ورود جزء AR(1) ..............................................................................64

4-22- جدول: خروجی تخمین مدل نهایی ............................................................................................... 66

4-23- جدول: آمار توصیفی متغیرهای تحقیق .......................................................................................... 67

5-1- جدول: خلاصه نتایج آزمون فرضیات .............................................................................................. 71

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

3-1- نمودار: اثر قیمتی شرکتها در سال 1391.......................................................................................... 32

3-2- نمودار: اثر قیمتی موقت شرکتها در سال 1391 ........................................................................... 34

3-3- نمودار : اثر قیمتی دائمی شرکتها در سال 1391................................................................................ 35

3-4- نمودار: اندازه (size)........................................................................................................................ 36

3-5- نمودار: نوسانات (volatility)........................................................................................................... 37

3-6- نمودار: حجم معاملات .................................................................................................................... 38

3-7- نمودار: متغیر BAS .......................................................................................................................... 39

3-8- نمودار: متغیر Marketreturn.......................................................................................................... 40

3-9- نمودار : متغیر momentum............................................................................................................. 41

4-1- نمودار : آزمون نرمال بودن مدل اول ............................................................................................... 52

4-2- نمودار : آزمون نرمال بودن مدل دوم ............................................................................................... 53

4-3- نمودار : آزمون نرمال بودن مدل سوم .............................................................................................. 53

چکیده

نظارت و کنترل اثر قیمتی یکی از پویاترین حوزه های پژوهشی در شرکت های تجاری بوده و به سرعت در حال گسترش است. بررسی اثرات معاملات بلوک می تواند در درک چگونگی پاسخ بازار مفید واقع شود. هدف علمی پژوهش، بررسی تاثیر معاملات بلوک بر نوسانات قیمت سهام با استفاده از داده های روزانه مرتبط با پنج معامله پیشین و آتی معامله بلوک بوده و از اهداف کاربردی نیز کمک به پیش بینی قیمت سهام برای کلیه استفاده کنندگان شامل تحلیلگران مالی، کارگزاران، شرکتهای سرمایه گذاری و متقاضیان سهام در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. تحقیق حاضراز بعد زمانی پس رویدادی و از لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی است. در این پژوهش اثر قیمتی معاملات بلوک در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی یکساله از تاریخ 1/1/1391 تا 30/12/1391 سنجیده می شود و با استفاده از آزمون همبستگی رابطه بین اندازه معامله بلوک، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل و تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی معاملات بلوک سنجیده می شود.داده های اولیه این تحقیق بعد از استخراج از منابع ذکر شده وارد نرم افزار اکسل شده تا با انجام برخی محاسبات متغیرهای مورد نیاز در فرضیه پژوهش بدست آیند، سپس نتایج حاصل از اندازه گیری متغیرها به منظور آزمون فرضیه پژوهش وارد نرم افزار ای - ویوز شده است. بطور کلی نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که اثر قیمتی دائمی، با افزایش بازده روزانه تجمعی ماقبل معامله بلوک افزایش می یابد. اثر قیمتی کل نیز با افزایش حجم معاملات و بازده بازار افزایش یافته در حالیکه با افزایش اندازه معامله و نوسانات قیمت و بازده روزانه تجمعی ماقبل معامله بلوک کاهش می یابد. اثر قیمتی موقت نیز با افزایش اندازه معامله و نوسانات قیمت و بازده روزانه تجمعی ماقبل معامله بلوک افزایش یافته و با افزایش حجم معاملات و بازده بازار کاهش می یابد.

کلمات کلیدی: اثر قیمتی، معاملات بلوک، بورس اوراق بهادار تهران

فصل اول

کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

نیل به رشد اقتصادی و بالا بردن میل به سرمایه گذاری هنگامی تسریع می گردد که کشورها دارای بازارهای سرمایه فعال و قابل اعتماد باشند. معمولا کشورهایی که از نظر اقتصادی توانمند بوده و ساختار اقتصادی تکامل یافته ای دارند عموماً دارای بازارهای مالی متنوع و کارآمد فراوانی هستند. یکی از مهمترین بازارهای سرمایه بورس اوراق بهادار است. بورس اوراق بهادار در کشورهایی که سعی در تقویت بنیه اقتصادی خود دارند نقش بسیار مهمی را برعهده دارد. وجود بازارهای فعال همواره سرمایه گذاران متعددی را به تکاپو واداشته است و جریان سرمایه و منابع مالی را به بخش های مولد تسریع کرده است. کشورهایی که دارای بورس های سازمان یافته و فعال می باشند توانسته اند سرمایه گذاران زیادی را به سوی این بازارهای سازمان یافته جلب کنند به گونه ای که مثلا در کشور ایالات متحده بیش از 50% مردم سهامداران شرکتهای مختلفی هستند. سرمایه گذارانی که در بورس ها سرمایه گذاری می کنند معمولا در تلاش هستند تا با استفاده از اطلاعات موجود و تحلیل بازار و با اتخاذ تصمیم ها و سیاست های خاص در مقاطع زمانی متفاوت حداکثر استفاده را از این بازارها بعمل آورند و با حداقل ریسک ممکن حداکثر بازدهی را کسب نمایند. بر همین اساس کسانی که در سهام عادی شرکتها سرمایه گذاری می کنند سعی دارند تا بتوانند بگونه ای قیمت سهام شرکتها را قبل از تحقیق آنها پیش بینی نموده و با استفاده از این مهارت منافع خود را افزایش دهند. از آنجا که یکی از عوامل مهم در موفقیت افراد خصوصا مدیران و سرمایه گذاران برنامه ریزی می باشد، لذا برنامه ریزی صحیح و پیش بینی آنچه که احتمالا در آینده به وقوع خواهد پیوست بسیار حائز اهمیت است. بررسی ها نشان می دهد در بازارهای سرمایه ای که از کارایی نسبی برخوردار هستند می توان با تحلیل متغیرهای مهم به نتایج خوبی در خصوص چگونگی روند قیمتها و پیش بینی قیمت سهام شرکتها دست یافت.

1-2- بیان مساله پژوهش

در بازار کارا، قیمت در پاسخ به ورود اطلاعات اساسی جدید تغییر می کند. از این طریق، معامله گران و سازندگان بازار عقاید خود را درباره ارزش واقعی قیمت در پاسخ به اطلاعات معامله به روز رسانی می کنند. از این رو معاملات خود می توانند اطلاعات را به معامله گران انتقال دهند. معاملات بزرگ بطور مستقیم ظرفیت حرکت دادن قیمت ها طی معاملات را دارند. تصمیمات تجاری دیگر شرکت کنندگان بازار که ممکن است اقدامات آغازگران معاملات باشند نیز بطور غیر مستقیم تاثیر گذار است. اثر قیمتی به ارتباط بین دریافت دستور خرید یا فروش و تغییر قیمت متعاقب آن اشاره دارد. اینکه معامله خرید باید قیمت را به سمت بالا سوق دهد در نگاه اول واضح است. اما این یک واقعیت برای تجار است که اثر قیمتی برای آنان به مثابه یک هزینه است و معامله دوم خرید آنان بخاطر تاثیر خود آنها در بازار بطور متوسط گران تر از اولی است (و همچنین این تاثیر برای فروش بصورت بالعکس است).

نظارت و کنترل اثر قیمتی یکی از پویاترین حوزه های پژوهشی در شرکت های تجاری بوده و به سرعت در حال گسترش است. اثر قیمتی معاملات بلوک بطور گسترده در مطالعات مورد توجه قرار گرفته است و بطور معمول به دو جزء دائمی و موقت طبقه بندی و تجزیه و تحلیل شده است. جزء دائمی تغییرات قیمت با توجه به محتوای اطلاعات معامله است. در حالیکه اثر قیمتی موقت، تغییر قیمت به دلیل اختلاف های بازار مانند اثر نقد شوندگی و عدم تعادل بین عرضه و تقاضا است. لذا بررسی اثرات معاملات بلوک می تواند در درک چگونگی پاسخ بازار مفید واقع شود. تمرکز این مطالعه بر تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر اثر قیمتی معاملات بلوک در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که بر اساس بررسیهای به عمل آمده تا کنون تحقیقی در این زمینه در ایران انجام نشده است.

1-3- پرسشهای پژوهش

آیا معاملات بلوک بر قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران اثرگذار هستند؟

1-4- اهداف پژوهش و ضرورت آن

اهداف علمی:

بررسی تاثیر معاملات بلوک بر نوسانات قیمت سهام با استفاده از داده های روزانه مرتبط با پنج معامله پیشین و آتی معامله بلوک

اهداف کاربردی:

کمک به پیش بینی قیمت سهام برای کلیه استفاده کنندگان شامل تحلیلگران مالی، کارگزاران، شرکتهای سرمایه گذاری و متقاضیان سهام در بورس اوراق بهادار تهران

با استفاده از اطلاعات اثر قیمتی، معامله گران خواهند توانست تغییرات کوتاه مدت قیمت را با موفقیت پیش بینی کنند و در صورت بالا رفتن قیمت ها در صدد پیش خرید آن بر آیند. اثر قیمتی همچنین برخی از اطلاعات خصوصی را فاش می کند. ورود اطلاعات خصوصی جدید باعث وقوع معاملات می شود و موجب می گردد که دیگر معامله گران در بازار، ارزیابی های خود را به روز رسانی کنند که این خود باعث تغییر قیمت ها می شود. اما اگر نتوان معامله گران آگاه و ناآگاه را به راحتی تمایز داد، آنگاه تمام معاملات بر روی قیمت ها تاثیر می گذارند. اثر قیمتی یک اثر آماری با توجه به نوسانات جریان سفارش است. اگر هر چیز دیگری ثابت نگه داشته شود به شرط یک دستور خرید اضافی، قیمت ها بطور متوسط بالا می رود. اما نوسانات در عرضه و تقاضا هم می تواند کاملا تصادفی باشد لذا این موضوع باعث شده است که تاکنون مفهوم اثر قیمتی به خوبی تعریف نشده باشد. اندازه گیری اثر قیمتی مرتبط با معاملات بلوک برای سیاست گذاران بازار که در پی ارتفای نقدینگی بازار هستند، و همچنین برای سرمایه گذارانی که به دنبال بازده قابل توجه سرمایه گذاری با هزینه ی کم هستند از اهمیت زیادی برخوردار است.

1-5- نهاد یا موسساتی که می توانند از یافته های این پژوهش بهره بگیرند.

یافته های این پژوهش می تواند مورد استفاده سازمان بورس اوراق بهادار، تحلیلگران مالی، کارگزاران بورس، شرکتهای سرمایه گذاری و متقاضیان سهام در بورس اوراق بهادار تهران قرار گیرد.

1-6- تدوین الگوی تحقیق و فرضیات تحقیق

1-6-1-فرضیه تحقیق

فرضیه اصلی:بین اندازه معامله، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی معاملات بلوک رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیات فرعی:

1- بین اندازه معامله، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی کل معاملات بلوک رابطه معناداری وجود دارد.

2- بین اندازه معامله، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی دائمی معاملات بلوک رابطه معناداری وجود دارد.

3- بین اندازه معامله، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی موقت معاملات بلوک رابطه معناداری وجود دارد.

1-6-2- روش تحقیق

الف- نوع روش تحقیق:

در این تحقیق از همبستگی و رگرسیون جهت تبیین روابط بین متغیرها استفاده شده است. از بعد زمانی پس رویدادی و از لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی است. در این پژوهش اثر قیمتی معاملات بلوک در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی یکساله از تاریخ 1/1/1391 تا 30/12/1391 سنجیده می شود.

ب- روش گردآوری اطلاعات ( میدانی، کتابخانه‌ای و غیره ):

روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است.

1-7- تعریف مفاهیم و واژگان تخصصی

- اندازه معامله[1] : تعداد سهام معامله شده به عنوان یکی از اطلاعات اساسی و پایه ای معاملات توسط سازمان بورس منتشر می شود و در اکثر روزنامه های کثیر الانتشار کشور به چاپ می رسد . زیرا تعداد دفعات معامله سهام و تعداد سهام معامله شده نشان دهنده جاذبه سهام برای خریداران است و می تواند حاکی از تعداد خریداران سهام یک شرکت باشد. از سوی دیگر می تواند حاکی از تعداد فروشندگان برای سهام موردنظر نیز می باشد(حمیدوند، مجنون، 1387).

- نوسانات قیمت[2]: عبارتست از انحراف قیمت ها حول میانگین که معیار آن در این تحقیق انحراف معیار[3]است.

-حجم معاملات[4]: عبارت است از حجم ریالی یا مقداری سهامی که در یک دوره از زمان داد و ستد می شود. و به عبارت کامل تر حجمی از سهام که در یک دوره مشخص از زمان مالکیت آن تغییر می کند.( صادقی، 1385 )

- بازده بازار[5]: بازده بازار در روز معامله بلوک که تمام شرکت های فهرست شده در بازار را پوشش می دهد.

-بازده روزانه تجمعی ماقبل [6] : بازده روزانه تجمعی سهام برای پنج روز معاملاتی قبل از معامله بلوک . بازدهی عبارت است از عایدی، پاداش و یا نتیجه حاصل از سرمایه گذاری در یک دوره مشخص از زمان که می تواند به صورت مبلغ ریالی و یا درصدی از مبلغ سرمایه گذاری ابتدای دوره و یا تفاوت لگاریتم ابتدای دوره از انتهای دوره محاسبه گردد.

- تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت[7]: بالاترین قیمتی که یک بازارگردان حاضر است برای خرید سهام بپردازد، قیمت پیشنهادی خرید سهام و پائین ترین قیمتی که حاضر است سهام را بفروشد، قیمت پیشنهادی فروش سهام و تفاضل این دو را اسپرد می نامند( قالیباف اصل؛ رزاقی، 1391). دانشمندانی از قبیل دیمستز و استول عقیده دارند که بازارگردانان برای جبران ریسک فعالیت خدمات، معامله سریع اوراق و ارائه نقد شوندگی از اسپرد استفاده می کنند، به عبارت دیگر اسپرد ابزاری است که بازار گردانان برای جبران ریسک فعالیت خود از مشتریان دریافت می کنند (آر استول، 2003) .[8]

معامله سهام پول صرف می کند. اول اینکه شما باید حق کمیسیون کارگزاری که سهام را برای شما معامله کرده بدهید. کارگزار معامله را با متخصصین و یا معامله گران انجام می دهد. آنها پول خود را با خرید سهامی که مردم می خواهند در یک قیمت پیشنهاد خرید بخرند و فروش سهام در قیمت پیشنهاد فروش بالاتر از قیمت پیشنهاد خرید به دست می آورند. به این اختلاف، ما به التفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش گفته می شود. این مابه التفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش[9] دومین مؤلفه هزینه معامله است( هاگن، 1390 ).

1-8- ساختار پژوهش

فصل اول: در این فصل به معرفی مساله پژوهش، اهداف و ضرورت انجام آن پرداخته و در ضمن ارائه فرضیه های تحقیق، برخی از واژه های کلیدی تحقیق بیان شده است.

فصل دوم: این فصل مروری فشرده بر ادبیات مالی در زمینه تحقیق دارد و تحقیقات انجام شده در ایران و دنیا عرضه شده است که به نوعی با موضوع تحقیق مربوط می شوند.

فصل سوم: در این فصل نحوه جمع آوری اطلاعات، محدوده زمانی و مکانی و روش تحقیق ارائه شده است.

فصل چهارم : این فصل به تشریح روش اجرای تحقیق و بیان خلاصه ای از نتایج و اطلاعات بدست آمده از روشها و مدلهای مورد استفاده می پردازد.

فصل پنجم: در این فصل، نتایج بدست آمده، محدودیتهای تحقیق، پیشنهادات اجرایی و پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی عرضه شده است.

برای خرید و دانلود اینجا کلیک کنید

اثر قیمتی معاملات بورس اوراق بهادار دانلود پایان نامه word

زینب چهارشنبه 4 مرداد 1396 ساعت 04:40

0 نظر

بررسی تطبیقی بورس اوراق بهادار ایران با سایر بورس های جهان

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، بررسی تطبیقی بورس اوراق بهادار ایران با سایر بورس های جهان است و جایگاه بورس ایران را از نظر بازدهی،ریسک،نرخ رشد ارزش بازار، شاخص نقدشوندگی و نقش بورس در اقتصاد ملی کشور نسبت به سایر بورس های منتخب تعیین و شناسایی می کند و نقاط قوت وضعف بورس ایران را بیان می کند.

بازارهای مالی ایران چندان در بازارهای بین المللی تنیده نیستند، به این دلیل به طور مستقیم بحران مالی سال 2008 به ایران منتقل نشده است. با توجه به ساخت خاص اقتصاد ایران به درآمد نفتی، کانال اصلی انتقال بحران به اقتصاد کشور از طریق درآمدهای نفتی است.

روش تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی بوده و قلمرو مکانی این پژوهش اعضای فدراسیون جهانی بورس هاست و روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری ساده بوده و داده ها از سایت فدراسیون جهانی بورسها جمع آوری شده و داده هادرنرم افزار اس.پی.اس.اس 19و ایویوز آنالیز شده است. واز آزمون تی مستقل برای تست فرضیات تحقیق استقاده شده است.

طبق نتیجه این پژوهش، بازدهی بورس اوراق بهادار ایران از سایر بورس های منتخب بالاتر است. بورس ایران نقش کمتری نسبت به سایر بورس های جهان در اقتصاد ملی کشور دارد. میزان ریسک در بورس اوراق بهادار ایران از سایر بورس های منتخب بالاتر است. بین نرخ رشد ارزش بازار بورس ایران با سایر بورس های جهان تفاوت معنی داری وجود ندارد. بورس ایران شاخص نقدینگی پایین تری نسبت به سایر بورس های منتخب دارد.

در این پژوهش از جمله دلایل رشد شاخص بورس ایران ، بهبود اوضاع اقتصاد جهانی، رکود بازارهای رقیب است و از جمله دلایل بالا بودن ریسک اوراق بهادار ایران را می توان استفاده نکردن درست از ابزارهای پوشش ریسک بیان کرد و بالا بودن ریسک در بورس ایران از جمله دلایل عدم سرمایه گذاری خارجی در ایران است. کوچک و کم عمق و دولتی بودن بورس ایران در مقابل سایر بورس های منتخب از جمله دلایل ضعف آن است.

کلید واژه

بازدهی، ریسک، نقش بورس در اقتصاد، نرخ رشد ارزش بازار، نقدشوندگی

فصل اول

کلـیات تحـقیـق

1-1- مقدمه

یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی کشورها،بازار سرمایه بوده که اهمیت آن بر هیچ کس پوشیده نیست. بازار سرمایه ارتباط نزدیکی با ساختار اقتصادی کشور داشته و قوت وضعف آن می تواند نشان دهنده وضعیت اقتصادی کشور باشد. توسعه بازار سرمایه می تواند نقش مهمی در رشد درآمد ملی کشور و رفاه عمومی جامعه ایفا کند.آمارهای موجود نشان می دهد که بورس های توسعه یافته در کشورهای پیشرفته قرار داشته و در این کشورها پیش از هر امری امنیت سرمایه گذاری برای ورود سرمایه گذاران داخلی و خارجی به بورس فراهم می شود (عباسیان و همکاران، 1387: 136).

بسیاری از اقتصاددانان بر این عقیده اند که تفاوت اقتصادهای توسعه یافته و توسعه نیافته در بازارهای مالی یکپارچه فعال و گسترده است، بازارهایی که کشورهای توسعه یافته از آن محروم هستند، در بازارهای مالی کشورهای صنعتی، حجم قابل ملاحظه ای از سرمایه مالی اقتصاد خود را در کنترل دارند.این بازارها با ایجاد انگیزه پس انداز کردن و تبدیل پس انداز به سرمایه گذاری نقش مهمی را در رشد اقتصادی بر عهده دارند.

سرمایه گذاری یکی از مهم ترین عوامل در رشد و توسعه اقتصادی است.تقریباً در اکثر کشورهای در حال توسعه از جمله ایران،بازار سرمایه منسجم و کارآمدی وجود ندارد و به دلیل فعالیت در سطح ابتدایی و محدود، نمی تواند نقش قابل ملاحظه ای در تجهیز و هدایت وجوه موجود در اقتصاد را فراهم کند.

در دنیای امروز بازار بورس سرمایه به عنوان یک بازار توسعه یافته است و یکی از بخش های حیاتی اقتصاد کشورهاست که با رشد و توسعه اقتصاد هموار این بازار، جایگاه گسترده تر و مهمتری یافته است.

بورس اوراق بهادار به عنوان نماد بازار سرمایه، تأثیر پذیری زیادی از تغییر چرخه های تجاری و اقتصادی دارد (جلیلیان و جمشیدپور،1390). بورس اوراق بهادار از ابزار اقتصاد نظام سرمایه داری است و جزء لاینفک آن به شمار می رود. بورس یکی از بازارهای مهم و غیرقابل انکاری است که تأمین کننده بازار و منفعت شرکتهای پذیرفته شده در آن است. دایره المعارف آمریکا در تعریف بورس می نویسد:" بورس اوراق بهادار، سازمانی است که سرمایه گذاران را قادر می سازد تا اوراق قرضه یا سهام شرکتها را خرید وفروش کنند.بزرگترین ویژگی بورس منفعت آن برای کل جامعه است "(عباسی، 1383).

با در نظر گرفتن این واقعیت که پس انداز و سرمایه گذاری برای رشد اقتصاد حیاتی هستند، بازار سرمایه به عنوان پلی است که پس انداز واحدهای اقتصادی دارای مازاد را به واحدهای سرمایه گذاری که بدان نیازمندند انتقال می دهد.

سرمایه گذاری یک امر ضروری و حیاتی در جهت رشد و توسعه اقتصادی هر کشور است، برای اینکه وجوه لازم جهت این سرمایه گذاری فراهم آید، باید یکسری منابع برای تأمین سرمایه وجود داشته باشد بهترین منبع برای تأمین سرمایه، پس انداز های مردم است (شفیع زاده، 1375).

این بازار با هدایت پس اندازها و سرمایه های خرد مردم،موجب توسعه،ایجاد شغل،رونق فضای تولید و افزایش سطح رفاه عمومی می شود.یکی از مهمترین عوامل موثر بر رشد اقتصادی ایجاد پس انداز و هدایت آن به سمت سرمایه گذاری و تولید است.در ایران در سالهای گذشته به دلایل مختلف از جمله اقتصاد نفتی بازار سرمایه همواره ضعیف بوده است و تنها در سالهای اخیربا سیاست های اعمال شده شاهد رشد وتوسعه آن از نظر فیزیکی و جذب سرمایه هستیم.

بنابراین بازار سرمایه، واحدهای پس اندازی و سرمایه گذاران را با یکدیگر ارتباط می دهد و از طرفی دیگر سازوکارهای تعبیه شده در این بازار از طریق رشد حجم پس انداز و سرمایه گذاری، رشد اقتصادی را تسریع می کنند. استفاده از بازار سرمایه برای تأمین مالی مخارج دولت نیز از جمله قدیمی ترین و متداولترین شکل مبادلات مالی است. اتکای دولتها به بازار سرمایه در اغلب اقتصادهای مدرن نه تنها از این جهت مهم است که دولتها غالباً اوراق بدهی منتشر می کنند تا بخش عمده هزینه های خود را تأمین نمایند، بلکه استقراض دولت غالباً حجم عظیمی از کل وجوه عرضه شده در بازار توسط وام دهندگان را جذب می کند (سایت بورس اوراق بهادار ایران-335).

در هر بازار مالی با توجه به گسترش و عمق آن جهت سرمایه گذاری، ابزارهای مختلفی وجود دارد. سرمایه گذاران همواره سعی دارند پس اندازهای خود را در جایی سرمایه گذاری کنند که بیشترین بازده عاید آنها شود. در این راستا سرمایه گذاران باید قدرت ریسک بالایی داشته باشند. در صورتی تحمل ریسک را متقبل می شوند که میزان بازده از ریسک تقبل شده بیشتر باشد و علاوه بر این دو، سرمایه گذار خواهان نوعی از سرمایه گذاری است که نقدشوندگی بالایی هم داشته باشد یعنی به سرعت به وجه نقد تبدیل شود.

نوسان در ریسک در کانون توجه افرادی قرار دارد که به نحوی با صنعت مالی سر و کار دارند. این دو(گسترش و عمق بازار) هسته مجازی همه فعالیتهای ما را تشکیل می دهند. عدم نقد شوندگی در بازار یکی از عوامل به وجود آمدن نوسان است. ویژگی دیگر ساختار بازار که در نوسان نقش محوری دارد، توقف های بازار است، نوسان بورس اوراق بهادار ایران بر خلاف بورسهای موفق بسیار بالاست (فلاح پورو همکاران، 1391).

بازار سرمایه را می توان به عنوان یکی از اساسی ترین بخش های درگیر اقتصاد مالی با بدنه جامعه دانست و بورس اوراق بهادار به عنوان بخش اصلی بازار متشکل سرمایه است.

بورس اوراق بهادار در کشورهای اروپایی از جایگاه بالایی برخوردار است و ابزار مالی کارآمدی برای ایجاد صنعت و خدمات جدید به شمار می رود و ایران یکی از قدیمی ترین بورسهای خاورمیانه با عمری کمتر از نیم قرن از جایگاه نسبتاً مناسبی برخوردار است ولی در مقایسه با بورسهای معتبر دنیا مانند نوزادی به سر می برد. ایران با وجود اینکه دومین صادرکننده نفت جهان از منطقه خاورمیانه بعد از عربستان است و با این پشتوانه قوی همچنان در رتبه های پایینی نسبت به بورسهای معتبر قرار دارد و به علت مواجه با مشکلات و نارسایی ساختاری، مسائل مربوط به عرضه و تقاضای سهام و برخی مسائل درون سازمانی، از سرعت،تحرک، قدرت و پویایی لازم برخوردار نشده است و نیازمند به تغییرات و دگرگونی هایی است تا به صورت یک بازار سرمایه پویا و کارا در سطح ملی مطرح گردد.

در گذشته، رشد بورسهای خارجی محدود بود، چون شرکتهای بورسی بیشتر به تأمین مالی از طریق بدهی تا تأمین مالی از طریق سهام عادی متکی بودند. با این حال، اخیراً شرکتهای غیر آمریکایی، سهام را به دفعات بیشتری منتشر می کنند که رشد آنها را ممکن ساخته است (عباسی،آدوسی، 1388: 117).

گزارش حاضر که با هدف آشنایی سرمایه گذاران، بازرگانان، تحلیل گران بازار سرمایه، فعالان بازار سرمایه با وضعیت بورسهای جهان و تحولات آنها تهیه شده است؛ وضعیت بورس کشور ایران را درطی دوره زمانی از سال 2008 تا 2012 با سایر بورسهای جهان از نظر شاخص هایی مانند بازده ،ریسک، نقدشوندگی، نرخ رشد ارزش بازار و نقش بورس در اقتصاد کشور مقایسه می شود و دلایل قوت وضعف آن در طی یک دوره مورد بررسی قرار می گیرد و به آنان کمک می کند تا بر اساس نتایج تطبیقی، جهت گیری های توسعه بازار سرمایه را تدوین نمایند.

1-2-بیان مسئله

دنیای امروز، دنیای تغییر و تحولات سریع در جنبه های مختلف زندگی است. یکی از بخش های پر تغییر زندگی اقتصادی امروز، بازارهای مالی می باشد.امروزه این بازارها با سرعت در حال پیشرفت و ترقی هستند. بازار مالی ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. شاید سرعت تغییر در بازارهای مالی ایران در حد و اندازه بازارهای پیشرو نباشد ولی وجود تغییر در آن کاملاً محسوس است.

بازار بورس به عنوان نماد بخش مولد اقتصاد کشور که در واقع هدف تجهیز منابع پولی برای فعالیت های مولد را دنبال می کند در سالهای اخیر رشد خیره کننده ای از نظر حجم بازار داشته است. پیشی گرفتن روند افزایش قیمتهای جهانی باعث هجوم نقدینگی سرگردان به این بازار شده، چرا که برای سرمایه گذاران شرایطی فراهم شده تا صاحبان منابع بتوانند در کوتاه ترین زمان ممکن بیشترین سود را کسب کنند.

در طول سالهای اخیر بازارهای مالی جهان همواره با نوسانات و نا اطمینانی های قابل توجهی مواجه بوده اند، به نحوی که عدم اطمینان موجود در ارتباط با بازده دارایی های سرمایه گذاری شده، بسیاری از سرمایه گذاران و تحلیل گران مالی را نگران ساخته است(محمدی و همکاران، 1388).

در طی دهه گذشته بازار سهام تهران از نظر حجم و ارزش معاملات و تعداد شرکتهای فعال رشد زیادی داشته است اما بررسی داده ها و اطلاعات مربوط به این بازار نشان میدهد که نوسانات و تلاطم بازار زیاد بوده و در برابر شوکها حساسیت زیادی از خود نشان داده است که این موضوع می تواند در بلند مدت اثرات منفی بر رونق این بازار داشته باشد.

امروزه در تمام کشورها تحرک و رونق بورس اوراق بهادار به عنوان یکی از معیارهای پویایی اقتصاد شناخته می شود. رونق این بازار به عنوان یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه، پس اندازها و منابع مالی محدود موجود در جامعه را به نحو بهینه و در سریع ترین زمان به مسیر سرمایه گذاری بهینه هدایت می کند. بنابراین کارایی و پایداری این بازار نقش بسیار مهمی در تخصیص بهینه منابع مالی داخلی و خارجی ایفا می کند(مروت، 1391: 9).

سرمایه گذار همواره از مشارکت در رفتار مخاطره آمیز یا سرمایه گذاری های مخاطره آمیز پرهیز میکند و مایل به حداکثر رساندن بازده خود و در مقابل حداقل رساندن ریسک است .یک سرمایه گذار خوب همواره سرمایه گذاری را با حداقل ریسک انتخاب می کند و سرمایه گذاری با ریسک پایین را در مقابل با افزایش سطح بازده انتخاب می کند.

برای خرید و دانلود اینجا کلیک کنید

بورس اوراق بهادار سایر بورس های جهان دانلود پایان نامه word

زینب چهارشنبه 28 تیر 1396 ساعت 02:47