مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از تصادفات با عابرین پیاده در کشورهای ایران ، انگلیس و فرانسهword

 فصل اول

کلیات

1-1-مقدمه.................2

1-2-بیان مسأله............4

1-3-اهداف.............5

1-3-1-هدف اصلی......5

1-3-2-اهداف فرعی..........5

1-4-اهمیت وضرورت تحقیق........6

1-5-سئوال اصلی تحقیق............7

1-6-سئوالات فرعی تحقیق........7

1-7-پیشینه تحقیق..........7

1-8-محدودیت های تحقیق.........10

1-9-روش تحقیق........11

1-10-روش وابزار گردآوری اطلاعات...........11

 فصل دوم

مبانی نظری تحقیق

2-1-مفهوم وتعریف مسئولیت............................................................................................................13

2-2-تقسیم بندی مسئولیت..............................................................................................................13

2-2-1-مسئولیت اخلاقی..................................................................................................................13

2-2-2-مسئولیت حقوقی وانواع آن....................................................................................................13

2-2-2-1-مسئولیت کیفری(جزائی) ................................................................................................14

2-2-2-2-مسئولیت مدنی................................................................................................................15

2-3-مقایسه مسئولیت مدنی و مسئولیت کیفری................................................................................18

2-4-تاریخچه مسئولیت مدنی...........................................................................................................20

2-5- اهمیت تصادفات عابرین پیاده.........................................................................................................................24

2-6-مبانی مسئولیت مدنی...............................................................................................................25

2-6-1-نظریه تقصیر........................................................................................................................25

2-6-2-نظریه خطر.........................................................................................................................27

2-6-3-نظریه تضمین حق..............................................................................................................28

2-7-منابع مسئولیت مدنی.............................................................................................................30

2-7-1-منابع عام...........................................................................................................................31

2-7-1-1-اتلاف.........................................................................................................................….31

2-7-1-1-1-مفهوم اتلاف...............................................................................................................31

2-7-1-1-2-شرایط اتلاف...............................................................................................................32

2-7-1-2-تسبیب..................................................................................................................................34

2-7-1-2-1-مفهوم تسبیب...................................................................................................................34

2-7-1-2-2-شرایط تسبیب..................................................................................................................35

2-7-1-3-اجتماع سبب ومباشر............................................................................................................38

2-7-1-3-1-مفهوم اجتماع سبب ومباشر با تأثیر جداگانه ....................................................................38

2-7-1-3-2-مفهوم اجتماع سبب ومباشر اشتراکی................................................................................38

2-7-1-3-2-1-توزیع مسئولیت بین سبب ومباشر(فروض مختلف در اجتماع سبب ومباشر) ...................39

2-7-1-3-3-مفهوم اجتماع سبب ومباشر به صورت مستقل ..................................................................43

2-7-1-4-اجتماع چند مباشر به نحو مجمل.........................................................................................46

2-7-2-منابع خاص مسئولیت مدنی ناشی از تصادفات با عابرین پیاده...................................................................48

2-7-2-1-ماده 333 قانون مجازات اسلامی............................................................................................50

2-7-2-2-ماده 4 قانون ایمنی راهها و راه آهن.......................................................................................50

2-7-2-3-ماده 8 قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرایم مصوب 1350 وتبصره ماده مذکور..........51

2-7-2-4-ماده 26 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389 ..................................................53

فصل سوم

شرایط مسئولیت وعدم مسئولیت راننده درتصادفات باعابر درحقوق ایران،انگلیس وفرانسه

3-1- طبقه بندی نظامهای حقوقی.........................................................................................................55

3-2-مسئولیت مدنی راننده در تصادفات وسایل نقلیه با عابر پیاده در حقوق فرانسه ................................56

3-2-1-جبران خسارت مستقیم وارده به شخص اعم از رانندگان وغیر رانندگان ................................ ....58

3-2-1-1-جبران خسارت زیاندیدگان غیر راننده ......................................................................................58

3-2-1-1-1-زیاندیدگان غیر راننده برخوردار از حمایت خاص...................................................................59

3-2-1-1-2-دیگر زیاندیدگان غیر راننده ..................................................................................................60

3-3-مسئولیت مدنی راننده در تصادفات وسایل نقلیه با عابر پیاده در حقوق انگلیس ..................................67

3-3-1-شبه جرم وشرایط تحقق آن...........................................................................................................68

3-3-1-1-شرایط تحقق شبه جرم.............................................................................................................68

3-3-2-نحوه اعمال شروط تحقق شبه جرم نسبت به حوادث رانندگی........................................................69

3-3-2-1-تکلیف احتیاط یا مراقبت..........................................................................................................69

3-3-2-2-تکلیف کلی احتیاط و رابطه سببیت...........................................................................................71

3-3-2-3-معقولیت وقواعد حاکم بر آن به عنوان معیار های نقض تکلیف....................................................73

3-3-2-4-اثبات تقصیر یا بی احتیاطی......................................................................................................74

3-4-مسئولیت مدنی راننده در تصادفات وسایل نقلیه با عابر پیاده در حقوق ایران ......................................76

3-4-1-ماده 333 قانون مجازات اسلامی...................................................................................................76

3-4-1-1-بررسی شرایط عدم مسئولیت راننده مطابق ماده 333 ق. م . ا...................................................77

3-4-2-ماده 4 قانون ایمنی راهها وراه آهن...............................................................................................80

3-4-2-1-بررسی شرایط عدم مسئولیت راننده مطابق ماده 4 قانون ایمنی راهها وراه آهن..........................82

3-4-3-ماده 8 قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرایم مصوب 1350 و تبصره ماده مذکور...............90

3-4-3-1- بررسی شرایط عدم مسئولیت راننده مطابق ماده 8 قانون نحوه رسیدگی به تخلفات...................92

3-4-3-2- بررسی شرایط عدم مسئولیت راننده مطابق تبصره ماده 8 قانون نحوه رسیدگی به تخلفات ...................92

3-4-4-ماده 26 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب1389 ..........................................................94

3-4-4-1-بررسی شرایط ماده 26 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب.1389 ......................................95

3-5- خسارات قابل مطالبه توسط عابرین پیاده در حقوق ایران، انگلیس و فرانسه................................................97

3-5-1-مفهوم خسارت...........................................................................................................................97

3-5-2-تقسیم بندی خسارت از جهات مختلف.........................................................................................98

3-5-3-خسارات قابل مطالبه وقابل پوشش..................................................................................................................100

3-5-3-1-سیستمهای واحد و پوشش نامحدود خسارت ( Unitary systems ) ...................................100

3-5-3-2-سیستمهای دوگانه پوشش محدود خسارت ( Two – tier systems ) ................................101

فصل چهارم

آثار تقصیر عابر پیاده در مسئولیت مدنی رانندگان

4-1-مقدمه .........................................................................................................................................109

4-2-پیشینه تاریخی تقصیر زیاندیده در نظامهای حقوقی جهان ............................................................111

4-2-1-پیشینه تاریخی تقصیر زیاندیده در نظامهای حقوقی بیگانه و ایران .............................................111

4-2-1-1-حقوق روم............................................................................................................................111

4-2-1-2-نظام کامن لا.......................................................................................................................112

4-2-1-3-حقوق فرانسه.......................................................................................................................114

4-2-2-حقوق موضوعه ایران................................................................................................................114

4-3-شرایط اثر گذاری تقصیر زیاندیده بر مسئولیت عامل زیان .............................................................115

4-3-1-وجود رابطه سببیت بین تقصیر زیاندیده و تحقق ضرر...............................................................116

4-3-2-تقصیر زیاندیده ، نتیجه تقصیر عامل زیان نباشد.......................................................................117

4-4-ویژگی های خاص فروض مختلف قاعده تقصیر مشترک.................................................................118

4-4-1-فرض اول:مسئول اعمال عامل زیان بودن زیاندیده .....................................................................118

4-4-2-فرض دوم : وجود داشتن اماره مسئولیت علیه زیاندیده..............................................................119

4-5-صور مختلف تقصیر زیاندیده و آثار آن ..........................................................................................120

4-5-1-یکی از دو تقصیر دیگری را بپوشاند (ضرر منتسب به یکی از دو تقصیر باشد) .............................120

4-5-1-1-فرض اول:تقصیر عامل زیان ، تقصیر زیاندیده را از بین ببرد....................................................120

4-5-1-1-1-تقصیر عامل زیان از زیاندیده شدیدتر باشد........................................................................121

4-5-1-1-2-تقصیر زیاندیده نتیجه تقصیر عامل زیان باشد...................................................................125

4-5-1-1-3-بررسی تفصیلی وتطبیقی در نظامهای حقوقی ایران ، انگلیس و فرانسه .............................125

4-5-1-2-فرض دوم: تقصیر زیاندیده ، تقصیر عامل زیان را از بین ببرد..................................................129

4-5-2-ضرر منتسب به تقصیر هر دو بوده باشد( مصداق خاص تقصیر مشترک)....................................130

4-5-2-1-معیار تقسیم مسئولیت در نظامهای حقوقی بیگانه( انگلیس وفرانسه ) و حقوق موضوعه ایران.....................................................................................................................................................131

4-6-جمع بندی ................................................................................................................................135

فصل پنجم

5-1-جمع بندی و نتیجه گیری...........................................................................................................139

5-2-پیشنهادها ..................................................................................................................................144

5-3-منابع و مآخذ .............................................................................................................................148

 چکیده:

یکی از مهمترین حوادث رانندگی، تصادفات وسایل نقلیه ی در حال حرکت با عابرین پیاده است که در سطح جوامع مختلف از فراوانی بسیار بالایی برخوردار بوده که به دلیل اهمیت امر موجب گردیده قانونگذاران در کشورهای مختلف در این موارد اقدام به وضع مقررات نمایند.

هدف از تحقیق حاضر مطالعه تطبیقی و تعیین مسئولیت مدنی ناشی از تصادفات با عابرین پیاده در کشور ایران، انگلیس و فرانسه می باشد.در این تحقیق از روش کتابخانه ای و اسنادی برای جمع آوری داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز استفاده شده است. به این معنا که با مطالعه منابع مدون موجود و مرتبط شامل کتب،مقالات،نشریات،جزوات، پایان نامه‌ها و تحقیقات علمی اطلاعات مورد نیاز گردآوری شده است.

نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که از سال 1985 در فرانسه قواعد مسئولیت مطلق در تصادفات وسایل نقلیه با عابرین پیاده حاکم شده است و حمایت قابل توجهی از زیاندیدگان(عابرین پیاده) علی الخصوص اشخاص زیر 16 سال و بیش از هفتاد سال و افراد دارای بیش از 80 درصد معلولیت قائل شده در حالی که در انگلیس عمدتاً به مقررات سنتی تقصیر در این مورد ( تصادفات وسایل نقلیه با عابر پیاده ) استناد می کنند و دراین ارتباط دادگاهها تنها استاندارد بالایی برای مراقبت از عابرین پیاده قائل میشوند و در حقوق ایران قانونگذار در حوادث رانندگی وسایل نقلیه با عابرین پیاده تنها به قواعد عام مسئولیت مدنی اکتفا نکرده و با توجه به اهمیت موضوع ، در این خصوص احکام خاصی مقرر نموده و با تصویب ماده 26 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 89 در راستای جبران خسارت زیان دیده گام برداشته است.

کلید واژگان:

مسئولیت مدنی( civil liability )- تصادفات (accidents )- عابر پیاده( pedestrian )

فصل اول

کلیات

* مقدمه

*بیان مسئله

*اهداف تحقیق

*اهمیت و ضرورت تحقیق

*سؤالات تحقیق

*پیشینه تحقیق

*محدودیت های تحقیق

1- کلیات :

1-1- مقدمه:

لازمه زندگی اجتماعی بشر ، داشتن روابط و لازمه داشتن روابط اعضاء جامعه با یکدیگر ، وقوع حوادث زیانبار می باشد.به این جهت زندگی اجتماعی بشر همواره توأم با حوادث زیانبار بوده و به تبع آن جبران خسارت زیاندیدگان و مسئولیت مدنی مرتکبین فعل زیانبار ، مطرح بوده است.بنابراین ، با توجه به اینکه وقوع حوادث زیانبار برای بشر امری اجتناب ناپذیر است ؛ مسئولیت مدنی همزاد زندگی اجتماعی انسان است ، در این راستا همواره بشر به دنبال وضع قواعدی بوده است که بر اساس آن مسئولیت و خسارت را به شخصی تحمیل نماید که بیشترین نقش را در حادثه زیانبار داشته است . از اینرو تمام رسالت مسئولیت مدنی شناسایی چنین قواعدی میباشد.

امروزه در اغلب کشورها به موازات پیشرفت های فنی و صنعتی ، حوادث زیانبار نیز افزایش یافته است .به علت عدم کارایی قواعد قبلی مسئولیت مدنی ، تحولاتی در این زمینه بوجود آمد وبه اقتضای نوع حوادث ، این قواعد نیز تغییر نمود ، به گونه ای که به علت افزایش حوادث زیانبار ناشی از فناوری های نوین ، بر شمار مسئولیت های خاص افزوده شد.بنابر این حقوق مسئولیت مدنی بیش از پیش متحول شده و نسبت به گذشته توجه بیشتر را نیاز دارد.

یکی از مهمترین حوادث رانندگی، تصادفات وسایل نقلیه ی در حال حرکت با عابرین پیاده است که در سطح جوامع مختلف از فراوانی بسیار بالایی برخوردار بوده که به دلیل اهمیت امر موجب گردیده قانونگذاران در کشورهای مختلف در این موارد اقدام به وضع مقررات نموده که در این تحقیق نیز سعی بر این بوده که با مطالعه تطبیقی این امر از جهت اشخاص مسئول و مسئولیت مدنی رانندگان و سایر اشخاص از جمله سازندگان و تعمیرکاران وسایل نقلیه و محافظین معابر و حمایت های خاص قانونی از آنها به رفع کاستی ها در زمینه تصادفات با عابرین پیاده ، با بهره گیری از قوانین حقوقی دیگر کشورها کمک نموده و به اصلاح قوانین موجود و تدوین قوانین جدید پرداخت. بنابر این در این تحقیق سعی شده تا با مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از تصادفات با عابرین پیاده در کشور ایران ، انگلیس و فرانسه به سوی تحقق اهداف مدنظر گام برداشت.مطالب این تحقیق مشتمل بر 5 فصل میباشد: فصل اول ، بیان کلیات تحقیق اعم از بیان مسئله، اهداف تحقیق ، اهمیت و ضرورت تحقیق ، سؤالات تحقیق و پیشینه تحقیق ؛ فصل دوم ، مبانی نظری و پژوهشی ؛ در فصل سوم ،به شرایط مسئولیت و عدم مسئولیت راننده در تصادفات با عابر در معابر خاص و عام در حقوق ایران و حقوق انگلیس و فرانسه اشاره میگردد و در فصل چهارم ،آثار تقصیر عابرین پیاده در مسئولیت مدنی رانندگان مورد بحث و بررسی قرار گرفته و همچنین خسارات قابل مطالبه توسط عابرین پیاده در حقوق ایران ، انگلیس و فرانسه ذکر میگردد و در نهایت فصل پنجم نتایج بدست آمده از تحقیق و پیشنهادات ارائه میگردد.

 1-2- بیان مسأله :

یکی از مهمترین حوادث رانندگی، تصادفات وسایل نقلیه در حال حرکت با عابرین پیاده است که در سطح جامعه از فراوانی بسیار بالایی برخوردار بوده به نحویکه میزانتصادفاتعابرپیاده(تلفاتوجراحات)درسالهایاخیر،بخشقابلتوجهیازتصادفاترانندگیرابه خوداختصاصدادهاست. درایرانبیشاز 30درصدتصادفاتونیز23درصدتلفاترانندگیراعابرانپیاده تشکیلمیدهند.(صفارزاده ، 1390 ، ص 233)همچنین با توجه به اینکه عابرین پیاده بدون هیچ گونه محافظی و مستقیماً در معرض برخورد با وسایل نقلیه قرار میگیرند لذا از این جهت شاهد بروز صدمات و تلفات جانی فراوانی در این قبیل تصادفات هستیم.

بنابراین به دلیل اهمیت امر و به منظور تحمیل مسئولیت کیفری و مدنی به رانندگانی که در این حوادث نقش داشته و تاثیرگذارند و در نتیجه اصلاح رفتارنامبردگان و سایر اشخاصی که در این حوادث دخیل هستند از قبیل سازندگان ، تعمیرکاران وسایل نقلیه و محافظین معابرو علاوه بر این حمایت قانونی از عابرین پیاده حتی در مواردی که خود کاملاً مقصر و عامل حادثه باشند ، موجب گردیده قانونگذاران در کشورهای مختلف در این موارد اقدام به وضع مقررات نموده که مطالعه تطبیقی این امر از جهت اشخاص مسئول و مسئولیت مدنی رانندگان و سایر اشخاص از جمله سازندگان و تعمیرکاران وسایل نقلیه و محافظین معابر و حمایت های خاص قانونی از آنها می تواند مفید فایده باشد.

در این تحقیق بررسی می گردد که مسئولیت مدنی ناشی از تصادفات با عابرین پیاده در کشور ایران، انگلیس و فرانسه دارای چه شرایط وضوابطی می باشد؟

برای این کار با مراجعه به کتابخانه و بهره برداری از کتابهای حقوقی و همچنین جستجو در اینترنت وترجمه مقالات و کتابهای لاتین گردآوری شده دراین زمینه به مطالعه تطبیقی در قوانین حقوقی کشور ایران ، انگلیس و فرانسه در رابطه با مسئولیت مدنی ناشی از تصادفات با عابرین پیاده پرداخته تا بتوان از این طریق ، با مقایسه وضعیت حقوقی کشور ایران با کشورهای مذکور، کاستی های قوانین حقوقی کشور در زمینه تصادفات با عابرین پیاده ، با بهره گیری از قوانین حقوقی دیگر کشورها، نمایان شده و با اصلاح قوانین موجود و تدوین قوانین جدید به رفع آنهاپرداخت.همچنین با استفاده از این قوانین به اصلاح رفتار رانندگان و عابرین پیاده و سازندگان و تعمیرکاران وسایل نقلیه و محافظین معابر کمک قابل توجهی نموده و در نهایت موجب کاهش این قبیل تصادفات در سطح کشور و افزایش آگاهی حقوقدانان و کارشناسان تصادفات در رسیدگی به تصادفات مذکور گردید.

1-3- اهداف‌:

1-3-1- هدف اصلی :

مطالعه و تبیین ابعاد مختلف حقوقی تصادفات با عابرین پیاده در حقوق ایران ، انگلیس و فرانسه بمنظور شناسایی نقاط قوت و ضعف قوانین کشورهای مذکور در رابطه با مسئولیت مدنی رانندگان در تصادفات با عابرین پیاده.

1-3-2- اهداف فرعی:

1)مطالعه تطبیقی در تصادفات با عابرین پیاده و شرایط عدم مسئولیت راننده در معابر خاص .

2) مطالعه تطبیقی در تصادفات با عابرین پیاده و شرایط عدم مسئولیت راننده در معابر عام .

3)مقایسه وضعیت حقوقی ایران با انگلیس و فرانسه در خصوص شرایط حمایت قانونی از عابرین پیاده در تصادفات .

4)مطالعه تطبیقی حقوق کشور های ایران ، انگلیس و فرانسه در خصوص خسارات قابل مطالبه عابرین پیاده زیاندیده در تصادفات با وسایل نقلیه

5)مطالعه تطبیقی حقوق کشور های ایران ، انگلیس و فرانسه در خصوص تأثیرات تقصیر عابرین پیاده در مسئولیت مدنی رانندگان

1-4- اهمیت و ضرورت تحقیق:

با توجه به اینکه داوری حوادث رانندگی از جمله تصادفات وسایل نقلیه در حال حرکت با عابرین پیاده در خصوص تعیین مسئولیت ، عملاً بر عهده کارشناسان تصادفات گذاشته شده است و تعیین مسئولیت مدنی در کلیه حوادث از جمله حوادث رانندگی بایستی بر اساس قواعد مسئولیتی به عمل آید و کارشناسان تصادفات باید ضمن بررسی فنی وتوجه به مقررات راهنمایی ورانندگی در این حوادث برای تعیین واحراز مسئولیت یا عدم مسئولیت افرادی که در حوادث رانندگی دخالت دارند علت تامه تصادف را بر اساس قواعد حقوقی مسئولیت تعیین نمایند ؛ ولی به علت عدم تبیین قواعد مذکور توسط حقوقدانان و کمبود منابع حقوقی در این مورد ، کارشناسان مزبور غالباً بر اساس مقررات راهنمایی ورانندگی که صرفاً تکالیف رانندگان و سایر افراد در عبور و مرور زمینی را تعیین کرده است و در مقام تعیین مسئولیت نمی باشد ، اقدام به تعیین مسئولیت اشخاص در حوادث رانندگی می نمایند بنابر این این ضرورت احساس شد که با مطالعه تطبیقی در قوانین ایران و انگلیس و فرانسه و با مقایسه وضعیت حقوقی کشور ایران با کشورهای مذکور، کاستی های قوانین حقوقی کشور در زمینه تصادفات با عابرین پیاده ، نمایان شده و با اصلاح قوانین موجود و تدوین قوانین جدید به رفع آنهاپرداخت.همچنین با استفاده از این قوانین به اصلاح رفتار رانندگان و عابرین پیاده و سازندگان و تعمیرکاران وسایل نقلیه و محافظین معابر کمک قابل توجهی نموده و در نهایت موجب کاهش این قبیل تصادفات در سطح کشور و افزایش آگاهی حقوقدانان و کارشناسان تصادفات در رسیدگی به تصادفات مذکور گردید.

1-5- سئوال اصلی تحقیق:

مسئولیت مدنی ناشی از تصادفات با عابرین پیاده درکشور ایران ، انگلیس و فرانسه دارای چه شرایطی می باشد؟

1-6- سئوالات فرعی تحقیق:

1) مسئولیت راننده در تصادفات با عابرین پیاده در حقوق ایران و انگلیس و فرانسه در معابر خاص دارای چه شرایطی است؟

2) مسئولیت راننده در تصادفات با عابرین پیاده در حقوق ایران و انگلیس و فرانسه در معابرعام دارای چه شرایطی است؟

3)حمایت قانونی از عابرین پیاده در حقوق ایران و انگلیس و فرانسه دارای چه شرایطی می باشد؟

4)عابرین پیاده زیان دیده در تصادفات ،در حقوق ایران و انگلیس و فرانسه چه خساراتی را می توانند مطالبه کنند؟

5) تقصیر عابر پباده ، چه تأثیری در مسئولیت مدنی رانندگان در کشور ایران و انگلیس و فرانسه دارد؟

1-7-پیشینه تحقیق:

کتاب ((مسئولیت مدنی ناشی از سوانح رانندگی ))که توسط بختیار عباسلو به چاپ رسید است. در این کتاب سعی شده ضمن شناسایی و معرفی قواعد مسئولیت مدنی در خصوص جبران خسارت ناشی از حوادث رانندگی ، پیشنهادات لازم جهت اصلاح واعمال این قواعد ارائه کند وسپس آندسته از مبانی عام مسئولیت مدنی که در این رشته کاربرد دارد ، شناسایی و به سبکی جدید تقسیم بندی و بررسی نماید و مبانی مسئولیت مدنی راننده تحت دو عنوان حادثه ناشی از رانندگی راننده واحد یا رانندگی رانندگان متعدد ، مورد بررسی قرار داده و علاوه بر آن مبانی مسئولیت سایر اشخاصی که در حوادث رانندگی دخالت دارند از جمله دارنده وسیله نقلیه ، اشخاصی که اقدام به ایجاد موانع مختلف در معابر مینمایند ، سازمانهایی که وظیفه حفظ ونگهداری معابر را بر عهده دارند ، سازندگان وتعمیر کاران وسایل نقلیه شناسایی و تبیین نماید.در ادامه جهت شناسایی مبانی مسئولیت در هر یک از حوادث رانندگی ، این حوادث به انواع مختلفی تقسیم نموده که ابتدا مسئولیت مدنی ناشی از رانندگی واحد که شامل حادثه رانندگی وسیله نقلیه وسیله نقلیه بدون برخورد با موانع ، حادثه رانندگی برخورد با عابر پیاده ، برخورد وسیله نقلیه در حال حرکت با وسایل نقلیه متوقف ، حیوان ، حادثه ناشی از محمولات وسایل نقلیه و برخورد زنجیره ای وسایل نقلیه با یکدیگر مطرح و حکم هر یک ، پس از بررسی نظرات و دیدگاههای مطرح و در صورت وجود مقررات خاصی ، تشریح نموده است و سپس مسئولیت مدنی ناشی از رانندگی متعدد یا به تعبیر دیگر حادثه رانندگی ناشی از برخورد دو یا چند وسیله نقلیه درحال حرکت با یکدیگر که به دلیل وضعیت های مختلف نسبت به یکدیگر ، تحت عنوان تصادم ، برخورد در تقاطع و حادثه ناشی از گردش به چپ و راست غیر مجاز وسیله نقلیه مطرح وبررسی نموده است. هم چنین در ادامه فصول ، معافیت و انتقال مسئولیت مدنی در حوادث رانندگی مطرح که معافیت تحت عناوین اضطرار ، تحذیر ، قوه قاهره ، قاعده احسان و قاعده اقدام ، با تأکید بر مسئولیت مدنی در حوادث رانندگی و انتقال مسئولیت مدنی در این حوادث طی دو عنوان مسئولیت نیابتی و مسئولیت بیمه گر در حوادث رانندگی مورد بحث و بررسی قرار داده است.(عباسلو ، 1387).