بررسی و شناسایی استقرار های پارینه سنگی شمال شرق دزفولWORD

 فهرست مطالب

فصل اول شماره صفحه

مقدمه: ........ 8

اهداف پایان نامه : .......... 9

سوالات و فرضیات: ............ 9

اهمیت موضوع : ............ 10

فصل دوم

جغرافیا : ............... 11

زمین شناسی : .................. 12

چینه شناسی و لیتولوژی : ................................................................................................................................. 13

1-2 بخش آهکی گوری : ........................................................................................................................... 15

2-2 سازند تبخیری گچساران : ........................................................................................................................... 15

3-2 گسترش جغرافیای و ضخامت آغاجاری : ..........................................................................................................15

4-2 نواحی رسوب شناسی بخش لهبری : ............................................................................................................... 16

5-2 سازند پابده : ........................................................................................................................................ 16

6-2 گسترش سازند بختیاری در نواحی خوزستان : .................................................................................................... 16

اقلیم منطقه : ................................................................................................................................................... 17

فصل سوم

مروری بر پژوهشهای پارینه سنگی در خوزستان : ........................................................................................... 21

فصل چهارم

روش انجام بررسی : ............................................................................................................................... 24

نمونه برداری : ....................................................................................................................................... 25

محدوده پوشش داده شده : ................................................................................................................... 26

فصل پنجم

معرفی محوطه­ها و یافته­های جمع آوری شده : .................................................................................... 42

فصل ششم

تحلیل ریخت شناختی یافته­ها: .............................................................................................................. 58

فصل هفتم

تحلیل فن آوری یافته­ها : ...................................................................................................................... 67

فصل هشتم

مقایسه یافته­ها با محوطه­های همجوار : ................................................................................................90

ارائه گاهنگاری نسبی : ........................................................................................................................... 98

فصل نهم

بحث و نتیجه گیری : .............................................................................................................................100

فصل دهم

منابع : ................................................................................................................................................... 102

پیوست ها .................................................................................................................... 104

 فصل اول

مقدمه :

با توجه به اهمیت خوزستان در مطالعات باستان شناسی ایران و حتی جنوب غرب آسیا , این استان و خصوصآ شمال این دشت از دیرباز مورد توجه پژوهش گران و تاریخ نویسان قرار داشته و دارد . از این رهگذر تاریخ و سرگذشت این منطقه جغرافیای بار ها و بارها مورد مطالعه و پژوهش گروه های مختلفی از ملیت های متفاوت قرار گرفته است حاصل این فعالیت ها صدها و یا حتی اگر اقرار نباشد هزاران مقاله و کتاب مربوط به این ناحیه از دوره های مختلف از زندگی انسان است .

با تمام این توصیف ها می توان ادعا کرد که با توجه به پتانسیل مناسب و وجود شواهد و مدارک بسیار از دوره سنگ در این ناحیه جغرافیایی ، هیچ گونه فعالیت علمی و باستان شناسی که به طور مستقل و تخصصی و دراز مدت برای بدست آوردن یک الگوی کلی از پراکندگی سایت ها و مکان های دورهای مختلف پارینه سنگی و وضعیت گروه های گردآورنده – شکارورز پرداخته باشد وجود نداشته و بیشتر فعالیت ها که انجام شده یا به این دوره کمتر توجه کرده اند و یا گاهآ اصلآ توجه نکرده اند . مشکل دیگر در ناحیه مذکور انتشار نکردن گزارش های باستان شناسی می باشد که به منظور مطالعه دوره پارینه سنگی در منطقه صورت گرفته و اگر هم انتشار شده گزارش های بسیار ضعیف و بی دقتی است که هیچ کمکی به روشن شدن وضعیت نمی کند و حتی اگر فرض را بر شیوه صحیح بررسی که انجام داده اند بگذاریم دسترسی به دست افزار هایی که جمع آوری کرده اند بسیار سخت و حتی ناممکن است . بنابراین با وجود علاقه شخصی اینجانب به این دوره طولانی از زندگی انسان ، و کمبود اطلاعات این دوره ، این مهم را برخود دیدم که در این راستا به انجام فعالیتی علمی – عملی بپردازم که در آن تمام سعی خود را بر شیوهای صحیح شناسایی ، نمونه برداری و مطالعه قرار دهم به امید به اینکه شاید حاصل این پژوهش بتواند کمکی به دانش ما و تمام کسانی باشد که به این دوره علاقمند هستند . یادآور می شوم که اگر اشتباه یا کاستی در این نوشتار وجود دارد تمامآ بر عهده نگارنده است .

اهداف پایان نامه :

با توجه به مطالعات باستان شناختی انجام شده در منطقه خوزستان در ارتباط با چگونگی روند شکل گیری استقرار های باستانی و مکان های فرهنگی، متاسفانه مطالعات ادوار پارینه سنگی در این منطقه از سوی پژوهشگران ، با توجه به غنای دست افزارهای منتسب به این دوره به واسطه شرایط جغرافیایی و زیست محیطی همچنان ناشناخته باقی مانده است. هدف از انجام این بررسی شناخت توالی ادوار پارینه سنگی در این منطقه است که انجام آن می تواند ما را در درک و شناخت هر چه بهتر این دوره کمک کند. اهدافی که برای انجام این بررسی مد نظر قرار گرفته شد به شرح زیر است :

1- تدوین نقشه باستان شناختی محدوده شرق رودخانه دز

2- تعیین ارتباط محوطه های پارینه سنگی و منابع طبیعی و زیست محیطی

3- تعیین تسلسل مکان های باستانی

4- درک ارتباط فضای بین مکان های پارینه سنگی

5- تهیه نقشه های مختلف از توزیع مکانی محوطه های پارینه سنگی در محدوده ی رودخانه دز

6- مطالعه ادوار مختلف پارینه سنگی در منطقه و ارتباط آن با مناطق همجوار

سوالات و فرضیات :

با توجه به اهدافی که در بالا برای انجام این پژوهش در نظر گرفته شد سعی شد که برای دو پرسش پاسخ مناسب کسب شود این پرسش و فرضیات شامل :

1- الگوی استقراری این ناحیه در دوره های مختلف پارینه سنگی به چه صورت است ؟

2- تسلسلادواریدورههایپارینهسنگیناحیهموردبررسیحاکیازچیست؟

اهمیت موضوع :

با توجه به کمی اطلاعات ما از دوره پارینه سنگی در خوزستان به طور کل و بالاخص شمال خوزستان ، از سوی دیگر باید در نظر گرفت شواهد و مدارک در مناطق کوهپایه ای این استان ظاهرآ مکان مناسبی برای استفاده اجتماعات پارینه سنگی بوده است . علاوه بر این منطقه ی کوهستانی بختیاری، که حد شمال و شمال شرقی خوزستان را تشکیل میدهد، در درک تحولات فرهنگی دشت های آبرفتی ایران اهمیتی حیاتی دارد. این منطقه همواره به طور سنتی در حیات اقتصادی و سیاسی سرزمین های پست فلات و – تا حد کمتر – فلات مرکزی ایران، نقش داشته است. این منطقه محیطی ایده آل برای اقتصادی ترکیبی، با تأکید بر گله داری، است. دره های میان کوهی حاصلخیز آن که غالباً به خوبی مشروب می شوند برای معیشت مرکب از کشاورزی گسترده و کوچ نشینی مبتنی بر گله داری بسیار مناسب است. ( زاگارل، 1387: 24 )

در منطقه سازند بختیاری این مناطق بدلیل شکل ویژه ظاهرآ دارای رسوب گذاری اندکی بوده و بستر مناسبی برای مطالعه در اختیار ما قرار میدهد . این مناطق بدلیل نداشتن خاک مناسب برای کشاورزی ظاهرآ دارای کمترین دستکاری انسانی بوده است اما متاسفانه در سالهای اخیر با پیشرفت تکنولوژی و توسعه بخش های صنعتی این نقاط که جز بعنوان مرتع و چراگاه برای دامپروران استفاده دیگر نداشته هم اکنون نقاطی مناسبی برای احداث طرح های بیشماری صنعتی مانند گلخانه ، مرغ داری ها و دامداریهای صنعتی و معادن استخراج شن و ماسه شده است (تمام این موارد در نزدیکی محدوده بررسی انجام شده مشاهده گردید ) این دستکاری ها که هر سال بر سرعت انجام آن افزوده می شود باعث گردیده سیمای کلی این مناطق بتدریج تخریب و تغییر کند و این موضوع زیان جبران ناپذیری بر مطالعات پارینه سنگی خوزستان وارد می آورد با توجه به آنچه گفته شده سعی بر آن شد که محدوده ای کوچک اما با روش صحیح بصورت هدفمند[1] مطالعه گردد و شرح آن موضوع این نوشتار می باشد به امید آنکه مسمرثمر قرار گیرد .

1–روش بررسی هدفمند معادل Systematic surveyآمدهاست .