ارتباط بین مدیریت دانش و میزان کارآفرینی مدیران باشگاه های خصوصی شهر تهران

چکیده

زهدف از نوع کاربردی و از نظر روش از نوع توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه­ی مدیران باشگاه های خصوصی شهر تهران تشکیل می دادند که از بین باشگاه های موجود، 214 مدیر با روش نمونه گیری خوشه­ای، به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند.

برای گردآوری اطلاعات از نمونه ها از دو پرسشنامه مدیریت دانش شرون لاوسون و پرسشنامه سنجش میزان کارآفرینی اسکاربوروف و زیمور استفاده شد. به منظور تحلیل نتایج از روش­های آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف استاندارد و روش­های آمار استنباطی شامل آزمون های همبستگی پیرسون ، رگرسیون، آزمون t مستقل و آزمون تحلیل واریانس یک راهه با استفاده از نرم افزار spss استفاده شد. نتایج نشان داد بین مدیریت دانش و میزان کارآفرینی در مدیران باشگاه های خصوصی رابطه­ی مثبت و معناداری وجود دارد (79/0=r). همچنین بین مولفه­های مدیریت دانش (خلق، تسهیم و کاربرد دانش) با میزان کارآفرینی رابطه وجود دارد که از بین این سه مولفه، کاربرد دانش بیشترین میزان همبستگی را داشت.

 کلید واژه: مدیریت دانش، کارآفرینی، خلق دانش، تسهیم دانش، کاربرد دانش

فهرست مطالب

فصل اول: چارچوب پژوهش1

1-1-مقدمه2

1-2-بیان مسأله3

1-3-اهمیت و ضرورت پژوهش5

1-4-اهداف پژوهش6

1-4-1-هدف کلی6

1-4-2- اهداف اختصاصی6

1-5-فرضیه‌های پژوهش6

1-5-1- فرضیه اصلی6

1-5-2- فرضیههای اختصاصی6

1-6-تعریف واژه‌ها و اصطلاحات پژوهش7

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش8

2-1-مقدمه9

2-2-مفاهیم پایه مدیریت دانش9

2-3-تعاریف دانش11

2-4-انواع دانش11

2-5-تاریخچه مدیریت دانش13

2-6-تعاریف مدیریت دانش13

2-7-تعاریف ابعاد اصلی فرایند مدیریت دانش15

2-7-1-خلق و کسب دانش15

2-7-2-تسهیم دانش16

2-7-3-کاربرد دانش18

2-7-4-نگهداری و ذخیره دانش19

2-7-5-فرایند ارزیابی و بازخورد20

2-8-مدل‌های مدیریت دانش20

2-8-1-مدل هیسیگ21

2-8-2-مدل هفت‌سی22

2-8-3-مدل مرحله‌ای مدیریت دانش لین (2007)23

2-8-4-مدل چارچوب مفهومی توسعه شاخص‌های KMC در اثر بخشی مدیریت دانش23

2-9-اهمیت و ضرورت مدیریت دانش24

2-10-اهداف مدیریت دانش24

2-11-مزایای مدیریت دانش25

2-12-موانع مدیریت دانش26

2-13-کارآفرینی27

2-13-1-کارآفرینی چیست؟27

2-13-2-کارآفرین کیست؟28

2-14-فرایند کارآفرینی29

2-15-انواع کارآفرینی31

2-16-اهمیت و نقش کارآفرینی32

2-17-ضرورت کارآفرینی در سازمان های ورزشی33

2-18-مزایای کارآفرینی34

2-19-انواع مدل های کارآفرینی34

2-19-1-مدل های محتوایی35

2-19-2-مدل های فرآیندی35

2-20-موانع کارآفرینی37

2-21-پیشینه تحقیق38

2-21-1-مطالعات داخل کشور38

2-21-2-مطالعات خارج از کشور41

فصل سوم: روش پژوهش45

3-1-مقدمه46

3-2-روش پژوهش46

3-3-روش گردآوری داده‌ها46

3-4-جامعه آماری46

3-5-نمونه آماری47

3-6-متغیرهای تحقیق47

3-7-ابزارهای اندازه‌گیری47

3-8-روش تجزیه و تحلیل داده‌ها49

فصل چهارم51

تجزیه وتحلیل دادهها51

4-1-مقدمه52

4-2-آمار توصیفی52

4-3-آمار استنباطی:55

4-4-تبیین فرضیه های پژوهش56

4-4-1-فرضیه اصلی:56

4-4-2-فرضیه های فرعی56

4-5-یافته های جانبی:61

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری64

5-1-مقدمه65

5-2-توصیف دادهها65

5-3-بحث و نتیجه گیری65

5-4-نتایج تحلیل رگرسیون71

5-5-محدودیت های پژوهش71

5-6-پیشنهادها:71

5-6-1-پیشنهادهای مبتنی بر پژوهش71

5-6-2-پیشنهادهایی برای پژوهشهای آتی72

منابع73

منابع فارسی74

پیوست ها86

فهرست جدول ها

جدول 2-1: گاه شمار مدیریت دانش (حسن‌زاده، 1386)13

جدول 2-2: تعاریف مختلف مدیریت دانش15

جدول 3-1: پرسشنامه مدیریت دانش شرون لاوسون48

جدول 3-2: طیف 5 گزینه ای لیکرت48

جدول 3-3: تفسیر نتایج پرسشنامه میزان کارآفرینی49

جدول 4-1: توزیع فراوانی نمونۀ تحقیق براساس متغیر جنسیت52

جدول 4-2: توزیع فراوانی نمونۀ تحقیق براساس متغیر سطح تحصیلات53

جدول 4-3: توزیع فراوانی نمونۀ تحقیق براساس متغیر سابقه خدمت54

جدول4-4: میانگین وانحراف استاندارد متغیر های پژوهش55

جدول 4-5: آزمون کالموگروف اسمیرنف برای نرمال بودن متغیر های پژوهش55

جدول 4-6: نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین مدیریت دانش و میزان کارآفرینی در مدیران باشگاههای خصوصی شهر تهران56

جدول 4-7: نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین مولفه خلق دانش و میزان کارآفرینی در مدیران باشگاههای خصوصی56

جدول 4-8: نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین مولفه تسهیم دانش و میزان کارآفرینی در مدیران باشگاههای خصوصی شهر تهران57

جدول 4-9: نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین مولفه کاربرد دانش و میزان کارآفرینی در مدیران باشگاههای خصوصی شهر تهران57

جدول 4-10: نتایج آزمون تی مستقل برای بررسی تفاوت بین مردان و زنان در میزان کارآفرینی در مدیران باشگاههای خصوصی شهر تهران58

جدول 4-11: نتایج آزمون F لوین برای بررسی مفروضۀ همگنی واریانس ها در متغیر میزان کارآفرینی در مدیران باشگاههای خصوصی شهر تهران با سطح تحصیلات مختلف59

جدول 4-12: نتایچ تحلیل واریانس یک راهه برای بررسی تفاوت بین مدیران باشگاههای خصوصی شهر تهران با سطح تحصیلات مختلف در میزان کارآفرینی59

جدول 4-13: نتایج آزمون توکی بر ای مقایسۀ میانگینهای مدیران با سطح تحصیلات مختلف در میزان کارآفرینی59

جدول 4-14: نتایج آزمون F لوین برای بررسی مفروضه همگنی واریانسها در متغیر میزان کارآفرینی در مدیران باشگاههای خصوصی شهر تهران با سوابق خدمت مختلف60

جدول 4-15: نتایچ تحلیل واریانس یک راهه برای بررسی تفاوت بین مدیران باشگاههای خصوصی شهر تهران با سوابق خدمت مختلف در میزان کارآفرینی60

جدول 4-16: آمارههای قدرت تحمل و عامل تورم واریانس برای بررسی مفروضه هم خطی چندگانه بین متغیرهای مستقل پژوهش61

جدول4-17: تجزیه وتحلیل واریانس برای نشان دادن معنی داری پیش بینی میزان کارآفرینی از طریق مولفه های مدیریت دانش62

جدول 4-18: تحلیل رگرسیون چندگانه همزمان برای پیش بینی میزان کارآفرینی مدیران از طریق مولفههای مدیریت دانش62

جدول 4-19: ضریب همبستگی وتبیین چند متغیره برای پیش بینی متغیر میزان کارآفرینی از طریق مولفههای مدیریت دانش63

 فهرست نمودارها

نمودار 4-1: توزیع فراوانی نمونۀ تحقیق براساس متغیر جنسیت52

نمودار 4-2: توزیع فراوانی نمونۀ تحقیق براساس متغیر سطح تحصیلات53

نمودار 4-3: توزیع فراوانی نمونۀ تحقیق براساس سابقۀ خدمت54

فهرست شکل ها

شکل 2-1: هرم سلسه مراتبی دانش (فایرستون و مک. ال روی، ترجمه جعفرنژاد و سفیری، 1387)10

شکل 2-2: مدل هیسیگ (2000)22

شکل 2-3: مدل چارچوب مفهومی توسعه شاخص‌های KMC در اثربخشی مدیریت دانش23

شکل 2-4: انتقال دانش کسب‌ و ‌کار مزیت رقابتی26

شکل2-5: فرایند کارآفرینی30

شکل 2-6: عناصر اصلی در ایجاد یک شرکت نوپا36

شکل2-7: مدل اردیل41

فصل اول

چارچوب پژوهش

 1-1-مقدمه

در عصر حاضر شتاب تغییرات در علوم و فناوری‌های پیشرفته به قدری فزونی یافته است که بسیاری از متفکرین بر این باورند که شتاب در نوآوری محصولات تولید شده با تکنولوژی سطح بالا و ایجاد دانش و توسعه آن از سرعت یادگیری بشر فراتر رفته است. پس، سازمان متولی حتی اگر تمام راهبردها، زمان و سرمایه انسانی را در اختیار خود را صرف یادگیری نمایند، باز هم ممکن است از عهده رویارویی برنیاید (نوو و چان[1] ، 2007).

امروزه سازمان­ها نمی توانند صرفا بر دارایی­های مشهودشان مانند تکنولوژی تکیه کنند، خصوصا در بخش­های تکنیکی. دارایی­های مشهود به طور معمول در دسترس می باشند اما به طور بالقوه باعث مزیت رقابتی نمی شوند، به عبارتی آن­ها پیش نیاز اولیه برای انجام تجارت هستند. دانش یک منبع حیاتی و عامل موفقیت در چنین محیط­هایی است. دانش در طولانی مدت به عنوان منبع کلیدی برای سازمان­ها در نظر گرفته شده است و مدیریت موثر آن هم امری ضروری است (ملادکووا[2] ، 2012).

دنیای امروز، دنیای تغییر اطلاعات و دانش است. به همین سبب، ضروری است که سازمان­ها قابلیت های لازم برای فعالیت در این شرایط را احراز نمایند. مدیریت دانش فرایندی است که به سازمان کمک می کند اطلاعات مهم و مفید را یافته، گزینش، سازماندهی و منتشر کند. همچنین مدیریت دانش برای انجام فعالیت­هایی چون حل مسئله، آموختن پویا و تصمیم گیری ضروری می­باشد. مدیریت دانش می تواند عملکرد سازمانی را با قادر ساختن سازمان به عملکرد هوشمندانه تر بهبود بخشد (واعظی و مسلمی، 1388). مدیریت دانش، یک دیدگاه برنامه‌ریزی شده و ساختارمند برای ایجاد به اشتراک گذاری و ذخیره‌کردن دانش به عنوان یک دارایی سازمانی است که برای ارتقاء توانمندسازی، سرعت و اثربخشی سازمان در ارائه محصولات یا خدمات برای مشتریان در راستای استراتژی کسب ‌وکار می‌باشد (پلیسیس[3] ، 2008).

سازمان­هایی که مدیریت دانش را در قابلیت اصلی خود مستقر کرده اند، تفاوت چشمگیری نسبت به سایر سازمان­ها دارند از جمله این تغییرات سرعت فرایندها، شناسایی و سازگاری با تغییرات، حفظ و رشد دارایی­های فکری و مزیت رقابتی پایدار از طریق خلاقیت مستمر است. بدون تردید دانش مهم ترین منبع سازمان است. بدیهی است چنین منبعی باید محافظت، بهسازی و اداره شود و از هر تکنیک و روشی که رشد بهتر آن را فراهم کند، استفاده شود (درویش، 1388).

از طرفی امروزه با توجه به تحولات روز به روز جامعه و تقاضاهای مداوم برای زندگی بهتر، کارآفرینی و نوآوری در هر زمینه­ای ضروری به نظر می رسد. سازمان­ها نیاز به کارآفرینی را درک کرده و تفکر و اندیشه­های کارآفرینی در ساختارهای اداری نفوذ کرده است، زیرا رشد، پویایی و حتی بقای سازمان های امروزی در گرو به کارگیری کارآفرینی است. این نیاز در پاسخ به شرایط پیچیده و پویای محیطی حاکم بر سازمان­های امروزی است که مهم ترین این شرایط عبارت اند از: افزایش سریع تعداد رقبا، توسعه ی فزاینده فناوری­های نوین، افزایش انتظارات مشتریان و ... می باشد (کوراتکو و هاجتس[4] ، ترجمه محرابی، 1383).

دانش، منبعی ضروری و پایدار در عرصه فناوری و کارآفرینی است (نوناکا[5] ، 1991). باید توجه داشت که جهان کنونی نیازمند پاسخگویی سریع است. سازگاری بی درنگ، نتیجه­گیری سریع و بالاتر از همه نیاز رشد فردی، متأثر از دگرگونی­هایی است که جهان کنونی نیازمند دانش و خلاقیت است. بسیاری از صاحب نظران و محققان، از دنیای امروزی به عنوان « عصر عدم تداوم » یاد می­کنند. عصر عدم تداوم به این معناست که دیگر تجارب و راه حل های گذشته برای مسائل جاری و آینده سازمان کارگشا نیستند و باید به شیوه های دیگر اندیشید و به دنبال راهکارهای جدید سازمانی با ساختارهای نوین بود (خانه کارآفرینان، 1385).

کارآفرینی به فرایندی اطلاق می شود که در آن فرد کارآفرین با شناسایی و بهره­وری از فرصت­ها، منبعی در خلق و معرفی کالای جدید، شیوه های جدید در سازماندهی و اداره ساختارهای کسب و کار، شیوه­های جدید در بازاریابی و شناسایی منشأیی جدید از منابع اولیه دارد (یداللهی فارسی و همکاران، 1390).

1-2-بیان مسأله

امروزه پویایی و پیچیدگی، عدم قطعیت از مشخصه­های سازمانی است. در چنین محیطی سازمان­ها برای پیشرفت کسب و کار و رضایت مشتریان خود نیازمند مدیریت صحیح دانش خود می­باشند. بسیاری از سازمان­ها دریافته­اند برای کسب موفقیت در چنین محیط پر از چالش رقابتی به نگرش یکپارچه و سیستماتیک به دانش درون سازمان خود نیاز دارند (جمشیدیان و حدادیان، 1386). موفقیت حال و آینده در رقابت بین سازمان­ها، تا حد کمی مبتنی بر تخصیص منابع فیزیکی و مالی وتاحد زیادی مبتنی بر مدیریت دانش خواهد بود. بنابراین وظیفه رهبری یک سازمان، خلق محیطی برای مدیریت دانش است. به بیان روشن­تر، در عصر حاضر چالش پیش روی مدیران آماده کردن محیط مناسب برای رشد و پرورش ذهن انسان در سازمان دانش محور است (عسکری ماسوله،1390).

امروزه دانش و اطلاعات به عامل تعیین کننده ای در موفقیت و قدرت رقابت پذیری سازمان­ها تبدیل شده و مدیریت دانش به عنوان یکی از آخرین مباحث سازمانی در علم مدیریت مطرح شده است. دنیای پیرامون ما در حال پیشرفت سریع و غیرقابل تصور است و در این دنیای پیشرو، ملت­ها و جوامع هستند که باید سرعت فهم و تعامل خود را با جهان پیرامون کنترل کنند و علم و دانش خود را با دانش روز تطبیق دهند. اگر جامعه بتواند هم قدم با دنیای امروز پیش رود، قطعا از مزایای این پیشرفت بهره خواهد برد و اگر نتواند بر سرعت خود بیفزاید، از سایر جوامع جدا خواهد شد و در انزوا به سر خواهند برد. اغلب سازمان های بزرگ دریافته اند که بخاطر مهارت­ها و تجارب نیروی انسانی­شان موفق خواهند بود و نه به خاطر سیستم های فیزیکی و مکانیکی، و اگر نتوانند سطح علمی و تخصصی نیروهای انسانی در سازمان را بالا ببرند، قطعا از بازار جهانی کنار گذاشته خواهند شد (عدلی، 1384).

1.Nevo & chan

[2].Mladkova

[3].Plessis

[4].Kuratko & Hadgetts

[5].Nonaka