ارائه الگویی بمنظور افزایش دقت برآورد نرخ تقریبی ریسک بیمه
فهرست مطالب پایان نامه
عنوان شماره صفحه
چکیده ...................................................................................................................1
مقدمه ....................................................................................................................2
فصل اول : کلیات
1-1 بیان مساله .......................................................................................................4
پیشینه تحقیق ..........................................................................................................5
ضرورت انجام ........................................................................................................8
هدف مطالعه ...........................................................................................................8
1-4-1 هدف آرمانی .............................................................................................8
1-4-2 اهداف ویژه ..............................................................................................8
1-5 هدف کاربری .................................................................................................8
1-6 سوالات تحقیق ...............................................................................................9
1-7 فرضیه ............................................................................................................9
1-8 تعاریف و مفاهیم ..........................................................................................10
فصل دوم: آشنایی با فرآیند تولید
2-1 آشنایی با محدوده تحت مطالعه ....................................................................18
2-2 تاریخچه صنعت پتروشیمی در ایران ............................................................18
عنوان شماره صفحه
2-3 آشنایی با شرکت پلیمر آریا ساسول ...........................................................19
2-4 شرح فرایند واحد الفین .............................................................................20
2-5 بخش دی اتانایزر ......................................................................................24
2-5-1 جداسازی برش های دوکربنه ...............................................................24
2-5-2 هیدروژناسیون استیلن ..........................................................................25
2-5-3 احیا کاتالیست .....................................................................................26
فصل سوم : مواد و روش ها ( روش کار و تحقیق )
3-1 انواع تکنیک های بازرسی بر مینای ریسک ..............................................29
3-1-1 روش کیفی .........................................................................................30
3-1-1-1 رتبه بندی واحدها بر اساس ریسک بالقوه .......................................31
3-1-1-2 احتمال وقوع از کارافتادگی ............................................................32
3-1-1-3 پیامدهای وقوع از کار افتادگی ........................................................33
3-1-1-4 نتایح ...............................................................................................37
3-1-1-5 تعیین نواحی بحرانی که نیازمند توجه بیشتری در حین بازرسی
می باشند .......................................................................................................37
3-1-2 روش کمی .........................................................................................38
3-1-2-1 محاسبه پیامدهای ازکارافتادگی ......................................................40
3-1-2-1-1 تخمین سرعت خروج سیال .......................................................40
3-1-2-1-2 پیش بینی رفتار نشتی .................................................................40
3.-1-2-1-2-1 تاثیرات اشتغال زا .................................................................40
3-1-2-1-2-2 تاثیرات سمیت ......................................................................41
عنوان شماره صفحه
3-1-2-1-2-3 تاثیرات زیست محیطی ............................................................41
3-1-2-1-2-4 تاثیرات خسارت مالی ناشی از توقف تولید .............................42
3-1-2-1-3 کاربرد مدل های تاثیر برای تخمین پیامدها ..................................42
3-1-2-2 مروری بر احتمال وقوع از کار افتادگی ............................................43
3-1-2-3 محاسبه ریسک ................................................................................43
3-1-3 روش نیمه کمی ...................................................................................44
3-1-3-1 آنالیز پیامد .......................................................................................45
3-1-3-2 آنالیز احتمال ....................................................................................48
3-1-3-3 آنالیز ریسک ....................................................................................49
3-2 دلیل ارائه متدلوژی بکاررفته در این تحقیق ...............................................49
3-3 ارائه (روش کار ) متدلوژی بازرسی بر مبنای ریسک بکارگرفته شده
در صنعت مورد مطالعه .....................................................................................50
3-3-1 فلوچارت معرفی روش بکارگرفته شده جهت مدیریت بازرسی بر
مبنای ریسک ...................................................................................................50
3-3-2 عناصر کلیدی برنامه مدیریت بازرسی بر مبنای ریسک و مراحل
انجام آن .........................................................................................................51
3-3-2-1 مرحله اول : تشکیل تیم RBI..........................................................52
3-3-2-1-1 تعیین مسئولیت ها .......................................................................53
3-3-2-1-2 آموزش و تائید صلاحیت پرسنل برای اجرای RBI.....................56
3-3-2-2 مرحله دوم : جمع آوری داده های مورد نیاز در سیستم
ارزیابی ریسک ...............................................................................................57
3-3-2-2-1 منابع داده های خاص سایت( واحدهای تولیدی ) .....................59
عنوان شماره صفحه
3-3-2-3 مرحله سوم : فرایند تعیین ریسک تجهیزات .......................................60
3-3-2-3-1 پیامد وقوع از کار افتادگی ............................................................60
3-3-2-3-1-1 فاکتور پیامد ایمنی (Csaf)......................................................61
3-3-2-3-1-1-1 پارامتر دما (Ft)...................................................................61
3-3-2-3-1-1-2 پارامتر فشار (Fp)...............................................................61
3-3-2-3-1-1-3 پارامتر سیال (Fi)................................................................62
3-3-2-3-1-1-4 پارامتر اندازه سیال (Fis)....................................................62
3-3-2-3-1-2 فاکتور پیامد آلودگی (Cpol)..................................................63
3-3-2-3-1-3 فاکتور پیامد تولید (Cprod)..................................................64
3-3-2-3-1-3-1 فاکتور تعمیر (Frep).........................................................64
3-3-2-3-1-3-2 فاکتور قابلیت کارکرد (Fop)............................................65
3-3-2-3-2 احتمال وقوع ازکارافتادگی..........................................................65
3-3-2-4 مرحله چهارم: رتبه بندی تجهیزات بر اساس میزان
ریسک (Risk Ranking)............................................................................75
3-3-2-5 مرحله پنجم : برنامه ریزی جهت بازرسی ........................................76
3-3-2-5-1 حداکثر فاصله زمانی بازرسی (چه زمانی بازرسی انجام پذیرد)....77
3-3-2-5-2 روش های بازرسی (چگونه بازرسی انجام پذیرد).......................78
3-3-2-5-3 فهرست اقدامات بازرسی ( چک لیست ) / ارزیابی تفصیلی .......79
3-3-2-6 مرحله ششم : مدیریت و کاهش ریسک ..........................................79
3-3-2-7 مرحله هفتم : ارزیابی مجدد ...........................................................80
عنوان شماره صفحه
فصل چهارم:نحوه پیاده سازی مدل پیشنهادیRIB بر روی واحد مورد مطالعه (درام 406)
مرحله اول : تشکیل تیم RBI..............................................................................82
مرحله دوم : جمع آوری اطلاعات و داده ها .......................................................82
مرحله سوم : تعین ریسک تجهیزات ...................................................................85
مرحله چهارم: رتبه بندی تجهیزات بر اساس ریسک آنها ....................................86
مرحله پنجم : برنامه ریزی جهت بازرسی ..........................................................86
مرحله ششم : مدیریت کاهش ریسک ................................................................87
مرحله هفتم : ارزیابی مجدد ..............................................................................88
فصل پنجم: نتایج تحقیق
5-1 نتیجه گیری از متدلوژی ارائه شده .............................................................91
فصل ششم: تفسیر نتایج
6-1 جمع بندی و تفسیر کلی نتایج ..................................................................120
6-2 پیشنهادات ...............................................................................................123
فهرست جداول
عنوان شماره صفحه
جدول3-1. دسته بندی سیالات.........................................................................................50
جدول3-2. محدوده مربوط به دسته بندی موجودی سیال..................................................50
(جدول 3-3). دسته بندی سطح مقطع تحت تاثیر..............................................................52
(جدول 3-4) تبدیل زیرفاکتور ماژول فنی به دسته بندی احتمال......................................53
(جدول 3-5) راهنمای روش لوپ بندی سیستم لوله کشی.............................................64
(جدول 3-6 ). ارزیابی فاکتور دمایی...............................................................................67
(جدول 3-7) ارزیابی فشار..............................................................................................68
(جدول 3-8) : ریسک مقدار نشت اندازه سیال برای مایعات و سیالات اشتعال ناپذیر......69
(جدول 3-9) : فاکتور معیار ارزیابی تعمیر......................................................................71
(جدول شماره 3-10): فاکتور قابلیت کارکرد................................................................72
(جدول 3-11). work sheet جهت تعیین احتمال خرابی از لحاظ کیفی...................74
(جدول 2-12) فاکتور آسیب پذیری یا تخریب...............................................................77
(جدول 2-13) فاکتور بازرسی......................................................................................78
(جدول 2-14) فاکتور وضعیت......................................................................................80
(جدول 2-15) فاکتور فرایند........................................................................................81
(جدول 3-16) فاکتور طراحی مکانیکی.........................................................................83
(جدول 3-17) فاکتور تجربی .......................................................................................84
(جدول4-1) اطلاعات مورد نیاز، منبع استخراج آنها و اطلاعات مربوط بهD-406 ......94
(جدول4-2 )Data sheet مربوط به D-406.............................................................97
ع نوان شماره صفحه
(جدول 4-3). برنامه بازرسی D-406....................................................................99
(جدول 4-4). اعمال مدیریت کاهش ریسک جهت تغییر بازه زمانی
بازرسی D-406 از 48 ماه به 72.........................................................................100
جدول 5-1 نتایج میزان پیامد ازکار افتادگی تجهیزات مورد مطالعه......................104
جدول 5-2 راهنمای طبقه بندی پیامد ازکارافتادگی..............................................105
جدول5-3 نتایج میزان احتمال از کار افتادگی تجهیزات مورد مطالعه..................107
جدول5-4 جدول راهنمای احتمال ازکار افتادگی................................................108
جدول 5-5 ماتریس ریسک مورد استفاده در فرآیند ارزیابی ریسک
واحد دی اتانایزر................................................................................................110
جدول5-6 نتیجه ارزیابی ریسک تجهیزات مورد مطالعه......................................110
جدول 5-7 ارتباط بین سطح ریسک و گرید بازرسی...........................................112
جدول5-8 ارزیابی زمان بازرسی بر اساس سطح ریسک و گرید
بازرسی تجهیزات مورد مطالعه............................................................................113
جدول 5-9 مکانیزمهای از کار افتادگی برای تجهیزات مورد مطالعه...................114
جدول 5-10 مکانیزمهای از کار افتادگی برای7 لوپ لوله های مورد مطالعه......119
جدول5-11 ارزیابی ریسک تجهیزات PSV & TSV..........................................124
جدول 5-12 ماتریس توزیع پراکندگی تجهیزات شناسایی شده
در واحد دی اتانایزر بر اساس سطح ریسک انها...............................................125
جدول5-13 طبقه بندی زمانی بازرسی تجهیزات براساسمتد
مدیریت بازرسی بر مبنای ریسک......................................................................126
عنوان شماره صفحه
جدول5-14 جدول برنامه بازرسی اختصاصی جهت کاهش ریسک
تجهیزات و انتقال زمان بازرسی از 2013 به 2015.........................................131
فهرست نمودارها
عنوان شماره صفحه
(نمودار 3-1) گردش کار RBI…...........................................................................55
نمودار 5-1 توزیع ستونی تجهیزات بر اساس زمان بازرسی آنها................................129
فهرست اشکال
عنوان شماره صفحه
شکل 3-1. طیف روش های RBI ........................................................................32
شکل3-2. ماتریس کیفی ریسک...............................................................................41
(شکل 3-3) : ماتریس ریسک نیمه کمی..................................................................49
(شکل 3-4) : شماتیک ماتریس RBI......................................................................85
(شکل 3-5) : ارتباط بین درجه ریسک و سطح بازرسی...........................................88
(شکل 4-1) شماتیک نقشه فنی مربوط به D-406...................................................96
چکیده
از زمان شروع بکار گیری ، روش RBI در سطح شرکت های بین المللی نفت، گاز و پتروشیمی جایگاه خود را پیدا کرده و مطالعات زیادی نیز در این خصوص انجام گردیده است.
تاکنون تحقیقات اندکی در کشور پیرامون ارزیابی و مدیریت بر مبنای ریسک انجام گرفته و نتایج این تحقیقات به صورت سیستماتیک اجرایی نگردیده است و همچنین این نتایج تاکنون برای تعیین نرخ بیمه مورد استفاده قرار گرفته نشده است
خروجی های مهم کلیه مطالعات انجام گرفته در این پژوهش جدای از نوع روش های بکار گرفته شده RBI بشرح ذیل می باشد.
- . در اکثر واحد های صنعتی بیش از 80% ریسک کل واحد مربوط به تنها 20% تجهیزات و قطعات آن واحد می باشد
- مطالعه انجام شده موجب کاهش تعداد تعمیرات اساسی سالیانه و تعویق آن از سال 2013 به سال 2015 گردیده است و متعاقب آن هزینه های تحمیلی توقف تولید جهت انجام تعمیرات اساسی، هزینه های انجام بازرسی و هزینه های نیروی انسانی کاهش یافته است.
- یکی از قابلیت های این پزوهش در نحوه اجرای مدیریت بازرسی بر مبنای ریسک پرداختن به روشی برای تشخیص زمان انجام تعمیرات و بازرسی هر تجهیز بصورت جداگانه در دو دسته الف) در زمان تولید نرمال واحد و ب) در زمان تعمیرات اساسی واحد می باشد. .
کلید واژه: ریسک ، نرخ تقریبی
مقدمه
پس از گذشت 78 سال از قدمت صنعت بیمه در کشورمان ، هنوز هم بیمه به جایگاه اصلی خود در اقتصاد نرسیده و در اکثر موارد در سطح بیمه های اجباری باقی مانده است که این موضوع را به وضوح می توان حتی در بین اقشار تحصیلکرده و ثروتمند جامعه نیز مشاهده نمود.
گذشته از بیمه های مربوط به افراد ، بیمه های مربوط به صنایع اصلی نیز بطور کامل در بازار کشورمان تعریف و شناسایی نشده و چه بسا ریسک های بزرگ و فراوانی که با توجه به استفاده از روشهای بسیار قدیمی و سنتی و عدم اطلاعات کافی و درست ، زمینه بیمه نمودن آنها در فعالیتهای اقتصادی فراهم نگردیده است و اگر هم فراهم شده ، با استانداردهای بسیار قدیمی می باشد که برای شرکت های بیمه ریسک بالایی داشته و متعاقبا باعث ضرر و زیان های فراوانی برای این شرکت ها میگردد.
در این تحقیق کوشیده شده است تا با استفاده از روش RBI زمینه شناسایی دقیق و درست ریسک قابل بیمه شدن در صنایع نفت و گاز و پتروشیمیبمنظور تعیین دقی تر حق بیمه فراهم گردد. فصل اولکلیات بیان مسأله با انجام بازرسی در صنعت می توان نقاط شرایطی را که می تواند منجر به وقوع حوادث جبران ناپذیری به لحاظ آسیب به افراد، تجهیزات و محیط زیست وارد نماید، از قبل مشخص نمود. همچنین با انجام بازرسی فنی می توان مکانیزم های تخریب را شناسایی،پایش و اندزه گیری کرده و زمان تبدیل نقص(خرابی) به نقطه بحرانی را مشخص نمود.
بدون شک امروزه توجه روز افزونی نسبت به مقوله ریسک و روش های مبتنی بر ریسک جهت تدوین استراتژی های بازرسی، نگهداری و مدیریت در صنایع فرایندی نفت ،گاز،پتروشیمی و صنایع نیروگاهی سراسر جهان از جمله ایران بوجود آمده است. تکنولوژی بازرسی بر مبنای ریسک[1]به صاحبان صنعت این توانایی را می دهد تا محدوده ای از فاکتور های کلیدی، نظیر در نظر گرفتن سطح قابلیت اعتماد به تجهیزات، و همچنین ایمنی، بهداشت و محیط زیست[2] و مسائل مالی را در فرایند های تصمیم گیری خود در نظر داشته باشند. استفاده از بازرسی بر مبنای ریسک، ابزاری را جهت بهبود مستمر برنامه های بازرسی از تجهیزات فراهم نموده و کاهش سیستماتیک آنها را به دنبال خواهد داشت. همچنین می توان از نتایج بازرسی بر مبنای ریسک به عنوان ابزاری جهت برنامه ریزی سالیانه سازمان ها استفاده نمود. به گونه ای که با استفاده از آن می توان منابع و بودجه لازم برای عملکرد تجهیزات در سطوح قابل قبولی از ریسک و کارایی را مشخص نمود.
بازرسی بر مبنای ریسک ابزاری مدیریتی جهت تشخیص و اولویت بندی ریسک های مربوط به سیستم های تحت فشار و ارائه برنامه بازرسی بر اساس ریسک های محاسبه شده می باشد. در واقع استفاده از آنالیز ریسک جهت مدیریت برنامه های بازرسی تجهیزات صنعتی می باشد.
بطور خلاصه، در تکنیک RBI ابتدا میزان احتمال و پیامد ازکارافتادگی تجهیزات تحت فشار محاسبه شده و از حاصل ضرب این دو فاکتور (یعنی احتمال و پیامد) میزان ریسک بدست می آید. سپس بر اساس اندازه ریسک بدست آمده، تجهیزات اولویت بندی شده و برنامه بازرسی برای آنها تعریف میگردد. در این تکنیک، بر خلاف برنامه های سنتی بازرسی که یا بر اساس نظر کارخانه سازنده یا استاندارد انجام می پذیرد(Fixed Interval)و یا بر حسب شرایطی که تجهیز پشت سر گذاشته(Condition Base) اما با در نظر گرفتن احتمال خرابی که در کل نگاهی به عقب وتاریخچه آن تجهیز در گذشته دارد(Reactive)، فاصله زمانی ثابتی برای بازرسی تجهیزات تعریف نمیگردد، بلکه هر دستگاه بازه زمانی و برنامه جداگانه ای جهت بازرسی دارد.
بکار گیری اصول کلی آنالیز ریسک بمنظور اولویت بندی و مدیریت برنامه های بازرسی، که امروزه تحت عنوان RBI از آن یاد می شود، یکی از جدید ترین کاربرد های اصول ریسک می باشدکه احتمال و شدت پیامد وقوع ازکارفتادگی تجهیزات مربوطه را با نگاهی پیشگیرانه[3] مورد برسی قرار می دهد.
دراینروشبرخلافروشهایسنتیبازرسی،فاصلهزمانیثابتیتعریف نمیگرددبلکهبرایهردستگاه،فاصلهزمانیوروشبازرسیمشخصیتعیینمیشود.بااستفاده ازبازرسیبرمبنایریسک،ضمناجتنابازبازرسیهایمکرر،میتوانامکاناتوتوانمندیهای بازرسیرابررویدستگاههاییباریسکبالاترمتمرکزنمود.
بطور خلاصه مزایای استفاده از روش RBI عبارت است از : افزایش ایمنی و قابلیت اعتماد تجهیزات ، کاهش توقف های غیر برنامه ریزی شده واحد، کاهش هزینه های بازرسی فنی و خطر ازکار افتادگی، برنامه ریزی دقیق بازرسی فنی و تعمیرات ،افزایش فاصله بازرسی های فنی و تعمیرات دوره ای و همچنین افزایش خاصیت کار گروهی و بکارگیری دیدگاههای متفاوت می باشد.
کاربرد بازرسی بر مبنای ریسک در بازرسی تجهیزات پالایشگاهی و پتروشیمی از اواخر دهه 1980 توسط چندین شرکت آغاز گردید و برای اولین بار در سال 1393 به صورت مکتوب انتشار یافت. سنگ بنای یک پروژه مشترک صنعتی با حمایت 21 شرکت پالایشی و پتروشیمی در سال 1993 و به سرپرستی انستیتوی نفت آمریکا[4] به منظور تدوین دستورالعمل های بازرسی بر مبنای ریسک جهت کاربرد در صنایع نفتی بنا نهاده شد.
1-2. پیشینه تحقیق
سید جواد هاشمی و همکاران(2009) با مطاله خود از طریق نحوه استقرار بازرسی بر مبنای ریسک در واحد تقطیر اتمسفری پالایشگاه آبادان به یک سیستم منسجم مدیریت یکپارچگی تجهیزات با استفاده از نرم افزار دست یافتند. خروجی این مطاله دستیابی به یک سیستم مدیریت یکپارچه تجهیزات بر اساس استراتژی بازرسی بر مبنای ریسک و مزایای حاصل از آن از نظر صرفه جویی های اقتصادی، مسائل ایمنی و متمرکز شدن برنامه های بازرسی بوده است.[1]
آقای جیان شوایی و همکاران (سال 2011) با مطالعهRBI مخازن بزرگ نگهداری نفت خام
[1] Risk Base Inspection)RBI)
[2] Health, Safety and Environment(HSE)
[3] Proactive
[4] American Petroleum Institute(API)
