بررسی آثار تمرین مقاومتی بر ترکیب بدن و قدرت بیشینه عضلات بالاتنه بازیکنان زن والیبال نشسته
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول (طرح پژوهش)
1-1. مقدمه .... 2
1-2. بیان مسئله ... 3
1-3. ضرورت پژوهش ... 5
1-4. اهداف پژوهش .... 7
1-4-1. هدف کلی ... 7
1-4-2. اهداف ویژه ... 7
1-5. فرضیههای پژوهش..................................... 7
1-6. پیشفرضهای پژوهش.................................... 8
1-7. محدودیت های تحقیق ................................. 8
1-7-1. محدودیتهای غیر قابل کنترل ....................... 8
1-7-2. محدودیتهای قابل کنترل ........................... 8
1-8. تعریف واژهها و اصطلاحات ........................... 9
فصل دوم (مبانی نظری و پیشینه پژوهش)
2-1. مقدمه ............................................ 12
2-2. مبانی نظری........................................ 12
2-2-1. معلولیت ........................................ 12
2-2-1-1. تاریخچه معلولیت .............................. 12
2-2-1-2. معلولیت و تعریف معلولیت ...................... 13
2-2-1-3. ورزش معلولیت .................................. 14
2-2-2. والیبال نشسته ................................... 15
2-2-2-1. ابعاد زمین و قوانین والیبال نشسته ............ 15
2-2-2-2. ترکیب بدن و عوامل موثر بر آن در ورزش .......... 15
2-2-2-3. کلاس بندی برای والیبال نشسته ................... 16
2-2-2-4. آسیبهای مرتبط با والیبال ..................... 18
2-2-2-5. تاکتیکهای والیبال نشسته ...................... 19
2-2-2-6. عوامل آمادگی جسمانی در والیبال نشسته .......... 21
2-2-3. تمرین مقاومتی.................................... 24
2-2-3-1. آثار تمرینات مقاومتی ......................... 24
2-2-3-2. اصول تمرینات با وزنه ......................... 27
2-2-3-3. متغیرهای تمرین ................................ 29
2-3. مروری بر پژوهش های انجام شده در زمینه موضوع مورد نظر31
2-3-1. تاثیر تمرینات مقاومتی بر ترکیب بدن ............. 31
2-3-2. تاثیر تمرینات مقاومتی بر قدرت عضلانی ............. 33
2-3-3. تاثیر تمرینات مقاومتی بر استقامت عضلانی ......... 35
2-3-4. تاثیر تمرینات مقاومتی بر حجم عضلانی .............. 36
فصل سوم (روش شناسی پژوهش)
3-1. مقدمه ........................................... 39
3-2. جامعه و نمونه آماری ............................. 39
3-3. روش و طرح پژوهش .................................. 40
3-4. نحوه گردآوری اطلاعات ............................. 40
3-5. تمرینات مقاومتی................................... 40
3-6. متغیرهای پژوهش ................................... 42
3-6-1. متغیر مستقل .................................... 42
3-6-2. متغیرهای وابسته ................................. 42
3-6-3. متغیرهای قابلکنترل .............................. 43
3-6-4. متغیرهای غیر قابلکنترل........................... 43
3-7. ابزار و وسایل اندازهگیری ......................... 43
3-8. روش اندازهگیری متغیّرها .......................... 43
3-8-1. اندازهگیری قد.................................... 43
3-8-2. اندازهگیری وزن................................... 44
3-8-3. امتیاز معلولیت .................................. 44
3-8-4. محاسبه شاخص تودۀ بدنی............................ 45
3-8-5. اندازهگیری تودۀ بدون چربی........................ 45
3-8-5-1. اندازهگیری درصد چربی بدن ..................... 45
3-8-5-2. اندازهگیری ضخامت چینپوستی شکمی................. 46
3-8-5-3. اندازهگیری ضخامت چینپوستی فوقخاصره ............ 46
3-8-5-4. اندازهگیری ضخامت چینپوستی پشتبازو ............. 46
3-8-5-5. اندازهگیری ضخامت چینپوستی جلوبازو ............. 46
3-8-6. اندازهگیری دور اندامها ......................... 46
3-8-7.اندازهگیری حجم عضلانی بازو ........................ 47
3-8-7-1. اندازهگیری محیط بازو ......................... 47
3-8-9. اجرای آزمون درازونشست ........................... 47
3-8-10. اجرای آزمون استقامت عضلانی پویا ................. 48
3-5-11. اجرای آزمون قدرت ایستا پنجه دست ................ 48
3-8-12. اجرای آزمون قدرت عضلانی ......................... 49
3-9. روش های آماری .................................... 50
فصل چهارم(تجزیه تحلیل دادهها)
4-1. مقدمه ............................................ 52
4-2. یافتههای توصیفی................................... 52
4-3. بررسی نرمال بودن داده ها.......................... 59
4-4. آزمون فرضیههای پژوهش.............................. 63
4-4-1. فرضیه اول ....................................... 63
4-4-2. فرضیه دوم ....................................... 67
4-4-3. فرضیه سوم ...................................... 69
4-4-4. فرضیه چهارم .................................... 72
فصل پنجم (بحث و بررسی)
5-1. مقدمه ............................................ 76
5-2. خلاصه پژوهش ....................................... 76
5-3. بحث و نتیجه گیری ................................. 77
5-3-1. اثر هشت هفته تمرینات مقاومتی بر ترکیب بدن بازیکنان زن والیبال نشسته ................................................. 77
5-3-2. اثر هشت هفته تمرینات مقاومتی بر قدرت عضلات بالاتنه بازیکنان 80
5-3-3. اثر هشت هفته تمرینات مقاومتی بر استقامت عضلات بالاتنه بازیکنان ....................................................... 83
5-3-4. اثر هشت هفته تمرینات مقاومتی بر حجم عضله دو سر بازویی 85
5-4. نتیجهگیری ....................................... 88
5-5. پیشنهادات ........................................ 89
5-5-1. پیشنهادهای کاربردی .............................. 89
5-5-2. پیشنهادهای پژوهشی ............................... 89
منابع.................................................. 90
پیوست الف.............................................. 100
پیوست ب................................................ 103
پیوست ج ............................................... 104
چکیده انگلیسی.......................................... 105
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1. مطالعات انجام شده بر ترکیب بدن پس از تمرینات مقاومتی32
جدول 2-2. مطالعات انجام شده بر قدرت عضلانی پس از تمرینات مقاومتی 33
جدول 2-3. مطالعات انجام شده بر استقامت عضلانی پس از تمرینات مقاومتی 35
جدول 2-4. مطالعات انجام شده بر محیط بازو پس از تمرینات مقاومتی 36
جدول 3-1. برنامه تمرینات مقاومتی در گروه تجربی .......... 42
جدول 4-1. مشخصات آزمودنیهای دو گروه کنترل (15 نفر ) و تجربی (15نفر) ......................................................... 53
جدول4-2. اطلاعات توصیفی متغیرهای مرتبط با تن سنجی، در زمان پیش از شروع پژوهش بین گروه کنترل (15 نفر) و تجربی(15نفر)(انحراف استاندارد میانگین) ......................................................... 53
جدول4-3. اطلاعات توصیفی متغیرهای منتخب آمادگی جسمانی بین گروه کنترل (15 نفر) و تجربی(15نفر) در مرحله پیش آزمون .................. 54
جدول 4-4. نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف در بررسی نوع توزیع متغیرهای مرتبط با تن سنجی در مرحله پیش آزمون بین گروه کنترل (15 نفر ) و تجربی (15نفر) ................................................. 54
جدول 4-5. نتایج آزمون تی مستقل برای مقایسه متغیرهای مرتبط با تن سنجی پژوهش بین گروه کنترل و تمرین در مرحله پیش آزمون بین گروه کنترل (15 نفر ) و تجربی (15نفر) ...................................... 55
جدول4-6. نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف در مورد توزیع داده های مربوط به متغیرهای منتخب آمادگی جسمانی بین گروه کنترل (15 نفر) و تجربی ( 15 نفر) در پیش آزمون ........................................... 56
جدول 4-7. نتایج آزمون تی مستقل برای مقایسه متغیرهای منتخب آمادگی جسمانی بین گروه کنترل و تجربی در مرحله پیش آزمون بین گروه کنترل (15 نفر ) و تجربی(15نفر) .......................................... 57
جدول4-8. میانگین و انحراف استاندارد متغیرهای مرتبط با تن سنجی پژوهش در دو گروه کنترل (15 نفر) و تجربی (15 نفر) در مرحله پسآزمون . 58
جدول4-9. میانگین و انحراف استاندارد متغیرهای منتخب آمادگی جسمانی پژوهش بین گروه کنترل (15 نفر) و تجربی (15 نفر) در پسآزمون .... 58
جدول4-10. نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف در مورد توزیع داده های مربوط به متغیرهای مرتبط با تن سنجی پژوهش بین گروه کنترل و تمرین مقاومتی در پیش آزمون بین گروه کنترل (15 نفر ) و تجربی(15 نفر)............ 59
جدول4-11. نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف در مورد توزیع داده های مربوط به متغیرهای منتخب آمادگی جسمانی بین گروه کنترل (15 نفر) و تجربی(15 نفر) در پیش آزمون ............................................... 60
جدول4- 12. نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف در مورد توزیع داده های مربوط به متغیرهای مرتبط با تن سنجی پژوهش بین گروه کنترل (15 نفر) و تجربی (15 نفر) در پس آزمون ........................................ 61
جدول 4- 13. نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف در مورد توزیع داده های مربوط به متغیرهای منتخب آمادگی جسمانی پژوهش در دو گروه کنترل (15 نفر) و تجربی (15 نفر) در پس آزمون..................................... 62
جدول 4- 14. نتایج آزمون تی همبسته برای مقایسه شاخصهای ترکیب بدنی آزمودنیها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی بین گروه کنترل (15 نفر) و تجربی (15نفر)......................................................... 63
جدول 4-15 آزمون تی مستقل برای مقایسه شاخص های ترکیب بدنی آزمودنی های پژوهش بین گروه کنترل(15 نفر) و تجربی (15 نفر) در مرحله پس آزمون 64
جدول 4-16 نتایج آزمون تی همبسته برای مقایسه قدرت عضلانی آزمودنیها در فاصله قبل و بعد از تمرین مقاومتی بین گروه کنترل (15 نفر ) و تجربی(15نفر)......................................................... 67
جدول 4-17 نتایج آزمون تی مستقل برای مقایسه قدرت عضلانی آزمودنیها بین گروه کنترل(15 نفر) و تجربی(15 نفر) در مرحله پس آزمون........... 68
جدول4-18. نتایج آزمون تی همبسته برای مقایسه استقامت عضلانی آزمودنیها در فاصله قبل و بعد از تمرین مقاومتی بین گروه کنترل (15نفر) و گروه تجربی(15 نفر)..................................................... 69
جدول 4-19 نتایج آزمون تی مستقل برای مقایسه استقامت عضلانی آزمودنی ها بین گروه کنترل (15 نفر) و تجربی (15 نفر) در مرحله پس آزمون ... 70
جدول 4-20 نتایج آزمون تی همبسته برای مقایسه حجم عضلات آزمودنیها در فاصله قبل و بعد از تمرین مقاومتی بین گروه کنترل(15نفر) و گروه تجربی(15 نفر)......................................................... 72
جدول 4- 21 آزمون تی مستقل برای حجم عضلات آزمودنیها بین گروه کنترل (15 نفر) و تجربی(15 نفر) در مرحله پسآزمون....................... 73
فهرست نمودارها/ اشکال
عنوان صفحه
شکل 3-1 نشر از جانب ..................................... 41
شکل 3-2 لت از پشت. ...................................... 41
شکل 3-3 جلو بازو ........................................ 41
شکل 3-4 پشت بازو سیم کش ................................ 41
شکل 3-5 پرس سینه ........................................ 41
شکل 3-6 دراز و نشست .................................... 41
شکل 3-7 اندازه گیری قد خوابیده ......................... 44
شکل 3-8 اندازهگیری وزن .................................. 44
شکل 3-9 کالیپر .......................................... 45
شکل 3-10 آزمون دراز و نشست ............................. 48
شکل3-11 آزمون استقامت عضلانی پویا ........................ 48
شکل 3-12 دینامومتر ...................................... 49
شکل 4-1. شاخص توده ی بدنی آزمودنیها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی......................................................... 65
شکل 4-2. توده ی بدون چربی آزمودنیها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی......................................................... 65
شکل 4-3. درصد چربی آزمودنیها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی 66
شکل 4-4. دور آزمودنیها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی66
شکل 4-5. قدرت پرس سینه آزمودنیها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی68
شکل 4-6. قدرت پنجه آزمودنیها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی 69
شکل 4-7. استقامت عضلات سینهای آزمودنیها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی......................................................... 71
شکل 4-8. استقامت تنه آزمودنیها (آزمون دراز و نشست) در فاصله زمان قبل و پس از تمرین مقاومتی...................................... 71
شکل 4-9. قطر بازوی آزمودنیها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی 73
شکل 4-10. محیط بازوی آزمودنیها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی 74
شکل 4-11. سطح مقطع بازوی آزمودنیها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی......................................................... 74
بررسی آثار تمرین مقاومتی بر ترکیب بدن و قدرت بیشینه عضلات بالاتنه بازیکنان زن والیبال نشسته
چکیده
تمرین مقاومتی روشی برای توسعه سلامتی، آمادگی عمومی و توسعه قدرت عضلات اسکلتی است. هدف از این پژوهش بررسی آثار تمرین مقاومتی بر ترکیب بدن و قدرت بیشینه عضلات بالاتنه بازیکنان زن والیبال نشسته بود. برای این منظور، 30 والیبالیست نشسته زن اصفهان به صورت تصادفی انتخاب شده و در 2 گروه تمرین مقاومتی (15= nسن: 25/7 ± 46/32 سال، وزن: 62/15 ± 58/59 کیلوگرم قد: 52/19± 70/145 سانتی متر) و گروه کنترل (15=n سن: 90/6 ± 86/31 سال وزن: 62/9±81/53 کیلوگرم قد: 15/6± 79/157 سانتی متر) قرار گرفتند. وزن، درصد چربی بدن، شاخص توده بدنی(BMI)، توده بدون چربی، قدرت و استقامت عضلات بالاتنه و حجم عضلۀ دو سر بازویی قبل و بعد از 8 هفته تمرین مقاومتی اندازهگیریو محاسبه شد. آزمودنیهای گروه تمرین مقاومتی علاوه بر تمرینات عادی روزانۀ تیم به مدت 8 هفته و هفتهای 3 جلسه در برنامه تمرین مقاومتی شرکت کردند. وضعیت توزیع دادهها با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف بررسی ( 05/0 >p )و با توجه به طبیعی بودن توزیع دادهها، از آزمون تی همبسته برای مقایسه مقادیر پیش آزمون و پس آزمون متغیرهای پژوهش و از آزمون تی مستقل برای بدست آوردن اختلاف بین دو گروه کنترل و تمرین استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر تغییرات معنی داری را در شاخصهای ترکیب بدن شامل کاهش درصد چربی بدن (25%)، شاخص تودۀ بدن (6/1%) و دور کمر (3/2%) و افزایش توده بدون چربی (3/5%) پس از 8 هفته تمرین نشان داد(05/0 >p ) در حالی که در شاخص دور شکم افزایش معنی داری مشاهده نشد. قدرت (پرس سینه 7/66%، آزمون پنجه 94/23%) و استقامت عضلانی (درازونشست 71/33%، پرس سینه38/3%) به طور معنی داری افزایش یافت
(05/0 >p). میانگین تغیرات حجم عضلات(قطر بازو، محیط بازو، سطح مقطع بازو) در هر دو گروه تمرین مقاومتی و کنترل تغییرات معنی داری وجود داشت(05/0 >p). بر اساس نتایج پژوهش حاضر میتوان پیشنهاد کرد که تمرین مقاومتی برای بهبود ترکیب بدن، حداکثر قدرت، استقامت و حجم عضلانی در بازیکنان معلول بسیار مفید است.
واژگان کلیدی: تمرین مقاومتی،ترکیب بدن، قدرت عضلانی، استقامت عضلانی، حجم عضله
1- 1. مقدمه
با بررسی و دقت در ورزشهای مختلف، در بیشتر آنها مهارتها و حرکاتی را مشاهده خواهیم کرد که نیاز زیادی به آمادگی بدنی بالا، قدرت و سرعت توأمان دارند(2). والیبال نشسته[1] هم از آن دسته ورزش‌هایی است که بازیکنان برای دستیابی به برتری در مسابقات سطح بالا، به آمادگی جسمانی بالایی نیاز دارند. برای رسیدن به این سطح از آمادگی، قدرت، یکی از عوامل مهم و اثرگذار میباشد(130).
درکلیه متون تاریخی ثبت شده، توانایی تولید نیرو، انسان را مجذوب خود کرده است. اگرچه تکنولوژی مدرن نیاز به سطوح بیشینه قدرت برای فعالیتهای عادی روزانه را کاهش داده است، از نقطه نظر علمی و بالینی قدرت عضلانی برای سلامتی(43) ، عملکرد ورزشی مطلوب(174) و افزایش کیفیت زندگی[2] (147) از اهمیت ویژهای برخوردار است. پژوهشهای به عملآمده نشان میدهد که تمرینات مقاومتی، روشی برای توسعه سلامتی، آمادگی عمومی و توسعه قدرت عضلات اسکلتی است (30). امروزه تمرینات مقاومتی با هدف آمادگی فیزیکی و افزایش طول عمر در غیر ورزشکاران به کار برده میشود (131). در گذشته، تمرینات مقاومتی به وسیلهی تعداد کمی از افراد اجرا میشد (مثل ورزشکاران قدرتی و اندام پرورها)،امروزه تمرینات مقاومتی از سوی سازمانهای معتبر جهانی مثل دانشکده طب ورزش آمریکا[3] و انجمن قلب آمریکا[4] برای عموم مردم توصیه میشود (28). قدرت و استقامت عضلانی حاصل از تمرینات مقاومتی برای سلامت عمومی و آمادگی جسمانی افراد، اهمیت خاصی دارد و توانایی افراد را جهت شرکت در فعالیتهای جسمانی اوقات فراغت و نیز اجرای آسانتر فعالیتهای روزمرهی زندگی بهبود میدهد، و باعث میشود افراد، استقلال عملکردی را برای مدت بیشتری از عمر خود حفظ کنند. تمرینهای مقاومتی برای توسعهی دستگاه عضلانی ضروری است(29) .
کلید عمل موفّقیتآمیز در تمرینات مقاومتی در هر سطح از آمادگی یا هر سنّی، استفاده از یک برنامهی طرّاحی شده است تا سازگاریهای ایجاد شده از تمرینات مقاومتی در جهت بهبود اهداف ویژهی ورزش مورد نظر باشد(66).برای طراحی یک تمرین مقاومتی توجه به متغیرهای اولیه مثل شدت (بار) و حجم تمرین، ضروری است(67). از طریق دستکاری مناسب، متغیرهای برنامهی تمرین مقاومتی مثل نوع تمرین، تعداد سِت، انتخاب مقاومت، تعداد تکرارها و یا استراحت بین دورههای تمرینی میتوان برنامههای متنوعی برای افراد با آمادگیهای مختلف طراحی کرد. برای نمونه، نیاز به توسعه قدرت در افرادی که به منظور سلامتی تمرین میکنند در حد متوسط است. استقامت عضلانی و هایپرتروفی[5] برای این گروه در حد آمادگی عمومی کافی است، اما برای ورزشکاران نخبه، باید تمریناتی انجام شود که ورزشکار بتواند به حداکثر قدرت، استقامت عضلانی و یا هایپرتروفی دست یابد(100).
از آنجا که ورزش والیبال نشسته یک ورزش قدرتی- سرعتی است، انجام تمرینات مقاومتی برای بهبود عملکرد ورزشکار ضروری است و از آنجایی که اجرای تکنیکها و مهارتها در سطح عالی نیاز به قدرت عضلانی بالایی دارد (138) در این پژوهش سعی بر آن است تا اثر برنامه تمرین مقاومتی بر قدرت بیشینه، ترکیب بدن، استقامت، حجم عضلانی در بازیکنان زن والیبال نشسته اصفهان مورد بررسی قرار گیرد.
2-1. بیان مسئله
معلولیت[6]، واقعیتی انکارناپذیر است و به عنوان یک پدیدهی اجتماعی، از ادوار گذشته تا کنون در جوامع وجود داشته است(157). طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت[7]، معلولیت، نتیجهی یک اختلال یا ناتوانی است که از انجام یک یا چند نقش طبیعی که مبتنی بر سن، جنس و سایر عوامل فرهنگی و اجتماعی است کاسته یا جلوگیری میکند(10). معلولان، بزرگترین اقلیت غیرنژادی در جهان میباشند و تخمین زده میشود که 10 درصد جمعیت دنیا حداقل با یکی از انواع معلولیت زندگی میکنند(87).
باید توجه داشت که معلولان به علت عوارض ناشی از معلولیت، نسبت به افراد سالم از توانایی کمتری برخوردارند و به همین دلیل در معرض آسیبدیدگی میباشند. شرکت معلولان در رقابتهای ورزش، احتمال آسیبدیدگی آنها را چند برابر میکند. برخی از آسیبهای ورزشی نیز، تنها در ورزشکار معلول به وجود میآید(117). کسب قدرت، میزان ریسک آسیبپذیری را در ورزشکاران کاهش میدهد(106).
بیشتر معلولان برای جابهجایی و حرکت، متّکی به اندام فوقانی میباشند و اغلب کارهای روزمره و نیز بیشتر فعالیتهای ورزشی را با این اندام انجام میدهند(111). از طرفی فعالیتهای والیبال نشسته بسیار مشکل است. قانون نشستن، منبع اولیه در نظر گرفته شده است و نشان میدهد که حرکت بدون توپ، مشارکت در بازیها جزو مهمترین چیزها در این ورزش است. اینکه آنان روی زمین مینشینند و بازی میکنند به این معنی نیست که این بازیکنان قادر به حرکت نیستند؛ چون که توپ و جهت حرکت نیروهای متغیـر باعث میشود تا بازیکنان به کنار، جلو یا عقب حرکت[8] کنند. حرکت، تا حدّ ممکن سریع است تا روشهای مورد بررسی برای دریافت توپ را با استفاده از تأثیر عضلات بالاتنه در هر زمانی در طول بازی بدست بیاورند، بویژه اینکه مساحت زمین (10متر طول × 6 متر عرض) عملکرد را مشکلتر میسازد که نیاز به قدرت عضلانی بیشتری برای اجرای مهارتهای حرکتی دارد(35). قدرت بیشینه و توان انفجاری از مهمترین عوامل آمادگی عضلانی برای اجرای مطلوب مهارتهای ورزشی مانند پریدن، افزایش سرعت در حداقل زمان، تغییر جهت و چرخش به شمار می روند(80)
قدرت عضلانی، برای اجرای بهینهی فعالیتهای روزمرهی زندگی، شغلی و بویژه عملکرد مؤثر ورزشکاران، نقش بسیاری دارد (67). یسیس[9] عنوان کرد بیشتر فعالیتهای ورزشکاران به سرعت و قدرت نیاز دارد. هرچند واتن[10] اهمیت سرعت و قدرت را با توجه به ورزش و موقعیت بازی متفاوت میداند(23). تمرین مقاومتی یکی از انواع فعالیتهای ورزشی است که علاوه بر توسعه قدرت، توان، استقامت عضلانی(100)، در برنامه های نوتوانی بیماران مبتلا به ضایعات و اختلا لات عضلانی نیز شایع شده است. تمرین مقاومتی موجب افزایش ساخت پروتئینهای انقباضی و هایپرتروفی عضلانی بویژه درتارهای تند انقباض[11] ، افزایش توده بدون چربی[12] و کاهش درصد چربی بدن میشود(103). از طرفی شواهد بسیار زیادی نشان میدهد که تمرینات مقاومتی بخش بسیار مهمی از توصیههای ورزشی به منظور کاهش وزن میباشد. هرچند به نظر می رسد که تغییرات ناشی از تمرینات مقاومتی بیشتر برای مردان مفید باشد(88). در مقایسه با مردان، زنان، 55 درصد در بالاتنه، و72 درصد در پایین تنه، مقاومت کمتری دارند(130) چرا که هورمون تستوسترون[13] که نقش اصلی در هایپرتروفی و قدرت عضلانی ایفا میکند به طور طبیعی در زمان استراحت در مردان 10 برابرِ زنان است (157). تمرین با وزنه منجر به افزایش میزان این هورمون در خون آقایان میشود، حال آنکه در بانوان، تمرینات با وزنه تأثیر کمی در افزایش این هورمون دارند(74).
با توجه به پژوهشهای اندک در مورد بدنسازی معلولان، در پژوهشی، با بررسی افراد معلول زن و مرد دریافتند که تمرینات قدرتی با رعایت اصل اضافهبار، میتوانند همچون افراد سالم تأثیر معنیداری در کسب قدرت آنان داشته باشند(37).دیگر پژوهشی نشان داد که تمرینات مقاومتی تأثیر معنیداری بر روی پیشرفت قدرت معلولان ویلچری داشته است (161). بررسی دیگری نشان داد که تمرینات با وزنه، تأثیر معنیداری بر روی قدرت دست و پیشرفت عملکرد دفاعی بازیکنان والیبال نشسته دارد(109).همچنین در پژوهشی به بررسی قدرت و توان بالاتنه در ورزشکاران ویلچری پرداختند و نتیجه گرفتند، قدرت و توان پس از هشت هفته تمرینات مقاومتی سنگین افزایش یافت. همچنین گزارشهای پژوهشی مختلف نشان میدهند که تمرین مقاومتی بر قدرت عضلانی تأثیر دارد (110). در پژوهشی که در سال 1998 با هدف مقایسه افزایش قدرت و تودهی عضلانی در طی تمرین مقاومتی بر روی بیست و نه زن جوان انجام شد، نشان داده شد که تمرینهای پیچیده (پرس سینه و پا) باعث به تأخیر افتادن در هایپرتروفی عضله در مقایسه با زمانی که تمرین، پیچیدگی کمتری (پشت بازو) دارد. و این ممکن است به دلیل تطابق عصبی طولانی مدت در هنگام تمرین با تمرینات پیچیده باشد( 121). پژوهشی دیگر نشان داد که برنامهی تمرین مقاومتی عضلات میانتنه بر چربی زیر پوست نواحی تحت کتفی، شکم، سه سر بازویی و سینه و نیز دور شکم، دور کمر، دور باسن، وزن کل بدن، وزن توده چربی بدن و درصد چربی بدن آزمودنیها اثر معنیداری داشته است، در حالی که چنین تأثیر معنیداری در مورد چربی زیر پوست ناحیه دو سر و توده بدون چربی مشاهده نشده است(4). در صورتی که نتایج پژوهشی در سال 2012 افزایش قدرت را بدون افزایش در تودهی کل بدن را بعد از 12 هفته تمرین مکمل قدرتی نشان داد(83).
حال با توجه به مطالب فوق، پژوهش حاضر جهت پاسخگویی به پرسش زیر طراحی شد که این پرسش عبارت است از:
آیا تمرین مقاومتی بر ترکیب بدن، قدرت بیشینه، استقامت عضلانی و حجم عضلات بازوی بازیکنان زن والیبال نشسته تأثیر دارد؟
[2]. Life Style
[3]. American College of Sports Medicine (ACSM)
[4]. American Heart Association (AHA)
