بررسی رابطه ابعاد آنتروپومتریک اندام فوقانی با قدرت دست برتر والیبالیست‌ها و هندبالیست‌های دختر نوجوان شهرستان دامغان

فهرست مطالب

چکیده1

فصل اول کلیات پژوهش2

1-1 مقدمه 3

1ـ2 بیان مسئله 5

1ـ3 ضرورت و اهمیت تحقیق 7

1ـ4 اهداف تحقیق 8

1ـ4ـ1 هدف کلی 8

1ـ4ـ2 اهداف اختصاصی 8

1ـ5 فرضیه‌های تحقیق 9

1ـ5ـ1 فرضیه‌های اختصاصی 9

1ـ6 متغیرهای تحقیق 10

1ـ7 محدودیت‌های قابل کنترل 10

1ـ8 محدوده غیر قابل کنترل 10

1ـ9 تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه ها 11

فصل دوم ادبیات و پیشینه پژوهش13

2-1 مقدمه 14

2-2 مبانی نظری 14

2-2-1 قدرت عضلانی 14

2-2-2 اندازه‌گیری 16

2-2-1 استعداد و استعدادیابی 20

2ـ3 پیشینه تحقیق 28

2ـ3ـ1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور 28

2ـ3ـ2 تحقیقات انجام شده در خارج کشور 34

فصل سوم روش پژوهش38

3ـ1 مقدمه 39

3-2روش تحقیق 39

3-3روش نمونه‌گیری 39

3-4 جامعه آماری 39

3-5 متغیرهای تحقیق 39

3-5-1 متغیرهای مستقل 39

3-5-2 متغیر وابسته 39

3-6 ابزار جمع آوری داده ها 40

3-7 شیوه اجرای تست ویسناپو و همکاران 40

3ـ7ـ1 شیوه استفاده از دینامو متر 43

3ـ7ـ2 شیوه استفاده از متر 44

3-8 روش جمع آوری داده‌ها و مراحل انجام کار 44

3-9 روش تجزیه و تحلیل آماری 44

فصل چهارم تجزیه و تحلیل یافته‌ها45

4ـ1 مقدمه 46

4ـ2 آزمون فرضیات پژوهش48

4ـ3 رگرسیون چند متغیره گام به گام (Stepwise) برای تجزیه و تحلیل متغیرهای مدل در گروه والیبالیست‌ها 56

4ـ4 رگرسیون چند متغیره گام به گام(Stepwise) برای تجزیه و تحلیل متغیر‌های مدل در گروه هندبالیست‌ها 58

فصل پنجم نتیجه‌گیری61

5ـ1 مقدمه 62

5ـ2 خلاصه پژوهش 62

5-4 پیشنهادها 69

5-4-1پیشنهادات برخاسته از پژوهش 69

5-4-2 پیشنهادات پژوهشی69

منابع 70

پیوست75

Abstract 77

فهرست جداول

جدول 4ـ1 آمار توصیفی متغیرهای پژوهش47

جدول 4ـ2 آزمون همبستگی پیرسون48

جدول 4ـ3 آزمون همبستگی پیرسون49

جدول 4ـ4 آزمون همبستگی پیرسون50

جدول 4ـ5 آزمون همبستگی پیرسون51

جدول 4ـ6 آزمون همبستگی پیرسون52

جدول 4ـ7 آزمون t مستقل53

جدول 4ـ8 آزمون t مستقل54

جدول 4ـ9 آزمون همبستگی پیرسون55

جدول 4ـ9 آزمون کفایت رگرسیون چند متغیره56

جدول 4ـ10 آزمون معنی‌داری ضرایب رگرسیون56

جدول 4ـ11 ضریب همبستگی و ضریب تعیین56

جدول 4ـ12 متغیر‌های خارج شده از مدل در گروه والیبالیست‌ها57

جدول 4ـ13 آزمون کفایت رگرسیون چند متغیره58

جدول 4ـ14 آزمون معنی‌داری ضرایب رگرسیون58

جدول 4ـ15 ضریب همبستگی و ضریب تعیین58

جدول 4ـ16 متغیر‌های خارج شده از مدل در گروه هندبالیست‌ها59

 فهرست تصاویر

شکل 3ـ1 گستردگی انگشتان 41

شکل 3ـ2 طول انگشتان 42

شکل 3ـ3 پارامترهای محیطی انگشتان 43

 چکیده

در حال حاضر برنامه‌های جامع استعدادیابی در کشورهای صاحب نام در ورزش قهرمانی اصولا بر اساس معیارهای بسیاری است. که یکی از این معیارها مربوط به شاخص‌های آنتروپومتری است. این امر به ویژه در برخی رشته‌های ورزشی مانند هندبال، والیبال و بسکتبال که ابعاد بدنی می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در اجرای مطلوب داشته باشد حائز اهمیت است. ویژگی‌های آنتروپومتریک دست مانند اندازه، شکل و ساختار، روی قدرت دست موثر است. هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه تاثیر ابعاد آنتروپومتریک دست برتر در قدرت دست هندبالیست‌ها و والیبالیست‌های دختر نوجوان شهر دامغان است. تا از این طریق و با کمک دیگر عوامل فیزیولوژیک و آنتروپومتریک و روانی بتوان به هدایت دانش‌آموزان در رشته‌ای که امکان موفقیت بیشتری دارند بپردازیم.

روش شناسی: این پژوهش توصیفی-همبستگی و از نوع تحقیقات کاربردی است. آزمودنی‌های مطالعه شامل دختران دانش‌آموز والیبالیست و هندبالیست شهر دامغان با حداقل دو سال سابقه بازی و شرکت در مسابقات شهرستانی هستند که تعداد 30 نفر با رده سنی 13تا 16 سال به صورت تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. سپس ویژگی‌های آنتروپومتریک مورد نیاز برای تحقیق شامل محیط ساعد، قطر مچ، طول انگشتان، پارامترهای محیطی انگشتان، گستردگی انگشتان و قدرت دست برتر ارزیابی شد.

یافته ها: از بین متغیرهای اندازه‌گیری شده فاصله بین انگشت شست تا حلقه در هندبالیست‌ها با قدرت دست در آنها ارتباط معنی‌داری داشت. همچنین پارامترهای محیطی P3-P4-P5 در والیبالیست‌ها با قدرت دست در آنها ارتباط معنی‌داری دارد. همچنین داده‌ها نشان می‌دهد اگر سطح معنی‌داری برابر1/0 باشد می‌توان نتیجه گرفت اندازه دست هند بالیست‌ها بزرگتر از والیبالیست‌ها است همچنین قدرت دست هندبالیست‌ها بیشتر از والیبالیست‌ها است.

بحث و نتیجه گیری: مهمترین نتیجه حاصل از این تحقیق بیان می‌کند که در والیبالیست‌های دختر نوجوان پارامترهای محیطی و در هندبالیست‌ها فاکتوری از گستردگی انگشتان در حداکثر قدرت دست موثر است. از یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که تاثیر ابعاد آنتروپومتریک دست در قدرت آن با توجه به نوع رشته ورزشی متفاوت است.

واژه‌های کلیدی: ویژگی آنتروپومتریک، والیبال، هندبال، قدرت دست، دختران نوجوان

فصل اول
کلیات پژوهش

-1 مقدمه

مفهوم ورزش و تربیت بدنی پدیده‌های زیستی – روانی و اجتماعی است که در چارچوب هنجارهای فرهنگی و اجتماعی عمل می‌کند. از نقطه نظر فرهنگی حرکت لازمه ورزش است اما برای شناخت کل آن کافی نیست. حرکت و مهارتهای حرکتی پدیده‌هایی زیستی هستند که در انسان و حیوان مشترک است ولی ورزش یک پدیده فرهنگی است که یکی از وجوه ضرورت مهندسی فرهنگی ورزش و تربیت بدنی در ایران و فصل ممیز انسان از موجودات دیگر است (آقاپور، 1391). به طور جداگانه مورد بررسی قرار گیرد. فرآیند استعدادیابی رویکردی برای کشف استعداد ورزشی به منظور شرکت در برنامه‌های تمرینی سازمان یافته و تخصصی و در نهایت هدایت و معرّفی نخبه‌های ورزشی به سوی باشگاه‌ها و فدراسیون‌ها برای ارتقای قابلیت‌ها و مهارت‌های تخصصی می‌باشد. (ابراهیم، 1383)

همه می‌توانند آواز خواندن، نقاشی کردن و نواختن یک ساز را بیاموزند؛ اما افراد کمی به سطوح بالای مهارت و چیرگی می‌رسند. بنابراین در ورزش به عنوان یک هنر، کشف افراد با استعداد و انتخاب آنها در سنین پایین و سپس هدایت، کنترل و ارزیابی آنها در رسیدن به بالاترین سطح مهارتی اهمیت زیادی دارد (بلوچی، 1389). قدرت فشردن دست یکی از معیارهای مهم سلامت عمومی است. همچنین به عنوان یکی از قابل اعتمادترین روش‌ها برای برآورد قدرت عمومی در نظر گرفته می‌شود و می‌تواند ارزیابی سریعی از قدرت بالاتنه (اندام فوقانی) ورزشکاران فراهم کند (Hager et al, 2002). بسیاری از رشته‌ها و زمینه‌های متنوع ورزشی مانند کشتی، بدمینتون، فوتبال، تنیس، بسکتبال، هندبال و ... که دست‌ها و انگشتان بیشترین درگیری را دارند به سطح پایدار و ثابتی از قدرت فشردن دست برای به حداکثر رساندن کنترل و عملکرد و همچنین کاهش احتمال ناشی از آسیب‌های مختلف نیازمند هستند.

قدرت فشردن دست و اندازه‌گیری ابعاد دست، پارامترهای آنتروپومتریکی ضروری برای پرتاب کردن، نگهداشتن و فشردن یک شی هستند. در عین حال تعیین کننده عملکرد در ورزش‌هایی‌اند که در آنها دست‌ها و انگشتان ابزار اصلی هستند. همچنین ارزیابی آن برای مربیان جهت انتخاب بازیکنان جوان، تشخیص آمادگی سطوح رقابت‌های مختلف و انجام ورزش‌های مختلف ضروری است بالا بردن توانایی و قابلیت‌های افراد به ویژه در زمینه عملکرد دست، از وظایف مهم مربی به شمار می‌رود. از آنجایی که عملکرد دست و کیفیت اعمال آن بستگی زیادی به قدرت دست دارد از این رو شناخت عوامل موثر بر قدرت آن از اهمیت بسیاری برخوردار است.

با توجه به این که ارزیابی قدرت برای مربیان ضروری است و با استفاده از آن می توانند به بررسی میزان آمادگی و ضعف عضلانی، اندازه‌گیری اثرات تمرین و کنترل پیشرفت ورزشکاران بپردازند و همچنین از آنجا که ویژگی‌های آنتروپومتریکی مختلف، ترکیب بدن و قدرت فشردن دست، متغیرهایی‌اند که در برخی از ورزش‌ها برای ارزیابی اثرات تمرین و فراهم کردن اطلاعات برای مربیان جهت انتخاب بازیکنان جوان، برای تشخیص آمادگی سطوح رضابت‌های مختلف و انجام ورزش‌های مختلف مورد بررسی و آزمایش قرار می‌گیرند لذا شناخت ویژگی‌هایی که بر قدرت فشردن دست تاثیرگذار هستند را ـ به ویژه در ورزشکاران ـ پررنگ‌تر می‌نماید. (افشارنژاد و همکاران، 1390)

 1ـ2 بیان مسئله

استعداد[1] در فرهنگ لغت به معنای توانایی ویژه و طبیعی و ظرفیت دستیابی به موفقیت تعریف شده است. با بهره گیری از این تعریف، استعداد یابی ورزشی را می‌توان شناسایی پتانسیل‌های بالقوه ویژگی‌های انسانی که تحت تأثیر عوامل مختلف ژنتیکی، جسمانی و رفتاری قرار دارد، معرفی کرد. بدیهی است استعداد یابی به معیارهای ویژه‌ای نیاز دارد. این معیارها از این جهت ضرورت دارند که فرد توانا را از ناتوان متمایز می‌کند. و آنهایی که مناسب یک رشته ورزشی بوده به این ورزش روی می‌آورند و افرادی که به معیارهای لازم دست نیابند در جهت دیگر هدایت می‌شوند. (صادقی، 1391) شاخص‌های آمادگی حرکتی عبارتند از: سرعت،[2] توان،[3] تعادل،[4] سرعت عمل و عکس‌العمل[5] و هماهنگی عصبی-عضلانی.[6] شاخصه‌های آمادگی جسمانی[7] عبارتند از استقامت قلبی تنفسی،[8] قدرت عضلانی،[9] استقامت عضلانی،[10] انعطاف‌پذیری[11] و ترکیب بدن.[12]

ویژگی‌های آنتروپومتریکی، مانند توده بدنی، قد، قد نشسته، فاصله دو دست، ضخامت یا عمق سینه، دور سرو دور سینه از جمله متغیر‌های مورد نظر در سنجش و اندازه‌گیری صفات و ویژگی‌های بدنی هستند. درک روشن از ارتباط بین ویژگی‌های ساختاری بدن و عملکردها، می‌تواند هم در شناسایی استعدادهای ورزشی و هم در روند آماده سازی ورزشکاران کمک کننده باشد. (آقا علی‌نژاد، رجبی، 1391) شناخت ویژگی‌های آنتروپومتریک و فیزیولوژیک برای هر رشته ورزشی بسیار مهم است و در واقع تعیین کننده قابلیت‌های عملکردی ورزشکار در رشته مورد نظر می‌باشد. آگاهی از این خصوصیات برای مقایسه یک ورزشکار با نتایج قبلی خودش و برای مقایسه با دیگر ورزشکاران و همچنین برای شناخت ضعف‌ها و برطرف کردن آن‌ها و سرانجام تصمیم‌گیری برای طراحی صحیح برنامه‌های تمرینی، ضروری است. (عبدالصالح[13] و همکاران، 2008).

هندبال که ورزشی پرتحرک و در ردیف ورزش‌های خشن معرفی شده در مدت یک ساعت و یا حتی بیشتر بازی می‌شود و از مجموعه‌ای از مهارتها و حرکات مثل دویدن- راه رفتن- پریدن – توقف کردن – عقب و جلو رفتن – پرتاب کردن و برخوردهای فیزیکی در دفاع و حمله... تشکیل شده است. (آقاعلی‌نژاد، 1386).

[1] Talent

[2]Speed

[3] Power

[4] Ballance

[5] Action&Reaction time

[6] Neuro-muscularcoordinan

[7] Physical Fitness

[8] Cardio-Pulmonary Endurance

[9] Muscular strenght

[10] Muscular Endurance

[11] Flexibility

[12] Body composition

[13] . Abdossaleh