تحلیل جغرافیایی مراکز اقامتی شهرستان رامسر و نقش آن در برنامه ریزی گردشگریword
عنوان صفحه
چکیده.....1
مقدمه........2
فصل اول: کلیات تحقیق
1ـ1 بیان مسأله ........ 4
1ـ2 سؤالات تحقیق ...... 5
1ـ3 فرضیههای تحقیق ..... 5
1ـ4 ضرورت و اهمیت تحقیق ............................ 5
1ـ5 انگیزه تحقیق ................................... 6
1ـ6 اهداف تحقیق .................................... 6
1ـ7 محدوده مورد مطالعه ............................. 6
1ـ8 روش تحقیق ...................................... 6
1ـ9 سازماندهی تحقیق ................................ 7
1ـ10 جامعه آماری ................................... 7
1-11 پیشینه تحقیق (ادبیات تحقیق) ..................... 7
1ـ12 بهره وران تحقیق ................................ 10
1ـ13 موانع و محدودیتها ............................. 10
1ـ14 مفاهیم و واژههای اصلی تحقیق ..................... 10
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
2ـ1 مقدمه ............................................ 13
2ـ2 تاریخچه مراکز اقامتی در ایران و جهان ............. 13
2ـ3طبقه بندی واحدهای اقامتی .......................... 14
2ـ4 انواع تأسیسات اقامتی ............................. 15
2ـ4ـ1 هتل ............................................ 15
2ـ4ـ1ـ1 انواع هتل ..................................... 15
2ـ4ـ1ـ2 هتل آپارتمان .................................. 16
2ـ4ـ1ـ3 هتل های فرودگاهی .............................. 16
2ـ4ـ1ـ4 هتلهای بیرون شهری ............................. 16
2ـ4ـ2 اتاق و صبحانه .................................. 16
2ـ4ـ3 متل ............................................ 16
2ـ4ـ4 مسافرخانه ...................................... 17
2ـ4ـ5 زائرسرا ................................... 17
2ـ4ـ6 اتاق و خانههای اجارهای .................... 17
2ـ4ـ7 پلاژ ....................................... 17
2ـ4ـ8 مجموعههای مشارکتی زمانی ................... 17
2ـ4ـ9 کاروان .................................... 18
2ـ4ـ10 مراکز تفریحی ............................. 18
2ـ4ـ11 خانههای روستایی .......................... 18
2ـ4ـ12 کمپینگ ................................... 18
2ـ4ـ13 واحدهای اقامتی سازمانی ................... 19
2ـ5 تعریف برنامهریزی ............................ 19
2ـ6 سابقه برنامه ریزی ........................... 19
2ـ7 ماهیت برنامه ریزی ........................... 20
2ـ8 اجزاء برنامه ریزی ........................... 20
2ـ9 برنامه ریزی اوقات فراغت ..................... 21
2ـ10 برنامهریزی گردشگری ......................... 21
2ـ11 اهمیت برنامهریزی جهانگری ................... 21
2ـ12 انواع برنامه ریزی جهانگری .................. 22
2ـ13 انواع برنامهریزی بخش عمومی ................. 22
2ـ13ـ1 برنامهریزی ملی ........................... 22
2ـ13ـ2 برنامهریزی محلی .......................... 23
2ـ15 تاریخچه گردشگری ............................ 23
2ـ15ـ1 عهد باستان ............................... 23
2ـ15ـ2 قرون وسطی ................................ 24
2ـ15ـ3 رنسانس ................................... 25
2ـ15ـ4 انقلاب صنعتی .............................. 25
2ـ15ـ5 جهانگردی نوین ............................ 26
2ـ16 سابقه گردشگری درایران ...................... 26
2ـ17 ایجاد تشکیلات توریستی درایران ............... 27
2ـ18 تعاریف جهانگردی ............................ 28
2ـ19 گونهشناسی گردشگری .......................... 28
2ـ19ـ1 گردشگری قومی ............................. 28
2ـ19ـ2 گردشگری هنری ............................. 28
2ـ19ـ3 گردشگری تاریخی ........................... 28
2ـ19ـ4 گردشگری طبیعت گرا ........................ 28
2ـ19ـ5 گردشگری تفریحی ........................... 28
2ـ19ـ6 گردشگری کاری ............................. 28
2ـ20 انواع گردشگری............................... 28
2ـ20ـ1 انواع گردشگری از نظر مکان و مقصد ......... 28
2ـ20ـ2 انواع گردشگری از نظر موضوع ............... 29
2ـ20ـ2ـ1 گردشگری دریایی .......................... 30
2ـ20ـ2ـ2 گردشگری فرهنگی .......................... 32
2ـ20ـ2ـ3 گردشگری بهداشتی (سلامت و معالجه).......... 33
2ـ20ـ2ـ4 گردشگری زیست محیطی ...................... 34
2ـ20ـ2ـ5 گردشگری کشاورزی ......................... 34
2ـ20ـ2ـ6 گردشگری تجاری ........................... 35
2ـ20ـ2ـ7 گردشگری الکترونیک ....................... 36
2ـ21 رئالیسم .................................... 39
2-21-1-1- تعریف رئالیسم .......................... 39
2-21-1-2 -اصول فلسفه رئالیسم ..................... 39
2-21-1-3- فرهنگنامه شریعتی و رئالیسم ............. 39
2ـ21ـ2 پسامدرن و گردشگری ........................ 40
2ـ21ـ2ـ1 پیشینه پسامدرنیته ....................... 40
2ـ21ـ2ـ2 پسامدرنتیه .............................. 40
2ـ21ـ2ـ3 گردشگری پسامدرن ......................... 40
فصل سوم: وضعیت جغرافیایی
3-1- ویژگیهای طبیعی رامسر ....................... 43
3-1-1-موقعیت جغرافیایی رامسر .................... 43
3-1-2-اقلیم ..................................... 45
3-1-2-1-بارندگی ................................. 45
3-1-2-2-دما ..................................... 46
3-1-2-3-بررسی مشخصات باد ........................ 47
3-1-3-زمین شناسی................................. 48
3-1-3-1-گسل البرز ............................... 49
3-1-3-2-خاک منطقه مورد مطالعه .................. 49
3-1-4-پوشش گیاهی ................................ 49
3-1-5-کوههای رامسر .............................. 50
3-1-6-رودهای رامسر .............................. 50
3-2-ویژگیهای انسانی ............................. 50
3-2-1-مذهب ...................................... 50
3-2-2-زبان ...................................... 50
3-2-3-اشتغال .................................... 51
3-2-4-ویژگیهای جمعیتی ........................... 51
3-2-4-1-تعداد جمعیت ............................. 51
3-2-4-2-ساخت جنسی جمعیت شهری .................... 52
3-2-4-3-تعداد خانوار در شهرستان رامسر ........... 52
3-2-4-4-ساخت جنسی جمعیت روستایی ................. 53
فصل چهارم: یافته های تحقیق
4-1- روند شکل گیری مراکز اقامتی در شهرستان رامسر 56
4-2- یافته های توصیفی تحقیق ..................... 62
4-3 – خانه های اجاره ای.......................... 63
4-4 – تحلیل داده های استخراج شده از پرسشنامه..... 66
4-4- 1- جنسیت ................................... 66
4-4-2- سن........................................ 67
4-4-3 - میزان تحصیلات............................ 68
4-4-4 – شغل ..................................... 69
4-4-5- محل زندگی ............................... 70
4-4- 6 – علت گردشگر پذیری بالای شهر رامسر......... 71
4-4-7 – سهولت دسترسی............................. 72
4-4-8- توسعه مراکز اقامتی........................ 73
4-4-9- کیفیت مراکز اقامتی و نقش آن در گردشگری.... 74
4-4-10- مشکل عمده گردشگری رامسر ................. 75
4-4-11- تاثیر مکان مناسب یک مرکز اقامتی در جذب گردشگر 76
4-4-12- میزان توجه به کیفیت خدمات در مراکز اقامتی 78
4-4-13- مسافرین ورودی به رامسر .................. 78
4-4-14-تاثیر خانه های اجاره ای در کاهش میزان مراجعه به هتلها و سایر مراکز ...................................... 79
4-4-15- ضعف عمده و اساسی مراکز اقامتی شهر رامسر . 80
4-4-16- سهم مراکز اقامتی از گردشگران ورودی به رامسر 81
4-4-17- سطح کیفی خدمات مراکز اقامتی ............. 82
4-4-18- افزایش ظرفیت مراکز اقامتی ............... 83
4-4-19-جلوگیری از روند رو به کاهش میزان گردشگر ورودی به شهر رامسر 84
4-4-20- رفع مشکل گردشگری فصلی ................... 85
فصل پنجم: نتیجه گیری ، ارزیابی فرضیه ها و ارائه راهکارها و پیشنهادها
5-1-نتیجه گیری................................... 87
5-2-ارزیابی فرضیات ............................. 90
5-3-ارائه راهکارها و پیشنهاد ها .............. 91
منابع ........................................... 92
پیوست............................................ 95
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول3-1میانگین بارش ایستگاه رامسر درسالهای 1387-1347به میلی متر 45
جدول3-2بررسی وضعیت دمای ماهیانه ایستگاه رامسردرسالهای1387-1347به سانتیگراد........................................ 47
جدول 3-3وضعیت باددرایستگاه هواشناسی رامسر طی سالهای1387-1347 48
جدول3-4ساخت جنسی جمعیت شهرستان رامسرطبق سرشماری سال1390 51
جدول3-5ساخت جنسی جمعیت شهرستان رامسر به تفکیک شهرها 52
جدول3-6ساخت جنسی جمعیت شهرستان رامسر به تفکیک دهستان52
جدول3-7تعدادوبعد خانوار درشهرستان رامسربه تفکیک شهرودهستان 53
جدول4-1-مراکز اقاتی موجود در رامسر............... 57
جدول 4-2- مراکز اقامتی شهرستان رامسر به مراکز مرتبط با مراکز گردشگری ......................................... 59
جدول 4-3- تعداد مسافران اقامت داده شده در شهر رامسر به تفکیک نوع مکان در نوروز 92 ................................ 65
جدول4-4وضعیت جنسی پاسخ دهندگان پرسشنامه.......... 66
جدول4-5وضعیت سنی پاسخ دهندگان پرسشنامه........... 67
جدول4-6میزان تحصیلات پاسخ دهندگان پرسشنامه........ 68
جدول4-7وضعیت اشتغال پاسخ دهندگان پرسشنامه........ 69
جدول4-8محل زندگی پاسخ دهندگان پرسشنامه........... 70
جدول4-9علت سطح بالای گردشگرپذیری شهرستان رامسر.... 71
جدول4-10ضرورت سهولت دسترسی به اماکن مختلف........ 72
جدول4-11ضرورت توسعه انواع مختلف مراکز اقامتی..... 73
جدول4-12تأثیر کیفیت مراکزاقامتی درگردشگری........ 74
جدول4-13مشکل عمده گردشگری رامسر.................. 75
جدول4-14تأثیرمکان مناسب یک مرکز اقامتی درجذب گردشگر 76
جدول4-15میزان توجه به کیفیت خدمات درمراکزاقامتی.. 77
جدول4-16پراکندگی مسافرین ورودی به رامسر.......... 78
جدول4-17تأثیرخانه های اجاره ای در کاهش میزان مراجعه به هتل ها79
جدول4-18ضعف عمده مراکز اقامتی شهر رامسر.......... 80
جدول4-19سهم مراکز اقامتی از گردشگران ورودی به رامسر 81
جدول4-20سطح کیفی خدمات مر اکزاقامتی.............. 82
جدول4-21افزایش ظرفیت مراکز اقامتی................ 83
جدول4-22جلوگیری ازروند روبه کاهش میزان گردشگرورودی به رامسر 84
جدول4-23رفع مشکل گردشگری فصلی.................... 85
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار3-1میانگین بارش ایستگاه رامسر دردوره آماری 1387-1347به میلی متر.............................................. 46
نمودار3-2داده های حرارتی ایستگاه رامسرطی دوره آماری1387-1347به سانتیگراد........................................ 47
نمودار3-3درصدجمعیت شهرها ودهستان های شهرستان رامسر51
نمودار3-4ساخت جنسی جمعیت شهرستان رامسر به تفکیک شهرها 52
نمودار3-5ساخت جنسی جمعیت شهرستان رامسر به تفکیک دهستان 53
نمودار3-6تعداد خانوار های شهرستان رامسر.......... 54
نمودار4-1سهم بخش خصوصی ودولتی از میزان ظرفیت هتل ها وهتل آپارتمانها 62
نمودار4-2وضعیت جنسی پاسخ دهندگان پرسشنامه ....... 66
نمودار4-3وضعیت سنی پاسخ دهندگان پرسشنامه......... 67
نمودار4-4میزان تحصیلات پاسخ دهندگان پرسشنامه...... 68
نمودار4-5وضعیت اشتغال پاسخ دهندگان پرسشنامه...... 69
نمودار-4-6محل زندگی پاسخ دهندگان پرسشنامه........ 70
نمودار4-7علت سطح بالای گردشگرپذیری شهرستان رامسر.. 71
نمودار4-8ضرورت سهولت دسترسی به اماکن مختلف....... 72
نمودار4-9ضرورت توسعه انواع مختلف مراکز اقامتی.... 73
نمودار4-10تأثیر کیفیت مراکزاقامتی درگردشگری...... 74
نممودار4-11مشکل عمده گردشگری رامسر............... 75
نمودار4-12تأثیرمکان مناسب یک مرکز اقامتی درجذب گردشگر 76
نمودار4-13میزان توجه به کیفیت خدمات درمراکزاقامتی77
نمودار4-14پراکندگی مسافرین ورودی به رامسر........ 78
نمودار4-15تأثیرخانه های اجاره ای در کاهش میزان مراجعه به هتل ها 79
نمودار4-16ضعف عمده مراکز اقامتی شهر رامسر........ 80
نمودار4-17سهم مراکز اقامتی از گردشگران ورودی به رامسر 81
نمودار4-18سطح کیفی خدمات مر اکزاقامتی............ 82
نمودار4-19افزایش ظرفیت مراکز اقامتی ............. 83
نمودار4-20جلوگیری ازروند روبه کاهش میزان گردشگرورودی به رامسر84
نمودار4-21رفع مشکل گردشگری فصلی.................. 85
فهرست نقشه ها
عنوان صفحه
نقشه 3-1نقشه سیاسی شهرستان رامسر................. 44
نقشه4-1موقعیت جغرافیایی مراکز اقامتی شهرستان رامسر 57
نقشه4-2پراکندگی جغرافیایی خانه های استیجاری شهرستان رامسر61
فهرست تصاویر
عنوان صفحه
تصویر 5-1هتل قدیم رامسر.......................... 99
تصویر 5-2هتل بزرگ رامسر.......................... 99
تصویر 5-3متل ساحلی خزر........................... 100
تصویر 5-4متل اشک................................. 100
تصویر5-5 هتل آپارتمان کوثر....................... 101
تصویر 5-6هتل آپارتمان صفاتیان.................... 101
تصویر 5-7هتل آپارتمان ماهور...................... 102
تصویر 5-8هتل آپارتمان لیان....................... 102
تصویر 5-9هتل آپارتمان نیستان..................... 103
تصویر 5-10هتل آپارتمان آج........................ 103
تصویر 5-11هتل آپارتمان آریا...................... 106
تصویر 5-12هتل آپارتمان هنرمندان.................. 106
چکیده
مراکز اقامتی به عنوان یکی از تأثیرگذارترین بخش های صنعت جهانگردی همواره به عنوان ابزاری کار آمد درجهت توسعه وارتقاء گردشگری یک کشور ودرمقیاسی کوچکتر یک شهر محسوب می شوند.استان مازندران باتوجه به دارا بودن جاذبه های طبیعی و فرهنگی قابل توجه، پیوسته مورد توجه گردشگران بوده که در این میان شهرستان رامسر با داشتن پتانسیل های گردشگری متعدد در کانون توجه گردشگران داخلی وخارجی قرار دارد . این تحقیق با استفاده ازروش توصیفی-تحلیلی و استفاده ازمنابع کتابخانه ای وبازدیدمیدانی و همچنین بهره گیری ازابزارپرسشنامه ، جدول، نمودار، نقشه،بانکهای اطلاعاتی ومصاحبه داده های مختلف را جمع آوری نموده وسپس به صورت کمی وکیفی مورد تحلیل قرار داده است.نتایج حاصل از تحقیقات نشان می دهدکه شهرستان رامسر در مجموع دارای 21 واحد اقامتی فعال تحت عنوان هتل،متل وهتل آپارتمان بوده که روی هم رفته ظرفیتی معادل2846تخت رادر یک شبانه روز دارا می باشند.
از این تعدادمرکزاقامتی4واحد درمجاورت بادریا،12واحددرمناطق شهری،3مورد دربیرون شهرو2واحد اقامتی هم درییلاقات رامسرقراردارند. اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه ها نیز گویای این موضوع می باشند که اکثر پاسخ دهندگان سهم خانه های اجاره ای رادر کاهش میزان مراجعه به هتل ها وسایر مراکز اقامتی زیاد دانسته و91درصد، این خانه هارا دارای بیشترین سهم از گردشگران وارد شده به رامسر قلمداد کرده اند ، همچنین 33درصد از پاسخ دهندگان به پرسشنامه،توسعه مراکز اقامتی رادر مناطق ساحلی،29 درصد درمناطق جنگلی،21درصد درمناطق شهری و17درصد درمناطق روستایی مناسب دانسته اند.
واژگان کلیدی؛تحلیل جغرافیایی،مراکزاقامتی،گردشگری، برنامه ریزی،شهرستان رامسر
مقدمه
صنعت مسافرت وجهانگردی به عنوان بزرگترین ومتنوع ترین صنعت دنیا به حساب آمده وبسیاری از کشورها،این صنعت پویا رابه عنوان منبع اصلی درآمد،اشتغال زایی،رشدبخش خصوصی وتوسعه ساختار زیربنایی خودمی دانند. این صنعت شامل بخشهای مختلفی نظیرحمل ونقل،اقامت وپذیرایی بوده که هریک دارای زیر مجموعه های مرتبط باخود می باشند.خدمات اقامتی نیز اصطلاحی است برای تهیه تسهیلات خواب و استراحت،با محوریت تجاری که درصنعت گردشگری و مهمان یاری به کار می رود. لازم به ذکر است بسیاری از نویسندگان کتب گردشگری بر این موضوع تأکید کرده اند که خدمات اسکان و پذیرایی درصنعت گردشگری یکی از پیچیده ترین و پویاترین بخش های این صنعت قلمداد شده و قدر مسلم اینکه، گردشگر با هر انگیزه ای به هرجاکه سفرکند به محلی برای خواب، استراحت وخوراک نیازدارد، لذا خدمات اقامتی گردشگران شامل مجموعه ای ازتشکیلات خوابگاهی می شود که امکان دارد به صورت استراحتگاه های مجلل باشد یافقط به یک تخت خواب معمولی و صبحانه ساده محدود شود. علاوه بر آن میزان تسهیلات وخدمات هتل ها ومیهمان پذیرها بازتابی از نیازها وسلیقه های مختلف مسافران ومیزان پویایی این بازار است.
از آنجایی که این گونه تأسیسات عامل موثری برای تقویت جهانگردی بین المللی محسوب می شود اهمیت دادن بدان هابایستی مورد توجه دولتها وبرنامه ریزان گردشگری قرار گیرد. با توجه به این موضوع ونقش کلیدی مراکزاقامتی درصنعت گردشگری،توسعه وگسترش انواع مختلف این قبیل تسهیلات،مستلزم تحلیل جامع ازوضعیت جغرافیایی مراکز موردنظروسایرعوامل تأثیرگذاربرآنها می باشد.برای دستیابی به موفقیت درمدیریت و توسعه تسهیلات اقامتی گردشگران، برنامه ریزی جهانگردی درتمام سطوح ضروری است. تجربه جهانگردی دردنیانشان داده است که روش برنامه ریزی شده برای توسعه جهانگردی می تواندبدون ایجاد مشکلاتی مهم فوایدی به همراه آورد و بازارهای جهانی رضایت بخش راحفظ کند. افزون برآن اشکال گوناگون توسعه جهت احراز موفقیت نیازبه تطبیق وسازگاری بامحیط وهمچنین حفظ روابط متقابل با اجزای سازنده اش دارد که هردومورد فوق نیز مستلزم لحاظ کردن امربرنامه ریزی است.
با توجه به شرایط شهرستان رامسردر زمینه گردشگری، این تحقیق در نظر دارد ضمن تحلیل جغرافیایی مراکز اقامتی اعم از هتل، متل، هتل آپارتمان ومنازل استیجاری موجود در شهرستان را مسرو شناسایی قابلیت ها و ظرفیت های آنها، نقش این مراکز در برنامه ریزی گردشگری این شهررا موردبررسی قرار دهد.
فصل اول:
1ـ1 بیان مسأله تحقیق
گردشگری پدیدهای است کهن که از دیرزمان در جوامع انسانی وجود داشته و به تدریج طی مراحل تاریخی مختلف به موضع فنی، اقتصادی و اجتماعی کنونی خود رسیده است. تردیدی نیست که همه کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ در پی بهرهگیری از مزایای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و به ویژه دریافت سهم بیشتری از درآمد و بالابردن سطح اشتغال ناشی از بهینهسازی این صنعت خدماتی در کشورهای متبوع خود هستند.
اهمیت گردشگری خصوصاً در کشورهای جهان سوم که اغلب دارای جاذبههای طبیعی فراوانی نیز هستند تا بدانجاست که به عنوان صنعتی نجاتبخش برای اینگونه کشورها محسوب میشود و دولتها همواره به دنبال اتخاذ سیاستهایی درجهت توسعه این صنعت میباشند که از ابعاد گوناگون حائز اهمیت است. این صنعت شامل بخشهای مختلفی نظیر خدمات حمل ونقل ، ساختار زیربنایی، تأسیسات اقامتی و پذیرایی و... میباشد که هر یک در ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر قرار دارند. تأسیسات اقامتی به عنوان بخش مهم ومحوری در صنعت گردشگری محسوب شده که شامل هتلها،متل ها،هتل آپارتمان ها،مهمانسراها، کمپها، کلبههای کوهستانی، پلاژهای ساحلی، اردوگاهها، پانسیونها، زائرسراها و ساختمانهای مدارس به هنگام تحصیلات میباشد. در گذشته ایجاد اینگونه تأسیسات به علت کمبود یا فقدان جهانگردی در سطح محدودی انجام میگرفت به گونهای که مسافران اغلب زائر بوده و برای استراحت و غذا به مکانهای عمومی نظیر کاروانسراهای بین راهی و اماکن مقدسه مراجعه میکردند.
روم باستان نیز هنگامی که به اوج خود رسیده بود تعداد زیادی مسافرخانه در مسیر راههای عمومی ایجاد کرد. بعدها مهمانپذیرهایی که جنبهی بازرگانی داشتند در سده پانزدهم در اوپا بوجود آمدند. نخستین این مهمانپذیرها با نام (تخت خواب، صبحانه) بوجود آمدند که افراد در خانههای شخصی با قیمت اندک از مسافران پذیرایی میکردند.
صنعت هتلداری نوین پیشرفت خود را مدیون کشورهای اروپایی به ویژه کشور سوئیس است. در این کشور صنعت هتلداری در ساختمانهای کوچک و محقر انواع خدمات و سرویسها را به مشتریان عرضه میکرد. تکامل این صنعت در آمریکا با گشایش (سیتی هتل) نیویورک در سال 1794 میلادی آغاز و این نخستین ساختمانی بود که به ارائه خدمات مربوط به هتلداری پرداخت.(رنجبران،1388،ص58)
در ایران نخستین هتلهای توریستی برطبق استانداردهای بینالمللی حدود یک قرن پیش علاوه برپایتخت در سواحل دریای مازندران نیز ساخته شدند که در حال حاضر به فعالیت خود با کیفیتی بسیار پایینتر از گذشته ادامه میدهند. از دیگر مراکز اقامتی اولیه مدرن پایتخت میتوان به هتل آبعلی تهران اشاره کرد که به عنوان نخستین مهمانسرای سبک مدرن ایران شناخته میشود. این مرکز نیز بر خلاف گذشته در فعالیت خود سیر نزولی داشته است.
درحال حاضر به سبب اهمیت مراکز اقامتی نظیر هتلها و مهمانپذیرها در جهت توسعه هرچه بیشتر گردشگری در یک منطقه ایجاب میکند که نظارتی دقیق بر کیفیت و نحوه مدیریت اینگونه مراکز اعمال گردد. از آنجا که اینگونه تأسیسات عامل مؤثری در تقویت جهانگردی بالأخص جهانگردی بینالمللی محسوب میشوند نظارت بیشتر بر آنها باید مورد توجه مدیران و برنامهریزان گردشگری قرار گیرد.
شهر رامسر نیز به عنوان یکی از گردشگرپذیرترین شهرهای کشور از چند دهه پیش مورد توجه مسؤلان امر گردشگری بوده و در زمینه مراکز اقامتی و پذیرایی گسترش دوچندان را نسبت به سایر مناطق کشور داشته است باتوجه به مطالب ذکرشده حال این سؤال مطرح میشود که:
¯ مراکز اقامتی رامسر چه نقشی را در برنامهریزیهای گردشگری این شهر میتوانند ایفا کنند؟
در این تحقیق تلاش شده است که با استفاده از روشهای میدانی و کتابخانهای و تحلیل جغرافیایی ضمن بررسی وضعیت جغرافیایی این مراکز و شناخت نقاط قوت و ضعف آنها به ارائه راهکارهایی در زمینه برنامهریزی گردشگری این شهر پرداخته میشود.
1ـ2 سؤال تحقیق
مراکز اقامتی چه نقشی را در برنامهریزیهای گردشگری در شهرستان رامسر میتوانند ایفا کنند؟
1ـ3 فرضیههای تحقیق
1ـ مراکز اقامتی بخش خصوصی سهم بیشتری از درآمدهای حاصل از ورود گردشگران به شهر رامسر را جذب میکنند.
2ـ تحلیل درست از وضعیت جغرافیایی مراکز اقامتی شهر رامسر میتواند در برنامهریزیهای گردشگری نقش مهمی ایفا کند.
تحلیل جغرافیایی مراکز اقامتی شهرستان رامسر و نقش آن در برنامه ریزی گردشگری
عنوان صفحه
چکیده... 1
مقدمه...... 2
فصل اول: کلیات تحقیق
1ـ1 بیان مسأله ....4
1ـ2 سؤالات تحقیق ...... 5
1ـ3 فرضیههای تحقیق 5
1ـ4 ضرورت و اهمیت تحقیق .... 5
1ـ5 انگیزه تحقیق ................................... 6
1ـ6 اهداف تحقیق .................................... 6
1ـ7 محدوده مورد مطالعه ............................. 6
1ـ8 روش تحقیق ...................................... 6
1ـ9 سازماندهی تحقیق ................................ 7
1ـ10 جامعه آماری ................................... 7
1-11 پیشینه تحقیق (ادبیات تحقیق) ..................... 7
1ـ12 بهره وران تحقیق ................................ 10
1ـ13 موانع و محدودیتها ............................. 10
1ـ14 مفاهیم و واژههای اصلی تحقیق ..................... 10
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
2ـ1 مقدمه ............................................ 13
2ـ2 تاریخچه مراکز اقامتی در ایران و جهان ............. 13
2ـ3طبقه بندی واحدهای اقامتی .......................... 14
2ـ4 انواع تأسیسات اقامتی ............................. 15
2ـ4ـ1 هتل ............................................ 15
2ـ4ـ1ـ1 انواع هتل ..................................... 15
2ـ4ـ1ـ2 هتل آپارتمان .................................. 16
2ـ4ـ1ـ3 هتل های فرودگاهی .............................. 16
2ـ4ـ1ـ4 هتلهای بیرون شهری ............................. 16
2ـ4ـ2 اتاق و صبحانه .................................. 16
2ـ4ـ3 متل ............................................ 16
2ـ4ـ4 مسافرخانه ...................................... 17
2ـ4ـ5 زائرسرا ................................... 17
2ـ4ـ6 اتاق و خانههای اجارهای .................... 17
2ـ4ـ7 پلاژ ....................................... 17
2ـ4ـ8 مجموعههای مشارکتی زمانی ................... 17
2ـ4ـ9 کاروان .................................... 18
2ـ4ـ10 مراکز تفریحی ............................. 18
2ـ4ـ11 خانههای روستایی .......................... 18
2ـ4ـ12 کمپینگ ................................... 18
2ـ4ـ13 واحدهای اقامتی سازمانی ................... 19
2ـ5 تعریف برنامهریزی ............................ 19
2ـ6 سابقه برنامه ریزی ........................... 19
2ـ7 ماهیت برنامه ریزی ........................... 20
2ـ8 اجزاء برنامه ریزی ........................... 20
2ـ9 برنامه ریزی اوقات فراغت ..................... 21
2ـ10 برنامهریزی گردشگری ......................... 21
2ـ11 اهمیت برنامهریزی جهانگری ................... 21
2ـ12 انواع برنامه ریزی جهانگری .................. 22
2ـ13 انواع برنامهریزی بخش عمومی ................. 22
2ـ13ـ1 برنامهریزی ملی ........................... 22
2ـ13ـ2 برنامهریزی محلی .......................... 23
2ـ15 تاریخچه گردشگری ............................ 23
2ـ15ـ1 عهد باستان ............................... 23
2ـ15ـ2 قرون وسطی ................................ 24
2ـ15ـ3 رنسانس ................................... 25
2ـ15ـ4 انقلاب صنعتی .............................. 25
2ـ15ـ5 جهانگردی نوین ............................ 26
2ـ16 سابقه گردشگری درایران ...................... 26
2ـ17 ایجاد تشکیلات توریستی درایران ............... 27
2ـ18 تعاریف جهانگردی ............................ 28
2ـ19 گونهشناسی گردشگری .......................... 28
2ـ19ـ1 گردشگری قومی ............................. 28
2ـ19ـ2 گردشگری هنری ............................. 28
2ـ19ـ3 گردشگری تاریخی ........................... 28
2ـ19ـ4 گردشگری طبیعت گرا ........................ 28
2ـ19ـ5 گردشگری تفریحی ........................... 28
2ـ19ـ6 گردشگری کاری ............................. 28
2ـ20 انواع گردشگری............................... 28
2ـ20ـ1 انواع گردشگری از نظر مکان و مقصد ......... 28
2ـ20ـ2 انواع گردشگری از نظر موضوع ............... 29
2ـ20ـ2ـ1 گردشگری دریایی .......................... 30
2ـ20ـ2ـ2 گردشگری فرهنگی .......................... 32
2ـ20ـ2ـ3 گردشگری بهداشتی (سلامت و معالجه).......... 33
2ـ20ـ2ـ4 گردشگری زیست محیطی ...................... 34
2ـ20ـ2ـ5 گردشگری کشاورزی ......................... 34
2ـ20ـ2ـ6 گردشگری تجاری ........................... 35
2ـ20ـ2ـ7 گردشگری الکترونیک ....................... 36
2ـ21 رئالیسم .................................... 39
2-21-1-1- تعریف رئالیسم .......................... 39
2-21-1-2 -اصول فلسفه رئالیسم ..................... 39
2-21-1-3- فرهنگنامه شریعتی و رئالیسم ............. 39
2ـ21ـ2 پسامدرن و گردشگری ........................ 40
2ـ21ـ2ـ1 پیشینه پسامدرنیته ....................... 40
2ـ21ـ2ـ2 پسامدرنتیه .............................. 40
2ـ21ـ2ـ3 گردشگری پسامدرن ......................... 40
فصل سوم: وضعیت جغرافیایی
3-1- ویژگیهای طبیعی رامسر ....................... 43
3-1-1-موقعیت جغرافیایی رامسر .................... 43
3-1-2-اقلیم ..................................... 45
3-1-2-1-بارندگی ................................. 45
3-1-2-2-دما ..................................... 46
3-1-2-3-بررسی مشخصات باد ........................ 47
3-1-3-زمین شناسی................................. 48
3-1-3-1-گسل البرز ............................... 49
3-1-3-2-خاک منطقه مورد مطالعه .................. 49
3-1-4-پوشش گیاهی ................................ 49
3-1-5-کوههای رامسر .............................. 50
3-1-6-رودهای رامسر .............................. 50
3-2-ویژگیهای انسانی ............................. 50
3-2-1-مذهب ...................................... 50
3-2-2-زبان ...................................... 50
3-2-3-اشتغال .................................... 51
|
ح |
3-2-4-ویژگیهای جمعیتی ........................... 51
3-2-4-1-تعداد جمعیت ............................. 51
3-2-4-2-ساخت جنسی جمعیت شهری .................... 52
|
خ |
3-2-4-3-تعداد خانوار در شهرستان رامسر ........... 52
3-2-4-4-ساخت جنسی جمعیت روستایی ................. 53
فصل چهارم: یافته های تحقیق
4-1- روند شکل گیری مراکز اقامتی در شهرستان رامسر 56
4-2- یافته های توصیفی تحقیق ..................... 62
4-3 – خانه های اجاره ای.......................... 63
4-4 – تحلیل داده های استخراج شده از پرسشنامه..... 66
4-4- 1- جنسیت ................................... 66
4-4-2- سن........................................ 67
4-4-3 - میزان تحصیلات............................ 68
4-4-4 – شغل ..................................... 69
4-4-5- محل زندگی ............................... 70
4-4- 6 – علت گردشگر پذیری بالای شهر رامسر......... 71
4-4-7 – سهولت دسترسی............................. 72
4-4-8- توسعه مراکز اقامتی........................ 73
4-4-9- کیفیت مراکز اقامتی و نقش آن در گردشگری.... 74
4-4-10- مشکل عمده گردشگری رامسر ................. 75
4-4-11- تاثیر مکان مناسب یک مرکز اقامتی در جذب گردشگر 76
4-4-12- میزان توجه به کیفیت خدمات در مراکز اقامتی 78
4-4-13- مسافرین ورودی به رامسر .................. 78
4-4-14-تاثیر خانه های اجاره ای در کاهش میزان مراجعه به هتلها و سایر مراکز ...................................... 79
4-4-15- ضعف عمده و اساسی مراکز اقامتی شهر رامسر . 80
4-4-16- سهم مراکز اقامتی از گردشگران ورودی به رامسر 81
4-4-17- سطح کیفی خدمات مراکز اقامتی ............. 82
4-4-18- افزایش ظرفیت مراکز اقامتی ............... 83
4-4-19-جلوگیری از روند رو به کاهش میزان گردشگر ورودی به شهر رامسر 84
4-4-20- رفع مشکل گردشگری فصلی ................... 85
فصل پنجم: نتیجه گیری ، ارزیابی فرضیه ها و ارائه راهکارها و پیشنهادها
5-1-نتیجه گیری................................... 87
5-2-ارزیابی فرضیات ............................. 90
5-3-ارائه راهکارها و پیشنهاد ها .............. 91
منابع ........................................... 92
پیوست............................................ 95
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول3-1میانگین بارش ایستگاه رامسر درسالهای 1387-1347به میلی متر 45
جدول3-2بررسی وضعیت دمای ماهیانه ایستگاه رامسردرسالهای1387-1347به سانتیگراد........................................ 47
جدول 3-3وضعیت باددرایستگاه هواشناسی رامسر طی سالهای1387-1347 48
جدول3-4ساخت جنسی جمعیت شهرستان رامسرطبق سرشماری سال1390 51
جدول3-5ساخت جنسی جمعیت شهرستان رامسر به تفکیک شهرها 52
جدول3-6ساخت جنسی جمعیت شهرستان رامسر به تفکیک دهستان52
جدول3-7تعدادوبعد خانوار درشهرستان رامسربه تفکیک شهرودهستان 53
جدول4-1-مراکز اقاتی موجود در رامسر............... 57
جدول 4-2- مراکز اقامتی شهرستان رامسر به مراکز مرتبط با مراکز گردشگری ......................................... 59
جدول 4-3- تعداد مسافران اقامت داده شده در شهر رامسر به تفکیک نوع مکان در نوروز 92 ................................ 65
جدول4-4وضعیت جنسی پاسخ دهندگان پرسشنامه.......... 66
جدول4-5وضعیت سنی پاسخ دهندگان پرسشنامه........... 67
جدول4-6میزان تحصیلات پاسخ دهندگان پرسشنامه........ 68
جدول4-7وضعیت اشتغال پاسخ دهندگان پرسشنامه........ 69
جدول4-8محل زندگی پاسخ دهندگان پرسشنامه........... 70
جدول4-9علت سطح بالای گردشگرپذیری شهرستان رامسر.... 71
جدول4-10ضرورت سهولت دسترسی به اماکن مختلف........ 72
جدول4-11ضرورت توسعه انواع مختلف مراکز اقامتی..... 73
جدول4-12تأثیر کیفیت مراکزاقامتی درگردشگری........ 74
جدول4-13مشکل عمده گردشگری رامسر.................. 75
جدول4-14تأثیرمکان مناسب یک مرکز اقامتی درجذب گردشگر 76
جدول4-15میزان توجه به کیفیت خدمات درمراکزاقامتی.. 77
جدول4-16پراکندگی مسافرین ورودی به رامسر.......... 78
جدول4-17تأثیرخانه های اجاره ای در کاهش میزان مراجعه به هتل ها79
جدول4-18ضعف عمده مراکز اقامتی شهر رامسر.......... 80
جدول4-19سهم مراکز اقامتی از گردشگران ورودی به رامسر 81
جدول4-20سطح کیفی خدمات مر اکزاقامتی.............. 82
جدول4-21افزایش ظرفیت مراکز اقامتی................ 83
جدول4-22جلوگیری ازروند روبه کاهش میزان گردشگرورودی به رامسر 84
جدول4-23رفع مشکل گردشگری فصلی.................... 85
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار3-1میانگین بارش ایستگاه رامسر دردوره آماری 1387-1347به میلی متر.............................................. 46
نمودار3-2داده های حرارتی ایستگاه رامسرطی دوره آماری1387-1347به سانتیگراد........................................ 47
نمودار3-3درصدجمعیت شهرها ودهستان های شهرستان رامسر51
نمودار3-4ساخت جنسی جمعیت شهرستان رامسر به تفکیک شهرها 52
نمودار3-5ساخت جنسی جمعیت شهرستان رامسر به تفکیک دهستان 53
نمودار3-6تعداد خانوار های شهرستان رامسر.......... 54
نمودار4-1سهم بخش خصوصی ودولتی از میزان ظرفیت هتل ها وهتل آپارتمانها 62
نمودار4-2وضعیت جنسی پاسخ دهندگان پرسشنامه ....... 66
نمودار4-3وضعیت سنی پاسخ دهندگان پرسشنامه......... 67
نمودار4-4میزان تحصیلات پاسخ دهندگان پرسشنامه...... 68
نمودار4-5وضعیت اشتغال پاسخ دهندگان پرسشنامه...... 69
نمودار-4-6محل زندگی پاسخ دهندگان پرسشنامه........ 70
نمودار4-7علت سطح بالای گردشگرپذیری شهرستان رامسر.. 71
نمودار4-8ضرورت سهولت دسترسی به اماکن مختلف....... 72
نمودار4-9ضرورت توسعه انواع مختلف مراکز اقامتی.... 73
نمودار4-10تأثیر کیفیت مراکزاقامتی درگردشگری...... 74
نممودار4-11مشکل عمده گردشگری رامسر............... 75
نمودار4-12تأثیرمکان مناسب یک مرکز اقامتی درجذب گردشگر 76
نمودار4-13میزان توجه به کیفیت خدمات درمراکزاقامتی77
نمودار4-14پراکندگی مسافرین ورودی به رامسر........ 78
نمودار4-15تأثیرخانه های اجاره ای در کاهش میزان مراجعه به هتل ها 79
نمودار4-16ضعف عمده مراکز اقامتی شهر رامسر........ 80
نمودار4-17سهم مراکز اقامتی از گردشگران ورودی به رامسر 81
نمودار4-18سطح کیفی خدمات مر اکزاقامتی............ 82
نمودار4-19افزایش ظرفیت مراکز اقامتی ............. 83
نمودار4-20جلوگیری ازروند روبه کاهش میزان گردشگرورودی به رامسر84
نمودار4-21رفع مشکل گردشگری فصلی.................. 85
فهرست نقشه ها
عنوان صفحه
نقشه 3-1نقشه سیاسی شهرستان رامسر................. 44
نقشه4-1موقعیت جغرافیایی مراکز اقامتی شهرستان رامسر 57
نقشه4-2پراکندگی جغرافیایی خانه های استیجاری شهرستان رامسر61
فهرست تصاویر
عنوان صفحه
تصویر 5-1هتل قدیم رامسر.......................... 99
تصویر 5-2هتل بزرگ رامسر.......................... 99
تصویر 5-3متل ساحلی خزر........................... 100
تصویر 5-4متل اشک................................. 100
تصویر5-5 هتل آپارتمان کوثر....................... 101
تصویر 5-6هتل آپارتمان صفاتیان.................... 101
تصویر 5-7هتل آپارتمان ماهور...................... 102
تصویر 5-8هتل آپارتمان لیان....................... 102
تصویر 5-9هتل آپارتمان نیستان..................... 103
تصویر 5-10هتل آپارتمان آج........................ 103
تصویر 5-11هتل آپارتمان آریا...................... 106
تصویر 5-12هتل آپارتمان هنرمندان.................. 106
چکیده
مراکز اقامتی به عنوان یکی از تأثیرگذارترین بخش های صنعت جهانگردی همواره به عنوان ابزاری کار آمد درجهت توسعه وارتقاء گردشگری یک کشور ودرمقیاسی کوچکتر یک شهر محسوب می شوند.استان مازندران باتوجه به دارا بودن جاذبه های طبیعی و فرهنگی قابل توجه، پیوسته مورد توجه گردشگران بوده که در این میان شهرستان رامسر با داشتن پتانسیل های گردشگری متعدد در کانون توجه گردشگران داخلی وخارجی قرار دارد . این تحقیق با استفاده ازروش توصیفی-تحلیلی و استفاده ازمنابع کتابخانه ای وبازدیدمیدانی و همچنین بهره گیری ازابزارپرسشنامه ، جدول، نمودار، نقشه،بانکهای اطلاعاتی ومصاحبه داده های مختلف را جمع آوری نموده وسپس به صورت کمی وکیفی مورد تحلیل قرار داده است.نتایج حاصل از تحقیقات نشان می دهدکه شهرستان رامسر در مجموع دارای 21 واحد اقامتی فعال تحت عنوان هتل،متل وهتل آپارتمان بوده که روی هم رفته ظرفیتی معادل2846تخت رادر یک شبانه روز دارا می باشند.
از این تعدادمرکزاقامتی4واحد درمجاورت بادریا،12واحددرمناطق شهری،3مورد دربیرون شهرو2واحد اقامتی هم درییلاقات رامسرقراردارند. اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه ها نیز گویای این موضوع می باشند که اکثر پاسخ دهندگان سهم خانه های اجاره ای رادر کاهش میزان مراجعه به هتل ها وسایر مراکز اقامتی زیاد دانسته و91درصد، این خانه هارا دارای بیشترین سهم از گردشگران وارد شده به رامسر قلمداد کرده اند ، همچنین 33درصد از پاسخ دهندگان به پرسشنامه،توسعه مراکز اقامتی رادر مناطق ساحلی،29 درصد درمناطق جنگلی،21درصد درمناطق شهری و17درصد درمناطق روستایی مناسب دانسته اند.
واژگان کلیدی؛تحلیل جغرافیایی،مراکزاقامتی،گردشگری، برنامه ریزی،شهرستان رامسر
مقدمه
صنعت مسافرت وجهانگردی به عنوان بزرگترین ومتنوع ترین صنعت دنیا به حساب آمده وبسیاری از کشورها،این صنعت پویا رابه عنوان منبع اصلی درآمد،اشتغال زایی،رشدبخش خصوصی وتوسعه ساختار زیربنایی خودمی دانند. این صنعت شامل بخشهای مختلفی نظیرحمل ونقل،اقامت وپذیرایی بوده که هریک دارای زیر مجموعه های مرتبط باخود می باشند.خدمات اقامتی نیز اصطلاحی است برای تهیه تسهیلات خواب و استراحت،با محوریت تجاری که درصنعت گردشگری و مهمان یاری به کار می رود. لازم به ذکر است بسیاری از نویسندگان کتب گردشگری بر این موضوع تأکید کرده اند که خدمات اسکان و پذیرایی درصنعت گردشگری یکی از پیچیده ترین و پویاترین بخش های این صنعت قلمداد شده و قدر مسلم اینکه، گردشگر با هر انگیزه ای به هرجاکه سفرکند به محلی برای خواب، استراحت وخوراک نیازدارد، لذا خدمات اقامتی گردشگران شامل مجموعه ای ازتشکیلات خوابگاهی می شود که امکان دارد به صورت استراحتگاه های مجلل باشد یافقط به یک تخت خواب معمولی و صبحانه ساده محدود شود. علاوه بر آن میزان تسهیلات وخدمات هتل ها ومیهمان پذیرها بازتابی از نیازها وسلیقه های مختلف مسافران ومیزان پویایی این بازار است.
از آنجایی که این گونه تأسیسات عامل موثری برای تقویت جهانگردی بین المللی محسوب می شود اهمیت دادن بدان هابایستی مورد توجه دولتها وبرنامه ریزان گردشگری قرار گیرد. با توجه به این موضوع ونقش کلیدی مراکزاقامتی درصنعت گردشگری،توسعه وگسترش انواع مختلف این قبیل تسهیلات،مستلزم تحلیل جامع ازوضعیت جغرافیایی مراکز موردنظروسایرعوامل تأثیرگذاربرآنها می باشد.برای دستیابی به موفقیت درمدیریت و توسعه تسهیلات اقامتی گردشگران، برنامه ریزی جهانگردی درتمام سطوح ضروری است. تجربه جهانگردی دردنیانشان داده است که روش برنامه ریزی شده برای توسعه جهانگردی می تواندبدون ایجاد مشکلاتی مهم فوایدی به همراه آورد و بازارهای جهانی رضایت بخش راحفظ کند. افزون برآن اشکال گوناگون توسعه جهت احراز موفقیت نیازبه تطبیق وسازگاری بامحیط وهمچنین حفظ روابط متقابل با اجزای سازنده اش دارد که هردومورد فوق نیز مستلزم لحاظ کردن امربرنامه ریزی است.
با توجه به شرایط شهرستان رامسردر زمینه گردشگری، این تحقیق در نظر دارد ضمن تحلیل جغرافیایی مراکز اقامتی اعم از هتل، متل، هتل آپارتمان ومنازل استیجاری موجود در شهرستان را مسرو شناسایی قابلیت ها و ظرفیت های آنها، نقش این مراکز در برنامه ریزی گردشگری این شهررا موردبررسی قرار دهد.
فصل اول:
|
کلیات تحقیق
|
1ـ1 بیان مسأله تحقیق
گردشگری پدیدهای است کهن که از دیرزمان در جوامع انسانی وجود داشته و به تدریج طی مراحل تاریخی مختلف به موضع فنی، اقتصادی و اجتماعی کنونی خود رسیده است. تردیدی نیست که همه کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ در پی بهرهگیری از مزایای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و به ویژه دریافت سهم بیشتری از درآمد و بالابردن سطح اشتغال ناشی از بهینهسازی این صنعت خدماتی در کشورهای متبوع خود هستند.
اهمیت گردشگری خصوصاً در کشورهای جهان سوم که اغلب دارای جاذبههای طبیعی فراوانی نیز هستند تا بدانجاست که به عنوان صنعتی نجاتبخش برای اینگونه کشورها محسوب میشود و دولتها همواره به دنبال اتخاذ سیاستهایی درجهت توسعه این صنعت میباشند که از ابعاد گوناگون حائز اهمیت است. این صنعت شامل بخشهای مختلفی نظیر خدمات حمل ونقل ، ساختار زیربنایی، تأسیسات اقامتی و پذیرایی و... میباشد که هر یک در ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر قرار دارند. تأسیسات اقامتی به عنوان بخش مهم ومحوری در صنعت گردشگری محسوب شده که شامل هتلها،متل ها،هتل آپارتمان ها،مهمانسراها، کمپها، کلبههای کوهستانی، پلاژهای ساحلی، اردوگاهها، پانسیونها، زائرسراها و ساختمانهای مدارس به هنگام تحصیلات میباشد. در گذشته ایجاد اینگونه تأسیسات به علت کمبود یا فقدان جهانگردی در سطح محدودی انجام میگرفت به گونهای که مسافران اغلب زائر بوده و برای استراحت و غذا به مکانهای عمومی نظیر کاروانسراهای بین راهی و اماکن مقدسه مراجعه میکردند.
روم باستان نیز هنگامی که به اوج خود رسیده بود تعداد زیادی مسافرخانه در مسیر راههای عمومی ایجاد کرد. بعدها مهمانپذیرهایی که جنبهی بازرگانی داشتند در سده پانزدهم در اوپا بوجود آمدند. نخستین این مهمانپذیرها با نام (تخت خواب، صبحانه) بوجود آمدند که افراد در خانههای شخصی با قیمت اندک از مسافران پذیرایی میکردند.
صنعت هتلداری نوین پیشرفت خود را مدیون کشورهای اروپایی به ویژه کشور سوئیس است. در این کشور صنعت هتلداری در ساختمانهای کوچک و محقر انواع خدمات و سرویسها را به مشتریان عرضه میکرد. تکامل این صنعت در آمریکا با گشایش (سیتی هتل) نیویورک در سال 1794 میلادی آغاز و این نخستین ساختمانی بود که به ارائه خدمات مربوط به هتلداری پرداخت.(رنجبران،1388،ص58)
در ایران نخستین هتلهای توریستی برطبق استانداردهای بینالمللی حدود یک قرن پیش علاوه برپایتخت در سواحل دریای مازندران نیز ساخته شدند که در حال حاضر به فعالیت خود با کیفیتی بسیار پایینتر از گذشته ادامه میدهند. از دیگر مراکز اقامتی اولیه مدرن پایتخت میتوان به هتل آبعلی تهران اشاره کرد که به عنوان نخستین مهمانسرای سبک مدرن ایران شناخته میشود. این مرکز نیز بر خلاف گذشته در فعالیت خود سیر نزولی داشته است.
درحال حاضر به سبب اهمیت مراکز اقامتی نظیر هتلها و مهمانپذیرها در جهت توسعه هرچه بیشتر گردشگری در یک منطقه ایجاب میکند که نظارتی دقیق بر کیفیت و نحوه مدیریت اینگونه مراکز اعمال گردد. از آنجا که اینگونه تأسیسات عامل مؤثری در تقویت جهانگردی بالأخص جهانگردی بینالمللی محسوب میشوند نظارت بیشتر بر آنها باید مورد توجه مدیران و برنامهریزان گردشگری قرار گیرد.
شهر رامسر نیز به عنوان یکی از گردشگرپذیرترین شهرهای کشور از چند دهه پیش مورد توجه مسؤلان امر گردشگری بوده و در زمینه مراکز اقامتی و پذیرایی گسترش دوچندان را نسبت به سایر مناطق کشور داشته است باتوجه به مطالب ذکرشده حال این سؤال مطرح میشود که:
¯ مراکز اقامتی رامسر چه نقشی را در برنامهریزیهای گردشگری این شهر میتوانند ایفا کنند؟
در این تحقیق تلاش شده است که با استفاده از روشهای میدانی و کتابخانهای و تحلیل جغرافیایی ضمن بررسی وضعیت جغرافیایی این مراکز و شناخت نقاط قوت و ضعف آنها به ارائه راهکارهایی در زمینه برنامهریزی گردشگری این شهر پرداخته میشود.
1ـ2 سؤال تحقیق
مراکز اقامتی چه نقشی را در برنامهریزیهای گردشگری در شهرستان رامسر میتوانند ایفا کنند؟
1ـ3 فرضیههای تحقیق
1ـ مراکز اقامتی بخش خصوصی سهم بیشتری از درآمدهای حاصل از ورود گردشگران به شهر رامسر را جذب میکنند.
2ـ تحلیل درست از وضعیت جغرافیایی مراکز اقامتی شهر رامسر میتواند در برنامهریزیهای گردشگری نقش مهمی ایفا کند.
1ـ4 ضرورت و اهمیت تحقیق
مراکز اقامتی به عنوان یکی از مهمترین بخشهای صنعت گردشگری همواره یکی از ابزارهای کارآمد در جهت توسعه و ارتقاء گردشگری یک کشور و درمقیاسی کوچکتر یک شهر محسوب شدهاند. این تأسیسات به دلیل جایگاه و تأثیر مستقیمی که در سفر دارند همواره قبل و حتی بعد از سفر به دقت مورد توجه گردشگران قرار می گیرند .
یکی از نیازهای اساسی یک مسافر در سفر محلی مناسب برای اقامت و استراحت است تا بتواند بعد از جابهجایی از محل زندگی قوای جسمی و روحی خود را بازیابد. اهمیت این موضوع تا به آنجاست که گاهاً در بعضی موارد انگیزه اصلی سفر نیز بحساب میآید. نقش کلیدی این مراکز در صنعت گردشگری به گونهایست که در افزایش میزان رضایتمندی گردشگران و متعاقب آن اقامت و حضور بیشتر آنها در مقصد اغلب به عنوان عامل اصلی شناخته میشوند لذا یکی از راههای رسیدن به گردشگری پایدار و رو به رشد ارائه خدمات مناسب و با کیفیت در بخش مراکز اقامتی و پذیرایی میباشد.
تجربه نشان داده است که گردشگران، خصوصاً گردشگران بینالمللی با سطح درآمد بالا نسبت به محل اقامت خود در یک مسافرت توجه و دقت بیشتر را ازخودشان نشان داده و اقامت در یک هتل با خدمات مناسب را علیرغم هزینه بالای آن به سایر مراکز ترجیح میدهند. لذا برای جذب گردشگران به اصطلاح « پول خرج کن» در اختیار داشتن هتلها، متلها و به طور کلی مراکز اقامتی مناسب، متنوع و با کیفیت امری ضروری است.
در این تحقیق همان طورکه اشاره شد به سبب اهمیت این مراکز و نقش آنها در توسعه گردشگری و به دنبال آن افزایش اشغال و درآمد برای ساکنان و سرمایهگذاران به این موضوع به طور جامع پرداخته شده است.