بررسی سلامت پریودنتال دندان‌های مولر اول دائمی مجاور به مولر دوم شیری پس از درمان با روکش استیل

چکیده

مقدمه

باتوجه به اهمیت دندانهای شیری درایجاد اکلوژن ایده آل، حفظ و نگهداری آنها دراثر پوسیدگی امری ضروری است.یکی از روشهای ترمیم دندانهای شیری استفاده از روکشهای استیل زنگ نزن می باشد.حفظ سلامت انساج نگهدارنده دندان یکی از ضروریات است. هدف از انجام این مطالعه تعیین وضعیت سلامت پریودونتال دندانهای مولر اول دائمی مجاوربه مولر دوم شیری پس از در مان با روکشهای استیل زنگ نزن می باشد.

موادوروش کار

این تحقیق برروی 30 دانش آموز 8تا11 ساله از مدارس سطح شهرمشهد در قالب یک مطالعه کارآزمایی بالینی کراس اوور به صورت pilot انجام گرفت. نمونه ها با توجه به معیارهای ورود وخروج مورد معاینه قرار گرفته وانتخاب شدند.درجلسه اول درمان پس از کسب رضایت نامه آگاهانه از والدین 2کلیشه رادیوگرافی بایت وینگ از دوسمت فکین کودک جهت بررسی فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا وسمان ناحیه مزیال دندان مولر اول دائمی ودیستال دندان مولردوم شیری فک پایین، انجام گرفت؛سپس عمق سالکوس کلیه نواحی دندان 6 وE اندازه گیری شد.شاخص لثه ای و شاخص پلاک دندانی با استفاده از شاخص sillness&loe در مولراول دائمی ومولر دوم شیری ثبت شد و سپس فلورایدتراپی انجام و دستورات بهداشتی داده شد.درجلسه دوم درمان پالپ انجام ،و روکش گذاشته شد. 6ماه پس از درمان جهت بررسی وضعیت سلامت پریودنتال دندان مولر اول دائمی مجاور دندان مولر دوم شیری درمان شده،2کلیشه رادیوگرافی گرفته شد ومورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق جهت تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار SPSS نسخه 5/11 وهمچنین از آزمونهای کلموگروف-اسمیرنف،ویلکاکسون و t زوجی استفاده گردید.

یافته ها

این مطالعه نشان داد که شاخص پلاک و لثه در دندان E به طور معنی داری بعداز قرار دادن روکش بهبودیافته بود(به ترتیب046/0p=و 004/0p=) . شاخص پلاک و لثه در دندان 6 نیز به طور معنی داری بهبود یافت ( به ترتیب 046/0 p= و 002/0 p=).در صورتی که فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا و سمان و عمق سالکوس تغییر معنی داری را نشان نداد.

نتیجه گیری

قرار دادن روکش استیل زنگ نزن بر دندان مولردوم شیری سبب بهبود وضعیت شاخص پلاک و لثه بر آن دندان ومولراول دائمی مجاورش شدهو هیچ تاثیر مخربی بر دندان مولر اول دائمی مجاور نداشت.

واژگان کلیدی

انساج پریودنتال-روکش استیل زنگ نزن- مولراول دائمی-مولر دوم شیری

مقدمه

تحقیقات مختلف دردندانپزشکی نشان داده است که چگونگی وضعیت سلامت دهان و دندان برکیفیت زندگی،از طریق اثر گذاری بر سلامت عمومی فردی واجتماعی نقش دارد.درد،ناراحتی،بی خوابی های شبانه و عدم شرکت کودکان در کلاس درس بدلیل وجود پوسیدگی دندانی همگی دلایلی است که بر کیفیت زندگی کودکان تاثیر دارد. هدف اصلی دندانپزشکی که برروی کودکان کار می‌کند، پیشگیری از بروز بیماری های دهان و دندان،ترمیم کردن آنها و جایگزین کردن دندانهای از دست رفته و در نهایت ایجاد و نگهداری یک سیستم دندانی کارا،بدون درد و زیبا می‌باشد.

با توجه به اهمیت دندانهای شیری در ایجاد تکامل اکلوژن ایده آل،حفظ و نگهداری آنها در اثر پوسیدگی،ضربه یا اختلالات تکاملی با استفاده از روشهای مختلف ترمیمی امری ضروری است.معمولی ترین موادی که جهت ترمیم وبازسازی دندانهای شیری در دندانپزشکی بکار میرود شامل کامپوزیتها،سیستم های مختلف رزینی،گلاس آینومرها،آمالگام و.... ودرنهایت روکشهای استیل زنگ نزن می‌باشند.در ترمیم این دندان ها با روکش ،حفظ سلامت انساج نگهدارنده دندان روکش شده ودندانهای مجاور آن، یکی از ضروریات اولیه این درمان می‌باشد.ازآنجائیکه مطالعه وتحقیقات موجود دراین زمینه بیشتر گذشته نگر بوده و مداخله ای در مطالعه نداشته و دارای نقاط ضعف وکاستی هایی می‌باشد؛لذا این مطالعه باهدف بررسی سلامت پریودنتال دندان های مولراول دائمی مجاور به مولردوم شیری پس ازدرمان با روکش استیل انجام شده است.

1-1 روکشهای استیل زنگ نزن[1]

روکش استیل زنگ نزن، ترمیمی با دوام و ارزان بوده و به آسانی و سریعاً گذاشته می‌شود ولی متاسفانه تعدادی از دندانپزشکان این درمان را به عنوان یک روش تهاجمی محسوب می‌کنند، بدین سبب، موارد تجویز آن در دندان های شیری به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است زیرا آنها تصمیم به ترمیم دندان با روکش را به معنای تراش بیش از حد دندان وهزینه بالا و درنهایت به مخاطره انداختن دندان می‌دانند.

دندان‌های شیری دندان هایی باطول عمر محدود هستند.با انتخاب ترمیم "مناسب" باطول عمر مورد انتظار ،دندانپزشکان می‌توانند در ارائه ترمیمی دائمی که هیچگاه نیاز به تعویض نداشته باشد موفق شوند.این امر اصولاً در دندان های دائمی غیر ممکن است،زیرا طول عمر مورد انتظار برای ترمیم ها بسیار کوتاهتر از طول عمر مورد انتظار برای دندانهاست ⁽¹⁾.

حذف پوسیدگی در دندانهای شیری،بعلت نازکتر بودن مینا وعاج درمقایسه با دندانهای دائمی سبب تضعیف نسوج باقی مانده تاج دندان و همچنین ناحیه تماس در مولرهای شیری بشکل سطح بوده وبرای قرار گرفتن ناحیه ختم آمالگام یا کامپوزیت در ناحیه خودبخود تمیز شونده، یک باکس تقریباً بزرگ نیاز است که این خود سبب تضعیف دندان میشود همچنین بدلیل کوچک بودن اندازه دندان های مولر شیری پس از برداشتن پوسیدگی هااغلب ،دیواره های باکالی و لینگوالی نگهدارنده نازک و ضعیف می‌شوند.بنابراین اگر لازم است که ترمیم مولر اول شیری بیش از 2سال باقی بماند تراش های کم عمق همراه با دیواره های ضعیف اغلب سبب شکست ترمیم های کلاس 2 می‌شود⁽¹⁾. از طرفی با توجه به اینکه پوسیدگی در دندانهای شیری بیشتر سبب ابتلاء پالپ میشود و دراین درمان سقف پالپ چمبر که خوداتصال دهنده وحمایت کننده دیواره های باکال،لینگوال،مزیال و دیستال می‌باشد،برداشته شده در نتیجه این دندانهادر فشارهای اکلوزالی منجر به شکستگی تاج -ریشه می‌شود باتوجه به مطالب ذکر شده در بالا استفاده از روکشهای استنلس استیل احتمالاًمورد اعتمادترین ترمیم برای این دندانهای شیری می‌باشد.

درچندین مطالعه گذشته نگر دوام SSC با ترمیم های دیگر مقایسه ونشان داده شده است که درتمامی آنها ،این روکش ها بطور قابل توجهی طول عمر و پایداری بیشتری در مقایسه با ترمیم های نوع دیگر داشته است ^(5،4،3،2).

مطالعه Seals نشان داد که SSC یک ترمیم مقاوم و مستحکم است که در دندان های شیری پالپوتومی ویا پالپکتومی شده و دندان‌هایی با نقایص تکاملی و پوسیدگی های وسیعی که چندین سطح دندان را دربرگرفته است ؛ به کارمی رود زیراکاربرد آمالگام دراین دندانها سبب شکست درمان خواهد شد. کاربرد SSC در کودکان با استعداد به پوسیدگی که دارای دندان های قدامی و مولر پوسیده هستند، سبب نگهداری طولانی مدت تر دندان ها می‌شود. چه از نظر استحکام و چه از نظر دوام، روکش بر آمالگام دوسطحی برتری دارد⁽⁶⁾.

طبق مطالعهHickelو همکاران درصد شکست سالانه در پوسیدگی های تحمل کننده استرس در مولرهای شیری به ترتیب: 14-0% درSSC ،35/3-0% در ترمیم های آمالگام،8/25-0% در ترمیم گلاس آینومر، 29/1-2% در ترمیم های غیر تروماتیک،15-0% در ترمیم های کامپوزیت و 11-0% در ترمیم های کامپومربوده است. علل عمده شکست: پوسیدگی ثانویه،نواقص مارژینال،شکستگی ها و سایش بوده است⁽⁷⁾.

Croll بیان داشت که حدود 50 سال است که دندانپزشکان از SSC ها جهت ترمیم دندان های شیری و دائمی خلفی استفاده می‌کنند زیرا دارای مزایایی چون راحتی ، قیمت کم، استحکام و قابلیت اعتماد درمقایسه با سایر ترمیم ها هستند⁽⁸⁾.

نتایج مطالعه Mata وهمکارش نشان دادند که کاربرد SSC دردندانهای شیری سبب طول عمر بیشتر وکاهش درمان مجدد می شود ⁽⁹⁾.

طبق مطالعه Attari وهمکارش، روکش های فلزی از پیش ساخته شده در درمان دندان های شیری به شدت تخریب شده راتایید وبیان داشت میزان موفقیت بسیار بالاتر از سایر روش های ترمیمی دارد⁽¹⁰⁾.

بر اساس مطالعه Yengopal وهمکاران ، متخصصین سلامت دهان می‌بایست بهترین گزینه را در انتخاب نوع ترمیم جهت ترمیم دندان ها در دوران کودکی به کار برند.این ترمیم وقتی در دهان قرار می‌گیرد باید تامین کننده چندین هدف از جمله:استحکام،زیبایی،کاهش علائم و.... باشند⁽¹¹⁾.

بر اساس مطالعه Frahbakhshpoorوهمکارش ،سال ها است که روکش های استنلس استیل به عنوان ترمیم هایی بسیار با دوام با موارد کاربرد مشخص برای بازسازی دندانهای شیری پالپوتومی یا پالپکتومی شده، دندان های با نقایص تکاملی و ضایعات وسیع پوسیدگی که چندین سطح را درگیر کرده اند، مطرح شده اند. از آنجا که این روکشها با پوشش کامل سطوح دندان، از ایجاد پوسیدگی در آینده حفاظت کرده و نیز به دلیل دوام و پایداری بالای آنها، لازم است توجه ویژه ای به استفاده از SSCدر کودکانی که تحت بی هوشی عمومی درمان میشوند، معطوف گردد⁽¹²⁾.

LeveringوMesser دوام و طول عمر SSC و ترمیم های آمالگام دوسطحی را مقایسه نموده و دریافتند روکشهایی که در کودکان کوچکتر از4سال و بزرگتر از 4 سال گذاشته شده اند ، میزان موفقیت تقریباً دوبرابر آمالگام را در هر سال به مدت 10 سال کارکرد داشته اند.آنها پیشنهاد کردند وقتی اختیار انتخاب بین ترمیم آمالگام دوسطحی و SSC در کودک زیر 4 سال وجود دارد،احتمال شکست آمالگام تقریباً دوبرابراین روکش ها است.در مواقعی که دوام مورد نظر باشد، این روکش انتخاب قطعی است⁽⁴⁾. آنها در مطالعه دیگری هزینه ترمیم دندانهای شیری را مقایسه کرده و نشان دادند که آمالگام تعویض شده با SSC پرهزینه ترین ترمیم است ⁽¹³⁾. دو عامل دیگر که در تصمیم گیری کاربردSSC اهمیت دارد الف: نقش والدین در زمینه مراقبت درمنزل ب: مراجعه مرتب به دندانپزشک جهت کنترل مرتب دندانها.

در کودکی که مستعد به پوسیدگی است ویا کودکی که مراجعه مرتب جهت کنترل دندانها را ندارد ویاوالدین نقش مهمی درمراقبتهای درمنزل ندارنداین نوع ترمیم ، حفاظت از عودپوسیدگی را تامین می‌کند ⁽¹⁾.

2-1 تاریخچه روکشهای استنلس استیل

روکش های فلزی از پیش شکل داده شده[2]در سال 1950 به وسیلهHumphrey به دندانپزشکی کودکان عرضه شدند⁽¹⁴⁾. از آن زمان به بعد این روکش ها به مواد ترمیمی ارزشمندی برای دندانهای شیری به شدت تخریب شده تبدیل شده اند.

همان طور که قبلا ذکر شد روکش های استیل زنگ نزن عموماً برتراز ترمیم های وسیع چندسطحی آمالگام در نظر گرفته شده وطول عمر کلینیکی بیشتری از ترمیم های آمالگام دو یا سه سطحی دارند.روکش ها دراندازه های مختلف به صورت پوششی فلزی با آناتومی از پیش شکل داده شده ساخته می‌شوند وبطور اختصاصی برای تطابق با دندان در صورت لزوم تریم وکانتور داده می‌شوند⁽¹⁾.

کشف SSC طی سالهای 1900الی 1915 رخ داد.البته آغاز این کشف مربوط به تلاش های بسیاری است که از سال 1821 آغاز شد.در سال 1821 Berhier فرانسوی متوجه شد که وقتی آهن با کروم ترکیب می‌گردد در برابر برخی اسیدها مقاوم می‌گردد⁽¹⁵⁾. Steel یک آلیاژ آهن و کربن است که با اضافه کردن حداقل 5/10%کروم به آن Stainless Steel نامیده می‌شود. مقاومت این آلیاژ نسبت به خوردگی به خاطر وجود کروم می‌باشد⁽¹⁶⁾.در سال 1872 Messer،WoodوClark جهت مقاومت بیشتر این آلیاژ از ترکیب 35-30%کروم و 2-5/1% تنگستن استفاده کردند. سپس در سال 1875یک فرد فرانسوی دیگر به نام Brustlein به اهمیت حضور کربن درترکیب با کروم پی برد. روکش استنلس استیل به حضور میزان بسیار کمی از کربن در حد 15/0% احتیاج دارد⁽¹⁵⁾.

اجزاء دیگری نیز از قبیل نیکل،منگنزوسایرفلزات هم در ترکیب آن شرکت دارندترکیبات مختلفی ازاستیل موجودند که عبارتند از:Ferritic، Martenistic ،Austentic که نوع اخیر آن بیشترین کاربرد را در وسایل دندانپزشکی داشته و پرمصرفترین آن ss8-18 می‌باشد که شامل:73-65% آهن ، 20-17%کروم ، 13-8%نیکل وکمتر از 2% فلزات منگنز،سیلیکون وکربن است⁽¹⁶⁾.

3-1انواع روکش استنلس استیل

دو نوع SSC به صورت متداول در درمان دندانهای کودکان مورد استفاده قرار می گیرد:

1- روکش های از پیش تریم شده(روکش های استیل زنگ نزن[3M] Unitek وروکش های Denovo): این روکش ها کناره های مستقیم و کانتور نشده دارندولی هلالی شده اندتا از خط موازی با ستیغ لثه ای پیروی کنند.این روکش ها به کانتور دادن و کمی تریم کردن نیاز دارند.

2- روکش های از پیش کانتور داده شده (روکش های Ni-Chro Iron و روکش های استیل زنگ نزنUnitek[3M]):این روکش ها از قبل هلالی شده همچنین کانتور داده شده اند.اما ممکن است نیاز به مقداری تریم کردن وکانتور دادن لازم باشد ولی معمولاً این نیاز حداقل است.اگر تریم نمودن این روکش ها لازم شد،کانتور از پیش داده شده ازبین رفته وروکش نسبت به قبل از تریم،شل تر روی دندان می‌نشیند.

3- نوع سومی از SSC نیز موجود است ولی کاربرد گسترده ای ندارد.

این نوع SSC ها از قبل ونیر شده هستند(technologies,Houston,Tex,Nu Smile, Orthodontic) در این روکش ها ، رزین کامپوزیت در یک روند لابراتواری به سطوح اکلوزال و باکال باند شده است تا روکش خلفی زیباتری به وجود آید.این روکش ها می‌توانندنتیجه خوش آیندی ارائه دهندولی به مقدار قابل ملاحظه ای از SSC های معمولی گران تر بوده،به تراش بیشتر دندان احتیاج داشته و فقط امکان حداقل میزان کریمپ نمودن برای تطابق کراون را فراهم می‌سازند⁽¹⁾.

4-1 موارد تجویز کاربرد روکش های استنلس استیل

1-ترمیم دندانهای شیری یا دائمی جوان با ضایعات وسیع پوسیدگی.

2-ترمیم دندانهای شیری یا دائمی هیپوپلاستیک.

3-ترمیم دندانهای شیری بدنبال اعمال پالپوتومی یا پالپکتومی.

4-ترمیم دندانهای دارای آنومالی های ارثی مانند دنتینوژنریس ایمپرفکتا و آملوژنزیس ایمپرفکتا.

5-ترمیم درافراد ناتوان یا سایر افرادی که بهداشت دهانی بسیار ضعیفی دارند و احتمال شکست سایر ترمیم ها وجود دارد.

6-به عنوان پایه برای فضانگهدارنده ها یا دستگاههای پروتز.

7- در کودکانی که نیاز به بیهوشی عمومی برای درمان دندانپزشکی دارند ^(18،17).

8-زمانی که ترمیم آمالگام یا کامپوزیت قبلی با شکست روبرو میشود،روکش تجویز می شود زیرا برداشتن پوسیدگی های عودکننده و تعیین محدوده مجدد تراش بیشتر دندان را ضعیف می‌کند.

5-1 مواردعدم تجویز کاربرد روکش های استنلس استیل

1-اگر زمان افتادن مولر شیری نزدیک باشد،به طوری که بیش از نصف طول ریشه تحلیل رقته باشد^(20،19،1).

2-در بیماران با حساسیت به نیکل⁽²¹⁾.

6-1 ملاحظات خاص برای روکش های استنلس استیل

1-درجایی که مولر شیری ،دندان مجاور در مزیال یا دیستال ندارد: باز هم باید تراش پروگزیمال برای جلوگیری از ایجاد اورهنگ لبه ای انجام شود.این نکته به خصوص درسطح دیستال دندانهای مولردوم شیری اهمیت دارد؛جایی که چنین اورهنگی می‌تواند سبب رویش نابجا یا مانع رویش دندان مولر اول دائمی شود⁽²²⁾(تصویر1-1). همچنین باید به تطابق لبه دیستال روکش دندان مولر دوم شیری توجه کرد تا با رویش دندان مولر اول دائمی تداخل نکند و آسیب غیر عمدی به دندانهای مجاور یا رویش نیافته وارد نگردد⁽²³⁾.

تصویر1-1: تداخلروکشبارویشدندانمولراولدایمی⁽²²⁾

2-از تداخل اکلوزالی شدید باید جلوگیری کرد: تماس اکلوزالی زودرس تا حدود 1 میلی متر معمولاً به خوبی در کودکان با تطابق اکلوژن در مدت چند هفته تحمل می‌شود⁽¹⁹⁾.

3- انتخاب سمان جهت چسباندن SSC: در مطالعات انجام شده در مورد اثر سمان برگیر SSC،تفاوت معنی داری در گیر SSC های سمان شده با گلاس آینومر،زینک فسفات و پلی کربوکسیلات مشاهده نشد^{(27،26،25،24)}. بر اساس این مطالعات انتخاب سمانی خاص اثر معنی داری روی گیر روکش نداشته ،به نظر می‌رسد مهمترین اجزای گیر، از کانتور دادن و کریمپ نمودن صحیح حاصل شود.

ولی در مطالعات subramaniam و Yilmaz گیر حاصل از سمان رزینی و گلاس آینومر تقویت شده با رزین به طور معنی داری بیش از سمان گلاس آینومر متداول گزارش شد و از میان این سمانها ، سمان رزینی بیشترین گیر و کمترین ریزنشت را نشان داد^(29،28).

7-1 وضعیت لثه نرمال در کودکان

لثه بخشی از غشای مخاطی دهان است که زوائد آلوئلی وبخشهای سرویکالی دندانها را می‌پوشاند.لثه به طور معمول به دوبخش آزاد وچسبنده تقسیم شده است.لثه آزاد،بافت تاجی نسبت به قاعده شیار لثه است.لثه چسبنده به طور اپیکالی تا جائی که لثه آزاد درمحل اتصال مخاطی-لثه ای ختم می‌شود ، گسترش می‌یابد.

بافتهای لثه به طور طبیعی صورتی روشن هستند،گرچه رنگ آن مربوط به رنگ چهره فرد،ضخامت بافت ودرجه شاخی شدن آن است.رنگ لثه کودکان خردسال ممکن است به دلیل رگهای بیشتر واپی تلیوم نازکتر،قرمزترباشد.لبه لثه در دندانهای شیری گرد وحجیم می‌باشند.

Delaney گزارش می‌کند که عمق سالکوس اطراف دندانهای شیری تقریباً دو میلیمتر است و مکان پروب در سطح باکال و لینگوال کم عمقتر از قسمتهای پروگزیمالی است.کودکان لیگامان پریودنتال پهنتر از بزرگسالان دارند.عرض لثه چسبنده درفک پایین باریکتر از فک بالاست وعرض آن درهردو فک طی انتقال دندانهای شیری به دائم کودک افزایش پیدا می‌کند.استخوان آلوئل اطراف دندانهای شیری ترابکول وآهکی شدن کمتروفضاهای مغز استخوان بزرگتردارد⁽³⁰⁾.

اتیولوژی بیماری های لثه:

علت اصلی ژنژیویت در کودکان همانند بالغین،پلاک میکروبی است که ناشی از بهداشت ضعیف دهان است.فاکتورهای موثربرتشکیل پلاک یا فاکتورهای موضعی سهیم در ژنژیویت کودکان شامل: 1)پوسیدگیها،2)رویش نابجای دندان،3)دندانهایی که از سطح اکلوزال پایین تر هستند، 4)جرم که درکودکان نوپا نادربوده وباافزایش سن افزایش می‌یابد،4)اختلال در مینرالیزاسیون مینا، 5)کرودینگ که انجام بهداشت دهان را مشکل می‌سازد،6)اپلاینس های ارتودنسی،بندها و براکت ها،7)ترمیم هایی با مارژین های معیوب ، 8)عوامل تغییردهنده سیستم دفاعی بدن(تنفس دهانی و هورمونها)⁽³¹⁾.

پس یکی از فاکتورهایی که در ژنژیویت کودکان نقش دارد،ترمیم هایی بامارژین معیوب می‌باشد که این می‌تواند انواع ترمیم ها منجمله روکش استنلس استیل نیز که اگر غیر استاندارد انتخاب و آماده سازی و نصب شود،بر لثه تاثیر منفی دارد.

مروری بر مقالات

در تحقیقی که Kilpatrick درسال 1993،در رابطه باکاربرد آمالگام ،سمان های کامپوزیت و گلاس آینومرجهت ترمیم تاج دندان شیری با SSCانجام داد، بیان داشت SSC مستحکم ترین ترمیم بوده زیرا تا زمان افتادن دندانهای شیری دوام دارند.برای ترمیم های کلاس 2 آمالگام ،ضمن اینکه احتمال شکست وجود دارد،احتمال باقی ماندن به مدت 3سال را بیان داشت.کامپوزیت های رزینی حداقل استحکامشان برابر آمالگام می‌باشد ⁽³²⁾.

مطالعهFouad درسال 1996،با هدف بررسی مولرهای شیری باروکش استیل زنگ نزن کشیده شده صورت گرفت.71 دندان مولرشیری با روکش استیل زنگ نزن کشیده شده از بین چند دندانپزشک، جمع آوری ودر فرمالین 10%نگهداری کرد.از دندانها جهت بررسی خطاها تصویر برداری شد.عمده خطاها مربوط به عدم تطابق مارژین روکش ها بود.سایرخطاها شامل پوسیدگی، سمان زیادی ، تجمع پلاک درحاشیه روکش بوده است. وبیان داشت که ایده آل اینست که، مارژین روکش منطبق با کرست مارژین لثه ای یا اندکی زیر لثه ختم شود⁽³³⁾.

در مطالعه‌ای که Bimsteinو همکاران درسال 1996، در رابطه با وضعیت استخوان آلوئل در نواحی اینترپروگزیمال مولرهای شیری کودکان 9-6سال بررسی کرده است. تحلیل استخوان مارژینال : الف)در 8/0% در نواحی بدون پوسیدگی، ب) 9/16% در نواحی دارای پوسیدگی، ج)8/7% در نواحی ترمیم شده مشاهده شد. همچنین میزان تحلیل استخوان در نواحی که روکش استیل زنگ نزن نامناسب قرار داده شده بودند خیلی بیشتر از نواحی بودند که روکش به صورت مناسب قرار داده شده بود⁽³⁴⁾.

Needleman وهمکاران درسال 1997، خط پایه سطح استخوان آلوئل در مولرهای شیری و مولر اول دائمی را در نمونه های سالم کودکان 7-9 سال اندازه گیری کردند.فا صله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا و سمان در محدوده 0/0 تا 4/4میلیمتر برای مولرهای شیری و محدوده 35/1 تا 15/2میلیمتربرای مزیال مولرهای دائمی بود.این فاصله در ماگزیلا بیشتر از مندیبول برای مولرهای شیری مشابه بود.هرچه دندان موقعیت قدامی تری در دهان داشت این فاصله بیشتر بود.فاصله در نواحی دارای ترمیم های بین دندانی و تماس های باز بیشتر بود و تمایل برای بیشتر بودن فاصله در نواحی دارای پوسیدگی های بین دندانی بیشتر بود⁽³⁵⁾.

مطالعه کراس سکشنالMaragakis وهمکاران در سال 1998،به صورت قطعی وجود رابطه بین پوسیدگی های پروگزیمال و فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا و سمان را نشان می‌داد.پلاک دندانی ،ژنژیویت و سن رابطه قابل توجهی با این فاصله نشان نداد⁽³⁶⁾.

تحقیقی که توسط Guelmann در سال 1988،در رابطه اثر روکش های استیل برسلامت لثه دندانهای مولراول دائمی مجاور با مولر شیری در 50 کودک در سنین 12-9 سال انجام داد.معاینات کلینیکی شامل شاخص لثه وپلاک و اندازه گیری عمق سالکوس بود.در بررسی های رادیوگرافی سطح مارژین استخوانی موردبررسی قرارگرفت.هیچ تفاوت واضحی بین اندازه شاخص پلاک،شاخص لثه وعمق سالکوس بین سطح مزیال مولر اول دائمی ودندان کنترل مقابل نبود.همچنین تفاوتی در سطح استخوان دیده نشد. نتایج این تحقیق نشان داد که در صورتی که از کراون استیل با تطابق خوب بر دندان مولر دوم شیری استفاده شود،هیچ اثر سوئی بردندان مجاور(مولر اول دائمی )نخواهد داشت⁽³⁷⁾.

مطالعه Jeng-Fen درسال 2002، نشان داد که ژنژیویت در 7/66%از ترمیم های روکش استیل زنگ نزن و3/37%از دندانهای کنترل دیده شد.تفاوت معنی داری بین ظهور ژنژیویت بین این دو گروه وجود داشت.با این وجود چسبندگی پلاک بر روکش استیل زنگ نزن کمتر از دندان نرمال بود.رابطه مثبتی بین اندکس پلاک وژنژیویت وجود نداشت. مطالعه آنها همچنین نشان داد که ژنژیویت درمولرهای شیری به ندرت منجر به پریودنتیت می‌شود و سلامت لثه دندان های دائمی را تحت تاثیر قرار نمی دهد.از آنجائی که روکش استیل زنگ نزن برای مولرهای شیری چنین ترمیم مناسبی را فراهم می‌کند،می تواند گزینه مناسبی جهت ترمیم دندانهای شیری باشد؛اما ممکن است برای کاربرد جهت ترمیم دندانهای دائمی مورد مناسبی نباشد⁽³⁸⁾.

Sharaf وهمکارش در سال 2004، جهت بررسی کلینیکی ورادیوگرافی روکش های استیل مولرهای شیری برلثه و ساختاراستخوان اطراف آن مطالعه ای انجام دادند که درآن254 روکش در 177 کودک سنین 5/3 الی 12 سال مورد بررسی قرار دادند. نتایج مطالعه بیانگراین بود که درصورتی که روکش نامناسب قرار داده شده بود، میزان قابل توجهی تحلیل استخوان خواهیم داشت.همچنین وضعیت بهداشت دهان اثر قابل توجهی بر اندکس لثه ای داشت،حضور یا عدم حضور تماس پروگزیمال اثری بر اندکس لثه ای نداشت. و نتیجه گرفت روکش استنلس استیل ، اثر مخربی بر لثه واستخوان در صورت داشتن بهداشت مناسب ندارد⁽³⁹⁾.

در مطالعه Darby وهمکاران درسال2005،تقسیم بندی تحلیل استخوان به این صورت بود:

غیر قابل دسترس(NA)، بدون تحلیل استخوان(NBL):وقتی فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا وسمان(CEJ–ABC) کمتر یا مساوی 2میلیمتر‌ است.

تحلیل استخوان مشکوک (QBL):وقتی فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا و سمان (CEJ–ABC) بین 2 و 3 میلیمتر است. و تحلیل استخوان قطعی(DBL) وقتی فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا وسمان(CEJ–ABC) بیش از 3میلیمتر‌ باشد. مولر های شیری دوم بیشترین دندان مورد تاثیر بود که 75% ضایعات آن درناحیه دیستال بود.این ضایعات 50%ضایعات تحلیل استخوان قطعی( (DBL را تشکیل می‌دادند ⁽⁴⁰⁾.

در مطالعه Paschol وهمکاران در سال 2006،دندان های دارای روکش استنلس استیل به صورت مشخصی افزایش عمق پاکت را در مقایسه با دندان سمت کنترل نشان می‌داد. نتایج معاینات کلینیکی ارزیابی شده نشان دهنده تاثیر بیشتر حضور روکش استنلس استیل بر عمق پاکت و اندکس لثه بود در حالی که اندکس پلاک تفاوتی را نشان نمی داد^(41).

براساس مطالعه Torkzaban وهمکاران درسال 2010،دردندان های شیری به دلیل افزایش فاصله بین لبه کرست استخوان آلوئل ومحل اتصال مینا و سمان ،تشخیص تحلیل استخوان آلوئل مشکل است.شاخص تحلیل کرست استخوان الوئل ، فاصله بین لبه کرست استخوان آلوئل ومحل اتصال مینا و سمان می‌باشد که بیش از 2میلیمتراست⁽⁴²⁾.

در مطالعه Carmo Machado وهمکاران درسال 2010، شیوع تحلیل استخوان توسط اندازه گیری فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا وسمان انجام گرفت. تقسیم بندی داده ها مشابه مطالعه Darby⁽⁶²⁾ بود. برخی از متخصصین فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا وسمان بیشتر از 2 میلیمترو برخی بیش از 3 میلیمتررا تحلیل استخوان تلقی می‌کنند. شیوع بالای تحلیل استخوان آلوئل دردندان های شیری ممکن است مربوط به بهداشت دهانی پایین باشد⁽⁴³⁾.

هدف مطالعه Al Jamal و همکاران در سال2011، بررسی فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا و سمان در کودکان 9-6 سال بود. محدودهفاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا و سمان در حدود 0تا 49/4میلیمتر بود.تفاوتی بین گروههای سنی و جنسی نبود.سطح مزیال مولر اول دائمی کمترین حد فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا و سمان را داشت. این فاصله در ماگزیلا بیشتر از مندیبول بود.پوسیدگی ها،ترمیم های مشکل دار، دندان شیری افتاده و نیمه رویش کرده در مجاورت سطح اندازه گیری شده، اثرات قال توجهی بر فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا و سمان داشت.میانگین این فاصله کمتراز 1 میلیمتربود. حدود این فاصله در کودکان 9-6سال برای مولر اول دائمی 1 میلیمترو برای مولر های شیری5/1میلیمتر بود⁽⁴⁴⁾.

در مطالعه Shariatmadar Ahmadi و همکاران درسال2011، میانگین سطح فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا وسمان در همه مولرهای شیری 1/1 میلیمتر بود. در 7/7% کل همه سطوح مورد معاینه قرار گرفته شده فاصله بیش از 2 میلیمتر را نشان می‌داد، که نشانه شیوع تحلیل لثه بود.میانگین فاصله اندازه گیری شده در فک بالا بیشتر ازمندیبول بود که معنی دار بود⁽⁴⁵⁾.

بیان مساله وضرورت انجام تحقیق

در دندانپزشکی بالینی با کودکانی مواجه می شویم که پوسیدگی های وسیع دردندان های خلفی دارند برای ترمیم چنین دندانهایی از روکش استیل ویا از ترمیم های وسیع آمالگام استفاده می شود.استفاده از روکشهای استنلس استیل برای درمان دندانهای مولر شیری دارای پوسیدگی وسیع و پیشرفته هستند یکی از رایجترین درمان های دندانپزشکی است. انجام این درمان با توجه به اهمیت حفظ سلامت انساج نگهدارنده دندانها ی مولر دوم شیری و مولر اول دائمی مجاور آن ، یکی از ضروریا ت اولیه این درمان است. موارد متعددی از مشکلات پریودونتال اینگونه دندانها باعث گردیده که محققین در پی بررسی هائی در این زمینه باشند ولی در بررسی منابع، هرکدام ازاین بررسی ها، دارای نقاط ضعف و کاستی هائی می‌باشد بخصوص اینکه غالب مطالعات گذشته نگر بوده و مداخله ای در مطالعه وجود نداشته و همچنین پاسخگوی همه سئوالها در رابطه با این موضوع نبوده است.در این راستا ما مواجه با کودکانی هستیم که مبتلا به بیماری هایی مانند بیماری قلبی مادر زادی هستند که ازطرفی نگهداری دندان شیری برای سلامتی و رشد کودک مهم بوده و از طرف دیگر وجود آماس و خونریزی از لثه برای سلامتی او تهدید کننده است.لذا هدف از انجام این مطالعه تعیین وضعیت سلامت لثه و انساج پریودونتال دندانهای مولر دوم شیری متعاقب در مان با روکشهای استینلس استیل وسلامت لثه دندانهای مولر اول دائمی مجاورچنین دندانهائی می باشد.

اهداف وفرضیات

الف) هدف کلی

تعیین وضعیت سلامت پریودنتال دندان های مولراول دائمی مجاور به مولر شیری پس ازدرمان با روکش استیل ارزیابی شود.

ب)اهداف اختصاصی

1- تعیین شاخص لثه ای مولراول دائمی مجاور به مولرشیری دوم درمان شده با روکش استیل،ومقایسه آن با دندان شاهد سمت مقابل

2- تعیین شاخص پلاک مولراول دائمی مجاور به مولرشیری دوم درمان شده با روکش استیل، ومقایسه آن با دندان شاهد سمت مقابل

3- تعیین عمق سالکوس مولراول دائمی مجاور به مولرشیری دوم درمان شده با روکش استیل، ومقایسه آن با دندان شاهد سمت مقابل

3- تعیین سطح استخوان آلوئل سمت مزیال مولراول دائمی مجاور به مولرشیری دوم درمان شده با روکش استیل ومقایسه آن با دندان شاهد سمت مقابل

ج) اهداف کاربردی

تعیین اثر روکش دندان مولردوم شیری درموردسلامت لثه دندان مولراول دائمی

د) فرضیات یا سؤالات تحقیق

1-آیا شاخص لثه ای مولراول دائمی مجاور به مولرشیری دوم درمان شده با روکش استیل ودندان کنترل در سمت مقابل یکسان است؟

2-آیا شاخص پلاک مولراول دائمی مجاور به مولرشیری دوم درمان شده با روکش استیل ودندان کنترل در سمت مقابل یکسان است؟

3- آیا عمق سالکوس مولراول دائمی مجاور به مولرشیری دوم درمان شده با روکش استیل ودندان کنترل در سمت مقابل یکسان است.

4-آیا استخوان آلوئل سمت مزیال مولراول دائمی مجاور به مولرشیری دوم درمان شده با روکش استیل ودندان کنترل در سمت مقابل یکسان است؟

مواد و روش کار

1-2 جمعیت مورد مطالعه

این مطالعه یک کارآزمایی بالینی split mouth [3] بود.تعداد 30 دانش آموز 8تا11 ساله از مدارس سطح شهرمشهد که ازمناطق محروم بودند،انتخاب شدند.

2-2 روش نمونه گیری

دومرحله ای ومبتنی برهدف بوده است بعد از انتخاب نمونه هایی که شرایط ورودبه مطالعه را داشتند،به طور تصادفی تعدادی نمونه انتخاب شدند.

3-2 حجم نمونه

باتوجه به این که مطالعه ای مشابه مطالعه ما وجود نداشت این مطالعه به صورت pilot انجام گرفت تا نتایج این پژوهش بتواند مبنایی برای تعیین حجم نمونه در مطالعات مشابه در آینده شود. با توجه به معیارهای ورود به مطالعه و با عنایت به محدودیت زمان اجرا(مدت زمان تخصیص یافته برای جمع آوری داده ها 6ماه)وبا توجه به اینکه این یک مطالعه پایلوت بوده ودر

بازه زمانی اجرای طرح و محدودیت زمان دانشجو برای انجام کار،تعداد 30 دندان مورد بررسی قرار گرفت.

4-2 روش اجرای طرح

بعد از کسب اجازه از مسئولین مدارس (عمدتا مدارس مناطق محروم) به مدارس مورد نظر مراجعه وکودکان 8تا 11 سال با شرایطی که دندانهای مولر اول دائمی رویش یافته و کاملاً سالم بود،دندان مولر دوم شیری فک پایین در یک سمت پوسیدگی به گونه ای داشت که احتیاج به درمان پالپ و ترمیم با روکش استنلس استیل بوده و مولر دوم شیری فک پایین سمت مقابل سالم بود و یا حداکثرترمیم کلاس 1 داشت انتخاب شده و جهت انجام کار به آنها معرفی نامه داده شد.

الف: در جلسه اول درمان پس از کسب رضایت نامه آگاهانه از والدین (ضمیمه شماره 1) متغیر های مطالعه به صورت زیراندازه گیری شد:ابتدا 2 کلیشه رادیوگرافی بایت وینگ از دو سمت فکین کودک جهت اندازه گیری فاصله لبه کرست استخوان آلوئل تا محل اتصال مینا و سمان تهیه شد ( مرکز اشعه مستقیم برسطح مزیال مولر اول دائمی فک پایین منطبق شد و زاویه عمودی آن 10-8 درجه مثبت بود) سپس اندازه گیری عمق سالکوس(کلیه نواحی باکال و لینگوال ومزیال ودیستال در مولردوم شیری و دندان مولر اول دائمی پایین به صورت walking) با پروب درجه بندی شده 1میلیمتری پریودنتال (Hu-Friedy,GF-W,USA) صورت گرفت.

شاخص لثه‌ای و شاخص پلاک دندانی بااستفاده از اندکس loe sillnes & در مولراول دائمی و مولردوم شیری ثبت شد. تمام اندازه گیری ها هم توسط دانشجووهم استاد مشاور پایان نامه صورت گرفت و بین اندازه ها میانگین گرفته شد.

در صورتی که در کلیشه رادیوگرافی بیش ازیک سوم ریشه مولر دوم شیری دیده می‌شد، آن کودک برای انجام درمان انتخاب شد.

ب: برای ارزیابی وضعیت لثه ازشاخص sillnes & loe ⁽⁴⁶⁾استفاده شد:

لثه در 4 منطقه باکال،لینگوال،مزیال و دیستال مورد بررسی قرار گرفته وبه هر منطقه نمره ای از 0تا3تعلق می‌گیرد(برمبنای تقسیم بندی زیر):

0 : لثه نرمال

1 : التهاب خفیف:تغییر کم در رنگ و ادم کم،بدون خونریزی حین پروب کردن

2 : التهاب متوسط: قرمزی،ادم و براق بودن،همراه با خونریزی حین پروب کردن

3:التهاب شدید:قرمزی و ادم مشخص،زخم وتمایل به خونریزی خودبخود

سپس این اعداد باهم جمع شده و تقسیم بر4 می‌گردند عدد بدست آمده در محدود های زیر قرار داشته و براین مبنا امتیازی به آنها تعلق می‌گیرد::

0:عالی

1-1/0:خوب

2-1/1:متوسط

3-1/2:بد

ج:برای ارزیابی پلاک از شاخص sillnes and loe ⁽⁴⁷⁾استفاده شد :

لثه در 4 منطقه باکال،لینگوال،مزیال و دیستال مورد بررسی قرار گرفته وبه هر منطقه نمره ای از 0تا3تعلق می‌گیرد(برمبنای تقسیم بندی زیر):

0: پلاک ندارد

1:لایه ای از پلاک که به مارژین لثه آزاد در ناحیه مجاور دندان متصل شده است و این پلاک تنها بعد از کاربرد محلول های آشکارکننده یا به کمک کاربرد پروب برسطح دندان به صورت در جا دیده می‌شود.

2:تجمع متوسطی از رسوبات نرم در پاکت لثه ای یا برروی دندان و مارژین لثه ای که باچشمان غیرمسلح دیده می‌شود.

3:انبوهی از تجمع ماده نرم درپاکت لثه ای یا برروی دندان و مارژین لثه.

سپس این اعداد باهم جمع شده و تقسیم بر4 می‌گردند عدد بدست آمده در محدود های زیر قرار داشته و براین مبنا امتیازی به آنها تعلق می‌گیرد::

0:عالی

9/0-1/0:خوب

9/1-1:متوسط

3-2:بد

د:اندازه گیری عمق سالکوس لثه:

عمق سالکوس لثه توسط پروبپروب درجه بندی شده 1میلیمتری پریودنتال
(Hu-Friedy,GF-W,USA) در 6 ناحیه (مزیوباکال، باکال، دیستوباکال، مزیولینگوال، لینگوال، دیستولینگوال) هر دندان مولر دوم شیری ومولراول دائمی اندازه گیری شد.مهمترین ناحیه مدنظر این تحقیق ناحیه مزیال دندان مولر اول و دیستال دندان مولر دوم شیری بود.میانگین هر 6 ناحیه از هر دندان ثبت شد و بامیانگین نتایج حاصل از 6ماه بعد از قرار دادن روکش مقایسه شد.

ه: بررسی رادیوگرافی

تصاویر رادیوگرافی بایت وینگ نمایش داده شده توسط نگاتوسکوپ، جهت بررسی رادیوگرافی فاصله بین محل اتصال سمان و مینا،تا کرست آلوئل دندان، در مزیال دندان مولر اول دائمی وهمچنین دیستال دندان مولر دوم شیری توسط پرگار با دو سر نوک تیز، مشخص و قطر داخل پرگار اندازه گیری وثبت شد(تصویر1-2).

تصویر1-2 : نحوه اندازه گیری فاصله محل اتصال سمان به مینا تا کرست استخوان آلوئل

و:بعد از انجام معاینات فوق برای کودک فلوراید تراپی انجام شد سپس نحوه صحیح مسواک زدن به روش Bass(2باردرروز)و کاربرد نخ دندان (1باردرروز)برای کودک و والدینش شرح داده شد. در آخر کار هدیه ای به کودک جهت ایجاد آمادگی و کنترل بهتر جهت درمان در جلسه بعدی اهدا شد.

جلسه دوم مراجعه

ابتدا اکلوژن بیمار و میدلاین دندانی و رابطه کاسپ- فوسا در دو طرف بررسی شد. سپس بی حسی موضعی مناسب انجام شده و اطمینان حاصل شد که کلیه بافتهای نرم اطراف دندانی درحال روکش شود بخوبی بی حس شده باشد،سپس رابردم نصب شد.

تراش سطح اکلوزالی به وسیله فرز الماسی فیشور هندپیس دور تند صورت می‌گرفت.شیارهای راهنما را با تراش شیارهای اکلوزالی به عمق 1-5/1 میلیمتر ایجاد کرده و به سطوح باکالی، لینگوالی و پروگزیمالی گسترش داده می‌شد. سپس با کناره فرز، باقیمانده سطح اکلوزالی را تا 5/1 میلیمتر با حفظ شیب های کاسپی تاج به طور یکنواخت تراش داده می‌شد.به وسیله همان فرز دسترسی به پوسیدگی ایجاد شد. سپس پوسیدگی را بافرز روند بزرگ هندپیس دور کند برداشته شد.تراش پروگزیمالی نیز به وسیله فرز الماسی تیپر باریک انجام می‌شد(تصویر2-2).

تصویر2-2: تراشپروگزیمالیبهوسیلهفرزکاربایدفیشورتیپریا فرزالماسیتیپرباریک⁽²²⁾

نقطه تماس با دندان مجاور در سمت لثه ای وباکولینگوالی قطع شده و دیواره ها به صورت عمودی با تقارب کمی به سمت اکلوزال حفظ شدند.حاشیه لثه ای بین دندانی خط خاتمه تراش Feather-edge با لبه نازک صاف ،بدون هیچ گونه برآمدگی یا لج(ledge)بود.دقت زیادی صورت می‌گرفت که ساختار دندان مجاور آسیب نبیند.با استفاده از کناره فرز الماسی کلیه زوایای خطی گرد شدند. تراش باکولینگوالی برای روکش اغلب به این پخ نمودن محدود شده ومنحصر به یک سوم اکلوزالی تاج است.اگر بعداًدر انتخاب اندازه روکش مناسب یا درتطابق روکش روی برجستگی بزرگ مزیوباکالی مشکلی رخ می‌داد،تراش بیشتر باکالی ولینگوالی ساختار دندان داده می‌شد. کلیه زوایای تراش گرد شدند.

انتخاب روکش با روش آزمون و خطا انجام می‌شد.هدف قرار دادن کوچکترین روکشی بود که می‌تواند روی دندان بنشیند ونقاط تماس پروگزیمالی قبلی راایجاد کند( دراین مطالعه روکش‌های شماره 4 و3شایعترین اندازه روکش مورد استفاده برای مولرهای دوم شیری پایین بودند). روکش انتخابی با نشاندن سمت لینگوال در ابتدا و وارد آوردن فشار در جهت باکالی روی دندان تراش خورده امتحان می‌شد،درنتیجه روکش از روی سطح باکالی به درون سالکوس لثه می‌لغزید. با لغزیدن روکش از روی برجستگی باکالی اصطکاک احساس می‌شد(تصویر 3-2).

تصویر3-2: نشاندنروکشابتداازسمتلینگوالوواردآوردن فشاردرجهتباکال⁽²²⁾.

برخی از دندانها دارای اندازه "بین دو سایز" بوده وبنابراین یک روکش برای نشستن بسیار کوچک بوده و روکش بزرگتر حتی بعد از کانتور نمودن هم بسیار شل می‌نشست. ممکن بود تراش بیشتر دندان مخصوصاً در سطوح باکال و لینگوال در این موارد برای نشاندن روکش کوچکتر ضروری باشد.بعد از نشاندن روکش با مقایسه ارتفاع مارجینال ریج دندانهای مجاور رابطه اکلوزالی اولیه ا برقرارمی شد.اگر روکش در سطح برابر دندان های مجاورقرار نمی گرفت، ممکن بود تراش اکلوزالی نا کافی بوده؛روکش ممکن بود بسیار بلند باشد؛ یا پله لثه ای پروگزیمالی وجود داشته باشد؛یا نقطه تماس با دندان مجاور قطع نشده باشدکه از نشست کامل روکش جلوگیری می‌کرد.ناحیه وسیع سفید شدن لثه دور روکش نشانه این امر بود که روکش بیش از حد بلندیا به شدت اورکانتور بود. روکشی که به طور مناسی تریم شده بود تقریباً یک میلیمتر درون سالکوس لثه ای گسترش می‌یافت. حاشیه های روکش به گونه ای تریم می‌شدند تا موازی کانتور بافت لثه ای دور دندان قرار گرفته و متشکل از سری انحناها بدون خطوط مستقیم یا زوایای تیز باشند. تطابق نزدیک نهایی روکش با کریمپ یک میلیمتر حاشیه سرویکالی دورتادور انجام می‌شد(تصویر4-2).

تصویر4-2: تطابقنهاییروکشباکریمپیکمیلیمترحاشیه سرویکالی⁽²²⁾

بعد از کریمپ کردن و نشاندن روکش حاشیه های لثه ای را از نظر نواحی دارای انطباق ضعیف با سوند بررسی شد.بافت لثه ای از نظر سفید شدن مشاهده شده و نقاط تماس پروگزیمالی بررسی می‌شد. سپس از فرز لاستیکی مخصوص پرداخت استفاده شد. روکش شست وشو داده می‌شد تا از خون و بزاقی که به آن متصل شده بود پاک گردد.سپس به مدت چند ثانیه روکش در گوده حاوی الکل قرار می‌گرفت. دهان بیمار شست و شو داده می‌شد و خونریزی لثه اطراف دندان تراش خورده با کمک اعمال فشار توسط گاز استریل بند می‌آمد.روکش با کمک پوآرهوا کاملاً خشک می‌گردید. همزمان که تکنسین مشغول آماده کردن سمان بود،محیط دهان در ناحیه مورد نظر برای قرار دادن روکش توسط دو رول پنبه در طرفین دندان ایزوله می‌گشت. سمان گلاس آینومر بانام تجاری GC Corporation;Tokyo,Japan درون روکش قرار داده می‌شد و روکش به آرامی ابتدا از سمت لینگوال برروی دندان قرار می‌گرفت سپس با یک فشار ملایم برروی ناحیه باکال سرخورده و کاملا برروی دندان می‌نشست. در این زمان فوراً از کودک خواسته می‌شد تا دندانهایش رابرروی هم بگذارد تا از صحیح بودن اکلوژن اطمینان حاصل کنیم سپس به کمک نخ دندان تماس ها را ازوجود سمان خالی می‌شد. سپس از کودک خواسته می‌شد که دو رول پنبه را کاملا با دندانهایش بفشارد.بعد از سخت شدن سمان از کودک خواسته می‌شد تا دهانش راباز کند.در این شرایط اضافات سمان با کمک سوند برداشته می‌شد.محیط دهان از نظر وجود هرنوع سمان اضافی بررسی می‌شد.

بعد از اتمام کار مجدداً باکودک و والدینش در مورد اهمیت بهداشت دهان و دندان و به خصوص نحوه صحیح مسواک زدن به روش Bass(2باردر روز) و کاربرد نخ دندان(1بار درروز) در ناحیه روکش شده صحبت می‌شد. و به والدین کودک گفته می‌شد در صورت نداشتن مشکلی 6 ماه دیگر جهت بررسی مجدد باآنها تماس گرفته خواهد شد. لازم به ذکر است که کلیه این درمان ها توسط 1 دانشجو و با نظارت استاد مشاور پایان نامه صورت پذیرفت.

جلسه سوم

بعد از 6 ماه با تماس تلفنی از والدین خواسته می‌شد که جهت معاینه به دانشکده مراجعه نمایند. ابتدا 2 کلیشه بایت وینگ از دو سمت فکین جهت مقایسه گرفته شد سپس سایر معاینات به همان ترتیب جلسه اول که در بالا ذکر شد،انجام گرفت. مطالعه ما ریزش نمونه نداشت و 30 دانش آموز به صورت کامل در هر 3 جلسه معاینه و درمان حضور پیدا کردند.کلیه معاینات در این جلسه توسط فرد دیگری صورت می پذیرفت تا نتایج حاصله خارج از سوگیری باشد.

5-2 معیارهای ورود و خروج مطالعه

معیارهای ورود

1-کودکان از نظر بیماریهای سیستمیک سالم باشند.

2-کودکان در محدوده سنی 12-8 سال باشند.

3-بیش از 3/1 ریشه مولر دوم شیری در رادیوگرافی دیده شود.

4-دندان مولر اول دائمی کاملاً رویش یافته و سالم در سمت چپ و راست فک باشد.

5-یک دندان مولر دوم شیری مجاور به مولر اول دائمی آنها در یک سمت سالم و در سمت مقابل دارای پوسیدگی نسبتاً زیاد که نیازمند درمان پالپ دندان شیری و ترمیم با روکش استنلس استیل باشد.

رادیوگرافی های گرفته شده باید ویژگی های زیر را داشته باشند:

1)کمترین میزان دیستورشن

2)کمترین حد اورلپ بین سطوح پروگزیمال دندانها

3)تصویر واضح ازCEJ[4]

معیارهای خروج

1)کودکان و والدینی که از همکاری به هردلیلی سرباز می‌زدند 2)عدم قرارگیری در این محدوده سنی 3)عدم وجودEسالم در سمت مقابل یا وجود ترمیم مزیالی یا دیستالی در سمت مقابل

[1] Stainless steel crown =SSC

[2] PMC: Preformed Metal Crowns

Split mouth[3] :انجام درمان در یک ناحیه از دهان و مقایسه آن با ناحیه دیگر دهان.

[4] CEJ:Cemento Enamel Junction