چکیده: مقدمه: اضافه وزن وچاقی یکی از مشکلات مربوط به سلامتی است که شیوع آن درکشورهای توسعه یافته ودرحال توسعه رو به افزایش است وبه صورت یک معضل بهداشتی درآمده است. چاقی در دوران کودکی و نوجوانی به ویژه طی دهه دوم زندگی به عنوان یک پیش بینی کننده قوی چاقی بزرگسالی مطرح است. هدف: هدف از مطالعه حاضرتعیین عوامل پیش بینی کننده اضافه وزن وچاقی درکودکان بدو ورود به دبستانهای شهر رشت سال1391می باشد مواد و روشها:این پژوهش از نوع توصیفی –مقطعی است که بر روی 426 کودک سن 7-6 ساله انجام گردیده است که جهت ورود به مدارس ابتدایی شهر رشت در سال 1391 در طرح ملی سنجش سلامت کودکان بدو ورود به مدرسه به پایگاههای سنجش سلامت مراجعه کردند و به روش طبقه بندی واز دوناحیه شهر رشت انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها٬ پرسشنامه محقق ساز جهت بررسی عوامل پیش بینی کننده اضافه وزن وچاقی و مشخصات دموگرافیک واحدهای مورد پژوهش و همچنین ترازو و متر جهت اندازه گیری شاخص توده بدنی می باشد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS=17 و با کمک آزمون تی مستقل و آنالیز واریانس و آزمون ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که 6/8 درصد کودکان پسر و 14 درصد کودکان دختر دارای اضافه وزن و 19 درصد کودکان پسر و 3/15 درصد کودکان دختر چاق می باشند.اضافه وزن و چاقی کودک با سابقه چاقی خانوادگی(001/0 P< )، نمایه توده بدنی مادر(025/0 P< )، میزان مصرف غذا در مقایسه با افراد همسن (001/0 P< ) و میزان ساعات فعالیت بدنی کودک (023/0 P< )ارتباط داشت. نتیجه گیری: چهار متغییر سابقه چاقی خانوادگی، نمایه توده بدنی مادر، نظر والدین در مورد خوردن کودک در مقایسه با همسالان وساعات فعالیت بدنی کودک بعنوان پیش بینی کننده های اضافه وزن وچاقی کودکان بدو ورود به مدرسه شناخته شدند. کلید واژه ها: اضافه وزن ،چاقی،عوامل پیش بینی کننده ،کودکان |
فهرست مطالب
عنوانصفحه
چکیده پژوهش ………………….....………….…..……………. 1
فصل اول:کلیات
1-1 مقدمه(زمینه پژوهش) …………………………….………………………………. 3
2-1 اهداف پژوهش …………………………………………….…………………….. 13
3-1 سوالات پژوهش ………………………………………………………………… 14
4-1 فرضیه های پژوهش ……………………………………………………………. 14
5-1 تعاریف واژه ها ………………………………………………………………… 15
6-1 محدودیت های پژوهش ………………………….……………………………….. 15
فصل دوم:زمینه و پیشینه پژوهش
1-2 چهارچوب پژوهش …………………………….………………………………… 17
2-2 مروری بر مطالعات انجام شده …………………….…………………………….. 60
فصل سوم:روش اجرا
1-3 نوع پژوهش …………………………….……………………………………… 83
2-3 جامعه پژوهش ………………………….……………………………………… 83
3-3 نمونه پژوهش …………………………….……………………………………. 83
4-3 مشخصات واحدهای مورد پژوهش …………….…………………………………. 83
5-3 روش نمونه گیری …………………………….………………………………… 84
6-3 محیط پژوهش ………………………………………………………………….. 86
7-3 ابزارگردآوری اطلاعات …………………………….….…….…………………….. 86
8-3 تعیین اعتبار و اعتماد علمی ابزار ……………………………….....…….…………. 89
9-3 روش تجزیه وتحلیل ………………………………………….…..………………. 90
10-3 ملاحظات اخلاقی ……………………………………..……..……..…………….. 93
فصل چهارم:نتایج تحقیق
1-4 یافته های پژوهش ………………………………..………….…………………… 95
2-4 جداول و نمودارها ………………………………………...…..…………………. 100
فصل پنجم: بحث و بررسی یافته ها
1-5 بحث وتفسیر نتایج پژوهش ………………………….………….……………….. 145
2-5 نتیجه گیری نهایی ………………………………………………….…………… 168
3-5 کاربرد یافته ها …………………………………………………….……………. 171
4-5 پیشنهادات برای پژوهش های بعدی …………………………………….………… 171
منابع و ماخذ
فهرست منابع ……………………………………………………….…….…………. 172
پیوست ها ……………………………………………………….…….…………… 179
چکیده انگلیسی …………………………………………………….….……………. 184
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره (1):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر حسب جنس........................................................................................................................ 100
جدول شماره (2):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس وزن هنگام تولد ................................................................................................................. 101
جدول شماره (3):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر حسب تغذیه دوران شیرخوارگی ......................................................................................................................... 102
جدول شماره(4):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس سن شروع غذای کمکی ....................................................................................................................................... 103
جدول شماره(5):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس رتبه تولد ............................................................................................................................................................ 104
جدول شماره (6):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس تعداد فرزندان خانواده ............................................................................................................................ 105
جدول شماره (7):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس زندگی با پدر و مادر ...................................................................................................................................... 106
جدول شماره(8):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس سابقه بیماری مادر در دوران بارداری .................................................................................................. 107
جدول شماره (9):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس میزان BMI مادر ................................................................................................................................................... 108
جدول شماره (10):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس میزان BMI پدر ........................................................................................................................................... 109
جدول شماره (11):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس میزان تحصیلات مادر ................................................................................................................................ 110
جدول شماره (12):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس میزان تحصیلات پدر .................................................................................................................................. 111
جدول شماره (13):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس شغل مادر ............................................................................................................................................................. 112
جدول شماره (14):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس شغل پدر ............................................................................................................................................................ 113
جدول شماره (15):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس شاغل بودن والدین ................................................................................................................................... 114
جدول شماره (16):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس سابقه چاقی خانوادگی .............................................................................................................................. 115
جدول شماره (17):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس متوسط درآمد خانواده ................................................................................................................................ 116
جدول شماره (18):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس تعداد وعده های غذایی ............................................................................................................................. 117
جدول شماره (19):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس رفتن به رستوران ......................................................................................................................................... 118
جدول شماره (20):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس تعداد دفعات رفتن به رستوران در هفته .............................................................................................. 119
جدول شماره (21):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس خوردن غذا فقط در هنگام گرسنگی ................................................................................................................. 120
جدول شماره (22):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس خوردن غذای آماده ........................................................................................................................................ 121
جدول شماره (23):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس خوردن میان وعده ...................................................................................................................................... 122
جدول شماره (24):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس مصرف نوع میان وعده ............................................................................................................................... 123
جدول شماره (25):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس دفعات مصرف تنقلات .............................................................................................................................. 124
جدول شماره (26):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس مصرف غذاهای پرچرب .............................................................................................................................. 125
جدول شماره (27):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس مصرف صبحانه .......................................................................................................................................... 126
جدول شماره (28):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنیکودکان بر اساس دفعات مصرف صبحانه ............................................................................................................................. 127
جدول شماره (29):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس نظر والدین در مورد خوردن کودک در مقایسه با همسالان ......................................................................... 128
جدول شماره (30):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس ساعات فعالیت بدنی در هفته .................................................................................................................... 129
جدول شماره (31):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس عضویت در باشگاه ورزشی ........................................................................................................................ 130
جدول شماره (32):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس ساعات ورزش در باشگاه در هفته......................................................................................................... 131
جدول شماره (33):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس رفتن به مهدکودک یا پیش دبستانی.......................................................................................................... 132
جدول شماره (34):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس ورزش کردن در مهدکودک یا پیش دبستانی......................................................................................... 133
جدول شماره (35):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس دفعات ورزش در مهدکودک یا پیش دبستانی در هفته....................................................................... 134
جدول شماره (36):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس شدت ورزش یا بازی .............................................................................................................................. 135
جدول شماره (37):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس ساعت به خواب رفتن در شب ........................................................................................................................ 136
جدول شماره (38):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس بیدار شدن در طول شب .................................................................................................................................... 137
جدول شماره (39):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس دفعات بیدار شدن از خواب در طول شب ............................................................................................... 138
جدول شماره (40):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس ساعات خواب کودک در شبانه روز....................................................................................................... 139
جدول شماره (41):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس ساعات تماشای تلویزیون ........................................................................................................................... 140
جدول شماره (42):توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس ساعات بازیهای کامپیوتری...................................................................................................................... 141
جدول شماره (43):ضرایب رگرسیونی پیش بینی کننده های اضافه وزن وچاقی کودکان بر اساس مدل لجستیک رگرسیون................................................................................................ 143
زمینه پژوهش:
انسان محور توسعه است وسلامت انسان رمز توسعه محسوب می شود. همه ما میخواهیم سلامت باشیم اما بسیاری از ما نمیدانیم که سلامتی چیست و چگونه بدست می آید. انسانها تعاریف متفاوتی از سلامتی دارند، بعضی آن را به صورت منفی یعنی "نداشتن بیماری" و بعضی به صورت مثبت یعنی" بالاترین حد خوب بودن" تعریف می کنند تا جایی که دو نفر انسان سالم ممکن است درک متفاوتی از سلامتی خود داشته باشند. تعاریفی که انسانها از سلامتی دارند بر عملکرد آنها برای تامین ، حفظ وارتقاء سلامتی تاثیرمی گذارد(1).
عمومأ عوامل تعیین کننده سلامتی به سه دسته تقسیم می شوند که شامل ژنتیک ، محیط و سبک زندگی می باشند.این سه عامل تشکیل سه ضلعی را می دهند که دائما در حال تعاملند. اگر چه وضعیت سلامت فرد به صورت اولیه تحت تاثیر عوامل ژنتیکی قرار می گیرد اما دیده شده است که فاکتورهای محیط و سبک زندگی به طور قوی بر سلامت شخص اثر می گذارند ، به طوری که متخصصان بهداشتی امروزه سبک زندگی را یکی از مهمترین فاکتورهای موثر بر سلامتی می دانند(2).
یکی از مشکلات مربوط به سلامتی که ارتباط تنگاتنگی با شیوه زندگی دارد معضل چاقی در جامعه امروز می باشد امروزه افزایش وزن وچاقی روی سلامت بسیاری از افراد در جوامع مختلف تاثیر سوء گذاشته است. برخلاف گذشته که تصور می شد افراد چاق،افراد سالم وقوی هستند. امروزه ثابت شده است که این افراد نه تنها قوی نیستند بلکه بیشتر بیمار شده و عمر کوتاه تری دارند (4).
امروزه تعداد افراد چاق در حال افزایش است واین مشکل که درگذشته ای نه چندان دور مشکل کشورهای پیشرفته وصنعتی محسوب می شد هم اکنون در تمام نقاط جهان واز جمله در کشورهای در حال توسعه که معمولأ کمبودهای غذایی مشکل اصلی تغذیه ای است نیز در حال افزایش است. علاوه بر این کاهش سن ابتلاء به چاقی وشیوع آن درکودکان ونوجوانان نیز اهمیت زیادی دارد، زیرا چاقی در این سن تاثیر بیشتری بر سلامتی می گذارد در بسیاری از موارد ، چاقی دوران بزرگسالی از کودکی آغاز می شود و پیشگیری موثر به نحوه برخورد وکنترل چاقی در دوران کودکی بستگی دارد(4).
در واقع چاقی وضعیتی است که در آن ذخایر چربی در بدن افزایش یافته و به حدی برسد که به سلامت فرد آسیب برساند. همچنین طبق تعریف اضافه وزن[1] شرایطی است که در آن وزن فرد از مقدار استاندارد آن بر طبق قد تجاوز کند(19).
اما در مورد کودکان اضافه وزن وچاقی براساس منحنی های استاندارد نمایه توده بدنی ( [2] BMI) برای سن وجنس طبق مرجع مرکزپیشگیری وکنترل بیماریها(CDC[3]) وبر اساس حدود مرزی BMI بین صدک 85 تا 95 به عنوان اضافه وزن و صدک 95وبیشتر به عنوان چاق تعریف شده است(4).
چاقی در دوران کودکی و نوجوانی به ویژه طی دهه دوم زندگی به عنوان یک پیش بینی کننده قوی چاقی بزرگسالی مطرح است. شیوع چاقی در میان کودکان و نوجوانان در بسیاری از کشورهای جهان حتی در کشورهایی که در آنها سوء تغذیه ناشی از کمبود دریافت هنوز یک مشکل سلامت عمومی است ، در حال افزایش است(5).
بر این اساس بین چاقی دوران کودکی با افزایش احتمال چاقی دوران بزرگسالی ومشکلات جسمی ناشی از آن یک ارتباط تنگاتنگ وجود دارد، امروزه اضافه وزن وچاقی یک بیماری مزمن است که به صورت یک معضل بهداشتی درآمده است ویکی از جدی ترین چالش های سلامتی عمومی در قرن 21 می باشد(11).
در سال 2007 برآورد شده است که در سطح جهان حدود 22 میلیون کودک زیر 5 سال اضافه وزن داشتندوبیشتر از 75 درصد کودکان مبتلا به اضافه وزن وچاقی در کشورهای با درآمد کم ومتوسط زندگی می کنند. نه تنها میزان شیوع چاقی دوران کودکی چالش برانگیز است بلکه سرعت شیوع آن نیز افزایش یافته است (6).
شیوع چاقی در کودکان افزایش چشمگیری پیدا کرده است. داده های مربوط به سالهای 2010-2009 نشان می دهند که 15 درصداز کودکان آمریکایی2تا 19ساله دارای اضافه وزن هستند که این میزان در سال 2006 تقریبأ 13 درصد بوده است. بیشترین میزان شیوع چاقی در گروههایی دیده شده است که دارای بیشترین میزان اضافه وزن می باشند وهمچنین در گروههای قومی خاص نظیر سیاهپوستان آمریکایی که بیش از 30 درصد کودکان آنها اضافه وزن دارند(7).
درایالات متحده آمریکا متوسط شیوع اضافه وزن وچاقی در کودکان به ترتیب 22 درصد و11 درصد گزارش گردید.در حالی که در ایالت کارولینا آمریکا شیوع آنها به ترتیب 4/32 درصد و4/16 درصد بوده ،که درنژاد سیاه 54 درصد دختران و45 درصد پسران اضافه وزن یا چاقی داشته اند.براساس مطالعات انجام شده، شیوع اضافه وزن کودکان در اسپانیا وایتالیا 40 درصد،کانادا 3/25 درصد،یونان 22 درصد،ترکیه 6/10درصد،هند 10 درصد ،مالزی 3/16 درصد ،قطر 6/28 درصد وکویت 30 درصد گزارش گردید(8).
طبق آمار سازمان جهانی بهداشت،30%جمعیت خاورمیانه اضافه وزن دارند.امروزه اضافه وزن درکودکان به صورت اپیدمی درآمده ودر گروه سنی 12-6 سال،اضافه وزن در طول یک دهه اخیر به بیش از دو برابر رسیده است(9).
طبق مطالعات انجام شده شیوع چاقی درکل مدارس ایران 10-5 درصد می باشد برخی مطالعات انجام شده درایران نشان می دهد که شیوع چاقی دردهه اخیر رو به افزایش بوده است به طوری که در یک بررسی در دانش آموزان دختر در مقطع ابتدایی درشهرتهران،شیوع اضافه وزن وچاقی به ترتیب 3/13 درصد و7/7 درصد بود(8).
درسال 1389 یک مطالعه درشهر رشت نشان داد که شیوع اضافه وزن درمیان دختران وپسران مدارس ابتدایی به ترتیب 15درصد و5/11 درصد بود و شیوع چاقی 5 درصد در میان پسران و9/5 درصد در میان دختران مدارس ابتدایی می باشد(9).
یکی از راه های ساده برای تشخیص چاقی٬ اندازه گیری وزن وقد کودک ومقایسه با نمودارهای وزن و قد استاندارد می باشد . با استفاده از این نمودارها٬ وزن طبیعی یا عادی کودک را با توجه به قد و جثه او به دست می آورند. اگر کودکی سنگین تر از 95درصد از کودکان هم قد خود باشد٬ باید او را چاق به حساب آورد .چون وزن کودک ساده ترین ومهمترین شاخص رشد کودک محسوب می شود.وزن مناسب نه تنها نشان دهنده تغذیه صحیح کودک است ،بلکه نشان دهنده سلامت کودک نیز می باشد. درنمودار رشد کودک که در واقع نمودار رشد وتکامل جسمی کودک است ، اندازه گیری وزن فاکتور مهم تلقی می شود چرا که با اندازه گیری وزن وتعیین آن (افزایش وزن وچاقی ،ثابت بودن و کاهش وزن) درکودک در واقع امر پایش سلامت کودک انجام می شود(5).
تاکنون علت مشخصی در ایجاد چاقی انسان شناخته نشده است٬ و نمی توان علت خاصی را موجب ایجاد چاقی در انسان دانست. چاقی یک بیماری با علت مشخص نیست بلکه عوامل متعددی در ایجاد آن دخالت دارند. عوامل ژنتیک٬ ترشحات غدد داخلی٬ عوامل روحی روانی و فاکتورهای محیطی از جمله شیوه زندگی نقش مهمی در ایجاد چاقی دارند. ولی مهم ترین عامل چاقی عدم تعادل بین انرژی مصرفی و دریافتی است. چنانچه انرژی دریافتی که از سوخت مواد غذایی خورده شده بدست می آید یا انرژی مصرفی در بدن که با فعالیت ومتابولیسم مورد استفاده قرار می گیرد برابر باشد٬ تعادل انرژی ایجاد شده و وزن فرد ثابت می ماند٬ و چنانچه انرژی دریافتی کمتر از انرژی مصرفی باشد تعادل منفی ایجاد شده و وزن فرد کم می شود و اگر انرژی دریافتی بیشتر از انرژی مصرفی باشد فرد در تعادل مثبت قرار گرفته و چاق می شود (11).
طبق نظرمرکز تغذیه وبهداشت ملی آمریکادر سال 2006 افزایش آمار اضافه وزن در کودکان می تواند ناشی از عادات نامطلوب درسبک زندگی کودکان ونوجوانان باشد این عادات علاوه بر اینکه تهدیدی برای سلامتی این گروه سنی آسیب پذیر تلقی می شود ، کشورها را درمعرض خطر همه گیری اضافه وزن و چاقی درطی دو دهه آینده قرار می دهد(8).
افزایش شیوع اضافه وزن وچاقی کودکان درکشورهای توسعه یافته ناشی از تغییر در سبک زندگی است که تا حد زیادی با متغیرهای مرتبط با سبک جدید زندگی شهری نظیر صرف کردن وقت زیاد روزانه در تماشای تلویزیون، بازیهای کامپیوتری، میزان خواب ونیزچاقی والدین ارتباط دارد واستفاده از رژیم غذایی پرچربی وکم تحرکی ازعوامل تسریع کننده آن می باشند(9).
اخیرأ افزایش سریع در اضافه وزن و چاقی دوران کودکی به پیشرفت های محیط زیست نسبت داده شده است. فعالیت فیزیکی ناکافی ، تغییر در عادات غذایی و عوامل محیطی و زیست محیطی به طور گسترده ای با وزن بالا در کودکان و بزرگسالان ارتباط دارد(12).
مشخص شده است که فاکتورهای ژنتیکی٬ چاقی اوایل دوران کودکی٬ عادات غذایی از جمله دریافت بیش از حد انرژی و تند خوردن مواد غذایی٬ عدم فعالیت بدنی٬ تماشای تلویزیون٬ چاقی والدین٬ اشتغال مادر٬ سطح سواد مادر٬ سطح اجتماعی- اقتصادی خانواده و عدم مسئولیت پذیری والدین بر توسعه چاقی در دوران کودکی ﺗﺄثیر می گذارد(13).
کودکان دارای والدین چاق نیز در معرض چاقی قرار دارند که شاید اثرات ژنتیک باعث این حالت شود. بسیاری از کودکان چاق به بزرگسالانی چاق تبدیل می شوند بطوری که احتمال چاق باقی ماندن با افزایش سن وافزایش شدت چاقی بیشتر می شود.احتمال باقی ماندن اضافه وزن در سن 15 سالگی برای کودکان 11 ساله ای که اضافه وزن دارند بیشتر از دو برابر کودکان 7 ساله دارای اضافه وزن است.احتمال چاق شدن در دوران کودکی وچاق ماندن تا بزرگسالی ،تحت تاثیر سابقه خانوادگی نیز هست.اگر یکی از والدین چاق باشد ،نسبت احتمال چاق شدن کودک در دوران بزرگسالی سه برابر می شود ولی اگر هر دو والد چاق باشند این نسبت به 10 افزایش پیدا می کند.چاقی به صورت خانوادگی مشاهده می شود، این می تواند با عوامل موثر ژنتیکی در ارتباط باشد ویا به تاثیر یک محیط مشترک ومشابه مربوط شود(7).
بعضی از این کودکان اضافه وزن را از کودکی تا زمان مدرسه دارند. کودکانی که تحت تاثیر ویژگیهای فردی و اجتماعی ، تمایل طبیعی به ذخیره چربی در بدن دارند ، این ها بیشتر از کودکان با ویژگیهای فردی و اجتماعی نرمال تمایل به چاق شدن در طول زندگی دارند. برخی خانواده ها خوراکی های آماده یا فست فود را چندین بار در هفته مصرف می کنند که این قبیل غذاها باعث بالا رفتن میزان کالری و چربی دریافتی می شود که خود باعث چاقی می شود(14).
اگر والدین یک غذای سرشار از کالری دریافتی مصرف کنند٬ کودکان آنها نیز به خوردن این چنین غذاهایی تشویق می شوند. که این عوامل محیطی نیز نقشی را در ایجاد چاقی بازی می کنند(14).