شناسایی محدودیت های گردشگران خارجی در ایرانWORD
چکیده
برای درک بهتر نیازهای اساسی گردشگران، جلب رضایت، مشارکت و عدم مشارکت آنان و این که چه مسایلی باعث عدم رغبت آنان به سفر به یک مقصد خاص میشود، نیاز است که ابتدا موانع و محدودیتهای پیش روی آنان مرتفع شود. از اینرو برای ارائه محصول گردشگری مناسب ضروری است نیازهای گردشگران بدون محدودیتهای اساسی مرتفع گردد. در این پژوهش بر آن بودهایم تا به شناسایی محدودیتهای گردشگران کرهای در شهر تهران بپردازیم. برای دستیابی به اهداف پژوهش، مدل مفهومی پژوهش توسعه یافت و تعداد 385 پرسشنامه میان گردشگران کرهای در شهر تهران توزیع گردید. دادهها با استفاده از روش مدل معادلات ساختاری و نرمافزار SMARTPLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل از آزمونهای آماری، به ترتیب ویژگیهای شخصی گردشگر، ادراک و آگاهی از ایران، و ضعف زیرساختها و کمبود امکانات به عنوان اصلیترین محدودیتهای جامعه آماری پژوهش شناسایی شد.
واژگان کلیدی
محدودیت، گردشگری، ایران، گردشگران کرهای.
فهرست مطالب
7-1 خلاصهای از پژوهشهای گذشته.. 6
9-1 شرح واژگان و اصطلاحات به کار رفته در پژوهش.. 10
فصل دوم: مبانـی نظـری و پـیشینه پـژوهش. 12
2-2 بخش اول: ادبیات نظری پژوهش.. 14
1-2-2 نگاهی به صنعت گردشگری.. 14
2-2-2 تاریخچه محدودیت در ادبیات گردشگری.. 17
4-2-2 مقایسه محدودیت و مانع.. 20
4-2-2 محدودیتهای درون فردی.. 21
5-2-2 تعریف محدودیتهای میان فردی.. 22
6-2-2 تعریف محدودیتهای ساختاری.. 22
7-2-2 رفتار گردشگری و محدودیتهای سفر.. 23
8-2-2 تعدیل یا تخفیف محدودیتهای فراغت.. 25
3-2 بخش دوم: صنعت گردشگری ایران.. 27
1-3-2 تحلیل SWOT برای صنعت گردشگری در ایران.. 27
2-3-2 صنعت گردشگری در ایران: نگاهی بر محدودیتهای پیش روی گردشگران خارجی.. 29
3-3-2 رسانههای جهان، ایران واقعی و برنامه گردشگری ایران 35
4-3-2 گردشگری و سیاست در وضعیت کنونی ایران.. 37
4-2 مروری بر پژوهشهای گذشته.. 38
6-2. مختصری درباره کشور کره جنوبی.. 57
فصل سوم: روششنـاسـی پـژوهش. 60
4-3 تعیین حجم نمونه و روش نمونهگیری.. 61
5-3 تکنیکها و ابزارهای گردآوری دادهها.. 63
1-5-3 دادههای اولیه: پرسشنامه.. 64
6-3 روایی و پایایی ابزار گردآوری دادهها.. 66
7-3 آزمونهای آماری و ابزارهای تجزیه و تحلیل دادهها.. 67
1-7-3 مدل معادلات ساختاری.. 67
2-7-3 روش حداقل مربعات جزئی (PLS)68
فصل چهارم: تجـزیـه و تحلیـل یـافتههـای آمـاری پـژوهـش. 70
2-4 بررسی توصیفی ویژگیهای جمعیتشناختی.. 72
3-4 تحلیل استنباطی یافته‌ها.. 79
1-3-4 نتایج تحلیل عاملی تاییدی (اعتبارسنجی مدل‌های اندازهگیری).. 79
1-1-3-4 بررسی دیاگرام‌‌های تحقیق.. 84
2-3-4 تحلیل سوال‌های تحقیق.. 87
1-2-3-4 گردشگران خارجی در ایران با چه محدودیت هایی مواجه هستند؟.. 87
2-2-3-4 آزمون تحلیل واریانس فریدمن جهت رتبه بندی محدودیتهای پیش روی گردشگران خارجی.. 89
فصل پنجم: بـحـث و نتیجـهگیـری. 92
2-5 مروری بر فرآیند پژوهش.. 95
3-5 مروری بر یافتههای آماری.. 96
7-5 پیشنهادهایی جهت انجام پژوهشهای آتی.. 104
فهرست جداول
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش.... 12
جدول 1-2: خلاصهای از تعاریف محدودیتهای گردشگری ....... 20
جدول 2-2: تحلیل SWOT صنعت گردشگری ایران ........ 27
فصل سوم: روش شنـاسـی پـژوهش .... 60
جدول 2-3: ترکیب سوالات پرسشنامه....... 65
جدول 3-3: محاسبه آلفای کرونباخ به منظور سنجش پایایی ابزار اندازهگیری ...................................................... 67
فصل چهارم: چهارم: تجـزیـه و تحلیـل یـافته هـای آمـاری پـژوهـش ....................................................... 70
جدول 1-4: نتایج توصیفی ویژگیهای جمعیتشناختی (اندازه نمونه=351) ......................................................... 72
جدول 2-4: معیارهای اعتبارسنجی مدل‌های اندازهگیری ........................................................................................... 80
جدول 3-4: شاخص‌های روایی، پایایی و برازش ............................................................................................................ 81
جدول شماره 4-4: ضرایب همبستگی پیرسون و شاخص روایی منفک ................................................................... 83
جدول 5-4: نتایج آزمون تی تک نمونه ای ..................................................................................................................... 88
جدول 6-4: نتایج آزمون فریدمن ...................................................................................................................................... 90
فهرست نمودارها
فصل اول: کلیات پژوهش ......................................................................................................................................... 1
نمودار 1-1: مدل مفهومی پژوهش ....................................................................................................................................... 9
جدول 2-1: نقاط قوت و نقاط ضعف پژوهشهای پیشین جایگاهیابی در صنعت هتلداری از منظر آژانسهای مسافرتی ....................................................................................................................................................................................13
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش............................................................................................................. 18
نمودار 1-2: مدل محدودیتهای فراغتی هندرسون و همکاران ................................................................................. 43
نمودار 2-2: مدل جایگزین محدودیتهای مشارکت جکسون .................................................................................... 44
نمودار 3-2: مدل سلسله مراتب محدودیتهای فراغت ................................................................................................ 45
نمودار 4-2: مشارکت در فراغت، برآیند محدودیتها و انگیزهها ................................................................................ 47
نمودار 5-2: مدل مفهومی پژوهش .................................................................................................................................. 56
نمودار 1-3 انواع روشهای نمونهگیری ............................................................................................................................. 63
نمودار 1-4: نمودار میله‌ای (برحسب درصد) جنسیت پاسخ دهندگان ..................................................................... 73
نمودار 2-4: نمودار میله‌ای (برحسب درصد) جنسیت پاسخ دهندگان ..................................................................... 73
نمودار 3-4: نمودار میله‌ای (برحسب درصد) سن پاسخ دهندگان ............................................................................. 74
نمودار4-4: نمودار میله‌ای (برحسب درصد) تحصیلات پاسخ دهندگان ................................................................... 75
نمودار5-4: نمودار میله‌ای (برحسب درصد) درآمد ماهیانه خانواده ........................................................................... 75
نمودار 6-4: نمودار میله‌ای (برحسب درصد) تعداد اعضای خانواده ............................................................................ 76
نمودار 7-4: نمودار میله‌ای (برحسب درصد) تعداد دفعات سفر به ایران .................................................................. 77
نمودار 8-4: نمودار میله‌ای (برحسب درصد) شغل پاسخ دهندگان ........................................................................... 77
نمودار 9-4: نمودار میله‌ای (برحسب درصد) قصد سفر مجدد به ایران .................................................................... 78
نمودار 10-4: مدل تحلیل عاملی تاییدی دو مرحله ای در حالت تخمین ضرایب استاندارد ................................ 84
نمودار 11-4: مدل تحقیق در حالت معناداری(t-value) .......................................................................................... 86
فصل اول:
کلیـات پژوهش
-1 مقدمه
امروزه گردشگری فراتر از یک صنعت به پدیدهای اجتماعی ـ اقتصادی در سطح جهان تبدیل شده است. سالهاست که گردشگری به مثابه مقولهای حیاتی در راستای تبدیل جهان به جامعهای متحد و متمرکز فعالیت نموده است؛ جامعهای که آن را دهکده جهانی مینامیم. بر اساس پژوهشها، در صورتی که گردشگری به گونهای صحیح به کار گرفته و برنامهریزی شود، میتواند عامل ایجاد همبستگی و مانع بروز جدایی گردد. صنعت گردشگری حقیقتاً گسترهای جهانی یافته است؛ به گونهای که، همه کشورهای شمال و جنوب در آن نقش دارند: خواه در نقش بازارهای مولد گردشگر، خواه مقاصد گردشگری، یا هر دو (حیدری چپانه، به نقل از پروفسور جعفری، 1387).
در این میان، علیرغم این که انگیزهها به عنوان محرک سفر به کشورهای گردشگرپذیر و مقاصد گردشگری عمل میکنند، این کشورها با محدودیتهای سفر نیز دست و پنجه نرم میکنند که به عنوان چالش و فیلتری برای گردشگری به شمار میآیند و موجب کاهش تقاضا میشوند؛ به عبارت دیگر، علیرغم وجود انگیزههای سفر، محدودیتهای سفر میتوانند مانع مشارکت تصمیمگیرندگان اصلی سفر باشند (چن و وو، 2009، به نقل از پیج و هال[1]، 2003).
برای درک بهتر نیازهای اساسی گردشگران، مشارکت و عدم مشارکت آنان و این که چه مسایلی باعث عدم رغبت آنان به سفر به یک مقصد خاص میشود، نیاز است که ابتدا موانع و محدودیتهای پیش روی آنان مرتفع شود. موفقیت بازاریابان همواره در شناخت کامل محصولاتشان برای فروش است. از اینرو برای ارائه محصول گردشگری مناسب نیاز است نیازهای گردشگران بدون محدودیتهای اساسی به آنان تحویل شود. حال با شناسایی محدودیتهای اصلی و عمده که در کشورهای مقصد وجود دارد، میتوان گره از کار آنان گشود. از آنجایی که کشور ایران دارای قوانینی با ساختار مذهبی است، ممکن است این قوانین برای گردشگران به عنوان محدودیت شناسایی شود. در این پژوهش بر آن بودهایم تا به شناسایی محدودیتهایی بپردازیم که معمولاً در کشورهای با ساختار مشابه ایران وجود ندارند.
-1 بیان مسأله پژوهش
نیک میدانیم جهانگردی گستردهترین صنعت خدماتی است، و به یقین در سده آینده، با سرعتی بیش از گذشته و امروز گسترش خواهد یافت. تردیدی نیست که همه کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ در پی بهرهگیری از مزایای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ...، به ویژه دریافت سهم بیشتری از درآمد و بالا بردن سطح اشتغال ناشی از بهینهسازی این صنعت خدماتی در کشورهای متبوع خود هستند (گی[2]، 1997؛ ترجمه پارساییان و اعرابی، 1385).
علیرغم این که گردشگری 9 درصد از کل مشاغل ایران برای جوانان دنبال شغلهای رده بالا را به خود اختصاص داده است و اهمیت آن برای دولت روز به روز بیشتر آشکار میشود، اما فقط رقم بسیار کمی از ورودیهای سالهای 2005 و 2006 (که در حدود 2 میلیون نفر بوده است) را به خود جلب کرده است. با این وجود، صنعت گردشگری ایران تحت رگبار مسلسل مسایل منفی و تصویر بد است (که توسط رسانههای غربی به آن دامن زده میشود) و به شدت تحت تأثیر محیط سیاسی کشور و روابط بینالملل آن قرار گرفته است (یورومانیتور[3]، 2007).
صنعت گردشگری در کشور ما، چه گردشگری داخلی و چه گردشگری بینالمللی هیچ گاه به توسعه مطلوب دست نیافته است و این امر نتیجه برنامههای تدوین شده بوده است. با توجه به غنای منابع گردشگری کشور، علت این امر عمدتاً در اتخاذ اهداف و سیاستهای نادرست و تنگناهای اجتماعی ـ اقتصادی و عدم توسعه ساخت اقتصادی و زیربنایی نهفته است (معصومی، 1387).
با وجود اهمیت بیبدیل صنعت گردشگری در توسعه و شکوفایی اقتصادی، سیاستگذاریهای مناسبی در خصوص ارتقای آن در کشورمان صورت نپذیرفته و عمده تلا شهای مربوط به توسعه صنعت گردشگری در دهههای اخیر، معطوف به رهیافتهای تشویقی و تبلیغاتی و یا به عبارتی تقاضامحور بودهاند. در این راستا بیشتر هدفگذاریها و وضع دستورالعملهای اجرایی جذب تقاضا را مدنظر قرار داده است؛ در حالی که، چالشهای پیش روی این صنعت، نه تنها استحکام و تداوم بیشتر سیاستهای جانب تقاضا را طلب میکند، بلکه سیاستگذاری ابعاد عرضه و سازماندهی ساختار فعالیت بنگاهها را میطلبد. جمهوری اسلامی ایران با داشتن جاذبههای گردشگری (تاریخی، مذهبی، طبیعی ) به لحاظ عدم اتخاذ سیاستهای مؤثر در این بخش، هنوز نتوانسته است به سهم مناسب خود در بازار گردشگری جهان دست یابد و این امر سبب شده است تا بسیاری از معضلات اقتصادی ـ اجتماعی کشور که میتواند با توسعه گردشگری مرتفع گردد، همچنان پابرجا بماند. لذا ضروری است ضمن برشمردن چالشهای اساسی مترتب بر این صنعت، به بررسی راهکارهای توسعه صنعت گردشگری در ایران، پرداخته شود (نوبخت و پیروز، 1387: 8). بخشی از چالشهای اصلی صنعت گردشگری ایران، که از طرف عرضه دیده میشود، وجود محدودیتهای سفر برای ورود و حضور گردشگران خارجی در این کشور است. مساله اصلی پیش روی پژوهشگر این است که محدودیتهای واقعی پیش روی گردشگران خارجی در ایران کدامند؟
از طرف دیگر، مخارج گردشگران کره ای در سال 2013 بالغ بر 17 میلیارد دلار بوده است و طبق آمار سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری 8727 کره ای در سال 1392 وارد ایران شده اند (www.visitkorea.or.kr & www.wikipedia.com) که رقم نسبتا قابل توجهی می باشد.
[1] Page & Hall cited by Chen & Wu
[2] Gee
[3] Euromonitor
