مدل کسب و کار با رویکرد مسئولیت اجتماعی سازمان (مطالعه موردی شرکت اروم نارین (شادلی))WORD

فهرست مطالب

1. فهرست رئوس مطالب
فصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق
1-1) بیان مسأله..........	2
1-2) اهداف تحقیق...........	4
1-3) اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن..........	4
1-4) سوالات تحقیق............	5
1-5) مدل تحقیق.............	6
1-6) تعاریف عملیاتی متغیر ها و واژه های کلیدی................	6
1-6-1) مدل کسب و کار.............	6
1-6-2) مفهوم کسب و کار.................................................................................................	7
1-6-3) قابلیت ها ..............................................................................................................	8
1-6-4) ارزش.....................................................................................................................	8
1-6-5) گزاره ارزش ..........................................................................................................	8
1-6-6) گزاره ارزش مشتری...............................................................................................	9
1-6-7) فرمول سود.............................................................................................................	9
1-6-8) تمایز محصول........................................................................................................	10
1-6-9) ذینفعان...................................................................................................................	10
1-6-10) علاقمندی های ذینفعان......................................................................................	10
1-6-11) مشارکت ذینفعان................................................................................................	11
1-6-12) انتظارات ذینفعان..................................................................................................	12
1-6-13) مسئولیت اجتماعی سازمان...................................................................................	12
1-6-14) مزیت رقابتی........................................................................................................	13
1-6-15) مدل پنج نیروی رقابتی پورتر...............................................................................	14
1-6-16) تئوری مبتنی بر منابع............................................................................................	14
1-7 ) روش تحقیق..............................................................................................................	15
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1) مقدمه..........................................................................................................................	18
2-2) مزیت رقابتی...............................................................................................................	19
2-2-1) تئوری سازمان صنعتی ....................................................................................	20
2-2-2) مدل پنج نیروی رقابتی پورتر...........................................................................	21
2-2-3) بحث و انتقاد در مورد مدل پنج نیروی رقابتی پورتر.......................................	23
2-2-4) تئوری مبتنی بر منابع ......................................................................................	23
2-2-4-1) طبقه بندی منابع......................................................................................	26
2-2-4-2) ویژگی های منابع در تئوری مبتنی بر منابع.............................................	27
2-2-4-3) تفاوت بین منابع و قابلیت ها..................................................................	28
2-2-5) برخی از مباحث و تئوری های مرتبط با تئوری مبتنی بر منابع .......................	29
2-3) مسئولیت اجتماعی سازمان (CSR).............................................................................	30
2-3-1) تعاریف و مدل ها............................................................................................	30
2-3-2) مسئولیت اجتماعی سازمان و عملکرد مالی......................................................	34
2-3-3) مسئولیت اجتماعی سازمان و تئوری مبتنی بر منابع.........................................	36
2-3-4) مسئولیت اجتماعی سازمان و ذینفعان..............................................................	36
2-4) تئوری ذینفعان.............................................................................................................	37
2-4-1) ویژگی های ذینفعان.........................................................................................	39
2-4-2) ارتباط ذینفعان و سازمان..................................................................................	40
2-4-3) علاقمندی های ذینفعان...................................................................................	43
2-4-4) مشارکت ذینفعان..............................................................................................	45
2-4-5) انتظارات ذینفعان..............................................................................................	46
2-4-6) ارزش های ذینفعان..........................................................................................	47
2-5) مدل کسب و کار.........................................................................................................	48
2-5-1) تعریف مدل کسب و کار.................................................................................	48
2-5-2) چارچوب مدل کسب و کار اولیه ایتامی و نیشینو ..........................................	50
2-5-3) طراحی مدل کسب و کار با رویکرد سیستم فعالیت .......................................	51
2-5-4) چارچوب مدل کسب و کار جانسون، کریستنسن و کاگرمن ..........................	53
2-5-4-1) گزاره ارزش مشتری................................................................................	54
2-5-4-2) فرمول سود..............................................................................................	54
2-5-4-3) منابع کلیدی ...........................................................................................	54
2-5-4-4) فرآیند های کلیدی .................................................................................	54
2-5-5) چارچوب مدل کسب و کار اپلگیت................................................................	55
2-5-5-1) مفهوم کسب و کار..................................................................................	55
2-5-5-2) تحلیل استراتژی......................................................................................	56
2-5-5-3) تحلیل مشتریان........................................................................................	56
2-5-5-4) ارزیابی شبکه کسب و کار......................................................................	57
2-5-5-5) تحلیل قابلیت ها.....................................................................................	57
2-5-5-6) تحلیل ارزش خلق شده برای تمام ذینفعان.............................................	57
2-5-6) اجزای مدل کسب و کار..................................................................................	58
2-5-7) مفهوم اجزای مدل کسب و کار در ادبیات مدل .............................................	59
کسب و کار و مسئولیت اجتماعی سازمان
2-6) گزاره ارزش .............................................................................................................	65
2-7) تمایز محصول.............................................................................................................	66
2-8) مدل کسب و کار و مشتری.........................................................................................	66
2-9) پیشینه تحقیق..............................................................................................................	67
2-9-1)CSR استراتژیک پورتر و کرامر .......................................................................	67
2-9-2) خلق شرکت های پایدار اکلز، پرکینز و سرافیم................................................	68
2-9-3) بررسی تاثیرات CSR بر عملکرد سازمان توسط آینو و سرافیم .......................	69
2-9-4) یکپارچه سازی منافع جامعه و استراتژی های سازمان کانتر ...........................	71
فصل سوم: روش تحقیق
3-1) مقدمه..........................................................................................................................	73
3-2) پارادایم های تحقیق....................................................................................................	74
3-3) هم ترازی و تطابق رویکرد تحقیق..............................................................................	76
3-4) مرحله اول: رویکرد کیفی...........................................................................................	77
3-4-1) انتخاب مطالعه ی موردی.................................................................................	77
3-4-2) روش کیفی تحقیق...........................................................................................	78
3-4-3) سوالات مصاحبه..............................................................................................	79
3-4-4) تحلیل داده ها...................................................................................................	79
3-5) مرحله دوم: رویکرد کمی............................................................................................	80
3-5-1) طراحی پرسشنامه.............................................................................................	81
3-5-2) جامعه ی آماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری.........................................	82
3-5-3) مقیاس اندازه گیری..........................................................................................	82
3-5-4) تجزیه و تحلیل داده ها....................................................................................	83
3-5-5) روایی و پایایی ................................................................................................	83
فصل چهارم: محاسبات و یافته های تحقیق
4-1) مدل مفهومی تحقیق: مدل کسب و کار مسئولانه .......................................................	86
4-1-1) مقدمه...............................................................................................................	86
4-1-2) مسئولیت اجتماعی سازمان (CSR) .................................................................	88
4-1-3) ذینفعان ...........................................................................................................	91
4-1-4) مدل کسب و کار ............................................................................................	94
4-1-5) مدل کسب و کار مسئولانه...............................................................................	94
4-1-5-1)علاقمندی ذینفعان....................................................................................	97
4-1-5-2) مشارکت ذینفعان ....................................................................................	99
4-1-5-3) انتظارات ذینفعان ....................................................................................	100
4-1-6) مدل کسب و کار مسئولانه و مزیت رقابتی .....................................................	103
4-1-7) نتیجه گیری......................................................................................................	108
4-2) محاسبات و یافته های مربوط به مطالعه موردی (شرکت اروم نارین)...............	110
4-2-1) مقدمه...............................................................................................................	110
4-2-2) شرکت اروم نارین و CSR...............................................................................	110
4-2-2-1) تولید آبمیوه های ارگانیک شادلی............................................................	110
4-2-2-2) بسته بندی آبمیوه های شادلی.................................................................	111
4-2-3) اجزای مدل کسب و کار..................................................................................	112
4-2-3-1) مفهوم کسب و کار .................................................................................	112
4-2-3-2) قابلیت های کسب و کار.........................................................................	127
4-2-3-3) تحلیل ارزش های خلق شده برای ذینفعان.............................................	129
4-2-4) مدل کسب و کار مسئولانه شرکت اروم نارین ...............................................	133
4-2-4-1) علاقمندی های ذینفعان .........................................................................	135
4-2-4-2) مشارکت ذینفعان.....................................................................................	137
4-2-4-3) انتظارات ذینفعان.....................................................................................	138
4-2-5) موقعیت رقابتی مدل کسب و کار مسئولانه شرکت اروم نارین........................	139
4-2-5-1) مدل پنج نیروی رقابتی پورتر و شرکت اروم نارین.................................	139
4-2-5-2) تئوری مبتنی بر منابع و شرکت اروم نارین.............................................	141
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1) مقدمه..........................................................................................................................	147
5-2) یکپارچه سازی مدل کسب و کار و CSR و خلق سازمان مسئول...............................	147
5-3) مزیت رقابتی و مدل کسب و کار مسئولانه ی شرکت اروم نارین..............................	152
5-4) پیشنهادات...................................................................................................................	154
منابع...................................................................................................................................	155
پیوست 1: شرکت اروم نارین (شادلی).................................................................................	164
پیوست 2: سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران .......................................................	172
(راهنمای تولید، فرآوری، برچسب گذاری و بازاریابی مواد غذایی ارگانیک)
پیوست 3: جداول و نمودارهای SPSSمربوط به پرسشنامه ................................................	182
چکیده انگلیسی....................................................................................................................	195
2. فهرست جداول
جدول 2- 1: یک مدل کسب و کار چیست؟.......................................................................	49
جدول 2-2: چارچوب طراحی یک سیستم فعالیت..............................................................	52
جدول 2-3: اجزای مدل کسب و کار..................................................................................	58
جدول 2-4: اجزای مدل کسب و کار در ادبیات مدل کسب و کار و ادبیات CSR..............	60
جدول 2-5: بررسی تاثیرات اجرای CSR بر عملکرد سازمان..............................................	70
جدول 3-1: مقایسه ی پارادایم های علوم رفتاری و اجتماعی.............................................	75
جدول 4-1: وضعیت صادرات کنسانتره و آبمیوه طی سالهای 87 – 1385.........................	114
جدول 4-2: وضعیت واردات کنسانتره و آبمیوه طی سالهای 87 – 1385...........................	114
جدول 4-3: سرانه مصرف آبمیوه در ایران...........................................................................	114
جدول 4-4: ظرفیت تولید شادلی در سال............................................................................	115
جدول 4-5: نسبت تولید شادلی به کل تولید داخلی............................................................	115
جدول 4-6: میزان آشنایی و مصرف آبمیوه های شادلی......................................................	116
جدول 4-7: نمودار میزان آشنایی با محصولات ارگانیک.....................................................	117
جدول 4-8: میزان مصرف محصولات ارگانیک...................................................................	118
جدول 4-9: علت عدم مصرف محصولات ارگانیک............................................................	119
جدول 4-10: میزان آشنایی با آبمیوه های ارگانیک شادلی...................................................	121
جدول 4-11: بازار هدف کنسانتره و آبمیوه های شادلی......................................................	122
جدول 4-12: رقبای اصلی شادلی........................................................................................	123
جدول 4-13: انواع محصولات شادلی، سن ایچ، تکدانه و سان استار..................................	123
جدول 4-14: قیمت محصولات شادلی، سن ایچ و تکدانه (قیمت ها به تومان)..................	123
جدول 4-15: مدل های بسته بندی شادلی، سان استار، سن ایچ و تکدانه...........................	123
جدول 4-16: ارزش های آشکار و نهفته حاصل از مصرف ...............................................	132
آبمیوه های ارگانیک شادلی و زمان دریافت ارزش ها
جدول 4-17: درصد پاسخ دهندگان به افزایش قیمت بر اساس .........................................	136
ویژگی های مختلف آبمیوه
جدول 4-18: مقایسه میزان اهمیت ویژگی های مختلف آبمیوه برای مصرف کنندگان ......	136
جدول 5-1: مسئولیت های شرکت اروم نارین در قبال ذینفعان...........................................	148
جدول 5-2: مسئولیت های جامعه در قبال مصرف کنندگان و شرکت اروم نارین...............	151
3. فهرست اشکال و نمودار ها
شکل 1-1: مدل تحقیق........................................................................................................	6
شکل 1-2: چارچوب مدل کسب و کار اپلگیت..................................................................	7
شکل 2-1: فرآیند مدیریت استراتژیک بارنی و هسترلی......................................................	19
شکل 2-2: مدل پنج نیروی رقابتی پورتر ............................................................................	21
شکل 2-3 : هرم CSR کرول................................................................................................	31
شکل 2-4: مدل سه بخشی CSR شوارتز و کرول ..............................................................	32
شکل 2-5: مدل تاثیر CSR...................................................................................................	35
شکل 2-6: سه جنبه ی تئوری ذینفعان................................................................................	38
شکل 2-7: طبقه بندی ذینفعان بر اساس فوریت، حقانیت و قدرت....................................	40
شکل 2-8: نوع شناسی تشخیصی ذینفعان سازمان...............................................................	41
شکل 2-9: نوع شناسی استراتژی های نفوذ ذینفعان..........................................................	43
شکل 2-10: چارچوب مدل کسب و کار اولیه ایتامی و نیشینو............................................	51
شکل 2-11: چارچوب مدل کسب و کار جانسون...............................................................	53
شکل 2-12: چارچوب مدل کسب و کار اپلگیت................................................................	55
شکل 2-13: سیستم انتقال ارزش مکنزی به نقل از لنینگ و مایکلز.....................................	65
شکل 2-14: چارچوب CSR استراتژیک پورتر و کرامر.......................................................	67
شکل 3-1: ساختار فصل 3..................................................................................................	73
شکل 4-1: چارچوب مدل کسب و کار مسئولانه................................................................	97
شکل 4-2: ارتباط بین اجزای مختلف مدل کسب و کار مسئولانه ......................................	107
شکل 4-3 ارتباط اجزای مدل کسب و کار مسئولانه و مولفه های بارنی ............................	101
نمودار 4-1: میزان آشنایی و مصرف آبمیوه های شادلی......................................................	116
نمودار 4-2: میزان آشنایی با محصولات ارگانیک................................................................	117
نمودار 4-3: میزان مصرف محصولات ارگانیک...................................................................	118
نمودار 4-4: علت عدم مصرف محصولات ارگانیک............................................................	119
نمودار 4-5: نوع محصول ارگانیک مصرف شده توسط مصرف کنندگان.............................	120
نمودار 4-6: عوامل موثر در خرید محصولات ارگانیک.......................................................	121
نمودار4-7: میزان آشنایی با آبمیوه های ارگانیک شادلی......................................................	122
شکل 4-4: مراحل مختلف تولید تا مصرف آبمیوه...............................................................	124
شکل 4-5: مدل کسب و کار مسئولانه شرکت اروم نارین...................................................	134
شکل 4-6: تحلیل مزیت رقابتی حاصل از میوه های ارگانیک شادلی .................................	142
بر اساس چارچوب VRINبارنی

1-1) بیان مسأله

مسئولیت های سازمان در قبال ذینفعان (جامعه، محیط زیست، سهامداران، مشتریان،....) یکی از مباحث مهم و اساسی در حوزه کسب و کار در دوره ی حاضر به شمار می رود. در کشورهای توسعه یافته و صنعتی بسیاری از مصرف کنندگان توجه خود را به کالاها و خدماتی معطوف می دارند که توسط شرکت ها و واحد های اقتصادی مسئول نسبت به مسائل اجتماعی و محیط زیستی تولید می شوند. علاقمندی و توجه سرمایه گذاران و خریداران سهام نیز به این موضوع رو به افزایش است. با کمال تاسف این موضوع در کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته به شکل دیگری است زیرا مشکلات پیش روی سازمان ها به قدری پیچیده و سخت هستند که بسیاری از این سازمان ها تنها به فکر باقی ماندن در بازار بوده و نمی توانند حتی به سود بلند مدت فکر کنند و بنابراین توجه به مسائل اجتماعی و محیط زیستی و همچنین نیازها و حقوق ذینفعان برای آنها چندان ساده نیست.

آنچه می تواند هم برای سازمان ها و واحد های اقتصادی در کشورهای صنعتی و هم در کشورهای در حال توسعه مفید باشد ارائه راهکارهایی است که از طریق آنها بکار گیری استراتژی های مربوط به مسئولیت اجتماعی سازمان^[1] و پیاده سازی آنها صرفا هزینه تلقی نشود و نوعی سرمایه گذاری محسوب شده و ایجاد فایده و ارزش نماید.

با توجه به این که CSR یک مفهوم نموی و یک هدف در حال حرکت می باشد، سازمان ها سعی می کنند بخش هایی از CSR را در اولویت کارهای خود قرار دهند که اثرات مالی مثبت برای آنها داشته باشد [1].این بدان معنی است که اغلب شرکت ها در حالی تمایل به اجرای CSR دارند که سود سهامداران شان نیز تامین شود. برخی از پژوهشگران با ارائه ی مفهوم CSR استراتژیک سعی در تحقق این هدف داشته اند. پورتر و کرامر[2] [2] به طور مثال با ارائه ی چارچوب CSR استراتژیک تلاش نموده اند تا با یکپارچه سازی CSR و استراتژی های سازمان، CSR را به منبع فرصت و مزیت رقابتی تبدیل نمایند.

یکپارچه سازی CSR نه فقط با استراتژی های سازمان بلکه در حوزه ی وسیع تری با مدل کسب و کار[3] سازمان جهت خلق ارزش برای کلیه ی ذینفعان از جمله سهامداران، هدف اساسی این پژوهش می باشد. آفا[4] [3, p. 2]در تعریف مدل کسب و کار عنوان می کند که «یک مدل کسب و کار چارچوبی است برای به دست آوردن پول».

واژه مدل کسب و کار در پایان دهه ی 1990 و با ظهور اینترنت و تجارت الکترونیک وارد حوزه ی ادبیات مدیریتی شد [4,5].

یک مدل کسب و کار مفهومی سودمند جهت درک و دسته بندی عملیات های سازمان است [6]. مدل های کسب و کار را نمی توان مدل های علمی یا قیاسی و یا دستورالعمل نامید بلکه ممکن است یک مدل کسب و کار هر یک از این نقش ها را به تنهایی و یا همه ی آنها را همزمان با هم ایفا کند که این بستگی به نوع سازمان و اهداف آن دارد [7]. زوت و امیت[5] [8]مدل کسب و کار را به عنوان سیستمی از فعالیت های متعامل در نظر می گیرند که باعث توسعه سازمان و گسترش مرزهای آن می شود.

ما در دنیایی زندگی می کنیم که مردم، شرکت ها، دولت ها و حتی ملت ها بیش از گذشته با یکدیگر ارتباط داشته و به هم وابسته هستند. توجه به منافع شخصی و خودخواهی افراد و حتی شرکت ها مانع از نوآوری و پیشرفت بوده و بر عکس همکاری و مشارکت با یکدیگر و کار کردن با دیگران و برای دیگران می تواند یک انگیزه ی قوی برای افزایش نوآوری و پیشرفت باشد [9, p. 283].

آنچه در مورد یک کسب و کار باید بدان توجه شود آن است که یک شرکت یا سازمانی که یک کسب و کار را راه اندازی می کند از افراد و گروه های مختلفی به نام ذینفعان تشکیل شده که تنها در کنار هم و در توازن و هماهنگی با هم می توانند به اهداف خود چه مادی باشد و یا غیر مادی دست یابند. همه ی این ذینفعان نسبت به هم مسئولیت هایی دارند که انجام و رفع این مسئولیت ها باعث افزایش کارایی و تشدید انرژی لازم برای تحقق اهداف و خلق ارزش خواهد شد.

یک سازمان نسبت به کارکنان خود برای ایجاد یک محیط خوب کاری (شامل امنیت، بهداشت و سلامتی، ساعات کار، دستمزد،...)؛ نسبت به مشتریان خود برای ایجاد رضایت در آنان و تبعیت از اصول و ارزش های رقابت منصفانه و نسبت به جامعه برای حفظ محیط زیست، حقوق انسان ها، توسعه پایدار،... مسئول است [10, p. 4].

وقتی یک شرکت محیط مناسب و مطلوبی برای کارکنان خود ایجاد می کند آنها با کارایی بیشتری کار می کنند. این دیدگاه می تواند به مدیران این بینش را دهد که CSR باعث خلق ارزش هم برای سازمان و هم برای کارکنان می شود. مدیران باید بدانند که CSR چیزی بیش از هزینه، اجبار و اضطرار و عمل خیرخواهانه است؛ CSR می تواند منبع فرصت، نوآوری و مزیت رقابتی باشد [2].

با دستیابی به یک درک شفاف و واضح از CSR و توسعه ی رویکرد های جدید به مدل کسب و کار، این مفاهیم برای خلق مدل مفهومی این تحقیق ترکیب خواهند شد.

پرداختن به موضوع مدل کسب و کار با رویکرد مسئولیت اجتماعی سازمان با هدف ارائه راهکار برای خلق سازمان های مسئول و بالتبع خلق ارزش برای ذینفعان از جمله سهامداران و سرمایه گذاران بوده است و این نکته نیز قابل توجه و اهمیت است که دستیابی به این هدف مستلزم پرداختن به مباحث بسیار گسترده تری در حوزه مباحث مدیریتی و سازمانی از جمله فرهنگ سازمانی، مدیریت تحول، مدیریت منابع انسانی،...... می باشد که از حیطه ی این پژوهش خارج می باشد.

پورتر و کرامر [2] بیان می کنند که «شرکت های موفق نیاز به جامعه ی سالم دارند....، و همزمان، یک جامعه ی سالم نیاز به شرکت های موفق دارد». این موضوع را می توان به کلیه ی ذینفعان درگیر در یک کسب و کار تعمیم داد.

1-2) اهداف تحقیق

هدف کلی انجام این تحقیق، یکپارچه سازی مدل کسب و کار و CSR به منظور خلق یک سازمان مسئول می باشد که این هدف کلی را می توان به اهداف خرد زیر تقسیم نمود:

1. بررسی نقش ذینفعان در فرآیند یکپارچه سازی مدل کسب و کار و CSR

2. بررسی تاثیر مدل کسب و کار با رویکرد CSR بر مزیت رقابتی سازمان

1-3) اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن

رشد روزافزون و سریع صنایع مختلف و رقابت شدید جهت دستیابی به جایگاه بهتر، بسیاری از سازمان ها را نسبت به توسعه پایدار و مسائل اجتماعی و زیست محیطی بی توجه نموده است. این موضوع با کمال تاسف در کشورهای درحال توسعه بیشتر به چشم می خورد چرا که اغلب شرکت ها (بخصوص شرکت های خصوصی) با توجه به شرایط ناپایدار اقتصادی تنها به دنبال دستیابی به سود مورد نظر خود بوده و نگاه جامع و بلند مدت ندارند. بر اساس اصل سوم توسعه پایدار در منشور سازمان ملل حق توسعه باید به نحوی اعمال شود که به طور مساوی نیازهای نسل کنونی و نسلهای آینده را در زمینة توسعه و محیط زیست برآورده سازد. از سوی دیگر در بسیاری از شرکت های حتی بزرگ، شیوه ی کسب و کار سنتی بوده و روش ها و رویکردهای نوین مدیریتی و سازمانی دیده نمی شود. توجه به رویکردهای نوین در حوزه ی دانش مدیریت از یک سو و مسائل اجتماعی و زیست محیطی و همچنین حقوق ذینفعان از سوی دیگر نویسنده را بر آن داشت تا به تحقیق در خصوص موضوعی بپردازد که حاصل کار آن برای جامعه، نسل های آتی، شرکت ها و مصرف کنندگان و سایر ذینفعان سودمند و مفید باشد. مبحث مدل کسب و کار یکی از مباحث نسبتا جدید و قابل توجـه در حوزه ی مدیریت و کسب و کار به شمار می آید و نویسندگان، محققان و شرکت ها و سازمان های بزرگ و کوچک در سطح دنیا به این موضوع علاقـه و توجه خاصی نشان می دهند. این مسئله پژوهشگر این پایان نامه را بر آن داشت تا به تحقیق و مطالعه در خصوص این موضوع و با نگاه و رویکردی نوین و سودمند بپردازد. رویکرد مدل کسب و کار به مسئولیت اجتماعی سازمان با هدف دستیابی به روشی برای یکپارچه سازی استراتژی های سازمان با سیاست ها و برنامه های مربوط به مسئولیت اجتماعی سازمان و جهت خلق یک سازمان مسئول و البته سودآور از طریق دستیابی به مزیت رقابتی ای که این مدل ایجاد می کند، بوده است که به خلق ارزش برای جامعه، سازمان و مصرف کنندگان فعلی و آتی و سایر ذینفعان خواهد انجامید. امید است این پژوهش راهی برای توجه بیشتر سازمان های ایرانی و غیر ایرانی به مباحث اجتماعی و زیست محیطی و همچنین احترام به حقوق مصرف کنندگان، کارکنان، جامعه و سایر ذینفعان و توجه به ارزش های آنان باشد.

[1]Corporate Social Responsibility (CSR)

[2] Porter & Kramer

[3]Business Model

[4]Afuah

[5]Zott & Amit

بررسی تحلیلی تأثیر ادراک مصرف کننده از مسئولیت اجتماعی بر جذابیت مراکز خرید و ارزیابی های خرید

فهرست مطالب

فصل یک:2

کلیات تحقیق. 2

1-1 مقدمه. 3

2-1 بیان مسأله. 4

1-3 تاریخچه و سابقه موضوع. 5

1-4 اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق. 5

1-5 اهداف تحقیق. 6

1-6چارچوب نظری تحقیق. 7

1-7مدل تحلیلی تحقیق. 8

1-8فرضیه های تحقیق. 8

1-9روش تحقیق. 9

1-10قلمرو تحقیق 9

1-11جامعه آماری. 9

1-12نمونه آماری و روش نمونه گیری:9

1-13ابزار اندازه گیری و شاخص های سنجش تحقیق:9

1-14 روش تجزیه و تحلیل داده:10

1-15محدودیت های تحقیق. 10

1-16مفاهیم عملیاتی و کلیدی تحقیق. 10

فصل دوم :12

ادبیات نظری و پیشینه تحقیق. 12

بخش اول :13

مسئولیت اجتماعی. 13

2-1مقدمه:14

2-2 مسئولیت اجتماعی شرکت :14

2-3 ابعاد و مؤلفه های تشکیل دهنده مسئولیت اجتماعی:16

2-4 ابعاد مسئولیت اجتماعی شرکت ها و جایگاه مسئولیت اجتماعی :16

2-5 سیر تکامل تدریجی مسئولیت اجتماعی. 17

2-5-1 مسئولیت اجتماعی چگونه رشد و تغییر کرد؟17

2-5-2 از نوع دوستی تا نوع دوستی استراتژیک.. 18

2-5-3 از سرمایه گذاری به سرمایه گذاری موقعیت اجتماعی. 18

2-5-4 از کارآفرینی تا کارآفرینی اجتماعی. 18

2-5-5 از مسئولیت اجتماعی شرکت تا سودآوری. 18

2-6 ابعاد سه گانه مسئولیت اجتماعی در سطح کلان :18

7-2 سطوح مسئولیت اجتماعی :19

2-8 اهمیت مسئولیت اجتماعی سازمان ها19

2-9 دیدگاه های نظری پیرامون مسئولیت اجتماعی:21

2-9-1 دیدگاه های موافقان و مخالفان. 22

2-9-2 دیدگاه به حداکثر رساندن سود خالص... 23

2-9-3دیدگاه به حداکثر رساندن سود معین. 23

2-9-4 دیدگاه آگاهی اجتماعی و الگوی ذینفعی. 24

2-9-5 دیدگاه خدمات اجتماعی. 24

2-9-6 دیدگاه ستی. 24

2-9-7نظریات فریدمن. 28

2-9-8 نظریات پیتردراکر. 29

2-10 مدل های مسئولیت اجتماعی. 30

2-10-1 مدل مسئولیت اجتماعی دیویس.. 30

2-10-2 مدل مسئولیت اجتماعی کارول. 31

2-10-3 مدل مسئولیت اجتماعی والاس.. 32

2-11 مسئولیت اجتماعی، پیش فرض پاسخ گویی اجتماعی. 32

2-12مسئولیت اجتماعی ذینفعان. 33

2-13 پیوستار مسئولیت اجتماعی. 33

2-14 اصول دهگانه مسئولیت اجتماعی:34

2-15 ایجاد ارزش از طریق مسئولیت اجتماعی. 34

2-16 رهیافت های مسئولیت اجتماعی. 35

2-17 استراتژی های مسئولیت اجتماعی. 36

2-18 سرمایه اجتماعی. 39

2-19ابعاد و مؤلفه های تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی. 40

2-20 مسئولیت اجتماعی و سرمایه اجتماعی. 40

2-21مسئولیت اجتماعی شرکت به عنوان مزیت رقابتی. 42

2-22 مزایای مسئولیت اجتماعی در تجارت. 44

2-23 مسئولیت اجتماعی و حمایت از حقوق مصرف کننده :45

2-24 تأثیر برنامه های مسئولیت اجتماعی شرکت بر خرده فروش و مشتری. 47

2-24-1 ارتباط بین مسئولیت اجتماعی و تصویر فروشگاه نزد خرده فروش.. 47

2-24-2 تصویر فروشگاه نزد خرده فروش ،رضایت و وفاداری مشتری. 48

2-25 اثر مسئولیت اجتماعی در کسب و کار. 48

2-26 دلایل روی آوردن شرکت ها به مسئولیت اجتماعی. 50

2-27 تأثیر مسئولیت اجتماعی در بازاریابی و رفتار خرید مصرف کننده51

2-28مدل تحقیق. 53

بخش دوم:54

2-29 مراکز خرید و فروشگاه های زنجیره ای. 55

2-29-1 تاریخچه ایجاد مراکز خرید و فروشگاه های زنجیره ای:55

2-29-2 انواع فروشگاه ها :56

30-2اصول مکان یابی مراکز خرید و فروشگا ه ها:57

31-2مصرف کنندگان و عوامل موثر بر جذابیت مراکز خرید59

بخش سوم :60

هایپراستار. 60

2-31 مرکز خرید هایپر استار. 61

2-32مسئولیت اجتماعی مراکز خرید و فروشگاه های زنجیره ای:63

بخش چهارم :66

پیشینه داخلی و خارجی. 66

فصل سوم:70

روش شناسی تحقیق. 70

3-1 مقدمه. 71

3-2 روش تحقیق. 71

3-2-1 نوع تحقیق بر اساس هدف.. 71

3-3 قلمرو مکانی تحقیق (جامعه آماری)72

3-4قلمرو زمانی. 72

3-5 جامعه آماری، حجم و روش نمونه گیری. 72

3-5-1 جامعه آماری. 72

3-5-2 حجم نمونه. 72

3-5-3روش نمونه گیری. 72

3-6روش های گردآوری اطلاعات. 72

3-7 مقیاس اندازه گیری پژوهش.. 73

3-8 طیف های اندازه گیری پژوهش:73

3-9 روایی یا اعتبار پژوهش :73

3-10 پایایی تحقیق:73

3-11 داده ها و متغیر های تحقیق. 75

3-12روش تجزیه و تحلیل داده ها75

3-12-1 آمار توصیفی. 75

3-12-2 آمار استنباطی. 75

3-12-2-1 معادلات ساختاری (SEM)76

3-14 اصطلاحات مدل یابی معادلات خطی. 77

3-15س ارزیابی تناسب یا برازش.. 78

فصل چهارم:80

تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های پژوهش.. 80

1-4 مقدمه. 81

2-4بخش اول : آمار توصیفی. 81

4-2-1 ویژگی های جمعیت شناختی پاسخگویان. 82

1-1-2-4متغیر سن:82

4-2-1-2 متغیر سطح تحصیلات:83

3-1-2-4 متغیر جنس:84

4-1-2-4متغیر وضعیت تأهل:84

5-1-2-4 متغیر درآمد:84

6-1-2-4 متغیر وضعیت اشتغال پاسخگویان:85

7-1-2-4 بررسی وضعیت نرمال بودن تک متغیره :86

3-4تحلیل عاملی اکتشافی به روش تحلیل مولفه های اصلی. 86

4-4اعتبار سنجی مدل تحقیق با مدل معادلات ساختاری. 90

4-4-1مدل اندازه گیری یا تحلیل عاملی تائیدی (CFA)91

4-4-2مدل ساختاری(مدل تحلیل مسیر)101

4-4-3برازش مدل ساختاری(مدل تحلیل مسیر)107

فصل پنجم :110

نتیجه گیری و پیشنهادات. 110

5-1مقدمه. 111

5-2نتایج حاصل از فرضیه ها یا سوالات تحقیق. 111

5-3نتایج حاصل از مطالعه سایر یافته های تحقیق. 114

5-4 نتایج یا نتیجه گیری کلی. 115

5-5 محدودیت های تحقیق:116

5-6 پیشنهاد به محققان برای تحقیقات آینده116

منابع و مأخذ144

پیوستها و ضمائم118

فهرست جداول

جدول2-1 نقش حکومت در جامعه. 22

جدول2-2 رویکرد های مسئولیت اجتماعی. 27

جدول 2-3 تمایز مسئولیت اجتماعی و پاسخ گویی اجتماعی (همان منبع،12(32

جدول 2-5 سرمایه اجتماعی درون گروهی و بین گروهی (فلورا،64،1999)40

جدول 2-6: ماتریس سرمایه اجتماعی. 41

جدول2-6محاسبه اعتبار پرسشنامه توسط آلفای کرونباخ. 74

جدول4- 1درصدفراوانیمتغیرسن.....................................................................106

جدول4-2 درصدفراوانیمتغیرتحصیلات. 83

جدول4-3درصدفراوانیمتغیر درآمد84

جدول4-4 درصدفراوانیمتغیروضعیت اشتغال. 85

جدول 4-5 آزمون های بررسی نرمال بودن توزیع متغیر های تحقیق با تست کوران. 86

جدول 4-6 مقادیر KMO و تست کفایت حجم نمونه EFA.. 87

جدول4-7عوامل استخراج شده همراه با مقدار ویژه، درصد واریانس و درصد واریانس تجمعی آنها87

جدول4- 8 : عامل ها و متغیر های مربوط به متغیر های آشکار به همراه بار عاملی. 88

جدول 4-9 تفاوت مقادیر کای اسکویر در تعیین اثر بخشی اصلاح مدل اولیه اندازه گیری. 93

جدول 4-10 نتایج مدل اندازه گیری متغیر های تحقیق. 97

جدول4-11شاخص های برازندگی مدل اندازه گیری متغیر های مدل. 99

جدول 4-12بررسی مقادیر میانگین واریانس استخراج شده100

جدول 4-13بررسی پایایی مقیاس های مورد استفاده با استفاده از پایایی ترکیبی. 101

جدول4- 14تفاوت مقادیر کای اسکویر در تخمین اثر بخشی اصلاح مدل ساختاری تحقیق. 102

جدول4-15ضرایب مسیر اثرات کل سازه ها و معنی داری پارامتر های برآورد شده107

جدول 4-16 شاخص برازندگی مدل ساختاری. 107

فهرست نمودارها

نمودار2-1مدل مسئولیت اجتماعی راهبردی. 43

نمودار 2-2 ارتباط بین مسئولیت اجتماعی و عملکرد کسب و کار. 50

نمودار4- 1درصدفراوانیمتغیرسن. 82

نمودار4-2درصدفراوانیمتغیرتحصیلات. 83

نمودار4-3 درصدفراوانیمتغیر درآمد85

نمودار4-4درصدفراوانیمتغیر وضعیت اشتغال. 85

نمودار 4-5 اسکری پلات مربوط به عامل های استخراج شده متغیر های مدل. 88

نمودار 4-6 نمودار تحلیل قدرت مدل اندازه گیری تحلیل عاملی تائیدی. 100

نمودار 4-7 تعیین ضریب مدل باتوجه به حجم نمونه مورد مطالعه برای پارامتر های مدل نهایی(ساختاری)109

نمودار 4-8 تعیین ضریب رشد قدرت مدل ساختاری مبنی بر سطح معنی داری پارامتر های مدل. 109

فهرست مدلها

مدل 4-1مدل اولیه اندازه گیری متغیر های تحقیق..................................................118

مدل4-2 مدل اندازه گیری متغیر های تحقیقاشباع شده(پس از اصلاحات) با مقادیر استاندارد شده.............................................................................................................120

مدل 4-3 مقادیر t برای بررسی معنی داری بار های عاملی مدل اندازه گیری متغیر های تحقیق…………………………………………………………………………...121

مدل 4-4 مدل اندازه گیری متغیر های تحقیق اشباع شده(پس از اصلاحات) با تخمین غیر استاندارد......................................................................................................122

مدل 4-5 مدل عمومی لیزرل(مدل تحلیل مسیر) با اثرات تعدیلی(partial model..........131

مدل 4-6 مقدار tبرای بررسی معنی داری ضرایب مسیر برآورد شده در مدل با اثرات تعدیلی(partial model)................................................................................132

مدل 4-7 مدل عمومی لیزرل(مدل تحلیل مسیر) بدون اثرات تعدیلی.............................133

مدل 4-8 مقدار tبرای بررسی معنی داری ضرایب مسیر برآورد شده در مدل بدون اثرات تعدیلی..........................................................................................................134

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی تحلیلی تأثیر ادراک مصرف کننده از مسئولیت اجتماعی بر جذابیت مراکز خرید و ارزیابی های خرید می باشد.روش تحقیق بر اساس هدف ،کاربردی و بر اساس گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی می باشد که به توصیف نظرات مصرف کنندگان مرکز خرید هایپراستار در خصوص مؤلفه و شاخص ها در پرسشنامه می پردازد.برای انتخاب گروه نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد که به بررسی 384 پرسشنامه توزیع شده پرداخته شد.ابزار اندازه گیری در این تحقیق پرسشنامه است که شامل مؤلفه های جذابیت مرکز خرید(متغیر وابسته )، فعالیت های محلی مسئولیت اجتماعی مرکز خرید ،فعالیت های مسئولیت اجتماعی مرکز خرید و فعالیت های اجرایی مسئولیت اجتماعی مرکز خرید (متغیر های وابسته )و عملکرد متصور از مسئولیت اجتماعی و کیفیت متصور از خرید(متغیر های میانجی)می باشد. مولفه ها و شاخص ها بر اساس طیف 5 درجه ای لیکرت تهیه شده است. اعتبار مولفه ها و شاخص ها از طریق روش اعتبار محتوایی و پایایی، با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه شده است. مقدار آلفا برای تمام سازه ها دارای مقداری بالاتر از 7/0 است که نشان دهنده اعتبار پرسشنامه و برداشت فکری مناسب و یکسان پاسخگویان از محتوای متغیر های مربوط به هر سازه است. نتایج نشان داد که مقدار آلفا برای هر سازه با حذف برخی متغیر های آنها بهبود قابل ملاحظه ای را نشان نمی دهد. لیکن تمام نشانگر های انتخابی برای اندازه گیری سازه های مورد مطالعه از پایایی لازم برخور دار هستند. و اعتبار ابزار را می توان قابل قبول دانست. در تجزیه و تحلیل پرسشنامه از مباحث استنباطی و توصیفی آماری استفاده شده است. در سطح استنباطی نیز مدل معادلات ساختاری شامل تحلیل عاملی تائیدی و تحلیل مسیر استفاده شد. نرم افزار های مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده ها بسته نرم افزاری SPSS نسخه 18 و بسته نرم افزاری LISREL نسخه 8.54 تحت ویندوز می باشند.نتایج تحقیق حاکی از وجود رابطه معنی داری میان جذابیت مراکز خرید و ادراک مصرف کننده از مسئولیت اجتماعی مراکز خرید در سطح معنی داری 5% می باشد.

فصل یک:

کلیات تحقیق

1-1 مقدمه

در چند سال اخیر مسئولیت سازمان ها و نهادها در قبال جامعه پیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است .مسئولیت سازمان ها در قبال جامعه به معنای آن است که سازمان ها باید ضمن توجه به سودآوری و انجام وظایف در قبال سهامداران ، مسئولیت اجتماعی در قبال کارکنان ، جامعه و محیط زیست را بر عهده گیرند.این مسئولیت ها عبارتند از مراعات اخلاق ، امنیت تولید، سلامت شغلی ، محافظت از منافع مشروع کارکنان و صرفه جویی در منابع .

در گذشته بسیاری از شرکت ها فقط به سود خود اهمیت داده و به مسئولیت اجتماعی اهمیت نمی دادند. به اعتقاد این مؤسسات مهمترین مسئولیت در قبال جامعه سودآوری است .بر این اساس بسیاری از مؤسسات با مشکل نقض منافع مشروع کارکنان روبه رو هستندو پدیده هایی مثل به هدر رفتن منابع ،آلودگی محیط زیست و نقض مالکیت معنوی در برخی مؤسسات دیده می شود. این حوادث نه تنها خسارات اقتصادی سنگینی برای مؤسسات ایجاد کرده بلکه چهره آنها را هم خدشه دار کرده است . (شیخیان عزیزی، 1389،96)

مسئولیت اجتماعی شرکت ها در قبال جامعه شامل: مصرف کنندگان ،کارکنان، سهامداران، نیکوکاری ، محیط زیست و غیره می شود .مسئولیت اجتماعی شرکت ، مسئولیتی بین سازمان ها و افرادی است که با منافع سازمان ارتباط دارند و مصرف کنندگان همان افرادی هستند که در روند توسعه سازمان با منافع سازمان ارتباط دارند و در صورت صرف نظر کردن از آنها ،ضرر های جبران ناپذیری به مؤسسات وارد می شود.

مسئولیت اجتماعی شرکت به عنوان وظیفه یک سازمان برای توجه به حقوق افراد و ترویج رفاه انسانی در عملیات آن تعریف شده است. کسب و کار نه فقط دارای مسئولیت اقتصادی سودآوری و مسئولیت قانونی تبعیت از قوانینی که هدایتگر آنها به سمت تحقق ضروریات اقتصادی می باشد، بلکه دارای مسئولیتهای اخلاقی نیز می باشد که شامل طیفی از هنجارهای یا استانداردهای اجتماعی می باشد.( 33وCarrol, 2000) این امر برای کسب و کارها به خصوص در صنعت مصرف محور نظیر فروش درست به نظر می رسد. پیش بینی شده است که فروشندگان تاثیر عمده ای بر مسائل مرتبط با مسئولیت اجتماعی شرکت از طریق رابطه خاص خود با مصرف کنندگان بر جا میگذارند.در واقع صنعت فروش نشانگر مسئولیت اجتماعی بالاتری در مقایسه با سایر بخشها می باشد

) 24 وLarner & Fryxell, 1998 ).

بر اساس فرضی که مصرف کنندگان شرکت ها را به دلیل حمایتشان از برنامه های مسئولیت اجتماعی مورد تشویق قرار می دهند ، بسیاری از سازمان ها برنامه های مسئولیت اجتماعی را در سیاستهایشان گنجانده اند ( 35وLevy,1999) .تحقیقات نشان می دهد که مصرف کنندگان در صورتی که شرکت ها در امور اجتماعی اشان نادرست عمل کنند ، مجازات خواهند کرد.

(18 وSimmons & Becker- Olsen, 2004 ) بنابراین علت مشارکت در فعالیت های اجتماعی بستگی به ارزیابی مصرف کننده ازفعالیت های شرکت در زمینه مسئولیت اجتماعی دارد.

همچنین موقعیت های مراکز خرید در ارزیابی مصرف کنندگان بسیار مهم است ، چون مصرف کنندگان متوجه می شوند که شرکت ها چگونه در چشم انداز رقابتی جای گرفته اند و وجه تمایز آنها چیست ودرنتیجه قصد خرید مصرف کنندگان افزایش می یابد.

( 61وBrown & Dacin, 1997).

در اینجا به بررسی تأثیر ادراک مصرف کننده از مسئولیت اجتماعی بر جذابیت مراکز خرید و ارزیابی خرید می پردازیم.

2-1 بیان مسأله

مسئولیت اجتماعی شرکت ها یک پدیده کسب و کاری است که در فضای سازمان ها به خصوص شرکت هایی که در زمینه تولید فراورده های مورد نیاز مصرف کنندگان فعالیت می کنند ، گسترش پیدا کرده است . در طول دهه گذشته تعداد شرکت هایی که در زمینه رعایت حقوق انسان ها ،توجه به حقوق مصرف کنندگان و زنجیره تأمین مسئولیتی را پذیرفته اند ، افزایش یافته است . این اقدامات نه تنها اثرات مثبت بر مصرف کننده دارد ، بلکه یک مبنای بلقوه از مزیت رقابتی نیز محسوب
می شود. (54 وZenden,2008)

از آن جایی که مصرف کنندگان هم عنصر اصلی جامعه و هم عنصر اصلی بازاراند وهمیشه انتظارات بالاتری نسبت به آنچه دریافت می کنند ، دارند، این مسأله باعث ایجاد شکاف بین انتظارات و ادراک مصرف کننده با در نظرگرفتن مسئولیت اجتماعی می شود و نارضایتی مصرف کنندگان را شامل می شود.بنابراین شرکت ها باید به مسئولیت اجتماعی خود اهمیت داده، در غیر این صورت خودشان باعث لطمه زدن به بازار خودمی شوند. ( 6و ( Nicholls,2002

در زمینه مسئولیت اجتماعی ،صنعت فروش از اهمیت خاصی برخوردار است چون می تواند از طریق اقدامات مسئولیت اجتماعی با مصرف کننده ارتباطی خاص برقرار کند و منجر به درک بهتر مصرف کننده از اقدامات سازمان ها و مراکز خرید در زمینه مسئولیت اجتماعی شود. مراکز خرید به عنوان نهادهایی کامل مدیریت می شوند و سود بخش عمومی متمرکز بر دوام مراکز خرید شهری و نحوه رقابت مراکز خرید می باشد و مدیران تلاشهای زیادی در جهت هماهنگی و ترویج مراکز خرید به عنوان مقصد خرید مصرف کنندگان انجام می دهند، که این اقدامات می تواند تصویر ذهنی و سود مراکز خرید را بهبود ببخشد. فعالیت های مراکز خرید در زمینه مسئولیت اجتماعی می تواند محلی(حمایت از وقایع فرهنگی و ورزشی) یا جهانی و ملی باشد . ( 85 وMiller & Besser, 2000 )

با تشریح این ایده برای مراکز خرید شهری این سوال پیش می آید که آیا اقدامات و فعالیت های مسئولیت اجتماعی مراکز خرید ارزش دارد و باعث ایجاد جذابیت مراکز خرید بین مصرف کنندگان می شود؟

این تحقیق تأثیر اقدامات مسئولیت اجتماعی مراکز خرید رابر ارزیابی خرید مصرف کنندگان مورد بررسی قرار می دهد.بنابراین سوأل اصلی این تحقیق به صورت زیر خواهد بود:

تأثیر ادراک مصرف کننده از مسئولیت اجتماعی بر جذابیت مراکز خرید و ارزیابی خرید چگونه است؟

1-3 تاریخچه و سابقه موضوع

شکل گیری موضوع مسئولیت اجتماعی به دهه های آغازین قرن بیستم و هنگامی که شرکتهایی چون فورد و کارنیچ به ایجاد مؤسسات غیر انتفاعی در جهت توسعه اجتماع نمودند، باز می گردد.مسئولیت اجتماعی شرکت ها در دهه های 50و 60 میلادی بیشتر مورد توجه قرار گرفت . هنگامی که شرکتها با سوالاتی در زمینه نقش خود در جامعه مواجه شدند و چندین تئوری در این زمینه در این دهه ارائه گردید. (Clarck,2000,5)

تعاریف اولیه موضوع به دهه 50 میلادی باز می گردد.در دهه 60 میلادی اولین کوشش ها برای ارائه یک ایده و تصویر بهتر و دقیقتر شروع شد. سه محقق مربوط به این موضوع در آن زمان دیویس، فردریک و مک گوییر می باشند. دیویس اولین فردی بود که به قدرت سازمان ها و مسئولیت اجتماعی اشاره کرد. او مسئولیت اجتماعی را تصمیمات و رفتار های بنگاه که دلایل اتخاذ آنها حداقل فراتر رفتن از مرزهای سازمان می باشد، تعریف کرد.

فردریک مسئولیت اجتماعی سازمان را به عنوان وسیله ای برای بهبود رفاه اجتماعی – اقتصادی جامعه عنوان می کند.اما تحقیق جامع تر را در این زمینه مک گوییردرمقاله ای تحت عنوان" تجارت و جامعه" انجام داد و مفهوم تعهد اجتماعی را فراتر از تعهد اقتصادی و قانونی شرکت ها دانست .

(افشاری، 1388،17)

در دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت امور فرهنگی با موضوع نقش مدیران فرهنگی در راستای مسئولیت اجتماعی (بررسی موردی مدیران تک پست سازمان صدا و سیما ) توسط حسین مهردوست در شهریور 88 انجام شده که اهمیت مسئولیت اجتماعی توسط مدیران در چهار بعد اقتصادی، اخلاقی ،اجتماعی و زیست محیطی را نشان داده است.

همچنین در همین دانشگاه رساله دکترای مدیریت دولتی با موضوع ارائه الگویی برای ارتقاء اخلاقیات و مسئولیت اجتماعی در سازمان های دولتی ایران توسط حسین گیوریان در سال 82 انجام گرفته که نشان داده شده که عوامل مؤثر در ارتقا اخلاقیات در سازمانهای دولتی به ترتیب عوامل سازمانی، عوامل فردی ،عوامل بیرونی و عوامل اجتماعی است.

در سال 2010 مقاله ای با عنوان واکنش نیروی فروش در تشکیل مسئولیت اجتماعی، رفتار نتایج و نقش میانجی در اعتبار سازمانی در یونان توسط نیکولاس ج. پاناگوپلس انجام گرفته است.

1-4 اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق

امروزه تعریف مسئولیت اجتماعی نسبت به یک قرن پیش دچار تغییرات زیادی شده است. درگذشته سازمان های تولید کننده تنها مسئول درآمدسازی بودند و تولید محور اصلی فعالیت آنها بوده ولی از چند دهه قبل نگاه به مسئولیت سازمانی تغییر کرده و توجه بیشتر به مصرف کنندگان و مشتریان شده است و به مرور که عرضه نسبت به تقاضا افزایش پیدا کرده ،تأمین رضایت مشتری و مصرف کننده اهمیت بسیار پیدا کرده است . در نتیجه شرایط جدید کسب و کار ایجاب می کند مدیران شرکت ها در بازارهای جهانی تعادل بین بخشهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی کسب و کار خود ایجاد کنند و مسئولیت اجتماعی خود را جدی بگریند.(حیدری،1386 ،3)

مسئولیت اجتماعی فرارفتن از چارچوب حداقل الزامات قانونی است که سازمان در آن قرار دارد و هدف اصلی آن همکاری بخش های خصوصی و دولتی و داوطلبان است و نوعی رفتار سازمانی شرکت ها را در بر می گیرد .هرچه سازمان های بزرگ به اصول اخلاقی و زیست محیطی خود حساس تر باشند ،سازمان های کوچک هم در پیروی از آنها مصر خواهند شد و موجبات اعتماد مشتریان و مصرف کنندگان را فراهم می کند.