مقایسه عملکرد ورزشکاران دوچرخه سوار در آزمون 4 کیلومتر بر حسب شاخصهای فیزیو لوژیکی

چکیده

 مقایسه عملکرد ورزشکاران دوچرخه سوار در آزمون 4 کیلومتر بر حسب

شاخصهای فیزیو لوژیکی

 هدف این تحقیق مقایسه عملکرد دوچرخه سواران در آزمون 4 کیلومتر بر اساس شاخص های فیزیولوژیکی بود. بدین منظور 30 نفر از دوچرخه سواران منتخب استان فارس با دامنه سنی 25 -18 سال و حداقل 3 سال سابقه فعالیت در این رشته ورزشی، به صورت داوطلبانه شرکت کردند.

آزمودنی ها در یک جلسه، آزمون 4 کیلومتر دوچرخه سواری را انجام دادند و رکورد آنها ثبت شد. صبح روز آزمون، برای تعیین غلظت هموگلوبین و میزان هماتوکریت از آزمودنی ها، خون گیری و برای اندازه گیری حجم ذخیره بازدمی و حجم بازدمی با فشار در ثانیه اول از آزمودنی ها، تست اسپیرومتری گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss 16 و روش آماری کروسکال والیس استفاده شد.

بر اساس یافته ها تفاوت معناداری بین عملکرد دوچرخه سواران در آزمون 4 کیلومتر و حجم ذخیره بازدمی (Sig=0/019) و حجم بازدمی با فشار در ثانیه اول (Sig=0/0001) مشاهده شد. همچنین تفاوت معنی داری بین عملکرد دوچرخه سواران در آزمون 4 کیلومتر و میزان هماتوکریت آنان(Sig=0/003) وجود داشت. اما تفاوت معنی داری بین عملکرد دوچرخه سواران در آزمون 4 کیلومتر و غلظت هموگلوبین آنان(Sig=0/319) دیده نشد. {P=0/05 }

به طور کلی می توان نتیجه گرفت که بهبود و بالا رفتن این شاخص های فیزیولوژیکی ( میزان هماتوکریت، حجم ذخیره بازدمی و حجم بازدمی با فشار در ثانیه اول ) سبب بهبود عملکرد دوچرخه سواران و اجرای هرچه بهتر و در نتیجه کاهش رکورد آنان می شود. از این رو مربیان و ورزشکاران رشته های مختلف ورزشی می توانند در برنامه های تمرینی خود از روش هایی استفاده کنند که باعث بهبود و افزایش این شاخص های فیزیولوژیکی در ورزشکاران گردد.

 واژه های کلیدی : دوچرخه سوار، آزمون 4 کیلومتر، حجم ذخیره بازدمی، حجم بازدمی با فشار در ثانیه اول، میزان هماتوکریت، غلظت هموگلوبین

 فهرست مطالب

 عنوان صفحه

 فصل اول : مقدمه

1-1-بیان مسئله. 4

1-2-اهمیت و ضرورت تحقیق.. 6

1-3-اهداف تحقیق... 9

1-3-1-هدف کلی .. 9

1-3-2-اهداف اختصاصی .. 9

1-4-سؤالات تحقیق ... 9

1-5-تعریف واژه ها و اصطلاحات 10

فصل دوم : مفاهیم بنیادی و ادبیات تحقیق

مقدمه........................................ 12

2-1- مفاهیم بنیادی .......................... 12

2-1-1- دوچرخه سواری ....................... 12

2-1-1-1- تاریخچه دوچرخه سواری ............ 12

2-1-1-2- عوامل مهم در موفقیت دوچرخه سواران 15

2-1-1-3- خصیصه نمای عملکرد ............... 15

2-1-2- تنفس ............................... 16

2-1-2-1- نکات قابل توجه آناتومیکی ........ 17

2-1-2-2- اصول مکانیکی تهویه ریوی ......... 19

2-1-2-3- ساختار دستگاه تنفس............... 20

2-1-2-4- منطقه جریان هوایی ............... 20

2-1-2-5- مبادله گازها در ریه ............. 21

2-1-2-5-1- تهویه حبابچه ای ............ 21

عنوان صفحه

 2-1-2-5-2- نسبت تهویه به جذب اکسیژن .... 22

2-1-2-6- کنترل تهویه ای .................. 23

2-1-2-6-1 عوامل عصبی ................... 23

2-1-2-6-2 عوامل هومورال................. 23

2-1-2-6-3- PO2 پلاسما و گیرنده های شیمیایی 24

2-1-2-7- اثر ورزش بر حجم جاری ............ 24

2-1-2-8- اثر ورزش بر تهویه دقیقه ای ...... 24

2-1-2-9- اثر ورزش بر نسبت تهویه به جریان خون 25

2-1-2-10- سازگاریهای کوتاه مدت عملکرد ریوی هنگام فعالیت ورزشی ................................... 25

2-1-2-11- تهویه هنگام انتقال از حالت استراحت به حالت پایدار فعالیت ورزشی ............................ 25

2-1-2-12 اثر تمرین بر عملکرد ریه ......... 26

2-1-2-13 حجم ها و ظرفیت های ریه .......... 26

2-1-2-13-1- حجم ها و ظرفیت های ایستای ریه 27

2-1-2-13-2- حجم های پویای ریه ......... 29

2-1-3- خون .................................. 30

2-1-3-1- ترکیب خون ....................... 30

2-1-3-2- خون سازی ........................ 30

2-1-3-2-1- هماتوپوئز ................... 31

2-1-3-3- دودمان سلول های خونی ............ 31

2-1-3-4- اریتروپوئز .................... 31

2-1-3-5- هموگلوبین ....................... 32

2-1-3-6- شاخص های هماتولوژی خون .......... 32

2-1-3-7- تعداد گلبولهای قرمز خون ......... 32

2-1-3-8- غلظت هموگلوبین .................. 33

2-1-3-9- محاسبه تغییر حجم پلاسما .......... 34

2-1-3-10- هماتوکریت ...................... 35

2-1-3-11- میانگین حجم گویچه ای ........... 35

2-1-3-12- میانگین هموگلوبین گویچه ای ..... 35

2-1-3-13- میانگین تراکم هموگلوبین گویچه ای36

2-1-3-14- اثر ورزش بر پارامترهای خونی .... 36

عنوان صفحه

2-1-3-15- آیا ورزش سبب ایجاد کم خونی می شود؟ 37

2-1-3-16- تأثیر تمرین بر حجم خون و سلولهای قرمز خون 38

2-1-3-16-1- تأثیر تمرین بر هموگلوبین ... 39

2-1-3-17- انتقال اکسیژن و دی اکسید کربن در خون 39

2-1-3-17-1- انتقال اکسیژن .............. 39

2-1-3-17-2- اشباع هموگلوبین ............ 39

2-2- ادبیات تحقیق ........................... 42

2-2-1- تحقیقات مربوط به تنفس ............... 42

2-2-1-1- تحقیقات انجام شده در داخل کشور ....... 42

2-2-1-2- تحقیقات انجام شده در خارج کشور .. 45

2-2-2-تحقیقات مربوط به خون.................. 50

2-2-2-1-تحقیقات انجام شده در داخل کشور.... 50

2-2-2-2-تحقیقات انجام شده در خارج کشور.... 52

2-2-3-تحقیقات مربوط به رشته 4 کیلومتر دوچرخه سواری 54

 فصل سوم:روش شناسی تحقیق

مقدمه........................................ 59

3-1-روش تحقیق................................ 59

3-2-جامعه و نمونه آماری...................... 59

3-3-متغیر های تحقیق.......................... 60

3-3- 1-متغیرهای مستقل....................... 60

3-3-2-متغیر وابسته.......................... 60

3-4-امکانات و ابزارهای مورد استفاده.......... 60

3-5-روش جمع آوری اطلاعات...................... 60

3-5-1-اندازه گیری عملکرد آزمون دوچرخه سواری. 60

3-5-2-اندازه گیری حجم های ریوی.............. 61

3-5-2-1-روش کار با دستگاه اپیرومتر........ 61

3-5-2-2-اندازه گیری ظرفیت حیاتی با فشار(fvc)62

3-5-2-3-اندازه گیری ظرفیت حیاتی آهسته(SVC)63

3-5-2-4-اندازه گیری تهویه ارادی(MVV)..... 65

عنوان صفحه

 3-5-3-اندازه گیری پارامتر های خونی.......... 66

3-6- روش آماری جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات...... 67

فصل چهارم : یافته های تحقیق

مقدمه........................................ 69

4-1- ویژگی های جمعیت شناسی شرکت کنندگان ..... 69

4-2- تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها............ 70

4-2-1- جدول شاخص های آمار توصیفی ........... 70

4-2-2- نمودار های پراکندگی متغیر های تحقیق.. 70

4-3- تجزیه و تحلیل استنباطی داده ها.......... 76

4-3-1- سوال اول............................. 76

4-3-2- سوال دوم............................. 77

4-3-3- سوال سوم............................. 79

4-3-4- سوال چهارم........................... 80

 فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

مقدمه ....................................... 83

5-1- خلاصه تحقیق ............................. 83

5-2- نتایج تحقیق ............................ 84

5-3- بحث و بررسی و نتیجه گیری ............... 84

5-4- محدودیت های تحقیق ...................... 87

5-4-1- محدودیت های قابل کنترل .............. 87

5-4-2- محدودیت های غیر قابل کنترل .......... 87

5-5- پیشنهادات .............................. 87

5-5-1- پیشنهادات کاربردی ................... 87

5-5-2- پیشنهادات پژوهشی..................... 88

 فهرست منابع و مآخذ

منابع فارسی ................................... 89

منابع انگلیسی.................................. 94

 فهرست جداول

 عنوان صفحه

 جدول(2-1) فاصله مرجع هماتوکریت و گلبول قرمز خون انسان 33

جدول (2-2) فاصله مرجع غلظت هموگلوبین خون انسان. 34

جدول(4-1)ویژگی های جمعیت شناسی شرکت کنندگان.... 69

جدول( 4-2) آماره های توصیفی متغیرهای اندازه گیری شده70

جدول (4-3) نتیجه آزمون کروسکال والیس برای متغیرهای حجم ذخیره بازدمی و عملکرد آزمون4 کیلومتر................. 76

جدول (4-4) نتیجه آزمون کروسکال والیس برای متغیرهای حجم بازدمی با فشار در ثانیه اول و عملکرد آزمون 4 کیلومتر..... 78

جدول (4-5) نتیجه آزمون کروسکال والیس برای متغیرهای میزان هماتوکریت و عملکرد آزمون 4 کیلومتر............. 79

جدول (4-6) نتیجه آزمون کروسکال-والیس برای متغیرهای غلظت هموگلوبین و عملکرد آزمون 4 کیلومتر ........... 80

 فهرست شکل ها

 عنوان صفحه

 شکل(2-1)تبادل گازی بین دستگاه های گردش خون و تنفس17

شکل (2-2) اندازه حجم­ها و ظرفیت­های ایستای ریه . 27

شکل (2-3) منحنی تجزیه اکسی هموگلوبین.......... 40

شکل (2-4) اثر درجه PH خون بر منحنی تجزیه اکسی هموگلوبین 41

شکل(2-5)اثر درجه حرارت خون بر منحنی تجزیه اکسی هموگلوبین 41

شکل (3-1) متغیرهای قابل سنجش در طی تست F.V.C.... 63

شکل (3-2): متغیرها قابل اندازه­گیری در طی تست S.V.C65

شکل (3-3): حداکثر تهویه ارادی M.V.V............. 66

شکل (4-1) نحوه پراکندگی رکورد دوچرخه سواران در آزمون 4 کیلومتر............................................... 71

شکل (4-2)، نحوه پراکندگی میزان حجم ذخیره بازدمی دوچرخه سواران72

شکل(4-3)، نحوه پراکندگی میزان حجم بازدمی با فشار در ثانیه اول73

شکل (4-4)، نحوه پراکندگی میزان هماتوکریت دوچرخه سواران 74

شکل(4-5)، نحوه پراکندگی غلظت هموگلوبین دوچرخه سواران75

شکل(4-6) چگونگی پراکندگی متغیرهای حجم ذخیره بازدمی در آزمون 4 کیلومتر........................................ 77

شکل(4-7) چگونگی پراکندگی متغیرهای حجم بازدمی با فشار در ثانیه اول در آزمون 4 کیلومتر......................... 78

شکل(4-8) چگونگی پراکندگی متغییرهای میزان هماتوکریت در آزمون 4 کیلومتر........................................ 79

شکل(4-9) چگونگی پراکندگی متغیرهای غلظت هموگلوبین در آزمون 4 کیلومتر........................................ 81

 فصل اول

 مقدمه

 پیشرفت­های قابل توجه در زمینه تکنولوژی علی رغم مزایای بی­شماری که از نظر سرعت و دقت انجام کارها برای انسان به ارمغان آورده، یکی از بزرگترین معضلات زندگی مدرن یعنی فقر حرکتی را نیز در پی داشته است. آثار نامطلوب فقرحرکتی بر سلامت عمومی باعث شیوع بیماری های غیر واگیر نظیر مشکلات قلبی- عروقی، مشکلات تنفسی و ناهنجاری­های وضعیتی شده است ( تقی زاده،1382).

مهمترین وظیفه افراد تحصیل کرده در زمینه تربیت بدنی و علوم ورزشی، توسعه و گسترش ورزش در بین عموم مردم، آگاه کردن افراد از عوارض ناشی از بی تحرکی و بیان فواید فعالیت بدنی می­باشد. با آگاهی از فواید ورزش و دوری از بی تحرکی و عادت به فعالیت، آنها در شرایط و وضعیت جسمانی مناسب تری قرار گرفته و علاوه بر طول عمر بیشتر، از بسیاری از بیماری­های جسمانی و روانی نیز دور خواهند بود (رزم آرا، 1377).

بنابراین، وظیفه یک متخصص در امور ورزش قبل از هر چیز تشویق افراد است و چه بهتر است که این تشویق و ترغیب از سنین پایین آغاز شده تا به این وسیله به هدف دوم که بهبود وضعیت ورزش قهرمانی است، نایل شویم( معماری، 1381).

برای ارتقاء ورزش قهرمانی، نخست لازم است که عوامل موثر در افزایش کارایی و عملکرد ورزشکاران در رشته ورزشی و حتی ماده های مختلف یک رشته ورزشی آگاهی پیدا کرده، تا بدین ترتیب با شناخت تفاوتهای فردی افراد، وقت، هزینه و سرمایه های مالی و انسانی گزافی را به هدر ندهیم. با انتخاب افراد مستعد برای هر رشته ورزشی ویژه علاوه بر جلوگیری از اتلاف هزینه می توان پیشرفتهای چشمگیری در زمینه ورزش قهرمانی به دست آورد (موحدی،1372).

پژوهش های گوناگونی که از سالهای 1650 تا 1750 میلادی انجام شده و تا کنون نیز ادامه دارد، همگی مبین این امر هستند که عملکردهای حرکتی افراد با مشخصات فیزیکی و فیزیولوژیکی آنها ارتباط دارد. همچنین پژوهشهای زیادی نشان می دهند رشته های مختلف ورزشی و حتی ماده های مختلف یک رشته ورزشی، نیازمند ویژگیهای خاص هستند. بنابراین برای دستیابی به سطوح بالای موفقیت ابتدا باید از خصوصیات مورد نیاز هر رشته ورزشی آگاهی داشته، سپس به شناسایی افراد مستعد که دارای مشخصات آنتروپومتریکی و فیزیولوژیکی مطابق با ویژگیهای مورد لزوم آن رشته ورزشی هستند، بپردازیم تا با آموزش افراد منتخب هم فرصت برای تمامی افراد مستعد باز شده ، هم نتایج مطلوب تری به دست آید. بدین ترتیب، یک متخصص علوم ورزشی در دو زمینه سرمایه گذاری می کند:

1) در زمینه سلامت افراد وعادت دادن آنها از دوران کودکی و نوجوانی به پرداختن به فعالیت بدنی و کسب فواید ناشی از آن از بدو کودکی.

2) در زمینه ورزش قهرمانی و ارتقاء سطح و تعداد ورزشکاران نخبه در کشور (موحدی،1374).

انجام فعالیت های ورزشی و استفاده صحیح از بدن، عامل تعیین کننده سلامتی است که سبب رهایی از تنش ها و فشارهای روانی می شود، زیرا توانایی های فرد را در مقابله با مشکلات افزایش می دهد. میزان توانایی و تحمل فعالیت های ورزشی در افراد مختلف متغیر است. این تفاوت با اجزای انتقال دهنده اکسیژن در خون ارتباط مستقیم دارد (ترکان،1375).

فعالیت شدید بدنی، ظرفیت تحمل و افزایش مصرف بیش از حد اکسیژن در بدن انسان، و گسترش اثر انتقال اکسیژن نیز به عواملی از قبیل حجم خون در گردش و ظرفیت حمل توسط خون وابسته است. ظرفیت حمل اکسیژن به وسیله غلظت هموگلوبین و تعداد گلبولهای سرخ شناور خون تعیین می شود. مطالعات بی شماری نشان می دهد که در اثر افزایش متابولیسم به هنگام فعالیتهای ورزشی، ترکیب خون تغییر می کند. برای مثال، گلبولهای سرخ افزایش و آب (پلاسما) کاهش می یابد که خود این امر افزایش غلظت و بالا رفتن قابلیت انتقال اکسیژن توسط خون شده و در نتیجه کارایی فعالیت بدنی بیشتر می شود. این موضوع نه تنها زمان تمرین را تحت الشعاع قرار می دهد، بلکه برای سلامتی ورزشکاران نیز جنبه حیاتی دارد (زبیگیو،1990)[1].

دوچرخه سواری ورزش مفرح و جذابی برای همه اقشار جامعه و یکی از راه های پر بار کردن اوقات فراغت است. دوچرخه سواری همچنین به عنوان ورزش قهرمانی جایگاه خود را در کشور ما پیدا کرده است و خوشبختانه در سالهای اخیر رشد چشمگیری در ورزش دوچرخه سواری قهرمانی دیده شده است.

با توجه به کمبود تحقیقات علمی در زمینه شناخت عوامل موثر در ارتقاء رکورد ورزشکاران در رشته دوچرخه سواری کشور و ناکامی دوچرخه سواران ایرانی در مسابقات جهانی، المپیک و عدم حضور یکصد ساله دوچرخه سواران ایران در مسابقات حرفه ای دنیا باعث شد محقق در راه اعتلای ورزش دوچرخه سواری کشور تحقیقی با هدف مقایسه عملکرد دوچرخه سواران در آزمون 4 کیلومتر بر اساس شاخصهای فیزیولوژیکی آنان انجام دهد.

 1-1- بیان مسئله

 همگان بر این نکته واقفند که تنفس جزء جدا نشدنی حیات هر موجود زنده است که توسط عمل هماهنگ دستگاه تنفس و گردش خون صورت می ­گیرد. دستگاه تنفس از مهم­ترین دستگاه­های حیاتی بدن محسوب شده و در کنار سایر دستگاه­ها، از اجزای اصلی تهیه اکسیژن برای عضلات و اعضای مختلف بدن می ­باشد. نقش این دستگاه در فعالیت ­های بدنی و
رشته­های مختلف ورزشی به ویژه رشته­های استقامتی حائز اهمیت است (گلین و فیشر،1979)[2].

دستگاه گردش خون وظیفه برآوردن نیازهای بافت ها یعنی حمل مواد غذایی به بافت ها، حمل فرآورده های زائد به خارج از بافت ها، رساندن هورمون ها از یک قسمت بدن به قسمت دیگر و به طور کلی حفظ یک محیط مناسب در تمام مایعات بافتی برای بقا و عمل مناسب سلولها را بر عهده دارد (شادان،1377).

[1]zbigiew

[2]Glyn and fisher

پایگاه سیاسی اجتماعی و فرهنگی شیعه در عصر امام صادق (ع)94

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده. 1

فصل اول:کلیات

1-1 مقدمه. 3

1-2 بیان مساله. 4

1-3 اهمیت موضوع و انگیزه انتخاب آن. 5

1-4 هدف تحقیق. 6

1-5 سؤالات یا فرضیه ها. 6

1-6 چهارچوب نظری تحقیق. 6

1-7 پیشینه تحقیق. 7

1-8 روش تحقیق. 9

9-1معرفی و نقد منابع. 9

1-10 شناخت واژه ها. 14

فصل دوم:زندگانی و عصرامام صادق (ع)

بخش اول . 17

2-1 زندگانی امام صادق (ع). 17

2-1-1ولادت ، دوره کودکی و نوجوانی. 17

2-1-2 فرزندانامام. 18

2-1-3 شخصیت ،رفتار و اخلاق پسندیده. 19

2-1-4 بخشش به نیازمندان. 20

2-1-5 معاشرت با مردم. 20

2-1- 6 سخاوت. 21

2-1-7جایگاهعلمیامام. 21

2-1-8 فعالیتهای علمی و آموزشی. 22

2-1-9 سرشت مکتب امام صادق(ع). 23

2-1-10شاگردان امام صادق(ع). 24

2-1-11شهادت امام صادق(ع). 25

بخش دوم. 26

2-2 عصر امامت امام صادق (ع). 26

2-3حاکمان اموی در دوره امامت امام صادق (ع). 26

2-3-1هشام بن عبد الملک (105-125 ق ). 27

2-3-2ولید بن یزید ( 125-126ق). 28

2-3-3یزید بن ولید (126 ق). 30

2-3-4ابراهیم بن ولید (سال 127-126ه ق). 30

2-3-5مروان بن محمد مشهور به مروان حمار (127 - 132).. 31

2-4سقوط امویان. 32

2-5علل سقوط امویان. 34

2-5-1سوء استفاده از بیت المال مسلمین. 34

2-5-2انجام کارهای خلاف شرع و دین. 34

2-5-3نهضت های سیاسی و دینی در دوران اموی. 35

2-5-4سیاست تبعیض نژادی بنی امیه. 35

2-5-5رژیم استبدادی موروثی. 36

2-5-6اهانت به حرمین شریفین. 36

2-5-7اختلاف های داخلی و نژادی در میان امویان. 37

2-6 ظهور عباسیان. 37

2-6-1حاکمان عباسی در دوره امامت امام صادق (ع). 39

2-6-1-1ابوالعباس سفاح (136-132). 40

2-6-1-2 ابوجعفر منصور دوانیقى (158-136).. 41

2-7مقایسه بنی امیه و بنی عباس. 43

2-8 شورش ها ،جنگ ها و قیامها در دوران امام صادق (ع). 44

2-8-1 نا آرامی ها و شورش ها. 44

2-8-1-1شورش ساکنان حمص. 45

2-8-1-2 شورش مردم غوطه. 45

2-8-1-2 شورش مردم فلسطین به سال 126 ھ . ق. 45

2-8-1-3شورش مردم یمامه علیه کارگزار اموی به سال 126. 46

2-8-1-4شورش مردم حمص بار دیگر در دورة خلافت مروان بن محمّد 46

2-8-2جنگ ها. 46

2-8-3مشکلات و خط مشی امام صادق(ع) در برابر حاکمان زمان 47

2-8-4کناره گیری از مناقشات سیاسی. 48

2-8-5امام صادق(ع) و قیام ها. 50

2-8-6امام (ع) و قیام نفس زکیه. 50

فصل سوّم:پایگاه سیاسی و اجتماعی شیعه در عصر امام صادق (ع)

3-1مفهوم شیعه. 53

3-1-1 شیعه در لغت. 53

3-1-2شیعه در اصطلاح. 53

3-2تاریخ پیدایش شیعه. 54

3-3شیعه و اهل بیت. 56

3-4گزیده ای از فرقه های شیعه.. 57

3-4-1 زیدیّه. 58

3-4-1-1عقاید و آراء فرقه ی زیدیه. 59

3-4-1-2 انشعاب در فرقه زیدیه. 60

3-4-1-2-1 جارودیه (یا سرحوبیه). 61

3-4-1-2-2 سلیمانیه (یا جریریه). 61

3-4-1-2-3صالحیه ( یا بتریه).. 62

3-4-2 کیسانیه. 63

3-4-3 امامیه.. 63

3-5 شیعیان در عصر امام صادق(ع) دردو دوره اموی و عباسی 64

3-5-1 شیعیان دردوره امویان.. 65

3-5-1-1 فشار سیاسى بر شیعیان.. 66

3-5-2 قیام های شیعه در عصر اموی. 68

3-5-2-1 قیام زید بن علی بن حسین.. 69

3-5-2-1-1 عقاید زید دربارۀ امامت. 71

3-5-2-1-2 شخصیت علمی زید. 71

3-5-2-1-3 شهادت زید. 72

3-5-2-2 قیام یحیی بن زید. 73

3-5-2-3 قیام عبدالله بن معاویه. 75

3-6 نتایج قیام های شیعه.. 75

3-7 دیدگاه خاورشناسان در مورد قیامهای علویان.. 76

3-8هاشمیان بر ضد امویان.. 77

3-9 بهره گیری دعوت عباسی از نهضت‌هاى شیعى در دوران اموى 78

3-9-1 ابوسلمه خلال. 79

3-9-2 ابومسلم خراسانی. 80

3-9-3 سیاه جامگان. 82

3-10 شعیان دردوره عباسیان. 83

3-10-1 تشیّع در دورۀ اول عبّاسی. 84

3-10-2 موقعیّت شیعه در برابر انقلاب عباسى. 84

3-10-3 رفتار خلفای عباسی با شیعیان. 85

3-10-4 شیعه و اهل بیت در دوران منصور. 86

3-10-5 قیام ها ی شیعه در عصر عباسی. 88

3-10-5-1 قیام شریک بن شیخ المهرى. 89

3-10-5-2 قیام عبدالله محض و فرزندانش. 90

3-10-5-3 قیام محمد بن عبدالله محض نفس زکیه (145-100 ه ق). 91

3-10-5-3-1 دعوت نفس زکیه در شهرهاى اسلامى. 92

3-10-5-4 قیام ابراهیم بن عبد اللّه محض. 93

3-11 حمایت های مردم از قیام های شیعیان. 94

3-12 تشیع درایران در عصر امام صادق (ع). 95

3-13 شیعیان عراق در عصر امام صادق (ع). 97

فصل چهارم:پایگاه فرهنگی شیعهدر عصر امام صادق (ع)

4-1شناخت فرهنگ. 100

4-2تحوّلات فرهنگی شیعه در عصر امام صادق(ع). 100

4-3دانشگاه جعفری. 103

4-4فعالیت های علمی ، فکری و فرهنگی. 105

4-4-1قرائتو تفسیر قرآن. 107

4-4-2علم فقه و حدیث. 108

4-4-2-1جابر بن یزید بن حارث جعفى. 110

4-4-2-2 ابومحمد، عبدالله‌ بن‌ اَبی‌ یَعْفور عبدی‌ کوفی‌111

4-4-2-3حمّاد بن عثمان. 111

4-4-2-4 یحیى بن کثیر (م 105 هـ.ق). 111

4-4-3-1 منع کتابت حدیث. 112

4-4-4 علم کلام. 113

4-4-5 نهضت ترجمه. 115

4-4-6 علم طب. 116

4-4-7 فلسفه. 117

4-4-8 سیره نگاری. 117

4-4-9 ادبیات شیعه. 118

4-4-9-1 شعر در زمان امویان. 119

4-4-9-2 عصر اول عباسی و شعرای اهل بیت. 119

4-4-9-3 برخی از شعرای شیعه در عصر امام صادق. 120

4-4-9-3-1 سید اسماعیل حِمیَری ( 178-105 قمری). 120

4-4-9-3-2 ابو المستهل کُمیت بن زید اسدی (م 126 قمری). 121

4-4-9-3-3 سفیان بن مصعب عبدى کوفى. 123

4-5 عالمان و اندیشمندان شیعه در عصر امام صادق(ع). 124

4-5-1هشام بن حکم. 124

4-5-1-1شاگردان هشام. 126

4-5-2مفضّل بن عمر کوفی جعفی. 126

4-5-3محمد بن مسلم ثقفی. 127

4-5-4ابان بن تغلب. 128

4-5-5هشام بن سالم. 129

4-5-6 مؤمن طاق. 130

4-5-7 قیس ماصر. 131

4-5-8 جابر بن حیان. 131

4-6 شرایط خاص فرهنگی وبرخورد فرق و مذاهب. 132

4-6-1معتزله. 133

4-6-1-1 رابطه معتزله با شیعه. 134

4-6-2 اشاعره. 135

4-6-2-1 سبقت شیعه بر اشاعره و معتزله در بحث‌هاى کلامى. 136

4-6-3 مرجئه. 136

4-6-4 خوارج. 138

4-6-5 شیعه امامیه. 138

4-6-4 جبریه. 139

4-6-7 زنادقه. 139

4-6-8 غالیان. 140

4-6-8-1 غالیان و شیعیان. 141

4-6-8-2 برخورد ائمه با غلو و غالیان. 143

نتیجهگیری. 145

منابع و مآخذ. 148

چکیده

عصر امام‌ صادق‌ (ع) که معاصر با اواخر دوره ی امویان و اوایل دوره ی عباسیان (148-83 ه ق ) است ، از لحاظ سیاسی و اجتماعی از دوران های مهم تاریخ اسلام به شمار می رود. وضعیت شیعیان در دو دوره ی فوق و رفتار غاصبانه و ستمگرانه ی حاکمان نسبت به شیعیان منجر به قیام ها ی شیعی و وقایع مهمی در این دوران می گردد. از مهمترین این قیامها می توان به قیام زید بن علی و فرزندش یحیی در عصر اموی و قیام محمد بن عبدالله و برادرش ابراهیم در عصر عباسی اشاره کردو نهضت‌ها ی شیعیان را می توان از عناصر منهدم‌کننده دولت اموى بشمار آورد. یکی دیگر از وقایع مهم این دوران ، انتقال حکومت و قدرت از بنی امیه به بنی عباس است. عباسیان که خود را از علاقه مندان و نزدیکان خاندان پیامبر(ص) معرفی کردند ، با حمایت شیعیان و اولاد على (ع) که علیه جنایات بنى امیه و استبداد آنان قیام کرده و مبارزه نمودند در سال 132 ه.ق به خلافت سلسله اموی پایان دادند. اما در مدت زمان کوتاهینشان دادند که ظلم و فشار آنان نسبت به خاندان على (ع) و شیعیان حتی بیشتر از بنى‌امیه است .

واما از لحاظ فرهنگی در زمان سقوط دولت اموی و روی کار آمدن حکومت عباسی ، برای شیعه، شرایط ویژه ای ایجاد شد تا به فعالیت‌هاى گستردۀ فرهنگى و آموزشى اقدام نماید.این امر منجر به پیدایش تحول علمى بزرگى در عالم تشیع گردید و آثار فرهنگی به جا مانده از آن دوران نشان از رشد فرهنگی شیعه در آن زمان است. بطور کلی عصر امام صادق (ع) یکی از دوران های مهم تاریخ اسلام از جهت رونق علم و دانش و فرهنگ نیز به شمار می رود . هدف از نگارش این مقاله بررسی وضعیت شیعیان و جایگاه شیعه در بعد سیاسی اجتماعی و فرهنگی در این دوران می باشد .

کلید واژه ها: امام صادق(ع) - شیعیان - امویان – عباسیان - سیاسی - اجتماعی- فرهنگی

  فصل اول

کلیات

-1 مقدمه

مسلمانان در طى حرکتهای تاریخى خود مراحل گوناگون جنگ و جهاد را پشت سر گذاشته و با انواع اذیت‌ها و دشمنى‌ها روبه‌رو شده اند. به‌ طور مسلم، شیعه بیش از دیگران متحمل مصیبت شده و دوره های پر فراز ونشیبی را به خود دیده است. شیعیان در همه حوادث سیاسى اجتماعی و فرهنگی، بخصوص در حوزه‌هاى فکر و دین، جایگاه و تأثیر ویژه‌اى داشته‌اند و یکی از گروه‌هاى بسیار تأثیرگذار در تاریخ اسلام بوده‌اند. بدین روى، بررسى تاریخ اسلام بدون توجه به حضور شیعیان ناقص است.

سده های اول و دوم هجری ، از پیچیدگی خاصی برخوردار است .در بیشتر دوره ها شرایط سیاسی کاملا علیه شیعه بوده و آنان متحمل آزارها و شکنجه‏های جسمی و روحی بسیاری از جانب حاکمان عصر خود گردیده اند. ولی با این حال از رسالت دینی و کلامی خود غافل نبوده و در پرتو هدایت‏های امامان معصوم خود، در حد توان به رسالت‏خویش جامه عمل پوشاندند.

اصول اعتقادی و کلام شیعه در عصر امام صادق (ع) و پدر بزرگوار آن حضرت (ع) پی‌ریزی شد و در این دوران بود که شیعیان به سبب اعتقادات و فقه ویژه خود از سایر فرق ، متمایز شدند .شیعیان در این عصر با فراز و نشیب ها و تحولات مهمی رو به رو بودند . فروپاشی حکومت امویان و روی کار آمدن عباسیان ، امت اسلامی را در تحولی تازه قرار داد . حکومت 90 سالهامویان فروپاشید و عباسیان به قدرت رسیدند . تشیع درمناطق تحت نفوذ عباسیان تا به آن اندازه گسترش پیدا کرد که عباسیان از ناحیه ی آنها احساس خطر کرده و فشار های زیادی را بر شیعیان اعمال می کردند.

در پژوهش پیش رو سعی شده تا با بیان مطالبی از اوضاع علمی و فرهنگی و سیاسی اجتماعی شیعیان در دوران امام جعفر صادق (ع) و تا حدی نقش آن حضرت در پیشرفت و غنای فرهنگ و تمدن اسلامی پرداخته شود .

بطور کلی در این پژوهش، مطالعات و تحقیقات انجام شده طی چهار فصل ارائه گردیده است :

فصل نخست شامل کلیات که به بیان مساله ، اهمیت موضوع ، هدف تحقیق، پیشینه ی تحقیق ، بررسی و نقد منابع و مفهوم شناسی واژه ها اختصاص دارد . فصل دوم شامل دو بخش است . بخش اول به زندگی نامه امام صادق(ع) شامل ولادت ، دوران کودکی ونوجوانی ، شخصیت و فعالیت های علمی و آموزشی آن حضرت اختصاص دارد و در بخش دوم عصر امام صادق (ع) از سال 114 تا 148 هجری قمری شامل حکومت خلفای اموی ،زوال و علل سقوط امویان و روی کار آمدن ، عباسیان مورد بررسی قرار گرفته است . فصل سوم به پایگاه سیاسی اجتماعی شیعیان شامل شیعه و تاریخ پیدایش آن ، فرقه های شیعی و قیام ها و نهضت های شیعه در عصر امام صادق (ع) می پردازد. در فصل چهارم با عنوان پایگاه فرهنگی شیعه در عصر امام صادق (ع)، تحولات و فعالیت های علمی ، فکری و فرهنگی شیعه ، اندیشمندان شیعه در این عصر و همچنین برخورد فرق و مذاهب گوناگون مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت نتیجه‌ی تحقیقات در پاسخ به پرسش اصلی تحقیق بیان شده است . در انتها نیز، فهرستی از منابع مورد استفاده در این رساله ارائه گردیده است.

 1-2 بیان مساله

در آغاز امامت امام صادق (ع) افرادی از شیعیان و حتی بستگان حضرت حاضر به قبول امامت ایشان نبودند، لذا حضرت از راههای گوناگونی کوشیدند آنها را به قبول راه صحیح وادار سازند و دراین زمینه به اذن خداوند معجزاتی نیز انجام دادند. دوران امام جعفر صادق (ع) در میان دیگر دورانهای ائمه معصومین علیهم السلام، دورانی منحصر به فرد بود و شرایط سیاسی اجتماعی و فرهنگی عصر آن حضرت در زمان هیچ یک از امامان وجود نداشته است و این به دلیل ضعف بنی امیه و قدرت گرفتن بنی عباس بود. این دو سلسله مدتها در حال مبارزه با یکدیگر بودند که این مبارزه در سال 129 هجری وارد مبارزه مسلحانه و عملیات نظامی گردید. این کشمکش ها و مشکلات سبب شد که توجه بنی امیه و بنی عباس کمتر به امامان و فعالیتشان باشد. از این رو این دوران، دوران آرامش نسبی شیعیان بود و فرصت بسیار خوبی برای فعالیت علمی و فرهنگی آنان به شمار می رفت.

عصر آن حضرت همچنین عصر جنبش فرهنگی و فکری و برخورد فرق و مذاهب گوناگون بود. پس از زمان رسولخدا (ص) دیگر چنین فرصتی پیش نیامده بود تا معارف اصیل اسلامی ترویج گردد، بخصوص که قانون منع حدیث و فشار حکام اموی باعث تشدید این وضع شده بود. لذا خلأ بزرگی در جامعه آن روز که تشنه هرگونه علم و دانش و معرفت بود، به چشم می خورد. امام صادق (ع) با توجه به فرصت مناسب سیاسی و نیاز شدید جامعه، دنباله نهضت علمی و فرهنگی پدرش را گرفت و حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به وجود آورد و در رشته های مختلف علمی و نقلی شاگردان بزرگی تربیت کرد. شاگردانی چون: هشام بن حکم، مفضل بن عمر، محمد بن مسلم ثقفی، ابان بن تغلب، هشام بن سالم، مؤمن طاق، جابر بن حیان و. ... تعداد شاگردان امام را تا چهار هزار نفر نوشته اند. مهمترین مساله ای که در این میان می توان مبنای این پژوهش را بر اساس آن پایه گذاری نمود این است که : بطور کلی شیعیان در عصر امام صادق (ع) از نظر سیاسی اجتماعی و فرهنگی چه وضعیتی داشته اند؟

 -3 اهمیت موضوع و انگیزه انتخاب آن

اصول و بنای اعتقادات و کلام شیعه در عصر امام باقر و امام صادق (ع) پی‌ریزی شد و در این دوره بود که شیعه به سبب اعتقادات و فقه ویژه خود از عامه تمایز یافت. از این رو عصر صادقین (ع) نقطه عطفی در تاریخ اسلام به شمار می‌آید به طوری که اغلب مورخان و محققان دینی بر این نکته اذعان کرده اند . شرایط اجتماعی و فرهنگی این دوران، در زمان هیچ یک از امامان وجود نداشت. دلیل این ماجرا هم ضعف بنی امیه و قدرت گرفتن بنی عباس ذکر شده است. در اواخر حکومت بنی امیه و اوایل حکومت عباسی، فشار و اختناق نسبت به شیعیان به‌دلیل درگیری بر سر قدرت بین دو قطب امویان و عباسیان کمتر از دوران سایر ائمه بود. از طرف دیگر عباسیان به‌دلیل استفاده از شعار «الرضا من آل‌محمد» در قیام خود، ابتدا و بالاجبار موضع متعادل‌تری نسبت به دوران امامانبعدی داشتند. جامعه شیعی در دوره مزبور می‌تواند الگوی جوامع شیعی در عصرهای بعد و به ویژه عصر ما باشد، روشن شدن وضع شیعیان آن عصر از جوانب مختلف ، به روشن شدن تاریخ تشیع کمک بسیاری می کند.

تاثیر بازخورد خود کنترلی ویدیویی بر عملکرد و یادگیری شوت بسکتبال در پسران 17- 15 ساله92

 چکیده

هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثرات بازخورد خودکنترلی ویدیویی کلی و اختصاصی بخش دشوار بر عملکرد و یادگیری شوت ثابت بسکتبال در پسران 17-15 ساله بود. روش تحقیق نیمه تجربی بود. نمونه تحقیق شامل 56دانش آموز 17- 15 ساله از یک هنرستان کرمان بود که به روش تصادفی از بین دانش آموزان این هنرستان انتخاب شدند و به طور تصادفی در چهار گروه بازخورد خودکنترلی ویدیویی کلی، اختصاصی بخش دشوار، جفت شده کلی و جفت شده بخش دشوار قرار گرفتند. داده های مورد نیاز در این تحقیق در سه مرحله اکتساب، یادداری با تاخیر و انتقال با تاخیر جمع آوری شد. همه شرکت کننده ها باید در دوره اکتساب 48 کوشش(6 بلوک 8 کوششی) و یک روز بعد در مراحل یادداری و انتقال 8 کوشش را بدون حضور بازخورد انجام می دادند. جهت مقایسه میانگین امتیازات بدست آمده در بین گروه های مورد مطالعه در مرحله اکتساب از تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر، و در مراحل یادداری و انتقال از تحلیل واریانس یک متغییره استفاده شد. اگر چه اثر کوشش های تمرینی در مرحله اکتساب معنادار بود و تمرین باعث کاهش خطا شد اما اثرات متقابل دسته کوشش وگروه و اثر اصلی گروه معنادار نبود. اثر اصلی کنترل بازخورد در مراحل یادداری و انتقال معنادار بود، این نتایج با اغلب مطالعات قبلی موافق بود، اثر اصلی بازخورد اختصاصی بخش دشوار در هیچ کدام از مراحل معنا دار نبود که با اغلب یافته های قبلی مخالف است. بنابراین میتوانیم بگوییم خودکنترلی در این گروه سنی دارای اثرات مثبت می باشد.

کلید واژه ها: خودکنترلی، آگاهی از اجرا، بازخورد ویدیویی، بازخورد اختصاصی، شوت ثابت بسکتبال

 فهرست

عنوان صفحه

فصل اول (مقدمه وطرح تحقیق)

1-1 مقدمه 2

1-2 بیان مساله 4

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق 5

1- 4 اهداف تحقیق 7

1-1-4 هدف کلی 7

2-1-4 اهداف اختصاصی 7

1- 5 فرضیه های تحقیق 7

1-6 پیش فرض های تحقیق 7

1-7 محدوده تحقیق 8

1-8 محدودیت های تحقیق 8

1-9 تعریف نظری واژه ها 9

1-10 تعریف عملیاتی واژه ها 9

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1 مقدمه 12

2-2 مبانی نظری تحقیق 12

2-3یادگیری حرکتی 12

2-4 نظریه های یادگیری حرکتی 12

فهرست

عنوان صفحه

1-2-4 نظریه ثوراندیک 13

2-2-4 نظریه سه مرحله ای فیتز و پوسنر 13

3-2-4 مدل یادگیری جنتایل 13

4-2-4 نظریه یادگیری حلقه بسته آدامز 14

5- 2-4 نظریه طرحواره اشمیت 14

2-5 مفاهیم و طبقه بندی بازخورد 14

1-2- 5 بازخورد ذاتی 15

2-2- 5 بازخورد افزوده 15

2-6 انواع بازخورد 15

2-7 بازخورد ویدیویی 16

2-8 نقش های بازخورد افزوده در یادگیری حرکتی 17

2-9 تواتر ارائه بازخورد 18

2-10 خود تنظیمی 19

2-11 مدل حرکتی فرایند خود تنظیمی 20

2-12 نظریه شناختی اجتماعی خود تنظیمی 20

2-13 یادگیری خودکنترلی و فرضیه ها 20

2- 14 مکانیسم های اثر بازخورد خودکنترل 21

2- 15مکانیسم های خودکنترلی 22

فهرست

عنوان صفحه

2-16 بازخورد بخش دشوار حرکت 24

2-17 ادبیات پیشینه 24

2-18 تحقیقات داخل کشور 25

2-19 تحقیقات خارج از کشور 26

2- 20 جمع بندی 29

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1 مقدمه 31

3-2 روش و طرح تحقیق 31

3-3 جامعه و نمونه آماری 32

3-4 متغیرهای تحقیق 32

1-3-4 متغیرهای مستقل 32

2-3-4 متغیر وابسته 32

3- 5 ابزار مورد استفاده و نوع تکلیف 32

3-6 شیوه اجرای تحقیق و جمع آوری اطلاعات 34

3-7 روش آماری تحقیق 35

فصل چهارم: نتایج تحقیق

4-1 مقدمه 38

4-2 آماره های توصیفی متغیرهای اندازه گیری شده 38

فهرست

عنوان صفحه

4-3 آزمون کولموگروف- اسمیرنوف 40

4-4 آزمون فرضیه های آماری تحقیق 41

1-4-4 آزمون آماری اول 41

2-4-4 آزمون آماری دوم 42

3-4-4 آزمون آماری سوم 43

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1 مقدمه 46

5-2 خلاصه تحقیق 46

5-3 بحث ونتیجه گیری 47

5-4 پیشنهادات برخاسته از تحقیق 52

5-5 پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده 53

منابع 54

پیوست ها 58

فرم رضایت نامه شرکت کنندگان 59 فرم ثبت نمره و بازخورد 60

 فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول3-1طرح اجرای تحقیق 34

جدول 4-1 آماره های توصیفی قد و وزن در گروه های مورد مطالعه 38

جدول 4- 2 آماره های توصیفی امتیازات در گروه های مورد مطالعه در مرحله اکتساب 39

جدول 4- 3 آماره های توصیفی در گروه های مورد مطالعه در مراحل یادداری و انتقال 39

جدول 4- 4 آماره های توصیفی درخواست بازخورد در کوشش های خوب و بد 40

جدول 4- 5 آماره های توصیفی تکرر درخواست بازخورد در بلوک ها 40

جدول 4- 6 آزمون کولموگروف- اسمیرنوف در مراحل اکتساب، یادداری و انتقال 41

جدول 4- 7 تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر دو طرفه در مرحله اکتساب 42

جدول 4- 8 آزمون تعقیبی توکی در مورد اثر اصلی گروه در مرحله یادداری 43

جدول4- 9 آزمون تعقیبی توکی در مورد اثر اصلی گروه در مرحله انتقال 44

 فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل 3- 1 طرح عاملی مرکب درون گروهی- بین گروهی 31

شکل 3- 2 طرح شماتیک منطقه شوت بسکتبال 33

شکل 4-1 نمودار خطی میانگین امتیازات بدست آمده در دوره اکتساب، یادداری و انتقال 44

  فصل اول

مقدمه و طرح تحقیق

   -1 مقدمه

مهارتها بخش عمده ای از زندگی انسان را تشکیل می دهند.قابلیت برجسته و ممتاز انسان در اجرای مهارتها، مشخصه ای مهم از هستی او است. شناخت عاملهای اثرگذار بر اجرا، از موضوعاتی هستند که دانشمندان تعلیم و تربیت قرنها سعی در شناخت آنها داشته اند. دانش کاربردهای فراوانی در بهبود پیشرفت اجراهای ورزشی و فعالیتهای بدنی دارد. مربیان هنگام آموزش، از راههای متعددی به دنبال استفاده از این دانش در یادگیری و اجرای مهارتها هستند. مربیانی که فرآیند های موثر یادگیری را بهتر متوجه می شوند،بدون شک در آموزش مهارتها نسبت به ورزشکاران خود امتیاز و برتری دارند (اشمیت، 1386). در گذشته یادگیری در زندگی عادی انسان مساله چندان مهمی به شمار نمی آمد وبه گمان بسیاری از افراد غیر فنی و غیر متخصص فرض مسلم بر آن بود که فرد از راه تجربه و شاگردی و کار کردن با استاد کار و علم وهنر می آموزد وجز این هیچ مشکلی وجود ندارد(طاهری، 84). اما امروزه یادگیری اهمیت ویژه ای در میان جوامع مختلف پیدا نموده بطوری که یادگیری بهعنوان فرایندی مداوم محسوب می شود که حتی پس از اتمام تحصیلات ابتدایی،متوسطه و دانشگاه هم پایان نمی پذیرد و به عنوان یک تلاش مادام العمر محسوب می گردد چون افراد در سراسر زندگی تمایل به رشد یافتن دارند(شفیع زاده، 1383).

یادگیری در حوزه های مختلفی بحث می شود که از جمله این حوزه ها یادگیری مهارتای حرکتی است.یادگیری به طور کلی عبارت است از تغییرات نسبتا پایدار در رفتار حرکتی انسان که نتیجه فرایندهای مربوط به تمرین و تجربه است(اشمیت و لی، 1387).بدون شک عوامل زیادی بر کارایی یادگیری حرکتی و نحوه اجرای مهارت تاثیر می گذارند،که به یقین یکی از مهمترین آنها، بازخورد است. بازخورد نقش بسیار مهمی در کنترل حرکتی و اکتساب مهارت حرکتی دارد تحقیقات نشان داده اند که بازخورد مهمترین عاملی است که یادگیری و نحوه اجرای مهارت را کنترل می کند (رحمانی نیا، 84).

بازخورد به اطلاعاتی گفته می شود که فرد درباره اجرای مهارت در حین یا پس از اجرا دریافت میکند.بازخورد در دوشکل اصلی وجود دارد.بازخورد درونی (ذاتی) تکلیف، بازخورد حسی است که در حین یا پس از اجرای مهارت در دسترس قرار می گیرد وبخش طبیعی اجرای مهارت است و شکل دیگر آن بازخورد افزوده است بازخورد افزوده اطلاعاتی است که منبع خارجی فراهم می کند و به بازخوردی اضافه می شود یا آن را تقویت می کند که ازاجرای مهارت به وجود می آید(بازخورد درونی). دو نوع بازخورد افزوده بر اساس بخشی از مهارت تمییز داده می شودکه اطلاعات بازخوردی به آن مربوط می شود.آگاهی از نتیجه به پیامد اجرای مهارت و آگاهی از اجر ا به ویژگی های اجرا مربوط است که در نهایت به نتیجه منجر می شود ممکن است مربی بازخورد افزوده را هم زمان با اجرای مهارت یا پس از تکمیل ارائه دهد، ممکن است بازخورد افزوده برای اطلاع دادن به شاگرد درباره موفقیتش در اجرا یا خطاهای اجرایش ارائه شود: همچنین، بازخورد افزوده ممکن است در جهت برانگیختن شاگرد به ادامه تلاش برای رسیدن به هدف به کار رود(مگیل، 89).

با هدایت حرکت به سمت هدف مورد نظر، می توان بازخورد را به مقدار کافی و لازم ارائه کرد تا هم فراگیر با حجم وسیعی از اطلاعات از سوی مربی مواجه نشود وهم مربی بتواند در کمترین زمان و صرف حداقل انرژی برای آموزش، مطالب را به فراگیر انتقال دهد. این موضوع که اطلاعات نامربوط و زیاد ممکن است توجه فراگیر را تقسیم و نوعی سردرگمی ایجاد کند در منابع مختلف و تحقیقات متعدد مشاهده شده است (اشمیت و لی، 87).

رویکرد تجربی متفاوتی که درباره بهینه سازی ارائه بازخورد در تحقیقات اخیر در زمینه تمرین بدنی مورد استفاده قرار گرفته است، ارائه بازخورد در زمانی است که یادگیرنده خود آن را طلب می نماید، به این شیوه ارائه بازخورد، خود کنترلی گویند. نتایج تحقیقات اخیر نشان داده اند تمریناتی که از شیوه خود کنترلی استفاده می نمایند، می توانند برای یادگیری مهارتهای حرکتی سودمند باشند(جنل و همکاران، 1997).

بخشی از فناوری که به طور بالقوه برای افزایش یادگیری در کلاسهای آموزشی و هنگام اجرای مهارت حرکتی استفاده می شود، ویدئو است که دانش آموزان به کمک آن قادر هستند بازخورد صحیح و متواترمهارتهای حرکتی را دریافت کنند ونقش فعال تری در یادگیری دارند (مک موریس، 2004).

رابطه محیط مدرسه و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان رشته تربیت¬بدنی از دیدگاه دبیران تربیت¬بدنی استان کردستان

عنوان صفحه

فصل اول – مقدمه و کلیات...1

1-1 مقدمه.. 2

1-2 بیان مسأله.......3

1-3 اهمیت وضرورت تحقیق...4

1-4 اهداف تحقیق...... 5

1-5 فرضیه­های تحقیق.. 6

1-6 پیش­فرض تحقیق....6

1-7 محدوده تحقیق...........6

1-8 تعاریف مفهومی متغیرها.. 7

فصل دوم - مبانی نظری و مرور پیشینه..........................................................................................8

2-1 مقدمه.....................................................................................................................................................9

2-2 آموزش و پرورش..................................................................................................................................9

2-3 مدرسه.. 12

2-4 فضا و تجهیزات مدرسه.. 14

2-5 محیط مدرسه.. 15

2-6 ویژگی کالبدی مدارس خلاق.. 18

2-7 پیشرفت تحصیلی.. 22

2-8 عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی.. 24

2-9 سنجش پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان.. 25

2-10 تربیت­بدنی.. 26

2-11 اهداف تربیت­بدنی و ورزش.. 27

2-11-1 هدف تکامل جسمانی.. 27

2-11-2 هدف تکامل عصبی عضلانی.. 28

2-11-3 هدف تکامل شناختی.. 28

2-11-4 هدف تکامل عاطفی (احساسی).. 28

2-12 محیط ورزشی مدارس.. 29

2-13 مرور تحقیق.. 29

2-13-1مرور تحقیقات داخلی.. 29

2-13-2 مرور تحقیقات خارجی.. 33

2-14 جمع­بندی پیشینه.. 35

فصل سوم -روش تحقیق....................................................................................................................36

3-1 مقدمه.. 37

3-2 روش تحقیق.. 37

3-3 جامعه آماری.. 37

3-4روش،حجم و نحوه گزینش نمونه.. 37

3-5 تعاریف عملیاتی متغیرهای تحقیق.. 37

3-6 ابزار گردآوری داده­ها.. 38

3-7 روایی و پایایی پرسش­نامه‌ها.. 39

3-8 روش جمع­آوری داده­ها.. 39

3-9 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها.. 40

فصل چهارم - یافته­ها......................................................................................................................... 41

4-1 مقدمه.. 42

4-2 آمارتوصیفی: بررسی متغیرهای جمعیت شناختی.. 43

4-3 بررسی متغیرهای تحقیق.. 47

4-4 بررسی مولفه‌های تحقیق.. 48

4-5 یافته‌های تحلیل.. 48

4-5-1 بررسی نرمال بودن داده­ها.. 48

4-6 آزمون فرضیه‌های پژوهش.. 50

4-7 برازش مدل رگرسیونی.. 51

فصل پنجم - نتیجه گیری و پیشنهادات......................................................................................53

5-1-مقدمه.. 54

5-2-خلاصه پژوهش.. 54

5-3 تفسیرنتایج حاصل از اطلاعات دموگرافیک نمونه پژوهش 55

5-4 تفسیرنتایج حاصل از آمار توصیفی متغیرهای پژوهش 56

5-5 یافته­های مربوطه فرضیه­های پژوهش.. 56

5-5-1 یافته­های­ مربوط ­به فرضیه اول پژوهش:.. 56

5-5-2 یافته­های مربوط به فرضیه دوم پژوهش.. 57

5-6 پیشنهادات.. 59

5-6-1 پیشنهادات پژوهشی.. 59

5-6-2 پیشنهادات کاربردی.. 59

5-7 محدودیت‌های پژوهش.. 60

منابع..............................................................................................................................................................62

منابع داخلی:.. 62

منابع خارجی.. 66

پیوست­ها.......................................................................................................................................................68

پیوست1: پرسش‌نامه محقق ساخته.. 69

پیوست2: پرسش‌نامه محیط مدرسه جانسونس و استیونس(2007)..............................................70

پیوست3: پرسشنامه محیط مدرسه جانسون و استیونس(2007) 71

چکیده انگلیسی.. 72

 فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول2-1 ارتباط رنگ با روحیات دانش‌آموزان-وکسلر................................................................22

جدول3-1 مولفه‌ها وتعداد سوالات پرسش‌نامه محیط مدرسه....................................................39

جدول4-1 وضعیت سن پاسخ‌دهندگان............................................................................................43

جدول4-2 وضعیت جنسیت پاسخ‌دهندگان....................................................................................44

جدول4-3 میزان تحصیلات پاسخ‌دهندگان....................................................................................45

جدول4-4 سابقه خدمت پاسخ‌دهندگان.............................................................. .........................46

جدول4-5 بررسی متغیرهای تحقیق..............................................................................................47

جدول4-6 بررسی مولفه‌های متغیر محیط مدرسه......................................................................48

جدول4-7 بررسی نرمال بودن متغیرها...........................................................................................49

جدول4-8 بررسی وضعیت نرمال بودن مولفه‌های محیط مدرسه............................................49

جدول4-9 جدول همبستگی بین مولفه‌های محیط مدرسه و پیشرفت تحصیلی.. ............50

جدول4-10 خلاصه مدل رگرسیونی..............................................................................................51

جدول4-11ضرایب بتا و سطح معناداری بین مولفه‌های محیط مدرسه و پیشرفت تحصیلی................................................................................................................................................52

فهرست اشکال

عنوان صفحه

شکل 2-1 نمودار فضای زندگی انسان (گیفورد، 2005)...............................................................................13

شکل 2-2 فرآیند ارتقای خلاقیت کودکان با طراحی معماری و منظرمدرسه........................................20

فصل اول

مقدمه و کلیات

-1 مقدمه

1

1

امروزه یکی از سازمان­های مهم و تأثیر­گذار در هر جامعه­ای، نهاد آموزش و پرورش است. بی شک آموزش و پرورش اساسی‌ترین‌نهاداجتماعی در شکل­دهی، هدایت و کنترل افکار افراد هر جامعه بشری است و داشتن آموزش و پرورش توانمند لازمه توسعه اجتماعی است. علاوه بر آن، به دلیل گسترش علوم و تجارب بشری و توسعه فن‌آوری و پیشرفت­های صنعتی، گرایش به سازمان­های آموزش و پرورش امری فراگیر و جهانی شده است، به گونه­ای که یکی از شاخص­های مهم رشد هر جامعه را وسعت دامنه وظایفی می‌دانند که آموزش و پرورش آن به عهده گرفته است(علاقه­بند، 1390). بدیهی است که نهاد آموزش و پرورش عهده­دار ایجاد زمینۀ مناسب برای رشد و شکوفایی استعداد­ها و توانایی­هایی افراد است و همانا لازمۀ این نیل به هدف، تدوین و اجرای برنامه­ریزی­های وسیع، جامع و حساب شده با توجه به اهداف عمومی آموزش و پرورش هر جامعه است (طالب­زادگان، 1387). بی­شک هدف هرگونه فعالیت آموزشی ایجاد یادگیری است (سیف، 1380)، فعالیتی که از سوی یادگیرنده انجام می­شود تا به تغییر در او منتهی شود. از اینرو، در جریان فعالیت یادگیری عوامل مختلفی می­توانند بر یادگیرنده تأثیر گذاشته و یادگیری او را با مشکل مواجه سازنده بنابراین، یکی از مهم­ترین شاخص­هایی که می­توان از آن برای بررسی میزان یادگیری و موفقیت نظام آموزشی در دستیابی به هدف­های خود استفاده کرد، پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان است(کرمی، 1384). در واقع عملکرد و پیشرفت تحصیلی از جمله مباحثی است که در محیط­های آموزشی، به ویژه مدارس از اهمیت زیادی برخوردار است(ابولقاسمی و جوانمیری، 1391) و ممکن است به دلایل مختلف و تحت تأثیر عوامل گوناگون با مشکل مواجه شود. بنابراین، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر پیشرفت تحصیلی یکی از مهم­ترین و اساسی­ترین فعالیت­ها در نظام آموزشی است، چرا که این شاخص که بیشتر براساس نتایج آزمون­های نهایی و استاندارد سنجیده می­شود، مهم­ترین دغدغۀ دانش آموزان، والدین، دست­اندرکاران و صاحب نظران آموزش و پرورش است و به همین دلیل بیشتر بررسی­های چند دهۀ گذشته به واکاوی عوامل موثر و راهکارهای بهبود پیشرفت تحصیلی اقدام کرده­اندReynolds)و Teddlie، 2004). به نظر می­رسد علاوه بر ساختار، جوآموزشی، عملکرد معلمان و غیره محیط مدرسه نیز بر این فرایند مهم اثرگذار باشد و به نوعی تبیین کننده پیشرفت تحصیلی لحاظ شود. در نتیجه تحقیق حاضر با اقتباس از موارد فوق در نظر دارد به بررسی رابطه بین محیط مدرسه و پیشرفت تحصیلی بپردازد و با توجه به این که در نظام آموزش و پرورش برای رشد و تعالی افراد و رساندن انسان به کمال مطلوب فعالیت­های مختلفی اعم از آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و غیره برگزار می­گردد. این تحقیق دانش­آموزان تربیت­بدنی را مد نظر قرار می­دهد با این رویکرد که این ارتباط سنجی از دیدگاه دبیران تربیت­بدنی صورت می­گیرد.

1-2 بیان مسأله

امروزه پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان به عنوان یک شاخص مهم برای ارزیابی نظام­های آموزشی مورد توجه قرار گرفته­است. علاوه براین، پیشرفت تحصیلی همواره برای معلمان، دانش­آموزان، والدین، نظریه­پردازان و محققان نیز حائز اهمیت بوده است. چرا که این عامل مهم نه تنها معیاری مهم در ارزیابی عمکلرد معلمان است بلکه به نوعی معرف توانایی­های علمی افراد در بدو ورود به دنیای کار و اشتغال و مقاطع تحصیلی بالاتر است(زمانی و نصر، 1383). شاخص پیشرفت تحصیلی دستاوردی است که به طور گسترده و عمومی همواره اندازه­گیری می­شودDipaola)و Hoy، 2005). از طرفی، با عوامل بسیاری از جمله نظام ارزشی مدرسه، روابط عاطفی درون مدرسه، سیستم تنبیه و تشویق، آراستگی دبیر، ساختار کلاس، روش تدریس و غیره در ارتباط است و به نوعی از آن­ها تأثیر می­گیرد(بهرامی و رضوان، 1385) که این عمکلرد جدای از موارد نام برده شده تجزیه و تحلیل نمی­شود، اما علاوه بر این عامل­ها، عامل دیگری به نام فضای فیزیکی مناسب و با نشاط در این فرایند به نوعی می­تواند نقش داشته باشد که در تحقیقات بررسی شده کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در واقع فضای فیزکی مناسب و با نشاط جزو عوامل درونی اثرگذر بر مدارس به صورت مستقیم و دانش- آموزان به صورت غیرمستقیم است(حاجی­بابایی، 1391). در تصدیق این ادعا پیش از این (Dorman،1998) اشاره به این دارد که یکی از عواملی که بر فعالیت مدارس و معلمان تأثیر می­گذارد، محیط مدرسه است. در واقع محیط مدرسه با مدیریت آموزش مدارس، که مدارس را به عنوان یک سازمان رسمی در نظر می­گیرد مرتبط است. بنابراین این محیط، با گروه­های اجتماعی در زمینه اهداف، نتایج نقش­ها، ساختار سازمانی، نظام­های پاداش، فعالیت­های مشارکتی و ارتباط اولیا و مربیان شبیه می­باشد. سالیانی است که فضای مدرسه به عنوان جنبه مهم و اساسی هر مدرسه مورد بررسی قرار گرفته­است. علاوه برآن محیط بستری برای شکلگیری بسیاری از ویژگی های رفتاری است و به عبارت دیگر، بسیاری از عواطف، عادات، سلایق و حتی طرز نگرش­ها، نشست­ها و برخاست­ها به گونه­ای شگرف از محیط تأثیر می­پذیرد. دانش‌آموزان پس از محیط مسکونی خود بیشترین ساعات روز را در واحدهای آموزشی سپری می­کنند و با توجه به نقش اساسی آموزش در فرآیند شکل­دهی به فرهنگ جامعه، لازم است علاوه براهمیت دادن به فرآیند آموزش به ایجاد محیط مطلوب که شوق و انگیزه را نسبت به فرآیند یاددهی و یادگیری در دانش­آموزان ایجاد کند توجه کافی و وافی داشت(همت، 1388).

ارزیابی عملکرد آموزش حین کار(ojt) بر میزان کیفیت خودروی سواری در سالن رنگ شرکت پارس خودرو براساس مدل اچیو(achieve)

فهرست مطالب

چکیده1

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1 مقدمه3

1-2 بیان مسأله پژوهش-- 3

1-3 ضرورت انجام پژوهش-- 6

1-4 اهداف پژوهش-- 7

1-4-1 هدف اصلی- 7

1-4-2 اهداف فرعی- 8

1-5 فرضیه های پژوهش-- 8

1-5-1 فرضیه اصلی- 9

1-5-2 فرضیه های فرعی- 9

1-6 تعاریف نظری (مفهومی) و عملیاتی واژگان- 10

فصل دوم: ادبیات پژوهش

2-1 مقدمه14

2-2 بخش اول: ادبیات نظری پژوهش-- 14

2-2-1 مفهوم آموزش-- 14

2-2-2 تعریف آموزش-- 15

2-2-3مدل های گوناگون از مراحل و فرآیندهای آموزش-- 15

2-2-3-1مدل های ساده و خطی- 15

2-2-3-2مدل (training and development lead body) T.D.L.B- 16

2-2-3-3مدل رویکرد سیستمی به آموزش-- 17

2-2-4 آموزش حین کار18

2-2-4-1 تعاریف آموزش حین کار در ایران- 18

2-2-5 تفاوت آموزش حین کار و ضمن خدمت-- 22

2-2-6 آموزش ضمن خدمت-- 22

2-2-6-1 مفهوم آموزش ضمن خدمت-- 22

2-2-6-2 تعاریف آموزش ضمن خدمت-- 23

2-2-6-3 تاریخچه آموزش ضمن خدمت-- 24

2-2-6-4 ماهیت آموزش ضمن خدمت-- 25

2-2-6-5 اهمیت و ضرورت آموزش ضمن خدمت کارکنان- 26

2-2-6-6 ارزشیابی برنامه های آموزش ضمن خدمت-- 27

2-2-6- 7 ویژگی ها و اصول اساسی آموزش ضمن خدمت در سازمان- 28

2-2-6-8 مزایای آموزش ضمن خدمت کارکنان- 31

2-2-6-9 اهداف آموزش ضمن خدمت کارکنان- 33

2-2-7 عملکرد سازمانی- 34

2-2-7-1 تعریف عملکرد و عملکرد سازمانی- 34

2-2-8 عوامل مؤثر بر عملکرد فردی- 35

2-2-9 معیارهای ارزشیابی عملکرد35

2-2-9 نظریه های ارزشیابی عملکرد36

2-2-9-1 نظریه اول- 36

2-2-9-2 نظریه دوم37

2-3 بخش دوم: تجارب ایران و کشورهای منتخب برگزار کننده دوره های آموزش حین کار 39

2-3-1 تجارب ایران در برگزاری دوره های آموزش حین کار39

2-3-1-1 دلایل برگزاری آموزش های حین کار در ایران- 39

2-3-1-1-1دلایل برگزاری آموزش های حین کار غیر خاص (عام)39

2-3-1-1-2 دلایل برگزاری آموزش های حین کار خاص (تخصصی و موردی)40

2-3-1-2 نتایج اولیه پیرامون چگونگی برگزاری آموزش حین کار (توسط وزارت صنایع و معادن)41

2-3-2 تجارب کشورهای منتخب برگزار کننده دوره های آموزش حین کار43

2-3-2-1آموزش حین کار در مالزی- 43

2-3-2-2آموزش حین کار در سنگاپور44

2-3-2-3 آموزش حین کار در هنگ کنگ-- 46

2-3-2-4آموزش حین کار در ژاپن- 46

2-3-3انجمن آموزش شغلی (VTC)47

2-3-4پیش بینی نیازهای آینده نیروی انسانی- 47

2-3-5 نقش دولت در آموزش های شغلی- 48

2-3-6 مدل اچیو- 48

2-3-6-1 مراحل تدوین مدل اچیو- 48

2-3-7 مدل های بیانگر عوامل مؤثر بر بهره وری منابع انسانی- 55

2-3-7-1 مدل هرسی و گلد اسمیت-- 55

2-3-7-2 مدل اینسورث و اسمیت-- 56

2-4 بخش سوم: معرفی شرکت پارس خودرو56

2-4-1تولیدات شرکت پارس خودرو از بدو تأسیس-- 57

2-4-2 اهداف استراتژیک شرکت پارس خودرو- 57

2-4-3 تولیدات و تحولات شرکت در سال‌های مختلف-- 58

2-4-4 محصولات فعلی شرکت-- 60

2-4-5 مشخصات سالن رنگ متمرکز- 61

2-5 جمعبندی مبانی نظری- 61

2-6 بخش چهارم: پژوهشها و بررسی های پیشین- 62

2-6-1 پیشینه پژوهش در ایران- 62

2-6-2 پیشینه پژوهش در خارج- 67

2-6-3 جمع بندی پیشینه پژوهش-- 75

فصلسوم: روش شناسی پژوهش

3-1 مقدمه77

3-2روش پژوهش-- 78

3-3 مدل پژوهش-- 81

3-4 جامعه آماری ، روش نمونه گیری و حجم نمونه82

3-5 ابزار گردآوری داده ها و چگونگی تهیه آن- 84

3-6 روایی ابزار سنجش-- 88

3-7 پایایی ابزار سنجش-- 91

3-8 تحلیل عاملی تأییدی- 94

3-8-1 نرم افزار لیزرل- 96

3-8-2 تجزیه و تحلیل عاملی تأییدی- 98

3-8-3 نیکویی برازش مدل- 98

3-9 مدل معادلات ساختاری- 100

3-9-1 شاخص بنتلر- بونت-- 100

3-9-2 شاخص تاکر- لویز- 101

3-9-3 شاخص ریشه خطای میانگین مجذورات تقریب(RMSEA):101

3-9-4 شاخص نیکویی برازش(GFI)101

3-9-5 شاخص ریشه میانگین مجذورات باقیمانده(RMR):101

3-9-6 روش کمترین مربعات جزئی- 101

3-9-7 آزمون همبستگی- 102

3-9-8 آزمون کولموگروف- اسمیرنوف-- 103

3-9-9 آزمون فرض ضریب همبستگی- 103

3-10 ملاحظات اخلاقی- 104

فصل چهارم: ارائه و تجزیه و تحلیل داده ها

4-1مقدمه106

4-2 روش های توصیفی و تحلیل آن- 106

4-2-1 جمعیت شناختی پاسخ دهندگان- 106

4-3 تحلیل پرسش های مربوط به پاسخ دهندگان- 109

4-4 داده های توصیفی پرسشنامه109

4-5 تحلیل آماری داده های جمع آوری شده112

4-5-1 آزمون فرض تصادفی بودن نمونه های انتخاب شده112

4-6 تأیید ساختارمدلپژوهشبااستفادهازتحلیلعاملی تأییدی- 113

4-6-1تحلیل استنباطی یافته‌ها113

4-6-2 مدل معادلات ساختاری- 114

4-7 آزمون نرمال بودن مؤلفه های الگو- 115

4-8 تحلیل عاملی تأییدی- 116

4-8-1 مدل اندازه گیری متغیر ارزیابی عملکرد116

4-8-1-1 تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول متغیر ارزیابی عملکرد116

4-8-1-2 تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم متغیر ارزیابی عملکرد120

4-8-2 مدل اندازه گیری متغیر کیفیت-- 123

4-8-2-1 تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول متغیر کیفیت-- 123

4-8-2-2 تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم متغیر کیفیت-- 126

4-8-3 مدل اندازه گیری متغیر آموزش حین کار128

4-9 مدل سازی معادلات ساختاری- 130

4-9-1 آزمون فرضیه های پژوهش-- 132

4-9-1-1 آزمون فرضیه های اصلی پژوهش-- 132

4-9-1-2 آزمون فرضیه های فرعی پژوهش-- 133

4-10رتبه بندی مؤلفه های پژوهش-- 139

فصل پنجم: بحث و تفسیر یافته ها

5-1 مقدمه141

5-2 خلاصه پژوهش-- 141

5-3 یافته های پژوهش-- 141

5-4 تفسیر فرضیات پژوهش-- 143

5-5 محدودیت های پژوهش-- 153

5-5-1 محدودیت های خارج از کنترل پژوهشگر- 153

5-5-2 محدودیت های در اختیار پژوهشگر- 153

5-6 پیشنهادهای کاربردی- 153

5-7 پیشنهادها برای پژوهش های آتی- 155

پیوست ها (پرسشنامه و خروجی های نرم افزار لیزرل)156

فهرست منابع فارسی و لاتین- 183

چکیده انگلیسی- 188

 فهرست اشکال

شکل (2-1) مدل اچیو- 48

شکل (3-1) فرایند انجام پژوهش-- 78

شکل (3-2)مدل مفهومی پژوهش-- 81

شکل 4-1 مدل همبستگی بین مؤلفه ها و شاخص های متغیر ارزیابی عملکرد در حالت استاندارد117

شکل 4-2 مدل همبستگی بین مؤلفه ها و شاخص های متغیر ارزیابی عملکرد در حالت معناداری 119

شکل 4-3 مدل همبستگی بین متغیر و مؤلفه های ارزیابی عملکرد در حالت استاندارد121

شکل 4-4 مدل همبستگی بین متغیر و مؤلفه های ارزیابی عملکرد در حالت معناداری 122

شکل 4-5 مدل همبستگی بین مؤلفه ها و شاخص های متغیر کیفیت در حالت استاندارد123

شکل 4-6 مدل همبستگی بین مؤلفه ها و شاخص های متغیر کیفیت در حالت معناداری- 125

شکل 4-7 مدل همبستگی بین متغیر و مؤلفه های کیفیت در حالت استاندارد126

شکل 4-8 مدل همبستگی بین متغیر و مؤلفه های کیفیت در حالت معناداری 127

شکل 4-9 مدل همبستگی بین مؤلفه ها و شاخص های متغیر آموزش حین کار در حالت استاندارد128

شکل 4-10 مدل همبستگی بین مؤلفه ها و شاخص های متغیر آموزش حین کار در حالت معناداری 129

شکل 4-11 مدل در حالت استاندارد130

شکل 4-12 مدل اعداد معناداری- 131

 فهرست جداول

جدول 2-1 تمایز آموزش کارکنان از آموزش و پرورش عمومی- 30

جدول 2-2 نتایج حاصله از پژوهش هاپکینز- 69

جدول 2-3 خلاصه نتایج حاصله از پژوهش در حوزه آموزش حین کار 72

جدول 3-1 ترکیب سؤالات پرسشنامه86

جدول 3-2 طیف لیکرت------------------------------------ 88

جدول 3-3 متغیرها، تعداد سؤال ها و ضریب پایانی---------------------- 92

جدول 4-1 توزیع فراوانی و درصد پاسخ دهندگان به تفکیک سن- 106

جدول 4-2 توزیع فراوانی و درصد پاسخ دهندگان به تفکیک مدرک تحصیلی 107

جدول 4-3 توزیع فراوانی و درصد پاسخ دهندگان به تفکیک سابقه خدمت 108

جدول 4-4 توزیع فراوانی و درصد پاسخ دهندگان به تفکیک نوع استخدام 108

جدول 4-5 داده های توصیفی پرسشنامه110

جدول 4-6 خروجی1 آزمون ران- 112

جدول 4-7 خروجی2آزمون ران- 112

جدول 4-8 نتایج آزمون کلموگروف اسمیرنوف برای متغیرهای پژوهش 115

جدول 4-9 میزان برازش مدل- 132

جدول 4-10 ضرایب مسیر، آماره‌ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: میزان کیفیت)132

جدول 4-11 ضرایب مسیر، آماره‌ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: کاهش نمرات منفی استاندارد خودرو)133

جدول 4-12 ضرایب مسیر، آماره‌ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: کاهش نمرات منفی استاندارد خودرو (AVES))134

جدول 4-13 ضرایب مسیر، آماره‌ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: کاهش دوباره کاری)134

جدول 4-14 ضرایب مسیر، آماره‌ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: توانایی آنان (در انجام وظایف محوله)135

جدول 4-15 ضرایب مسیر، آماره‌ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: توانایی آنان (وضوح نقش برای آنان)135

جدول 4-16 ضرایب مسیر، آماره‌ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: حمایت سازمانی پرسنل)136

جدول 4-17 ضرایب مسیر، آماره‌ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته:انگیزه آنان (در انجام وظایف محوله)137

جدول 4-18 ضرایب مسیر، آماره‌ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: میزان بازخور آنان (از خود))137

جدول 4-19 ضرایب مسیر، آماره‌ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: بازخورد اعتبار در مورد آنان)138

جدول 4-20 ضرایب مسیر، آماره‌ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: تناسب محیطی)138

 جدول4-21 رتبه بندی مؤلفه های پژوهش-- 139

چکیده:

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی عملکرد آموزش حین کار(ojt) بر میزان کیفیت خودروی سواری در سالن رنگ شرکت پارس خودرو براساس مدل اچیو(achieve) می‌باشد. روش پژوهش به صورت پیمایشی است. برای جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای - میدانی و به صورت پرسشنامه استفاده شده است. ابزار گردآوری این مطالعه پرسشنامه پژوهشگر ساخته و اچیو بود که حاصل مبانی نظری پژوهش است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه مدیران، کارشناسان و سرپرستان سالن رنگ شرکت پارس خودروتشکیل می­دهد، که تعداد آنها 437 نفر می باشد و از فرمول کوکران 205 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. برای توزیع پرسشنامه از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد.برای تعیین روایی پرسشنامه‌ها از روش روایی محتوایی توسط 10 نفر از خبرگان و اساتید دانشگاه استفاده گردیده است و همچنین برای تعیین پایایی پرسشنامه‌ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است و ضریب .9 آلفای کرونباخ برای کل گویه های پرسشنامه نشان داد که ابزار جمع آوری داده ها از پایایی بالایی لازم برخوردار می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و lisrel استفاده گردیده است. در نهایت با توجه به ضرایب مسیر(b) و آماره ی t در سطح اطمینان .99 تمامی فرضیه ها مورد تأیید قرار گرفه است.و در نهایت پیشنهادها و راهکارهایی برای بهبود و ارتقای عملکرد آموزش حین کار (ojt) و کیفیت خودروی سواری ارائه گردیده است.

کلید واژه:عملکرد، آموزش حین کار، کیفیت، پارس خودرو

فصل یک لیات پژوهش

 1-1 مقدمه

نیروی انسانی یکی از اساسی ترین عوامل مؤثر در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر کشوری می باشد. تجهیز نیروی انسانی به مهارت ها و تخصص های موردنیاز شغلی و حرفه ای، خود یکی از مهم ترین راه های رسیدن به اهداف توسعه مورد نظر می باشد. بدیهی است شاغلین درهر دستگاه اعم از دولتی یا خصوصی، سرمایه های انسانی تلقی می گردند. اگر این افراد از دانش، داده ها و مهارت های لازم و مناسب برخوردار نباشند، سازمان ها را دچار ضایعات عدیده مالی، جانی و غیره خواهند کرد. لذا تأمین به موقع و به جای نیروی انسانی متخصص مورد نیاز یک ضرورت محسوب می گردد و تأمین چنین ضرورتی بدون پیروی از اصول و فنون مدیریت نیروی انسانی و در نهایت مدیریت و برنامه ریزی آموزشی امکان پذیر نخواهد بود. فرآیند آموزش حین کار کارکنان در شرکت های مختلف لزوماً باید با اهداف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی یک نظام همسو و یک جهت باشد(محمدی، 1389).

هدف این فصل آشنایی با چرایی انجام پژوهش و نحوه انجام آن می باشد. در این بخش ابتدا به بیان مسأله پژوهش و دلیل انجام این پژوهش پرداخته می شود.سپس ضرورت انجام پژوهش بیان شده و در ادامه مباحثی همچون اهداف، سؤالات و تاریف نظری و عملیاتی پژوهش بیان می گردد.

-2 بیان مسأله پژوهش

عصر حاضر، عصر تحولات شگرف، سریع و محیر العقول است. امروز چالش های پیش روی همه سازمان ها و مؤسسات و دولت ها، بحث کارآمدی و عملکرد است. بروز شتابان بلوک های جدید تجاری، اقتصادی در عرصه رقابت های جهانی، ضرورت اجتناب ناپذیر تحول همه جانبه در تمامی ابعاد را می طلبد. به ویژه برنامه ریزی نیروی انسانی برای دست یابی به افزایش عملکرد از اولویت های همه مدیران است. لازمه خودکفایی هر کشور در گروی توسعه آن کشور در زمینه های مختلف است و توسعه هر کشور در گروی فعالیت های افراد آن می باشد. در واقع نیروی انسانی ماهر و متخصص یکی از عوامل کلیدی و انکار ناپذیر توسعه همه جانبه اقتصادی هر کشور است. تحقق آرمان، استقلال و خودکفایی در ابعاد مختلف به تخصص و مهارت افراد بستگی کامل دارد و اتصال این گونه مهارت ها خود نیازمند اجرای برنامه های آموزشی است (محمدی نائینی، 1386).

نگاهی تحلیلی - تاریخی به مسیر حرکت آموزش های کارکنان، نشان دهنده وجود اصل اساسی به خدمت گرفته شدن فعالیت ها و فرآیندهای آموزشی در راستای رفع نیازهای سازمانی بوده و مقوله آموزش به نحو بارزی با مقوله نیازهای سازمانی در ارتباط می باشد. رفع چنین نیازهایی توسط فعالیت های آموزشی می تواند در سطوح خرد و سطوح کلان مورد بحث و بررسی قرار گیرد، به طوری که در بسیاری از کشورها، به ویژه جوامع صنعتی، آموزش در جهت برآورده سازی نیازهای اقتصادی و اجتماعی به طور ویژه مورد استفاده قرار می گیرد از طرف دیگر باید توجه داشت که جهت افزایش عملکرد کارکنان، نیازمند آشنایی و تطبیق آن ها با محیط کار بوده که این امر به هنگام کردن دانش و مهارت های فنی و علمی آنان را برای پاسخگویی به اهداف سازمانی و فردی می طلبد. آموزش نه تنها کارکنان را در اجرای وظایف و فعالیت های شغل مورد تصدی فعلی شان یاری داده، بلکه همچنین به توسعه آنان در مسئولیت های آتی شان نیز کمک می کند.

در واقع یکی از عوامل توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی گسترش همه جانبه آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص وکارآمد می باشد. تحولات فزاینده در زمینه دانش و تکنولوژی، نیازهای آموزش جدیدی را برای مشاغل مختلف بوجود می آورند و این در حالی است که تحصیلات رسمی و دانشگاهی به تنهایی پاسخگو نبوده و در نتیجه به انواع دیگر آموزش از جمله آموزش های حین کار نیاز می باشد.

آموزش نیروی انسانی در سازمان ها تا بیش از پیدایش مکتب مدیریت علمی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، به صورت منظم و علمی مورد توجه نبود. اهتمام به این مسأله با جهانی شدن آموزش و رشد فزاینده فناوری داده ها، ارتباطات وتغییرات سریع در دانش و مهارت ها، شدت بیشتری یافت.[1] سرمایه های انسانی در این دوره به عنوان مهم ترین عامل توسعه ی سازمانی و آموزش بهترین ابزار پاسخ به این نیاز تلقی گردید. این نوع آموزش ها که از آن به عنوان آموزش حین کار یاد می شد، ناظر بر کوششی نظام دار بود که هدف اصلی آن، هماهنگ کردن علایق و نیازهای آنی افراد با نیازها و اهداف سازمان بود تا از طریق اکتساب مداوم دانش، مهارت ها، قوانین و نگرش های مطلوب بهبود عملکرد افراد را در محیط کار فراهم نماید (اورنگی و همکاران، 1390، ص96).

آموزش حین کار در حقیقت دانش جدیدی را در سبد آموزش های قبلی دانش آموختگان قرار داده و آنان را به همراه پیشرفت علوم و فنون پیش می برد و لذا توسعه این آموزش ها در بهبود کیفیت نظام آموزشی اثر مطلوب خود را به جا می گذارد. از طرف دیگر آموزش کارکنان به عنوان کلید طلایی توسعه بر سازمان، یکی از عوامل اصلی و ارکان مهمی است که سازمان را به پویایی و نهایت عملکرد و اثر بخشی می رساند.

اهداف آموزش کارکنان در مؤسسات گوناگون به طور عموم با اهداف استراتژیک نظام های اجتماعی هم سو و در یک جهت می باشد. نیروی انسانی متعهد در یک سازمان با کردار و اعمال خویش و اتخاذ تصمیمات صحیح و به موقع می تواند زیان های مادی را به زودی جبران و تأمین نماید. در واقع درک ضرورت و اهمیت آموزش حین کار رابطه مستقیم با ضرورت آموزش مستمر و نیز آموزش بزرگسالان در هر جامعه دارد.

بدین ترتیب می توان آموزش را مقدمه ای برای پیشرفت و افزایش عملکرد یک سازمان دانست. در عصر حاضر با توجه به شتاب فزاینده ای که علم و تکنولوژی پیدا کرده، عملکرد افراد تا حد زیادی بستگی به میزان آموزشی که قبل و یا در زمان اشتغال در راستای شغل خود می بینند، داشته و در غیر این صورت به دلیل پیچیدگی و همه جانبگی تغییرات از عملکرد مطلوب جهت انجام وظایف خود در سازمان برخوردار نخواهند بود. شتاب و حرکتی که جوامع در نیمه دوم قرن بیستم از شیوه های کهن به سوی تغییرات تازه و قبول آن تغییرات دارند به حدی بوده که در بسیاری از اقشار جامعه دیگر امروزه یادآور این نکته است که برای حفظ کارآیی نظام، عوامل و اجزای آن پیوسته باید آموزش کارکنان و تطبیق دادن توانایی های آنان با نیازهای جدید و مسؤلیت های نو مورد توجه قرار گیرد. از طرف دیگر الزامات موجود در محیط های اجتماعی، سازمان را وارد به گرایش های تدریجی به سمت نظام های باز به منظور حفظ حیات خود و افزایش عملکرد فعالیتی نموده است. از جمله عناصر اولیه به منظور تحقق پذیری چنین شرایطی، تأکید برای فراهم سازی مقدمات ایجاد سازمان یاد گیرنده، ایجاد سازمان و جامعه به وضوح ضرورت دارد. آموزش حین کار کارکنان یکی از مکانیزم ها و فعالیت هایی می باشد که قادر است بستر را جهت تحقق یابی چنین سازمان هایی فراهم سازد. در کشور ما نیز سرمایه‌گذاری‌های زیادی صرف برگزاری دوره‌های آموزشی ضمن خدمت در سازمان ها انجام می‌شود، اما اغلب روش های آموزشی بکار گرفته شده برای آموزشهای ضمن خدمت سنتی بوده و میزان تأثیر آن ها بر کیفیت محصولات در هالهای از ابهام قرار دارد.

علی رغم آنکه سالن رنگ شرکت پارس خودرو به عنوان سالن رنگی پیشرو به فعالیت پرداخته و همواره تعالی و پیشرفت منابع انسانی را در راستای ارتقای شغلی خود می پندارند، و از سوی دیگر به نظر می رسد، آموزش های ارائه شده در سالن رنگ مورد بحث، کاملاً منطبق با نیازهای پرسنل در سطوح مختلف سازمانی نبوده و همچنین مدیران ارشد سازمان نیز به اهمیت و تأثیر به سزای آموزش حین کار کارکنان بر عملکرد آنان به طور کامل واقف نیستند، علاوه بر این اولویت بندی صحیحی از میزان تأثیر انواع مختلف آموزش حین کار بر عملکرد کارکنان سالن رنگ شرکت پارس خودرو در دست نیست، موارد فوق پژوهشگر را بر آن داشت که به بررسی تأثیر آموزش های حین کار بر عملکرد کارکنان سالن رنگ شرکت پارس خودرو بپردازد. در اصل در طول پژوهش، پژوهشگر به دنبال این است که میزان تأثیر آموزش های حین کار ارائه شده به پرسنل سالن رنگ شرکت پارس خودرو در افزایش کیفیت را سنجیده و گامی هر چند کوچک در مسیر افزایش کیفیت برنامه های آموزشی سازمان بردارد.

این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که « آیا دوره های آموزشی حین کار در سالن رنگ شرکت پارس خودرو در میزان کیفیت خودروهای تولیدی شرکت پارس خودرو تأثیر داشته است؟» لازم به ذکر است جرقه این پژوهش از آنجایی زده شد که وحدت رویه ای در زمینه اثربخشی دوره های آموزشی بالخصوص دوره های آموزش حین کار بر عملکرد سازمانی وجود نداشته است که مستنداً در بخش ادبیات تجربی پژوهش به آن اشاره خواهیم کرد.

[1]- Carne Vale – Ville , 1999