عدالت و دادرسی در تاریخ بیهقی و سیاست نامهWORD

 فهرست مطالب

چکیده:1

مقدمه:2

فصل اول4

کلیــــات5

1-1 - تعریف موضوع5

1-2 - بیان مسئله6

1-3 - هدف تحقیق6

1-4 -پیشینه تحقیق7

1-5 - سئوالهای تحقیق8

1-6 - فرضیه های تحقیق8

1-7 - روش کارو تحقیق:8

فصـــــــــــــل دوم9

نگاهی به عدالت و دادرسی وسیرتاریخی آن دراعصارومتون گذشته10

2-1 -عدالت ازنظر لغوی واصطلاحی10

2-1-1 عدالت از نظر لغوی10

2-1-2 -عدالت در اصطلاح:11

2-1-3- تعریف عدالت ودادرسی14

2-2 -عدالت ودادرسی ازدیدگاه قرآن کریم وائمه معصومین (ع)14

2-2- 1-عدالت ودادرسی ازدیدگاه قرآن کریم14

2-2- 2-عدالت ودادرسی ازدیدگاه معصومین (علیهم السلام)16

2-3 -عدالت ودادرسی در قرون اولیه20

2-4 -عدالت ودادرسی درایران بعد ازاسلام22

2-4 - نگاهی به عدالت ودادرسی درمتون ادبی24

2-4-1 -شاهنامه فردوسی24

2-4-2- قابوس نامه36

2-4-3 -کلیله و دمنه37

2-4-4 -مخزن الأسرار نظامی39

2-4-5 -مرزبان نامه40

2-4-6- بوستان سعدی41

2-4-7- گلستان سعدی43

2-4-8 -مثنوی معنوی45

2-4-9 -تاریخ جهانگشای جوینی47

2-4-10- اخلاق ناصری48

فصل سوم:50

زندگی بیهقی و معرفی آثار او و بررسی عدالت و دادرسی در تاریخ بیهقی51

3-1-1 -زندگی بیهقی51

3-1-2- معرفی تاریخ بیهقی52

3-1-3- عدالت و دادرسی در تاریخ بیهقی54

فصل چهارم:75

زندگی خواجه نظام الملک و معرفی آثار او و بررسی عدالت و دادرسی در سیاستنامه76

4-1--زندگی خواجه نظام الملک76

4-2-آثار خواجه نظام الملک78

4-3-عدالت و دادرسی در سیاستنامه :79

فصل پنجم :96

مقایسه عدالت و دادرسی در تاریخ بیهقی و سیاستنامه و وجه تمایز و شباهت آنها97

5-1- وجه تمایز پردازش به موضوع عدالت و دادرسی در سیایتنامه و تاریخ بیهقی97

5-1-1 -وجه تمایز در پردازش کلی به موضوع عدالت و دادرسی97

5-1-2 -وجه تمایز در موضوعات پرداخته شده زیر موضوع عدالت و دادرسی99

5-2- وجه شباهت پردازش به موضوع عدالت و دادرسی در سیاستنامه و تاریخ بیهقی102

5-2-1-وجه شباهت پردازش کلی به موضوع عدالت و دارسی102

5-2-2-وجه شباهت پردازش موضوعی به موضوع عدالت و دارسی103

نتیجه گیری109

پیشنهادات:111

فهرست منابع و مآخذ112

فهــــرست اعلام115

AbstractII

چکیده:

عدالت و دادرسی از مهمترین موضوعات و مفاهیم همه ادوار است ، لذا پرداختن به این دو مفهوم و موضوع بسیار ضروری می باشد ،خصوصاً ابعاد آن در متون ادبی ادبیات کلاسیک ایران؛ بر اساس این اصل سیاستنامه خواجه نظام الملک طوسی و تاریخ بیهقیِ ابوالفضل بیهقی دو اثر گرانمایه قرنهای چهارم و پنجم بسیار حائز اهمیتند و این دو نویسنده به خاطر اهداف خود که تریبت نسلها و آموزش اصول و مبانی فکری فرهنگ عظیم ایرانی در نظر داشته به این موضوعات به وفور به طور مستقیم و غیر مستقیم اشاره کرده و پرداخته اند ، آنها مفهوم عدالت و دادرسی و آنچه مربوط به آنها می باشد را هنرمندانه در قالب حکایات یا سیر تاریخ نگاری خود عنوان کرده اند آنها به بانیان دادرسی یعنی همان قاضیان و حاکمان به چگونگی رفتار و تعامل آنها با اجتماع پرداخته و موضوعات مختلف عدالت و دادرسی را که این مجریان انجام داده اند در آثار خود به تفصیل و تلخیص عنوان کرده اند. البته پرداختن به این دو مفهوم در این دو اثر شباهتهایی به هم دارند مانند یاد کردن از حاکمان و قاضیان دادگر ، عدالت را اصل و اساس پایداری حکومتها دانستن، و... و تفاوتهایی در شیوه پرداختن به این دو موضوع در این دو اثر نیز وجود دارد که خواجه نظام الملک مستقیماً بخشی را به عنوان «حکایت ملک عادل» ، «انوشیروان و زنجیر عدالت» و ...آورده است و به شرح و تفصیل آن پرداخته ولی بیهقی در خلال تاریخ نگاری خود و نمونه های مانند آنچه در زمان خود اتفاق افتاده به این دو موضوع پرداخته است .

واژگان کلیدی: عدالت ، دادرسی ، تاریخ بیهقی ، سیاستنامه

مقدمه:

در بررسی های ادبی قرون چهارم و پنجم هجری قمری آثار دو نویسنده فاخر به نام های خواجه ابوالفضل محمد بن حسن بیهقی و خواجه نظام الملک طوسی از منظر نظرمان عبور می کند، این دو اثر تاریخ بیهقی و سیاستنامه نام دارند که با بیانی ادبی به ذکر وقایع تاریخ زمان خود می پردازند که این وقایع شامل شرح حال حاکمان و دولتها و ... می باشد که به طبع سخن گفتن در این باب با مضامین سیاسی و حقوقی و مفاهیم اینچنینی سروکاری مستقیم و ناگریز دارد لذا بررسی این مفاهیم که شاید از مفاهیم و مضامین همه زمانها و در زمان معاصر نیز بسیار قابل توجه باشد. یکی از این مضامین عدالت و دادرسی به معنی وسیع خود است که در متون مختلف بسیار به آن پرداخته شده است لذا با توجه به اهمیت این موضوع (عدالت و دادرسی ) پرداختن به آن در آثار ادبی- تاریخی جهت استفاده هر چه بهتر از فهم و درک آن و ترویج معنی و مصداق واقعی آن بسیار ضروری و لازم به نظر می رسد این موضوع در دو اثر مورد نظر ما به روشهای مختلف به کار گرفته شده است در جایی به طور مستقیم به آن اشاره شده است و بانیان آن را تمجید و تکریم کرده اند و در جای در لابه لای شرح وقایع به آن پرداخته شده است که از مطالعه بخشی از یک واقع یا تمام آن دریافت می شود لذا ما بر اساس این رویکرد نویسندگان مورد نظر به بررسی این مفهوم والا و آسمانی پرداخته تا کمکی به تبیین این موضوع و نشان دادن مصداق های واقعی آن کرده باشیم ؛ امید است از عهده آن به خوبی بر آمده باشیم. لذا با توجه به گستردگی مفهوم و مصداق این موضوع و اشارات پنهانی نویسندگان مورد نظرمان از خوانندگان توقع می رود با دقت بیشتری به بخشهایی که دقت لازم را نیاز دارد توجه خود را هدیه دهند تا سوء تفاهمی ایجاد نشود .

ما در این تحقیق ابتدا به بررسی مفهوم کلی و حقیقی عدالت و دادرسی و اشاره های موجود به آن در متون دینی و الهی و ادبی و در فصلی به پیشینه پرداختن به این موضوع در متون کلاسیک عهد قدیم و میانه و تا حدی نزدیک به معاصر و ادبیات کهن پارسی می پردازیم و مطلب مورد نظر ما بیشتر در دو اثر ذکر شد از دو نویسنده توانای گرانقدر نامبرده می باشد تا سؤلات موجود در ذهن خود و خوانندگان گرامی را پاسخی در خور داده و فرضیات موجود را به اثبات برسانیم. لذا فصل اول که براساس تمام تحقیقات اینچنینی فصل کلیات است و فصل دوم مفهوم عدالت و دادرسی و اشاره های متون دینی و الهی به این مفهوم والا و مقدس و در بخشی دیگر از همین فصل به عدالت در متون قدیمِ زبان شیرین پارسی و قبل و بعد از اسلام و در بخشی دیگر از همین فصل به این موضوع در ادبیات می پردازیم .

در فصل سوم که یکی از فصول اصلی مورد نظر ما است به بررسی زندگی ابالفضل بیهقی و معرفی اثر او و بررسی عدالت و دادرسی در اثر مورد نظر می پردازیم

در فصل چهارم به بررسی زندگی خواجه نظام الملک و آثاراو و اثر مورد نظرمان و همچنین بررسی عدالت و دادرسی در اثر مورد نظر یعنی سیاست نامه می پردازیم .

در فصل پنجم به مقایسه موضوع خود در دو اثر از دو نویسنده مورد نظر و به بیان شباهتهای موجود در پرداختن به عدالت و دادرسی و تفاوتهای موجود در پردازش موضوع مورد نظر در آثار ذکر شده می پردازیم تا پس از ذکر خلاصه تحقیق به نتیجه ای ادبی و علمی مورد قبول اساتید برسیم و پیشنهاداتی جهت ادامه دادن این روش با ادله مفید بودن به محققین بعدی ارائه گردد که «مَن کانَ فی طَلَبِ العِلمِ کانَتِ ‏الجَنَّةُ فی طَلَبهِ» هر که در جستجوى دانش باشد ، بهشت در جستجوى او برآید( الهندی؛ 2008: 2884به نقل از : ری شهری ؛1391 : ۳۹۸). ضمناً در پایان فهرست اعلام بصورت الفبائی جهت استفاده محققین آورده شده است.

 فصل اول

کلیــــات

1-1 - تعریف موضوع

با توجه به موضوع که عدالت ودادرسی در تاریخ بیهقی وسیاست نامه است .دراین پژوهش ضمن تعریف واژه عدالت ودادرسی وبازتاب آن درادبیات سعی می شود مبانی عدالت ودادرسی وشیوه ـ های احقاق حق مردم وسیاست مداران در تاریخ بیهقی و سیاست نامه بررسی شود ونیز شیوه برخورد با مجرمان ودادن حق به مستعضفان درمباحث دیگر استخراج ،تجزیه وتحلیل وطبقه بندی شود.

با عنایت به ارتباط موضوع باکتب ومنابع تخصصی رشته های حقوق ،ضرورت داشت که برخی ازآثارتخصصی این رشته نیزمورد مطالعه وپژوهش قرارگیرد.برای تدوین مجموعه فراهم آمده ،کتب ادبی،تاریخی وحقوقی مورد کنکاوش قرارگرفت ؛چراکه آثارادبی که دراعصارگذشته نوشته شده است به ویژه آثارتاریخی – ادبی ،به مقتضای موضوع خود ، به چگونگی طرح دعوی وکیفیت مجازاتها اشاراتی نموده اند .ونیز شیوه های محکمه وآیین دادرسی وعدالت که درآثار ادبی به آن پرداخته اند مورد مطالعه وبررسی قرارگرفته تا سیمای عدالت ودادرسی دراعصارپیشین ،باز شناخته شود.

1-2 - بیان مسئله

آیا مفهوم عدالت تا چه حد و اندازه ای در کلیه متون دینی و تاریخی و حقوقی و سیاسی و ... با رویکرد ادبی وجود دارد و مورد استفاده قرار گرفته است ؟ این مفهوم دارای مصداقهای زیادی در کلیه متون است که ما به رویکرد آن در آثار ادبی با هدف تاریخی می پردازیم

مسائل مورد نظر ما به صورت ویژه اینها می باشد که آیا مفهوم عدالت و دادرسی در دو اثر مورد نظر به صورت متشابه به کار رفته یا متمایز؟ آیا وجوه مشترک میان این دو اثر از لحاظ مفهوم و مصادیق در این موضوع وجود دارد ؟ دو نویسنده مورد نظر ما به چه شکلهای این موضوع را در اثر خود استفاده کرده اند آیا به صورت کاملاً واضح با واژگان فقط به این موضوع پرداخته اند یا به صورت مفهوم نهانی در قالب عبارات و داستانها نیز از این موضوع استفاده وافر نموده اند .

1-3 - هدف تحقیق

با توجه به نیاز جامعه به آشنایی با عدالت ودادرسی ،که از موضوعات اجتماعی در همه زمانها می باشد و به هیچ وجه رنگ کهنگی نمی گیرد؛ بررسی آن درواقع می تواند درتأثیر برافراد موُثرباشد. وشناسایی مباحث ناگفته ومیراث کهن ادب فارسی موضوعی ضروری وبایسته تحقیق است . وما باید بدانیم میراث کهن ما به همه ی مسائل انسانی توجه داشته است.

عدالت بنیاد وقوام جامعه سالم است که بسیاری از زمینه های اجتماعی، اقتصادی وسیاسی انحراف ها و جرایم را از میان می برد؛ افزون برآن هنگام بروز کجی وانحراف در جامعه، می کوشد تا بهترین شیوه ممکن حالت اعتدال را به جامعه باز گرداند؛ به گونه ای که حقوق مشروع افراد وکیان اجتماع لطمه ای نخورد نقش کار ساز وزیر بنایی عدالت، انسان را همواره شیفته خود ساخته است وهیچ انسانی هرچند ستم کار، ازشعار عدالت خواهی وعدالت طلبی نمی گریزد.

بررسی رابطه ابعاد آنتروپومتریک اندام فوقانی با قدرت دست برتر والیبالیست‌ها و هندبالیست‌های دختر نوجوان شهرستان دامغان

فهرست مطالب

چکیده1

فصل اول کلیات پژوهش2

1-1 مقدمه 3

1ـ2 بیان مسئله 5

1ـ3 ضرورت و اهمیت تحقیق 7

1ـ4 اهداف تحقیق 8

1ـ4ـ1 هدف کلی 8

1ـ4ـ2 اهداف اختصاصی 8

1ـ5 فرضیه‌های تحقیق 9

1ـ5ـ1 فرضیه‌های اختصاصی 9

1ـ6 متغیرهای تحقیق 10

1ـ7 محدودیت‌های قابل کنترل 10

1ـ8 محدوده غیر قابل کنترل 10

1ـ9 تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه ها 11

فصل دوم ادبیات و پیشینه پژوهش13

2-1 مقدمه 14

2-2 مبانی نظری 14

2-2-1 قدرت عضلانی 14

2-2-2 اندازه‌گیری 16

2-2-1 استعداد و استعدادیابی 20

2ـ3 پیشینه تحقیق 28

2ـ3ـ1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور 28

2ـ3ـ2 تحقیقات انجام شده در خارج کشور 34

فصل سوم روش پژوهش38

3ـ1 مقدمه 39

3-2روش تحقیق 39

3-3روش نمونه‌گیری 39

3-4 جامعه آماری 39

3-5 متغیرهای تحقیق 39

3-5-1 متغیرهای مستقل 39

3-5-2 متغیر وابسته 39

3-6 ابزار جمع آوری داده ها 40

3-7 شیوه اجرای تست ویسناپو و همکاران 40

3ـ7ـ1 شیوه استفاده از دینامو متر 43

3ـ7ـ2 شیوه استفاده از متر 44

3-8 روش جمع آوری داده‌ها و مراحل انجام کار 44

3-9 روش تجزیه و تحلیل آماری 44

فصل چهارم تجزیه و تحلیل یافته‌ها45

4ـ1 مقدمه 46

4ـ2 آزمون فرضیات پژوهش48

4ـ3 رگرسیون چند متغیره گام به گام (Stepwise) برای تجزیه و تحلیل متغیرهای مدل در گروه والیبالیست‌ها 56

4ـ4 رگرسیون چند متغیره گام به گام(Stepwise) برای تجزیه و تحلیل متغیر‌های مدل در گروه هندبالیست‌ها 58

فصل پنجم نتیجه‌گیری61

5ـ1 مقدمه 62

5ـ2 خلاصه پژوهش 62

5-4 پیشنهادها 69

5-4-1پیشنهادات برخاسته از پژوهش 69

5-4-2 پیشنهادات پژوهشی69

منابع 70

پیوست75

Abstract 77

فهرست جداول

جدول 4ـ1 آمار توصیفی متغیرهای پژوهش47

جدول 4ـ2 آزمون همبستگی پیرسون48

جدول 4ـ3 آزمون همبستگی پیرسون49

جدول 4ـ4 آزمون همبستگی پیرسون50

جدول 4ـ5 آزمون همبستگی پیرسون51

جدول 4ـ6 آزمون همبستگی پیرسون52

جدول 4ـ7 آزمون t مستقل53

جدول 4ـ8 آزمون t مستقل54

جدول 4ـ9 آزمون همبستگی پیرسون55

جدول 4ـ9 آزمون کفایت رگرسیون چند متغیره56

جدول 4ـ10 آزمون معنی‌داری ضرایب رگرسیون56

جدول 4ـ11 ضریب همبستگی و ضریب تعیین56

جدول 4ـ12 متغیر‌های خارج شده از مدل در گروه والیبالیست‌ها57

جدول 4ـ13 آزمون کفایت رگرسیون چند متغیره58

جدول 4ـ14 آزمون معنی‌داری ضرایب رگرسیون58

جدول 4ـ15 ضریب همبستگی و ضریب تعیین58

جدول 4ـ16 متغیر‌های خارج شده از مدل در گروه هندبالیست‌ها59

 فهرست تصاویر

شکل 3ـ1 گستردگی انگشتان 41

شکل 3ـ2 طول انگشتان 42

شکل 3ـ3 پارامترهای محیطی انگشتان 43

 چکیده

در حال حاضر برنامه‌های جامع استعدادیابی در کشورهای صاحب نام در ورزش قهرمانی اصولا بر اساس معیارهای بسیاری است. که یکی از این معیارها مربوط به شاخص‌های آنتروپومتری است. این امر به ویژه در برخی رشته‌های ورزشی مانند هندبال، والیبال و بسکتبال که ابعاد بدنی می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در اجرای مطلوب داشته باشد حائز اهمیت است. ویژگی‌های آنتروپومتریک دست مانند اندازه، شکل و ساختار، روی قدرت دست موثر است. هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه تاثیر ابعاد آنتروپومتریک دست برتر در قدرت دست هندبالیست‌ها و والیبالیست‌های دختر نوجوان شهر دامغان است. تا از این طریق و با کمک دیگر عوامل فیزیولوژیک و آنتروپومتریک و روانی بتوان به هدایت دانش‌آموزان در رشته‌ای که امکان موفقیت بیشتری دارند بپردازیم.

روش شناسی: این پژوهش توصیفی-همبستگی و از نوع تحقیقات کاربردی است. آزمودنی‌های مطالعه شامل دختران دانش‌آموز والیبالیست و هندبالیست شهر دامغان با حداقل دو سال سابقه بازی و شرکت در مسابقات شهرستانی هستند که تعداد 30 نفر با رده سنی 13تا 16 سال به صورت تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. سپس ویژگی‌های آنتروپومتریک مورد نیاز برای تحقیق شامل محیط ساعد، قطر مچ، طول انگشتان، پارامترهای محیطی انگشتان، گستردگی انگشتان و قدرت دست برتر ارزیابی شد.

یافته ها: از بین متغیرهای اندازه‌گیری شده فاصله بین انگشت شست تا حلقه در هندبالیست‌ها با قدرت دست در آنها ارتباط معنی‌داری داشت. همچنین پارامترهای محیطی P3-P4-P5 در والیبالیست‌ها با قدرت دست در آنها ارتباط معنی‌داری دارد. همچنین داده‌ها نشان می‌دهد اگر سطح معنی‌داری برابر1/0 باشد می‌توان نتیجه گرفت اندازه دست هند بالیست‌ها بزرگتر از والیبالیست‌ها است همچنین قدرت دست هندبالیست‌ها بیشتر از والیبالیست‌ها است.

بحث و نتیجه گیری: مهمترین نتیجه حاصل از این تحقیق بیان می‌کند که در والیبالیست‌های دختر نوجوان پارامترهای محیطی و در هندبالیست‌ها فاکتوری از گستردگی انگشتان در حداکثر قدرت دست موثر است. از یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که تاثیر ابعاد آنتروپومتریک دست در قدرت آن با توجه به نوع رشته ورزشی متفاوت است.

واژه‌های کلیدی: ویژگی آنتروپومتریک، والیبال، هندبال، قدرت دست، دختران نوجوان

فصل اول
کلیات پژوهش

-1 مقدمه

مفهوم ورزش و تربیت بدنی پدیده‌های زیستی – روانی و اجتماعی است که در چارچوب هنجارهای فرهنگی و اجتماعی عمل می‌کند. از نقطه نظر فرهنگی حرکت لازمه ورزش است اما برای شناخت کل آن کافی نیست. حرکت و مهارتهای حرکتی پدیده‌هایی زیستی هستند که در انسان و حیوان مشترک است ولی ورزش یک پدیده فرهنگی است که یکی از وجوه ضرورت مهندسی فرهنگی ورزش و تربیت بدنی در ایران و فصل ممیز انسان از موجودات دیگر است (آقاپور، 1391). به طور جداگانه مورد بررسی قرار گیرد. فرآیند استعدادیابی رویکردی برای کشف استعداد ورزشی به منظور شرکت در برنامه‌های تمرینی سازمان یافته و تخصصی و در نهایت هدایت و معرّفی نخبه‌های ورزشی به سوی باشگاه‌ها و فدراسیون‌ها برای ارتقای قابلیت‌ها و مهارت‌های تخصصی می‌باشد. (ابراهیم، 1383)

همه می‌توانند آواز خواندن، نقاشی کردن و نواختن یک ساز را بیاموزند؛ اما افراد کمی به سطوح بالای مهارت و چیرگی می‌رسند. بنابراین در ورزش به عنوان یک هنر، کشف افراد با استعداد و انتخاب آنها در سنین پایین و سپس هدایت، کنترل و ارزیابی آنها در رسیدن به بالاترین سطح مهارتی اهمیت زیادی دارد (بلوچی، 1389). قدرت فشردن دست یکی از معیارهای مهم سلامت عمومی است. همچنین به عنوان یکی از قابل اعتمادترین روش‌ها برای برآورد قدرت عمومی در نظر گرفته می‌شود و می‌تواند ارزیابی سریعی از قدرت بالاتنه (اندام فوقانی) ورزشکاران فراهم کند (Hager et al, 2002). بسیاری از رشته‌ها و زمینه‌های متنوع ورزشی مانند کشتی، بدمینتون، فوتبال، تنیس، بسکتبال، هندبال و ... که دست‌ها و انگشتان بیشترین درگیری را دارند به سطح پایدار و ثابتی از قدرت فشردن دست برای به حداکثر رساندن کنترل و عملکرد و همچنین کاهش احتمال ناشی از آسیب‌های مختلف نیازمند هستند.

قدرت فشردن دست و اندازه‌گیری ابعاد دست، پارامترهای آنتروپومتریکی ضروری برای پرتاب کردن، نگهداشتن و فشردن یک شی هستند. در عین حال تعیین کننده عملکرد در ورزش‌هایی‌اند که در آنها دست‌ها و انگشتان ابزار اصلی هستند. همچنین ارزیابی آن برای مربیان جهت انتخاب بازیکنان جوان، تشخیص آمادگی سطوح رقابت‌های مختلف و انجام ورزش‌های مختلف ضروری است بالا بردن توانایی و قابلیت‌های افراد به ویژه در زمینه عملکرد دست، از وظایف مهم مربی به شمار می‌رود. از آنجایی که عملکرد دست و کیفیت اعمال آن بستگی زیادی به قدرت دست دارد از این رو شناخت عوامل موثر بر قدرت آن از اهمیت بسیاری برخوردار است.

با توجه به این که ارزیابی قدرت برای مربیان ضروری است و با استفاده از آن می توانند به بررسی میزان آمادگی و ضعف عضلانی، اندازه‌گیری اثرات تمرین و کنترل پیشرفت ورزشکاران بپردازند و همچنین از آنجا که ویژگی‌های آنتروپومتریکی مختلف، ترکیب بدن و قدرت فشردن دست، متغیرهایی‌اند که در برخی از ورزش‌ها برای ارزیابی اثرات تمرین و فراهم کردن اطلاعات برای مربیان جهت انتخاب بازیکنان جوان، برای تشخیص آمادگی سطوح رضابت‌های مختلف و انجام ورزش‌های مختلف مورد بررسی و آزمایش قرار می‌گیرند لذا شناخت ویژگی‌هایی که بر قدرت فشردن دست تاثیرگذار هستند را ـ به ویژه در ورزشکاران ـ پررنگ‌تر می‌نماید. (افشارنژاد و همکاران، 1390)

 1ـ2 بیان مسئله

استعداد[1] در فرهنگ لغت به معنای توانایی ویژه و طبیعی و ظرفیت دستیابی به موفقیت تعریف شده است. با بهره گیری از این تعریف، استعداد یابی ورزشی را می‌توان شناسایی پتانسیل‌های بالقوه ویژگی‌های انسانی که تحت تأثیر عوامل مختلف ژنتیکی، جسمانی و رفتاری قرار دارد، معرفی کرد. بدیهی است استعداد یابی به معیارهای ویژه‌ای نیاز دارد. این معیارها از این جهت ضرورت دارند که فرد توانا را از ناتوان متمایز می‌کند. و آنهایی که مناسب یک رشته ورزشی بوده به این ورزش روی می‌آورند و افرادی که به معیارهای لازم دست نیابند در جهت دیگر هدایت می‌شوند. (صادقی، 1391) شاخص‌های آمادگی حرکتی عبارتند از: سرعت،[2] توان،[3] تعادل،[4] سرعت عمل و عکس‌العمل[5] و هماهنگی عصبی-عضلانی.[6] شاخصه‌های آمادگی جسمانی[7] عبارتند از استقامت قلبی تنفسی،[8] قدرت عضلانی،[9] استقامت عضلانی،[10] انعطاف‌پذیری[11] و ترکیب بدن.[12]

ویژگی‌های آنتروپومتریکی، مانند توده بدنی، قد، قد نشسته، فاصله دو دست، ضخامت یا عمق سینه، دور سرو دور سینه از جمله متغیر‌های مورد نظر در سنجش و اندازه‌گیری صفات و ویژگی‌های بدنی هستند. درک روشن از ارتباط بین ویژگی‌های ساختاری بدن و عملکردها، می‌تواند هم در شناسایی استعدادهای ورزشی و هم در روند آماده سازی ورزشکاران کمک کننده باشد. (آقا علی‌نژاد، رجبی، 1391) شناخت ویژگی‌های آنتروپومتریک و فیزیولوژیک برای هر رشته ورزشی بسیار مهم است و در واقع تعیین کننده قابلیت‌های عملکردی ورزشکار در رشته مورد نظر می‌باشد. آگاهی از این خصوصیات برای مقایسه یک ورزشکار با نتایج قبلی خودش و برای مقایسه با دیگر ورزشکاران و همچنین برای شناخت ضعف‌ها و برطرف کردن آن‌ها و سرانجام تصمیم‌گیری برای طراحی صحیح برنامه‌های تمرینی، ضروری است. (عبدالصالح[13] و همکاران، 2008).

هندبال که ورزشی پرتحرک و در ردیف ورزش‌های خشن معرفی شده در مدت یک ساعت و یا حتی بیشتر بازی می‌شود و از مجموعه‌ای از مهارتها و حرکات مثل دویدن- راه رفتن- پریدن – توقف کردن – عقب و جلو رفتن – پرتاب کردن و برخوردهای فیزیکی در دفاع و حمله... تشکیل شده است. (آقاعلی‌نژاد، 1386).

[1] Talent

[2]Speed

[3] Power

[4] Ballance

[5] Action&Reaction time

[6] Neuro-muscularcoordinan

[7] Physical Fitness

[8] Cardio-Pulmonary Endurance

[9] Muscular strenght

[10] Muscular Endurance

[11] Flexibility

[12] Body composition

[13] . Abdossaleh

نقش میزان توجه به اقدامات مدیریت منابع انسانی در ارتقاء عملکرد تعاونیهای تولید کشاورزی استان گیلانWORD

مقدمه

امروزه منابع انسانی، سرمایه اصلی سازمان محسوب می­شوند. سازمان­ها با وجود داشتن نیروی انسانی شایسته و لایق نیازمند توانمندی لازم در استفاده از این منابع می­باشند. در حقیقت با اتکا بر عملکرد کارکنان و مدیریت سرمایه انسانی و ارائه روش­های علمی و کاربردی، سازمان­ها به دنبال افزایش کارآمدی و اثربخشی خود هستند. وظایف مدیریت منابع انسانی به عنوان یکی از مهم­ترین مولفه­های اثرگذار بر عملکرد سازمانی مورد توجه قرار گرفته­اند (Megginson, 2006, 115). در واقع، سازمان­ها می­توانند از وظایف استراتژیک مدیریت منابع انسانی از قبیل کارمندیابی، آموزش و توسعه، مشارکت، ارزیابی عملکرد و پاداش به منظور بهبود عملکرد موثر استفاده کنند (Lauria & Duchessi, 2007: 239). وظایف استراتژیک منابع انسانی نقش حیاتی در تاثیرگذاری بر عملکرد سازمان ایفا می­کنند (Chen & Huang, 2009: 108). زمانی که سازمان­ها فعالیت­های نوآورانه را بهبود می­بخشند با عدم قطعیت بیشتر و تنوع در فرایندهای کاری روبرو می­شوند، در این شرایط این سازمان­ها به کارمندان خلاق و انعطاف­پذیر، ریسک­پذیر و با تحمل عدم قطعیت و ابهام بالا نیاز دارند (Madsen & Ulhøi, 2005: 490 ). از این­رو، سازمان­ها باید تأکید بیشتری بر وظیفه کارمندیابی داشته باشند. هم­چنین توجه به دوره­های آموزشی، قرار­گرفتن کارمندان در معرض انواع دانش و ایده­های ابتکاری را تسهیل می­نماید (Chang, 2005: 528). سازمان­ها برای کارمندان، از برنامه­های گسترده و مختلف آموزشی به منظور توسعه دانش و بهبود مهارت­های جدید در انجام کار بهره می­برند (Mumford, 2000: 33). علاوه بر این، توجه به بازار به میزان بالای مشارکت کارکنان نیاز دارد (Hurley & Hult, 1998: 45). سازمان­ها مشارکت کارکنان را با حل مشکات و حضور در تصمیم­گیری و تشویق کارکنان به منظور خلق ایده­های جدید بازار را تحت تاثیر قرار می­دهند (Glynn, 1996: 109). ارزیابی عملکرد می­تواند انگیزه کارکنان را برای مشارکت در فعالیت­های نوآورانه و دست­یابی به نتایج مطلوب نوآوری افزایش بخشد (Jiménez-Jiménez & Sanz-Valle, 2005: 67). هر دو پاداش­های بیرونی و درونی در بهبود انگیزه کارکنان به منظور انجام کار موثر هستند، هم­چنین این پاداش­ها، انگیزه کارکنان را برای خلق ایده­های جدید در کسب بازار و تولید موفقیت­آمیز محصولات جدید فراهم می­آورند (Mumford, 2000: 34). مباحث قبلی نشان می­دهند سازمان­ها می­توانند از وظایف استراتژیک منابع انسانی به منظور تاثیرگذاری بر رفتارها و تمایلات کارکنان استفاده نمایند. مدیریت منابع انسانی نه تنها رویکردی از روی سودآوری به کارکنان است بلکه رویکردی ویژه به روابط کارکنان با تأکید بر داشتن تعهد و دو طرفه بودن ارتباط است (Noe et al, 2000, 55).

اگرچه اهمیت مفهوم عملکرد و نیز مباحث گسترده­تری چون بهره­وری سازمان، به­طور وسیعی شناخته شده است؛ اما مباحث مربوط به عملکرد، یکی از پیچیده­ترین مسایلی است که پیش­روی محققان این امر قرار دارد (Liao & Wu, 2009: 70). پاسخ­گویی سازمان­ها به فرایندها از طریق گزارش ارزیابی عملکرد مشخص می­شود. تحقیقات بسیار زیادی در سال­های اخیر در مورد ماهیت و روش­شناسی اندازه­گیری عملکرد در سازمان­ها انجام گردیده است. نتایج این تحقیقات از این جهت ارزشمند است که می­توان وضعیت فعلی سازمان­ها را درک نمود و هم­چنین چالش­های آینده اندازه­گیری عملکرد را از آن طریق مورد بررسی قرار داد (مهرگان و شاهبندازاده، 1384).

بیان مسأله

یکی از مشخصه­های اساسی و نوین در مدیریت سازمان­های امروزی وجود زیر ساخت­های لازم برای سنجش و مدیریت عملکرد و تحلیل نتایج و دستاوردهای آن است. به واسطه بروز و ظهور فناوری­های جدید، کشورهای توسعه یافته با سرعت فراوانی در حال پیشرفت و فاصله گرفتن از کشورهای در حال توسعه و نیز کشورهای در حال توسعه در پی راهکارهایی برای کاهش این فاصله هستند. در کشور ایران نیز از مدتها قبل تلاش­هایی به منظور ایجاد توسعه پایدار و همگام شدن با سایر کشورهای جهان در قافله ترقی و تعالی آغاز شده است، به طوری که در چشم­انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران آمده است که جامعه ایرانی در افق این چشم­انداز چنین ویژگی­هایی خواهد داشت:

«برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی» و دست یافتن به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی با تأکید بر جنبش نرم­افزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقای نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل در این میان، متناسب نبودن عملکرد سازمان­ها، صنایع و تعاونی­های کشور، دشواری بزرگی بر سر راه پیشرفت آن­ها بوده است. نیاز سازمان­ها و صنایع به ویژه تعاونی­ها به درک مفاهیم، اصول و نظام­های مدیریت منابع انسانی از ارکان بنیادین عرصه بهبود و تعالی عملکرد سازمان محسوب می­شوند، ضرورت توجه به مقوله مدیریت منابع انسانی را در این سازمان­ها نشان می­دهد (حاج کریمی و رحیمی، 1378: 16).

مدیریت منابع انسانی روشی برنامه­ریزی شده و منسجم برای مدیریت سرمایه­های یک سازمان است، که شامل افراد مشغول به کاری می­شود که، به­طور جداگانه و همچنین به صورت گروهی برای رسیدن به اهداف تلاش می­کنند. به عبارت دیگر مدیریت منابع انسانی یعنی، استخدام افراد، استفاده از آنها، سرویس­دهی به آن­ها طبق نیازهای کار و سازمان و پرداخت حقوق آن­­ها است (vikipida, 2009، به نقل از گرجی و صیامی، 1391).

توجه به نیروی انسانی به عنوان زیربنای تولید و ارائه خدمات در سازمان­ها یکی از راه­کارهای اساسی در افزایش کارآیی و بهره­وری سازمان به شمار می­رود (Bertschek et al., 2009: 9). منابع انسانی در تمامی حوزه­ها نظیر گزینش، استخدام، نگهداری نیروی انسانی و در کل مدیریت منابع انسانی یکی از مواردی است که دوراندیشی، نوآوری سازمانی و تحول­آفرینی را تحت تاثیر قرار می­دهد. اندیشه­های تازه و دگرگونی­های ریشه­ای که در قلمرو مدیریت منابع انسانی پدید آمده است، بی­آن­که با ایستادگی یا مقاومتی روبرو گردد، به آرامی و آسانی پذیرفته شده و راه را برای بهره­گیری بالاتر از توان تخصصی کارکنان هموار کرده­اند. بسیاری از تحولات سال­های کنونی که در قالب نا­متمرکز کردن نظام مدیریت و رهبری، کاهش لایه­های سازمانی، مشارکت کارکنان در فرایند تصمیم­گیری و اموری از این دست پدید آمده­اند، جملگی بدان دلیل است که نگرش سازمان­ها نسبت به نیروی کار دگرگون شده و کارکنان سازمان­ها از تعریف کهنه و نارسای دوره پس از انقلاب صنعتی رها شده و با تعریف تازه منابع پر­ارزش شناخته می­شوند (Friedman, 2008: 103).

مدیریت منابع انسانی کارساز و اثربخش بر این شناخت استوار است که نیروی کار سازمان برای دستیابی به هدف­های سازمان اهمیت حیاتی و بنیادی دارد. مدیریت منابع انسانی برای اطمینان یافتن از این که منابع انسانی در راه بهره­مندی افراد، سازمان و جامعه به گونه­ای اثربخش و عادلانه بکار گرفته می­شود پنج وظیفه و فعالیت اصلی بر عهده دارد از جمله: برنامه­ریزی و پیش­بینی منابع انسانی، جذب و تأمین نیروی انسانی، آموزش و بهسازی، ارزیابی رفتار، جبران خدمات کارکنان و نگهداری نیروی کار (جزنی، 1378؛ طوسی و صائبی، 1380؛ سیدجوادین، 1381؛ Wright et al., 2000: 703). جامعه مدیریت منابع انسانی^[1] شش کارکرد اصلی را برای مدیریت منابع انسانی تعریف کرده است: (Byars, L.I & Rue, 2008: 61).

1)برنامه‌ریزی، انتخاب و به‌کارگماری منابع انسانی

2)بهسازی منابع انسانی 3)حقوق و مزایا

4)ایمنی و بهداشت 5)روابط کارمند و نیروی کار

6)پژوهش منابع انسانی

مدیریت منابع انسانی بخشی از قلمرو گسترده علم و هنر مدیریت است که امر برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل عملیات جذب، آموزش و بهسازی، نگهداری و کاربرد منابع انسانی سازمان را بر عهده دارد. به طوری­که با تأمین نیازهای کارکنان موجبات جلب رضایت شغلی و تعهد سازمانی آنها فراهم شود و در نتیجه اهداف سازمان تحقق یابد و نهایتاً توقع یا انتظارات جامعه از سازمان برآورده گردد (بزازجزایری، 1387).

روند رشد سیاست­ها و وظایف مدیریت منابع انسانی در جهان از استخدام و پرداخت مزد آغاز شد تا به امروز که به تأمین و نگهداری نیروی کار کیفی و حرفه­گرایی این مدیریت تبدیل شده است؛ بدین معنی که اکنون این واحد سازمانی جایگاه در خور توجهی همتراز با سایر واحدها در تصمیم­گیری سازمان یافته است و بی­گمان در آتیه نیز دستخوش تحولات بیشتر خواهد شد، زیرا چالش­ها همیشه وجود دارند (Decenzo & Robbins, 1996: 54). به عبارتی، به دلیل تغییر و تحولات و پیچیده­تر شدن محیط نقش مدیریت منابع انسانی در سازمان­ها گسترش یافته است. از مهم­ترین نقش­های این حوزه تشخیص استعدادهای بالقوه نیروی شاغل در سازمان­ها و فراهم آوردن امکانات برای شکوفایی آنها است. در صورت عدم توجه کافی به مدیریت منابع انسانی احتمال وقوع برخی از اشتباهات مانند استخدام افراد نامناسب برای مشاغل، افزایش شکایات از سازمان به خاطر اعمال تبعیض، صرف زمان زیاد بر روی مصاحبه­های بی­حاصل، آموزش نامناسب پرسنل و ... بسیار بالا می­رود. این اشتباهات اهمیت مدیریت منابع انسانی در سازمان­ها را نشان می­دهند (Dessler, 2005: 31).

سازمانهای تعاونی دارای هویت، شخصیت، ویژگیها و سازوکارهای مدیریتی متفاوتی هستند. این تفاوتها حاصل از فرهنگ، نوع جذابیت کار در سازمان تعاونی، دارا بودن همزمان عضویت، مالکیت و شغل توام با تعهد است. سازمانهای تعاونی در برگیرنده و نتیجه شبکه های انسانی شهروندان هستند که هویت مجدد به اجتماع، سازمان و شهروند می­دهند (Davis et al., 2000: 56). فرهنگ سازمانی تعاونی که منبعث از فرهنگ اجتماع به هم مرتبط است حساسیت­های مدیریتی و ملحوظات خاصی را برای مدیران آنها ایجاد می­کند. آنها باید به جوانب متمایزکننده سازمان تعاونی در حیطه های مختلف مدیریت توجه کنند. علاقه و مشارکت فراگیر زنان، قشرهای خویشاوندی، بازنشستگان و جوانان به روحیه تعاون و سازمانهای تعاونی قوت می بخشد و برای رفع نیازهای جامعه از طریق سازمان تعاونی رویکردهای مختلف مدیریت در تعاونیها ارائه شده است (Flipp, 2004: 118).

اگر چه مطالعه پیرامون مدیریت منابع انسانی بر اساس برخی متغیرهای سازمانی، ساختاری، مالی، زیر ساختی و بنیادی قابل توجه می­باشد، لیکن پژوهش در رابطه با مدیریت منابع انسانی در سازمانهای تعاونی داخل کشور کم رنگ بوده و دارای خلاء نظری و تجربی می­باشد. از طرفی اهمیت مفهوم عملکرد و نیز مباحث گسترده­تری چون بهره­وری سازمان، اگر چه به­طور وسیعی شناخته شده است؛ اما مباحث مربوط به عملکرد، یکی از پیچیده­ترین مسایلی است که پیش­روی محققان این امر قرار دارد (Liao & Wu, 2009: 61). پاسخ­گویی سازمان­ها به فرایندها از طریق گزارش ارزیابی عملکرد مشخص می­شود. تحقیقات بسیار زیادی در سال­های اخیر در مورد ماهیت و روش­شناسی اندازه­گیری عملکرد در سازمان­ها انجام گردیده است. نتایج این تحقیقات از این جهت ارزشمند است که می­توان وضعیت فعلی سازمان­ها را درک نمود و هم­چنین چالش­های آینده اندازه­گیری عملکرد را از آن طریق مورد بررسی قرار داد (مهرگان و شاهبندازاده، 1384).

مفهوم مالکیت در سازمانهای تعاونی، اصل فداکاری (دیگرخواهی) در سازمانهای تعاونی، استراتژی سازمانهای تعاونی، فرهنگ سازمانی، قوانین تاسیس، تداوم کار و انحلال شرکتهای تعاونی و مدیریت عملکرد سازمانهای تعاونی بنا به موارد فوق و سیستم ارزشیابی متفاوت مسائلی هستند که پژوهش در حوزه مدیریت منابع انسانی و نقش آن در عملکرد سازمان را با رویکردی متفاوت از سایر سازمان­ها ضروری ساخته است. لذا مسئله پژوهش اینگونه مطرح می‌شود که آیا اقدامات مدیریت منابع انسانی در ارتقای عملکرد سازمانهای تعاونی اثربخش است؟

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

در عصر جهانی­شدن و پیشرفت سریع فن­آوری، سرمایه انسانی به عنوان مهم­ترین سرمایه­ی سازمان­ها قلمداد شده است. سرمایه انسانی مجموعه­ای از مهارت­ها، دانش و ویژگی­های عمومی افراد در سازمان است و می­تواند نشان دهنده­ ظرفیت انجام کار امروز و پتانسیل کار فردا باشد (Hiit et al., 2006: 125). به منظور استفاده و مدیریت بهینه­ی سرمایه انسانی در سازمان­ها، از نخستین ربع سده بیستم، حوزه اداره امور کارکنان به عنوان مدیریت منابع انسانی متحول گردید (بامبرگر و مشولم، 1384).

از آنجا که قابلیت­های مختلف کارکنان در ایجاد مزایای استراتژیک و رقابت­جویی سازمان­ها اهمیت متفاوتی دارد، شیوه­های جذب، به­کارگیری، انگیزش، آموزش، نظارت و رهبری آنان نیز باید متفاوت باشد. با اتخاذ راهبردهای ارتقای مدیریت منابع انسانی متناسب با گروه­ها و سازمان­، سازمان می­تواند منابع انسانی را به منزله منبع استراتژیک برای کسب مزیت رقابتی مورد ملاحظه قرار دهند، رویکردی منسجم و منطقی نسبت به سیاست­ها و شیوه­های منابع انسانی (به منزله انسجام درونی) داشته باشند، سیاست­ها و شیوه­های منابع انسانی را با استراتژی سازمان (به منزله انسجام بیرونی) منطبق سازند، در اعمال مدیریت خود به جای منفعل بودن در برابر سایر واحدها به صورت فعال ظاهر شوند، و باعث توجه بیشتر تصمیم­گیران سطوح عالی سازمانی به اهمیت مسائل منابع انسانی در سیاست­گذاری­ها شوند (سید جوادین و حسین­زاده، 1387). فعالیت­های مدیریت منابع انسانی می­تواند جهت انگیزش منابع انسانی، در راستای توسعه و استفاده­ی بهینه از پتانسیل بشری، مورد استفاده قرار گیرد. آرتور از طریق تجزیه و تحلیل چندگانه نشان داد که فعالیت­های مدیریت منابع انسانی به طور قابل ملاحظه­ای بر روی عملکرد کارکنان تاثیر دارد (Arthur, 1992: 144). تپسترا به این نتیجه رسید که سازمان­های بزرگ آمریکایی که از راهبردهای مدیریت منابع انسانی خاصی استفاده می­کنند، به طور قابل ملاحظه­ای سود سالانه و بهره­وری بالاتری را در مقایسه با سازمان­هایی که از این راهبردها استفاده نمی­کنند، به دست می­آورند (Terpstra, 1994: 11). نویسندگانی نظیر ففر، مدیریت منابع انسانی را به عنوان ابزاری برای رسیدن به مزیت رقابتی تشریح کرده­اند. پففر به این نتیجه رسید که سازمان­هایی که از سیاست­های مدیریت منابع انسانی زیر تبعیت می­کنند بیشتر از سازمان­های دیگر، از طریق کارکنان خود به مزیت رقابتی دست پیدا کرده­اند: 1. امنیت شغلی، 2. تسهیم اطلاعات، 3. مشارکت و توانمند­سازی، 4. پرداخت انگیزننده­ها (Pfeffer, 1994: 81). سازمان­ها می­توانند از وظایف مدیریت منابع انسانی از قبیل کارمندیابی، آموزش و توسعه، مشارکت، ارزیابی عملکرد و پاداش به منظور بهبود عملکرد موثر استفاده کنند (Lauria & Duchessi, 2007: 240). وظایف استراتژیک منابع انسانی نقش حیاتی در تاثیرگذاری بر عملکرد سازمان ایفا می­کنند (Chen & Huang, 2009: 109). زمانی که سازمان­ها فعالیت­های نوآورانه را بهبود می­بخشند با عدم قطعیت بیشتر و تنوع در فرایندهای کاری روبرو می­شوند، در این شرایط این سازمان­ها به کارمندان خلاق و انعطاف­پذیر، ریسک­پذیر و با تحمل عدم قطعیت و ابهام بالا نیاز دارند (Madsen & Ulhøi, 2005: 49). از این­رو، سازمان­ها باید تاکید بیشتری بر وظیفه کارمندیابی داشته باشند. هم­چنین توجه به دوره­های آموزشی، قرار گرفتن کارمندان در معرض انواع دانش و ایده­های ابتکاری را تسهیل می­نماید (Chang, 2005: 527). سازمان­ها برای کارمندان، از برنامه­های گسترده و مختلف آموزشی به منظور توسعه دانش و بهبود مهارت­های جدید در انجام کار بهره می­برند (Mumford, 2000: 34). علاوه بر این، توجه به بازار به میزان بالای مشارکت کارکنان نیاز دارد (Hurley & Hult, 1998: 45). سازمان­ها مشارکت کارکنان را با حل مشکات و حضور در تصمیم­گیری و تشویق کارکنان به منظور خلق ایده­های جدید بازار را تحت تاثیر قرار می­دهند (Glynn1996: 109). ارزیابی عملکرد می­تواند انگیزه کارکنان را برای مشارکت در فعالیت­های نوآورانه و دست­یابی به نتایج مطلوب نوآوری افزایش بخشد (Jiménez-Jiménez & Sanz-Valle, 2005: 67). هر دو پاداش­های بیرونی و درونی در بهبود انگیزه کارکنان به منظور انجام کار موثر هستند، هم­چنین این پاداش­ها، انگیزه کارکنان را برای خلق ایده­های جدید در کسب بازار و تولید موفقیت­آمیز محصولات جدید فراهم می­آورند (Mumford, 2000: 34). این مباحث نشان می­دهند سازمان­ها می­توانند از وظایف استراتژیک منابع انسانی به منظور تاثیرگذاری بر رفتارها و تمایلات کارکنان به تبع ان عملکرد سازمان استفاده نمایند.

در مدیریت منابع انسانی سازمانهای تعاونی شیوه های موجود بیانگر تفاوتهای سازمانهای تعاونی نمی باشد. ضعف شیوه­ها در ضعف فرآیندها، فرمها و فرمتهای جذب، بکارگیری، بهسازی و نگهداری مشاهده می شود. با توجه به پیچیدگیهای محیط کنونی نمی توان به سادگی سایر روشها را به کار برد. از سوی دیگر بررسی نظام مدیریت منابع انسانی در تعاونی تولید از آن جهت اهمیت دارد که فرهنگ خاص و ویژگیهای حاکم بر سازمانهای تعاونی بر سازوکار مدیریت منابع انسانی آن متفاوت است. فرصت شغلی همراه با عضویت در تعاونیها، مشارکت بیشتر، اطلاعات برابر،پیوندهای بیشتر منابع انسانی، آزادی عضویت و فعالیت از جمله این تفاوت­ها است (کلباسی، 1383).

پژوهش­های پیشین، وظایف مدیریت انسانی را از ابعاد متفاوت همچون وظایف استراتژیک منابع انسانی (Collins & Clark, 2006: 53)، وظایف جدید منابع انسانی (Laorsen & Fos, 2003: 46) و وظایف نوآورانه منابع انسانی (MacDuffie, 1995: 197) بررسی نموده­اند. بر این اساس این مطالعه از پنج بعد، از جمله کارمندیابی، آموزش و بالندگی، ارزیابی عملکرد، پاداش و مزایا و شرایط کاری جهت بررسی تاثیر وظایف استراتژیک منابع انسانی بر ارتقای مدیریت موثر و کارا منابع انسانی بهره می­برد.

پژوهش­های پیشین، وظایف مدیریت انسانی را از ابعاد متفاوت همچون وظایف استراتژیک منابع انسانی (Collins & Clark, 2006: 53)، وظایف جدید منابع انسانی (Laursen & Foss, 2003: 44) و وظایف نوآورانه منابع انسانی (MacDuffie, 1995: 198) بررسی نموده­اند. بر این اساس این مطالعه از پنج بعد، از جمله کارمندیابی، آموزش و بالندگی، ارزیابی عملکرد، پاداش و مزایا و شرایط کاری جهت بررسی تاثیر وظایف استراتژیک منابع انسانی بر ارتقای مدیریت موثر و کارا منابع انسانی بهره می­برد.

اهداف تحقیق

هدف اصلی:

بررسی سنجش اقدامات مدیریت منابع انسانی در ارتقاء عملکرد تعاونیهای تولید کشاورزی استان گیلان

اهداف ویژه:

1. سنجش تاثیر مولفه کارمندیابی بر عملکرد تعاونی­های تولید کشاورزی استان گیلان

2. سنجش تاثیر مولفه آموزش و بالندگی بر عملکرد تعاونی­های تولید کشاورزی استان گیلان
3. سنجش تاثیر مولفه ارزیابی عملکرد بر عملکرد تعاونی­های تولید کشاورزی استان گیلان
4. سنجش تاثیر مولفه جبران خدمات بر عملکرد تعاونی­های تولید کشاورزی استان گیلان
5. سنجش تاثیر مولفه بهداشت و ایمنی بر عملکرد تعاونی­های تولید کشاورزی استان گیلان

فرضیه­های تحقیق:

1. بین میزان توجه به مولفه کارمندیابی و عملکرد تعاونی­های تولید کشاورزی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد.

2. بین میزان توجه به مولفه آموزش و بالندگی و عملکرد تعاونی­های تولید کشاورزی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد.
3. بین میزان توجه به مولفه ارزیابی عملکرد و عملکرد تعاونی­های تولید کشاورزی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد.
4. بین میزان توجه به مولفه جبران خدمات و عملکرد تعاونی­های تولید کشاورزی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد.
5. بین میزان توجه به مولفه بهداشت و ایمنی و عملکرد تعاونی­های تولید کشاورزی استان گیلان رابطه معناداری وجود دارد.

چارچوب نظری تحقیق

امروزه منابع انسانی به عنوان یکی از منابع اساسی در سازمان­ها مورد بحث و بررسی قرار می­گیرد. فعالیت­های مدیریت منابع انسانی، عملیات منابع انسانی نامیده شده است. از دهه 1990، بررسی­های بعضی از پژوهش­گران شواهد محکمی بر نقش عملیات منابع انسانی در ایجاد و ارتقا عملکرد سازمانی (Intan etal., 2011: 43) و عملکرد مالی (Mark, 1995: 637) فراهم نموده­اند. بر طبق دیدکاه منابع­محور، منابع انسانی یکی از سرمایه­های قابل ارزش و محسوس سازمان­هاست. از این­رو مدیران ارشد سازمان­های مختلف توجه زیادی به مدیریت منابع انسانی می­کنند. در سازمان­ها، مدیریت منابع انسانی الزاماً یکی از حوزه­های مرتبط به به­کارگیری موثر نیروی کار سازمان­ها در دستیابی به اهداف کسب و کار است (Raymond, 2009: 16). عملیات منابع انسانی شامل استخدام، آموزش و توسعه، مدیریت عملکرد، مزایا و پاداش­ها، ایمنی و سلامتی و غیره است (Wayne, 2010: 215). عملیات مدیریت منابع انسانی جهت تسهیل انسجام فعالیت­های کارکنان در شکل­گیری سرمایه فکری ارزش­گذاری شده و منجر به کسب مزیت­های رقابتی در سازمان­های کسب و کار می­گردد (Patrick, 2001: 704). دانش، مهارت­ها، توانایی­ها، ارزش­ها و نگرش­های کارکنان از طریق عملیات مدیریت منابع انسانی شکل گرفته­اند. این مهم به تبع موجب ارتقاء عملکرد سازمانی می­شود. براین اساس چارچوب نظری پژوهش انتخاب و مورد آزمون قرار می گیرد.

[1]-The Society for Human Resource Managment

تاثیر ده هفته مصرف مکمل چای سبز و تمرینات ترکیبی بر نیمرخ لیپیدی و ترکیب بدنی در مردان چاق دارای اضافه وزن

فهرست

چکیده.. 1

فصل اول.. 2

کلیات تحقیق.. 2

1-1. مقدمه.. 3

1-2. بیان مسئله.. 3

1-3. ضرورت و اهمیت تحقیق.. 4

1-4. اهداف تحقیق.. 5

1-5. فرضیه‌ها‌ی تحقیق.. 5

1-6. پیش فرض های تحقیق.. 6

1-7. محدودیت های تحقیق.. 6

1-8. تعریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات و واژهها.. 7

فصل دوم.. 9

ادبیات و پیشینه تحقیق.. 9

مقدمه.. 10

2-1. لیپیدها (چربیها(10

2-1-1. ماهیت چربیها.. 10

2-1-2. اهمیت زیست پزشکی چربیها.. 10

2-2. انواع چربیها.. 11

2-3. لیپوپروتئینهای خون.. 14

2-4. شیلومیکرونها.. 16

2-5. لیپوپروتئین با چگالی خیلی کم (VLDL)16

2-6. لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)17

2-7. LP (a)17

2-8. لیپوپروتئین با چگالی زیاد (HDL)17

2-9تری گلیسریدها.. 18

2-10. کلسترول.. 18

2-11. چای سبز.. 21

2-12. تاثیر چای سبز بر روی دیابت نوع 2:22

2-13. پیشینه تحقیق.. 22

فصل سوم.. 29

روش شناسی تحقیق.. 29

3-1. مقدمه.. 30

3-2. روششناسی تحقیق.. 30

3-2-1. جامعه آماری.. 30

3-2-2. نمونه آماری و انتخاب نمونه.. 30

3-2-3. متغیرهای تحقیق.. 31

3-2-4. ابزار و وسایل اندازه گیری.. 31

3-2-7. روش جمعآوری اطلاعات.. 33

3-2-8. روشهای آماری.. 33

3-2-9. ملاحظات اخلاقی.. 34

فصل چهارم.. 35

یافته های تحقیق.. 35

4-1. مقدمه.. 36

4-2. یافتههای توصیفی.. 36

4-3. یافتههای مربوط به فرضیات تحقیق.. 37

فصل پنجم.. 46

بحث و نتیجه گیری.. 46

5-1. مقدمه.. 47

5-2. خلاصه تحقیق.. 47

5-3. بحث و بررسی.. 48

5-4. نتیجهگیری کلی.. 49

5-5. پیشنهادات.. 50

5-5-1. پیشنهادات برگرفته از تحقیق.. 50

5-5-2. پیشنهادات برای سایر محققین و تحقیقات آینده.. 50

فهرست منابع.. 51

پیوست ها.. 56

 فهرست پیوست

پیوست 1:پرسشنامه همکاری و رضایت نامه ....56

پیوست 2: پرسشنامه اطلاعات فردی و سوابق پزشکی، ورزشی... 56

 فهرست جدول

جدول2-1: لیپوپروتئین ها و خطر بیماری های قلبی .. 15

جدول2- 2: توصیه های NCEP ..... 20

جدول4-1: یافته های توصیفی مربوط به ویژگی های فردی آزمودنی ها ....36

جدول (4-2): شاخص های توصیفی مربوط به مقادیر متغیر تری‌گلیسرید قبل و پس از 10هفته ... 37

جدول (4-3): شاخص های توصیفی مربوط به مقادبر متغیر کلسترول قبل و پس از 10هفته ....... 39

جدول (4-4): شاخص های توصیفی مربوط به مقادبر متغیر LDL قبل و پس از 10هفته ...................................... 40

جدول (4-5): شاخص های توصیفی مربوط به مقادبر متغیر HDL قبل و پس از 10هفته 42.............................

جدول (4-6): شاخص های توصیفی مربوط به مقادبر متغیر ترکیب بدنی (BMI)قبل و پس از 10هفته 44 ...........

 فهرست شکل

شکل (3-1). دستگاه تردمیل 32 ....................................................................................................

شکل (3-2). دستگاه اندازگیری ترکیب بدنی 32 .................................................................................

 فهرست نمودار

نمودار (4-1): تغییرات تری‌گلیسرید در سه گروه 38 ..........................................................................

نمودار (4-2): تغییرات کلسترول در سه گروه 40...............................................................................

نمودار (4-3): تغییرات LDL در سه گروه41 ..................................................................................

نمودار (4-4): تغییرات LDH در سه گروه .................................................................................43

نمودار (4-5): تغییرات ترکیب بدنی(IMB) در سه گروه ................................................................45

  چکیده

سابقه و هدف:

استفاده از تمرینات ورزشی به همراه مکمل های گیاهی یکی از روشهای پیشنهاد شده برای کنترل چاقی و عوارض ناشی از آن می باشد که اثر آن به دلیل تنوع برنامه های تمرینی و مواد گیاهی مورد استفاده هنوز به روشنی ثابت نشده است. هدف این تحقیق بررسی تأثیر تمرینات ترکیبی و مصرف مکمل چای سبز بر نیمرخ لیپیدی مردان چاق بود.

مواد و روشها:

آزمودنیهای تحقیق 24 مرد چاق بود. که به صورت تصادفی در یکی از گروههای مکمل چای سبز، دارونما+ تمرینات ترکیبی و چای سبز+ تمرینات ترکیبی قرار گرفتند. گروه دوم و سوم به مدت 10 هفته، 3 جلسه در هفته به اجرای تمرینات ترکیبی پرداختند. قبل و بعد از دوره تمرینی و مکملگیری به منظور اندازگیری نیمرخ لیپیدی خونگیری انجام شد. دادهها با استفاده از آزمون کولموگراف-اسمیرنوف و تحلیل واریانس مکرر 2×3 در سطح P≤0/05مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافتهها:

پس از 10هفته تمرین ترکیبی و نیز تمرین ترکیبی و چای سبز کاهش معنی دار در ترکیب بدنی(BMI) و غیر معنی-داری در سطوح تریگلیسرید، کلسترول و LDL مشاهده شد، در حالیکه در سطوح HDL افزایش غیر معنیداری مشاهده شد. بعلاوه چای سبز به تنهایی تاثیر معنیداری بر نیمرخ لیپدی و ترکیب بدنی نداشت.

نتیجهگیری:

براساس نتایج بدست آمده پیشنهاد میشود تمرینات ترکیبی و مصرف چای سبز علی رغم عدم تأثیر معنیدار بر نیمرخ لیپیدی، ممکن است برای کاهش عوامل خطرزای قلبی-عروقی در مردان چاق مفید باشد.

کلید واژهها:

چای سبز، تمرین ترکیبی، نیمرخ لیپیدی، مردان چاق

1. مقدمه

شیوه زندگی غیرفعال و چاقی به عنوان یکی از ده مشکل برتر سلامتی توسط سازمان بهداشت جهانی تشخیص داده شده است. امروزه به دلیل تغییر الگوی زندگی و ماشینی شدن کارها، فعالیتهای جسمانی انسانها کاهش یافته است. کاهش یا عدم فعالیتهای جسمانی سبب ایجاد "بیماریهای فقر حرکتی" میشود. از طرف دیگر تنوع کارها و لزوم مقاومت در مقابل سختیها و ناراحتیهای ایجاد شده به وسیله زندگی ماشینی، انسان را نیازمند یک جسم سالم و نیرومند میکند، که میتوان از طریق انجام فعالیتهای جسمانی به جبران آن پرداخت. فعالیتهای جسمانی دامنه وسیعی را در بر میگیرند که در فعالیتهای عادی روزانه با شدت پایین تا فعالیتهای شدید و بسیار شدید طبقهبندی میشوند. تمرین تغییراتی در قسمتهای مختلف بدن ایجاد می‏کند که در نتیجه آن بدن قادر می شود تمرینات شدیدتری را انجام دهد. به عبارت دیگر بدن با تمرین سازگار می‏شود . در چنین مواقعی نقش سازگاریهای بوجود آمده در تمرینات ورزشی و تغذیه برای کاهش مشکلات حاصل اهمیت پیدا می-کند. افزایش چربی‏های آزاد خون و نیز بیماریهای قلبی و عروقی نیز از عواقب چاقی و بی تحرکی به حساب می‏آید. امروزه فعالیت بدنی منظم همراه با رژیم غذایی متعادل بعنوان عامل مهمی برای سلامتی شناخته شده است و فواید گوناگون مواد تغذیهای(مکملها) موجب مصرف فراوان این مواد توسط این افراد شده است.

 1-2. بیان مسئله

باوجود پیشرفت های سریع و وسیع در تشخیص و درمان این بیماریها، هنوز هم یک سوم بیمارانی که دچار سکته قلبی می شوند، فوت می کنند. در ایران نیز بیماری‏های قلبی- عروقی یکی از مشکلات مهم بهداشتی و اجتماعی به شمار می رود که ابعاد آن به سرعت در حال افزایش است. براساس بررسی‏های پراکنده، نسبت مرگ ناشی از این بیماری 25 تا 45 درصد بوده است. در ایران شمار تلفات ناشی از بیماری‏های گوناگون قلبی در هر 100 هزار نفر در سال 1368، در 24 شهر انتخابی کشور 185 نفر بود که 15-7 درصد کل مرگ و میر را شامل می‏شود. نحوه متابولیسم و مقدار و نوع لیپیدها به ویژه لیپوپروتئین‏های خون در بروز و تشدید بیماری‏های قلبی- عروقی نقش اساسی ایفا می‏کنند . با توجه به رابطه مستقیم چربی‏ها با سکته قلبی، تنظیم مقدار چربی‏های خون، عامل مهمی در سلامت محسوب می‏شود و بدون شک عادت به فعالیت ورزشی مناسب نقش مهمی در این زمینه دارد. در واقع در کشورهای توسعه یافته عدم فعالیت بدنی مناسب و رژیم غذایی نا مناسب، از دلایل چاقی و بیماری‏های قلبی- عروقی به شمارمی‏روند . تحقیقات زیادی در این مورد صورت گرفته است و بیشتر محققان معتقدند که فعالیت بدنی باشدت متوسط، حتی اگر در حد متوسط درهرهفته انجام گیرد، کاهش چربی‏ها را به همراه خواهد داشت .

از سوی دیگر، از داروهای گیاهی برای کاهش چربی های خون استفاده می‏شود، چرا که علاوه بر عوارض بسیار اندک دربرخی موارد نتایج بهتری نسبت به مکمل‏های شیمیایی حاصل می‏شود. گیاه چای سبز از جمله گیاهان دارویی پرمصرف در آسیا است. تحقیقات اپیدمیولوژیک نشان داده‏اند که ترکیبات مشتق شده از چای سبز دارای خاصیت کاهش دهندگی سطح کلسترول پلاسما و سرعت جذب آن در دستگاه گوارش هستند .

همچنین چای محتوی گروهی از ترکیبات پلی فنولیک فلاونوئیدی به نام کتچین است ودر بین کتچین‏ها این گالوکتچین گالات (EGCG) آنتی اکسیدانی قوی در شرایط آزمایشگاهی و رایج ترین و فراوان ترین پلی فنول درچای سبز است. با توجه به اینکه مطالعات انسانی بیشتر برتأثیرات تمرینات هوازی و یا مقاومتی بر نیمروخ چربی متمرکز شده و همچنین تأثیر تمرینات ترکیبی و مصرف چای سبز بر نیمرخ لیپیدی تاکنون بررسی نشده است، از این رو هدف تحقیق به خاطر بررسی این موضوع و پاسخ به این پرسش است که آیا چای سبز به همراه تمرینات ترکیبی ( استقامتی + مقاومتی) می تواند در کاهش نیمرخ چربی و همچنین کاهش وزن و بهبود ترکیب بدنی مردان چاق مفید باشد؟

1-3. ضرورت و اهمیت تحقیق

با توجه به اثرات مفید فعالیت‌های ورزشی بر کیفیت زندگی و نیز اثر مفید ورزش در بیماری‌هایی از قبیل بیماری‌های قلبی – عروقی به نظر می رسد تحقیقات در این زمینه برای بررسی هرچه بیشتر تاثیر ورزش ضروری می‏باشد. از طرفی از آنجای که تاثیر تمرینات ترکیبی بر نیمرخ‏های لیپیدی کمتر بررسی شده، تحقیق در این خصوص نیز از اهمیت بالای برخوردار است. همچنین با توجه به اینکه مکملهای طبیعی نسبت به مکمل‌های شیمیایی اثرات جانبی کمتری دارند، ضرورت ایجاب می‏کند تا تأثیر تمرین ترکیبی و یکی از این مکمل‏ها که به نظر می رسد در زمینه کاهش چربی‏های خون اثرات مثبتی داشته باشد(چای سبز) بررسی شود.

1-4. اهداف تحقیق

1-4-1. هدف کلی تحقیق

بررسی تأثیر یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر نیمرخ چربی در مردان دارای اضافه وزن.

1-4-2. اهداف اختصاصی تحقیق

1. بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر تری گلیسیرید مردان دارای اضافه وزن.

2. بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز برکلسترول تام مردان دارای اضافه وزن.

3. بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر LDL مردان دارای اضافه وزن.

4. بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر HDL مردان دارای اضافه وزن.

1-5. فرضیه‌ها‌ی تحقیق

1. یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز تری‏گلیسیرید مردان دارای اضافه وزن و چاق تأثیر معناداری دارد.

2. یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز برکلسترول تام مردان دارای اضافه وزن تأثیر معنی-داری دارد.

3. یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر LDL مردان دارای اضافه وزن تأثیر معنیداری دارد.

4. یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر HDL مردان دارای اضافه وزن تأثیر معناداری دارد.

 1-6. پیش فرض های تحقیق

برای کسب نتایج دقیق در تجزیه و تحلیل آماری داده‏های تحقیق پیش فرض‏های زیر در نظر گرفته شده است:

1. آزمودنی‏ها در جلسات تمرین به طور منظم شرکت میکنند.

2. تمام جلسات تمرین مطابق برنامه از پیش تعیین شده برگزار شد.

3. سعی شده از آزمون‏ها و وسایل اندازه گیری با اعتبار و روایی بالا استفاده شود.

4. شیوه تمرینی هر دو گروه تمرینی یکسان بود.

-7. محدودیت های تحقیق

محدودیت‏هایی که در این تحقیق وجود داشته را می‏توان در دو قسمت شامل محدودیت‏های غیر قابل کنترل و محدودیت‏های قابل کنترل طبقه بندی کرد که در ادامه آنها را بیان خواهیم کرد:

1-7-1. محدویتهای خارج از کنترل محقق

1. ویژگیهای ارثی و سازههای ژنتیکی آزمودنیها

2. میزان و نوع فعالیت های روزمره آزمودنیها

3. عدم امکان کنترل وضعیت روحی و روانی آزمودنیها در هنگام اجرای فعالیتهای تمرینی

4. نحوه و روش تغذیه آزمودنیهای تحقیق، همچنین میزان خواب، استراحت و نحوه سپری کردن اوقات فراغت از حیطه کنترل محقق خارج بوده است.

1-7-2. محدودیتهای تحت کنترل محقق

1. غیر ورزشکار بودن آزمودنی‌ها با توجه به خصوصیات ظاهری و فیزیولوژیکی و عدم اجرای مداوم فعالیت‏های ورزشی به مدت یک سال.

2. برخورداری از سلامت نسبی و عدم ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و عدم استفاده از دارو و دخانیات و ... با توجه به سؤالات مطرح شده در پرسشنامه.

3. مکان، شرایط و ایمنی وسایل برگزاری آزمون.

4. میزان و نوع مکملهای مصرفی آزمودنیها.

5. اجرای مانور تست برای همه آزمودنیها توسط فرد محقق و متخصص انجام گرفته است.

6. در طول تحقیق، زمان انجام تست برای همه آزمودنیها یکسان بوده است.

7. قرارگیری افراد در یک دامنه سنی کم و نزدیک به هم.

8. دمای محیط تمرین.

9. تعداد هفتههای تمرین و تعداد جلسات در هر هفته.

10. زمان و مدت برگزاری هر جلسه.

1-8. تعریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات و واژهها

در این بخش واژه‏ها و اصطلاحات اصلی مورد استفاده در تحقیق بیان شده و توضیح مختصری در مورد هریک داده خواهد:

چای سبز

در این تحقیق منظور از مکمل چای سبز مصرف 1 وعده چای سبز (1 عدد کپسول 315 میلیگرمی) بعد از نهار می‏باشد.

تری گلیسرید

شکل اصلی ذخیره چربی هستند و بیشترین اسیدهای چرب آزادی را که به هنگام فعالیت اکسیده می‌شوند تامین می‌کنند.

کلسترول

کلسترول دارای 27 کربن و 4 حلقه در ساختمان خود می‌یاشد. این ماده ساختار استروئیدی داشته و دیگر استروئیدها نظیر هورمونهای استروئیدی از آن ساخته می‌شوند.

LDL

حاوی 2٠ درصد پروتئین، 45 درصد تریگلیسرید و 15-10 درصد کلسترول میباشد.

شرح مشکلات دیوان خاقانی هفت ترکیب بند بلند شرح نشده

شرح مشکلات دیوان خاقانی‌(‌هفت ترکیب‌بند بلند شرح نشده‌)

خاقانی شروانی شاعر بزرگ قرن ششم و یکی از بزرگترین شاعران عرصه‌ی پهناور ادب فارسی است، که به دلیل وسعت اطلاعات علمی و طبع و قریحه‌ی سرشار‌ صاحب سبک خاصی در ادب فارسی گردیده است‌. برای آشنایی عمیق با شعر خاقانی و سیر در جهان پر رمز و راز این شاعر بزرگ، شناخت زبان و عناصر لفظی و معنوی و علوم و فنون مورد علاقه‌ی او ضروری است. اشعار خاقانی در نگاه اول ساده به نظر می‌آید‌‌‌‌‌؛ امّا گستردگی اطلاعات علمی ، معانی و افکار تازه و ترکیبات و تعابیر غریب موجب گردیده است تا درک مفاهیم شعر او دشوار و نیازمند شرح و توضیح گردد‌‌. شهرت شاعر شروان به قصیده‌سرایی مانع از توجه شایسته به ترکیب‌بندهای کم‌نظیر او گردیده است. خاقانی در ترکیب‌بندها نیز همانند قصاید، بسیاری از مسائل فرهنگی و اجتماعی مختلف را بیان کرده است. درک بهتر مضامین شعر خاقانی و شناخت بیشتر زوایای آثار این شاعر‌، شرح و توضیح بیشتری را برای آثار او می‌طلبد‌. در این پایان‌نامه سعی بر آن است که به شرح و توضیح هفت ترکیب‌بند شرح نشده‌ی خاقانی پرداخته شود و هدف از این پژوهش درک بهتر مفاهیم و مضامین اشعار خاقانی و آشنایی بهتر و بیشتر با اندیشه‌ها و افکار این شاعر بزرگ است‌. روش کار در این پایان‌نامه، توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای است. ابتدا به آثاری که در باره‌ی خاقانی نوشته شده است مراجعه می‌کنیم و با استفاده از این منابع به شرح ترکیبات می‌پردازیم. این پایان‌نامه در چهار فصل تنظیم گردیده است‌‌.

فصل اوّل: با عنوان مقّدمه و کلیّات، شامل مقدمه‌، اهداف تحقیق‌، اهمیّت و ضرورت تحقیق، پیشینه و روش تحقیق است.

فصل دوم: در ‌بردارنده‌ی نگاهی کلی بر زندگی و شیوه‌ی شاعری خاقانی و سبک شعر در قرن ششم است.

فصل سوم: به شرح و توضیح هفت ترکیب‌بند خاقانی اختصاص یافته است.

فصل چهارم: در این فصل نتایج حاصل از این پژوهش گرد هم آمده است.

کلید واژه‌ها: خاقانی ، شرح، دشواری‌ها

فهرست مطالب

عنوانصفحه

فصل اوّل: مقدّمه و کلیّات

۱-1- اهداف تحقیق ..........................................................................................................2

۱-2- اهمیّت و ضرورت تحقیق ......................................................................................2

۱-3- فصل‌های پایان‌نامه .................................................................................................3

۱-4- پیشینه‌ی تحقیق ....................................................................................................3

۱-4-1- شرح گذشتگان بر اشعار خاقانی .......................................................................3

۱-4-2- شرح معاصران بر اشعار خاقانی .........................................................................4

۱-4-3- تحقیقات خارجی .................................................................................................5

۱-5- روش تحقیق ...........................................................................................................6

فصل دوم: گذری بر احوال خاقانی و سبک شعر در قرن ششم

۲- 1- زندگی خاقانی .........................................................................................................8

2-2- خانواده و نزدیکان خاقانی...........................................................................................9

2-3- محل و زمان تولد و وفات خاقانی..........................................................................10

2-4- مروری برسبک شعر در قرن ششم .....................................................................11

2-4-1- سبک آذربایجانی ................................................................................................12

2-5 ـ مختصات شعر در قرن ششم ................................................................................13

2-5-1- سطح زبانی ...........................................................................................................13

2-5-2- سطح فکری ..........................................................................................................13

2-5-3- سطح ادبی ............................................................................................................14

2-6- سبک شعری خاقانی ................................................................................................14

عنوان صفحه

2-7- مضامین و موضوعات شعر خاقانی ........................................................................17

2-7-1- وطن دوستی ........................................................................................................17

2-7-2 فلسفه ستیزی ........................................................................................................17

2-7-3- نجوم ......................................................................................................................18

2-7-4- طب ........................................................................................................................18

2-7-5- موسیقی ................................................................................................................19

2-7-6- قرآن و علوم دینی ...............................................................................................20

2-7-7- مدح .......................................................................................................................20

2-7-8- نرد و شطرنج ........................................................................................................21

2-7-9- خاقانی وآئین مسیحیت .....................................................................................21

2-7-10- حبسیّات ............................................................................................................22

2-7-11- مفاخره ................................................................................................................23

2-7-12- ستایش پیامبر(ص) و کعبه ............................................................................23

2-7-13- توصیف صبح .....................................................................................................24

2-7-14- اطلاعات عمومی ...............................................................................................24

2-8- زیبا شناسی و صورخیال در شعر خاقانی ............................................................25

2-8-1- استعاره ..................................................................................................................25

2-8-2- تشبیه ....................................................................................................................26

2-8-3- کنایه ......................................................................................................................27

2-8-4- مجاز .......................................................................................................................28

2-8-5- آرایه‌های دیگر .....................................................................................................28

فصل سوم: شرح و توضیح هفت ترکیب‌بند بلند شرح نشده‌ی خاقانی

3-1- ترکیب‌بند اوّل با مطلع« دلا از جان چه برخیزد یکی جویای جانان شو »

درموعظه و نعت رسول اکرم‌(ص) و تخلّص به مدح ناصرالدّین ابراهیم ...................31

عنوان صفحه

3-2-ترکیب‌بند دوم بامطلع«خوش‌خوش به روی ساقیان لب‌گشت خندان صبح‌را»

در مدح جلال‌الدّین ابوالمظفر اخستان ...........................................................................63

3-3- ترکیب‌بند سوم با مطلع « جام ز می دوقلّه کن خاصّ برای صبحدم »

در مدح جلال‌الدّین اخستان شروان‌شاه .......................................................................123

3-4- ترکیب‌بند چهارم با مطلع « خنده‌ی سر به مهر زد دم صبح »

در مدح جلال‌الدّین ابوالمظفر اخستان شروان‌شاه .....................................................177

3-5- ترکیب‌بند پنجم با مطلع « جو‌ به جو راز جهان بنمود صبح »

در مدح جلال‌الدّین ابوالمظفر اخستان .........................................................................224

3-6- ترکیب‌بند ششم با مطلع « برقع زرنگار بندد صبح »

در مدح جلال‌الدّین ابوالمظفر اخستان .........................................................................279

3-7- ترکیب‌بند هفتم با مطلع « سر چو آه عاشقان برکرد صبح »

نوروزیه در مدح جلال‌الدّین ابوالمظفر شروان‌شاه اخستان .......................................336

فصل چهارم: نتیجه گیری

نتیجه‌ گیری: ......................................................................................................................376

فهرست منابع و مآخذ .......................................................................................................380

فهرست کوته نوشت منابع

آنندراج = فرهنگ آنندراج

برهان = برهان قاطع

دهخدا = لغت‌نامه‌ی دهخدا

غیاث = غیاث اللغات

فرس = لغت فرس

فرهنگ لغات = فرهنگ لغات و تعبیرات خاقانی

معین = فرهنگ فارسی معین

ناظم الاطباء = فرهنگ نفیسی(ناظم الاطباء)

فصل اول

مقدمه و کلیات

مقدمه

انس و آشنایی با افکار واندیشه‌های هر شاعری نیازمند شناخت سبک و پیام سخن اوست. بسیاری از آثار بزرگان ادبی ما به دلیل استفاده از اصطلاحات و ترکیبات خاص، صور خیال و هنرهای شاعرانه نیاز به شرح و توضیح دارند. یکی از این شاعران پرآوازه که شعر او به دلیل استفاده از تعبیرات، تلمیحات، صور خیال، ترکیبات پیچیده و نغز و وصف‌های بدیع و بی‌نظیر نیاز به شرح و توضیح دارد خاقانی شروانی است .

درک و شناخت اشعار خاقانی نیازمند به داشتن اطلاعات گسترده، آشنایی با اخبار و احادیث و آگاهی از اصطلاحات علمی معمول و رایج روزگار شاعر است. اندیشه‌ها و افکار شاعر چنان در الفاظ و ترکیبات پیچیده قرار گرفته است که درک و فهم آن برای خوانندگان و علاقه‌مندان دنیای پر راز و رمز این شاعر دیرآشنا به آسانی میسّر نیست.

۱-۱- اهداف تحقیق

۱- آشنایی با سیر فکری و اندیشه‌های شاعر.

۲- شرح و توضیح واژگان و مشکلات هفت ترکیب‌بند شرح نشده‌ی خاقانی.

۳- کشف و شناخت زیبایی‌ها و آرایه‌های ادبی در ترکیب‌بندهای انتخابی.

۴-توضیح و تشریح نکته‌های تاریخی، اجتماعی و ... در ترکیب‌بندهای انتخابی.

۱-۲- اهمیّت و ضرورت تحقیق

آگاهی و تسلط خاقانی بر شیوه‌ها و قالب‌های مختلف شعر فارسی، او را به یکی از نامدارترین شاعران پارسی‌گوی قرن ششم تبدیل کرده است. دیوان خاقانی جلوه‌گاه عناصر فرهنگی و اجتماعی و تاریخی روزگار اوست که نه تنها ادب دوستان را مفید است؛ بلکه جامعه شناسان نیز می‌توانند از آن بهره‌ها جویند.

زبان پرشکوه و فخیم شاعر و پایه‌ی بلند علم و دانش او غالباً فهم اشعارش را دشوار می‌کند. تاکنون شرح‌های بسیاری بر قصاید خاقانی نوشته شده ولی به ترکیب‌بندهای این شاعر پرآوازه کمتر توجه شده است. ما در این تحقیق در حدّ توان به شرح و توضیح ابیات، تعبیرات، واژگان و آرایه‌های ادبی هفت ترکیب‌بند بلند و شرح نشده‌ی او خواهیم پرداخت.

۱-۳- فصل‌های پایان نامه

این پایان نامه در چهار فصل تنظیم شده است که به ترتیب عبارتند از:

فصل اول شامل مقدمه، اهداف تحقیق، اهمیّت و ضرورت تحقیق، تحقیقات گذشته و روش تحقیق است.

فصل دوم در بردارنده‌ی مروری بر سبک شعر در قرن ششم و آشنایی با سبک شعری خاقانی است.

فصل سوم به شرح و توضیح کامل هفت ترکیب‌بند بلند شرح نشده‌ی خاقانی اختصاص دارد.

فصل چهارم به نتیجه گیری پرداخته است.

۱-۴- پیشینه‌ی تحقیق

قدرت بیان، تعبیرات و اصطلاحات ناب و کم نظیر خاقانی، شارحان را بر آن داشته تا شرح و تحلیل‌هایی براشعار او بنویسند. این شارحان به صورتی گزینشی عمل کرده و تمام آثار خاقانی را به صورت کامل شرح نکرده‌اند. در این جا برخی از شرح‌های قدیم و جدید داخلی و خارجی که بر اشعار او نوشته شده را بیان می‌کنیم:

1-4-1- شرح گذشتگان بر اشعار خاقانی

شیخ آذری طوسی(۸۳۰ ﻫ . ق ) قصیده‌ی معروف« ترسائیه » با عنوان « فلک کژ روتر است از خط ترسا » را شرح داده و این شرح را در کتاب« جواهرالاسرار » آورده است.

وی در این شرح گاهی برخی ابیات را به طور کامل شرح کرده و گاهی فقط یک واژه را توضیح داده است. شرح آذری به خاطر فضل تقدّم و این که به نکاتی توجه کرده که در شروح دیگر به آن توجه نشده است، اهمیّت ویژه‌ای دارد.

محمّدبن داوودبن محمّدبن محمود علوی شادی آبادی(۹۱۶ﻫ . ق) شرحی بر چهل و چهار قصیده‌ی خاقانی نوشته است. شرح شادی آبادی، شرحی مفصّل و مشبّع است.